رسانه هاي برون مرزي، فرصت يا تهديد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: رسانه هاي برون مرزي، فرصت يا تهديد
آذر منصوريرسانه ها به عنوان ركن چهارم جامعه مدني تامين كننده بخش مهمي از مقتضيات يك نظام دموكراتيك هستند بدون شك در صورتي كه اين بخش از جامعه مدني بتواند در فضاي دموكراتيك و آزاد نقش خود را ايفا كند نه تنها قوام بخش اركان ديگر جامعه مدني نظير احزاب، NGOها و تشكل هاي صنفي خواهد بود، بلكه بيشترين تاثير را در كاهش فاصله دولت- ملت بر جاي خواهد گذاشت. گردش آزاد اطلاعات از يك سو موجب تعميق سطح آگاهي هاي عموم مردم خواهد شد و از سوي ديگر با رصد كردن وقايع داخلي و خارجي، حكومت را ملزم به پاسخگويي خواهد كرد. قدر مسلم اين مهم به وقوع نخواهد پيوست مگر آنكه ركن چهارم دموكراسي بدون سانسور و تحديد و با داشتن حقوقي به رسميت شناخته شده به فعاليت و پويايي خود ادامه دهد. در خبرها آمده بود شبكه تلويزيوني فارسي زبان «بي بي سي» به زودي كار خود را آغاز خواهد كرد. با راه اندازي اين شبكه، يك كانال فارسي زبان ديگر به شبكه هاي برون مرزي افزوده مي شود، بنا بر اطلاعات نگارنده مجموع شبكه هاي راديويي، تلويزيوني از اين دست در چند سال اخير افزايش چشمگيري داشته، به گونه يي كه در حال حاضر بالغ بر ده ها شبكه فارسي زبان برون مرزي با گرايش هاي مختلف در حال فعاليت هستند. عمدتاً دو موضوع مبناي رويكرد سازندگان اين برنامه ها را تشكيل مي دهد كه تاثير كاركرد اين برنامه ها را در دو حوزه برجسته تر مي سازد.1- سياست؛ بخش عمده يي از اين شبكه ها، اختصاص به اخبار و تحولات سياسي داخلي و خارجي ايران دارد و شايد بخشي از آنها مي روند كه به زبان گوياي بسياري از منتقدان، موافقان و مخالفان بدون رسانه داخلي نظام جمهوري اسلامي ايران تبديل شوند. تاثيرگذاري اين رسانه ها به حدي است كه تقريباً هيچ يك از رسانه هاي داخلي ظرفيت پوشش ديدگاه هاي اين طيف از مخاطبان را ندارد. در واقع ارائه تحليل در حوزه سياست داخلي و خارجي كشور ما از زبان بخشي از ديدگاه ها و طيف ها، تنها توسط اين نوع شبكه ها صورت مي گيرد و بسياري از مخاطبان گمان مي كنند براي دسترسي به اخبار و وقايع بايد به سراغ اين شبكه ها بروند. راديو بي بي سي يكي از اين شبكه هاست كه به نظر مي آيد بيشترين ميزان مخاطب را از اين حيث داراست و آنچه محتمل است در صورت راه اندازي كانال تلويزيوني، اثرگذاري آن به مراتب افزون تر از راديو خواهد بود.راديو صداي آلمان، فرانسه و... نيز از اين دست هستند، اما دامنه تاثيرگذاري اين شبكه ها در حد بي بي سي نيست.2- فرهنگ؛ بخش قابل توجهي از اين شبكه ها با توليد برنامه هاي متنوع تلويزيوني مخاطبان بسياري را جلب كرده اند كه به نظر مي آيد دو عامل اصلي به افزايش مخاطبان اين برنامه ها منجر شده است.الف- عمدتاً اين نوع برنامه ها از طريق تلويزيون عرضه مي شوند و از طريق آنتن ماهواره يي قابل دسترسي است. ب- بخش عمده يي از اين توليدات، از نوعي است كه هيچ رقيب و مشابه داخلي براي آن وجود ندارد. پرداختن به اين موضوع از ابعاد مختلف حائز اهميت است.- رويكردي كه به توليد و عرضه برنامه توسط اين شبكه ها انجاميده است.- ميزان قابل توجه مخاطبان ايراني داخل و خارج از كشور. بدون ترديد هيچ عرضه يي بدون تقاضا مبناي عقلاني نخواهد داشت و هر توليد و عرضه يي در راستاي تامين بخشي از نيازهاي متقاضيان صورت مي گيرد. چنانچه توليدات داخلي ما توان برطرف كردن نيازهاي مختلف رسانه يي را داشته باشند به طور قطع گستره و عمق اثرگذاري اين دست رسانه ها به كمترين ميزان خود كاهش پيدا خواهد كرد و متقابلاً اگر اين ظرفيت وارده در داخل وجود نداشته باشد گروه تقاضاكننده، نياز خود را از محل ديگري تامين خواهد كرد. افزايش رسانه هاي فارسي زبان برون مرزي در صورتي مي تواند به منزله فرصتي براي كشور ما قلمداد شود كه از يك طرف رسانه ملي(اعم از راديو و تلويزيون) بدون سانسور به مسائل مطروحه كشور با طرح ديدگاه هاي مختلف بپردازند و اخبار و تحليل وقايع را آن گونه كه تقاضاي جامعه را پوشش دهد، به اطلاع مردم برسانند و از طرف ديگر رسانه هاي مجازي و مطبوعات نيز بدون سانسور به درج اخبار داخلي و خارجي بپردازند. در هر صورت به نظر مي آيد كه نه تنها وجود رسانه هاي خارجي تهديد قلمداد نخواهد شد، بلكه فرصتي را ايجاد مي كند تا بر ميزان اعتماد و مشاركت عمومي در داخل افزوده شود. افزايش اين دو مولفه مهم نيز فاصله دولت و ملت را به حداقل ممكن تقليل خواهد داد. شايد با نگاهي به تعداد شبكه هاي فارسي زبان برون مرزي و افزايش چشمگير آن در چند سال اخير بتوان عدم توازن عرضه و تقاضا را در كشور به اثبات رساند. براي روشن تر شدن موضوع نيز مي توان يك سوال اساسي را در اينجا مطرح كرد كه آيا عدم پاسخگويي به تقاضاهاي موجود رسانه يي در كشور به عرضه توليدات برون مرزي انجاميده يا اين موقعيت ويژه ايران در مقطع فعلي است كه اينچنين ديگران را به توليد خبر و برنامه فارسي متناسب با تقاضاي بخشي از مردم ما واداشته است كه در هر دو صورت مويد اين واقعيت است كه بايد ظرفيتي را براي رسانه هاي داخلي به ويژه رسانه ملي فراهم آورد تا تناسبي بين عرضه و تقاضا برقرار شود و از طرف ديگر زمينه مناسب را براي راه اندازي رسانه هاي منتقدان چه درون مرزي و چه برون مرزي ايجاد كند. در غير اين صورت با اشتياق روزافزون متقاضيان و محدوديت هاي رسانه يي داخلي و البته گسترش تكنولوژي، فناوري و اطلاعات اين ديگرانند كه نياز مخاطبان كشور ما را پاسخ مي دهند و در صورت تقويت اين امر تحديد رسانه يي نيز در داخل كشور جدي تر خواهد شد.
دوشنبه 10 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]