تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804355781
16 آذر، تولد «مرگ بر آمریكا»
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: 16 آذر، تولد «مرگ بر آمریكا»
اشاره: واقعه 16 آذر 1332 و اعتراض دانشجویان دانشگاه تهران به حضور مداخله جویانه نیكسون معاون آیزنهاور رئیس جمهورى وقت آمریكا كه به شهادت سه تن از دانشجویان منجر شد، تاكنون از زوایاى مختلف مورد بررسى قرار گرفته است. در نوشتار حاضر نویسنده مىكوشد ضمن مرور دوباره این واقعه، با تاكید بر زمینههاى وقوع این حادثه، روابط خارجى دولت سرلشكر زاهدى با ایالات متحده آمریكا و انگلستان را مورد توجه قرار دهد و از این طریق به فهم روشنترى از بستر تاریخى وقوع این حادثه دست یابد.پس از سرنگونى دولت ملى دكتر مصدق در پى وقوع كودتاى 28 مرداد 32، شاه كه در پی شكست كودتاى اول مورخ 25 مرداد 32 از طریق بغداد به رم گریخته بود، در 31 مرداد به تهران بازگشت.چهار روز بعد در 4 شهریور 1332 نخست وزیر دولت كودتا «سرلشكر زاهدى» كه به درجه سپهبدى ارتقا یافته بود در نامهاى به آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریكا اعلام داشت كه قصد دولت او بهبود وضع بین المللى ایران است. زاهدى همچنین در این نامه به طور تلویحى مقامات آمریکایی را از قصد خود مبنى بر تجدید مناسبات سیاسى ایران و انگلیس مطمئن ساخت.زاهدى براى آن چه «نجات ایران از هرج و مرج اقتصادى و مالى» مىنامید از آمریكا تقاضاى كمك فورى كرد. آیزنهاور كه به تقاضاى مشابه دكتر مصدق كه در دى ماه 31 عنوان شده و در خرداد 32 تكرار شده بود، پاسخ منفى داده بود، این بار لوى هندرسن سفیر امریكا در تهران را كه از گردانندگان اصلى ستاد كودتا بود مامور مذاكره با دولت زاهدى كرد.در 12 شهریور همان سال، دولت امریكا موافقت خود را با پرداخت مبلغ 23/4 میلیون دلار بابت كمكهاى فنى سالانه اصل چهار اعلام كرد.در 14 شهریور نیز دولت امریكا مبلغ 45 میلیون دلار كمك بلاعوض به ایران اعطا كرد. روزنامه كیهان مورخ 12 شهریور 1332 به نقل از اعلامیه رسمى دولت امریكا، علت این اقدام دولت مزبور را چنین عنوان كرد: «ایالات متحده از این‌كه حكومت جدید در نیل به تفاهم با انگلستان در مورد ملى‌شدن نفت متعلق به ایتالیا در ایران بى‌تحرك نیست، رضایت دارد.» اگرچه امریكایىها هدف خود را كمك به دولت جدید ایران براى «اعاده ثبات در كشور» و« ریختن پایههاى پیشرفت اقتصادى» عنوان كردند اما واقعیت این بود كه ارسال كمكهاى مالى به دولت كودتا ضرورى بود زیرا از یك سو صادرات نفت ایران دچار وقفه شده بود و پولى از این بابت عاید دولت وقت ایران نمىشد و از سوى دیگر دولت ایران به منظور مقابله با فشار شوروى در مرزهاى شمالى و مبارزه با قدرت حزب توده در درون مرزها، نیازمند تقویت بنیه مالى به منظور سازماندهى دوباره ارتش و دستگاه ادارى بود.در روز 17 آذر همزمان با ورود نیكسون به تهران، تمام دانشگاههاى پایتخت در اعتصاب كامل به سر مىبردند و وقتى كه نیكسون براى دریافت دكتراى افتخارى حقوق در دانشكده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران حاضر شد یكى از مطبوعات در سر مقاله خود با عنوان «سه قطره خون» در قالب نامه سرگشادهاى خطاب به نیكسون، ضمن اشاره به سنت مهمان‌نوازى ایرانیان و رسم سر بریدن یك قربانى در پیش قدم مهمان، نوشته بود: «آقاى نیكسون! وجود شما آن قدر گرامى و عزیز بود كه در قدوم شما سه نفر از بهترین جوانان این كشور یعنى دانشجویان دانشگاه را قربانى كردند».و دقیقا به همین علت بود كه امریكایىها از اعطاى كمكهاى بیشتر به دولت زاهدى خوددارى كرده و عملا آن را به تجدید روابط سیاسى ـ اقتصادى با انگلیس و پایان مذاكرات نفت موكول كردند. در واقع امریكایىها مىخواستند هر چه زودتر دولت ایران به علت نیازهاى مالى قرارداد نفتى را با كنسرسیوم بین‌المللى امضا كند. از همین رو امریكا تنها پس از امضاى قرارداد كنسرسیوم در 28 شهریور 1332 با پرداخت 127/3 میلیون دلار به عنوان وام به ایران موافقت كرد.مقامات لندن، تجدید مناسبات سیاسى بین دو كشور را گام نخست براى حل مسأله نفت مىدانستند و علیرغم موضع قبلى مقامات ایران مبنى بر تقدم مسأله نفت بر تجدید روابط با انگلیس، دولت انگلیس ضمن نشان دادن ملایمت در دو موضوع مورد اختلاف یعنى بازپس گرفتن شكایت خود از یك شركت ژاپنى خریدار نفت ایران و موافقت با تحویل لوكوموتیوهاى انگلیسى خریدارى شده از سوى ایران، توانست گامى به سوى تجدید مناسبات سیاسى با ایران بردارد.در 16 آبان 32 همزمان با امتناع امریكا از ارسال كمكهاى مالى بیشتر به دولت زاهدى و با شدت گرفتن نیازهاى مالى دولت، مذاكرات مخفیانهاى بین مقامات دو كشور آغاز شد تا موضوع تجدید مناسبات سیاسى مورد بررسى قرار گیرد.نتیجه این مذاكرات پیشاپیش معلوم بود.دولت كودتا به رغم آگاهى از حاكم بودن احساسات ضد انگلیسى بر افكار عمومى، تجدید فورى مناسبات را در دستور كار خود قرار داد و براى كاستن از پیامدهاى داخلى تصمیم خود، تنها به اجراى سیاستهاى گام به گام و اتكا بر نقش بازیگرى به نام ایالات متحده اكتفا كرد.اعلامیه مشترك دو دولت در 14 آذر 32 تصمیم دو دولت را مبنى بر «مبادله بدون تأخیر سفیر» اعلام داشت و هر چند وزارت خارجه ایران در اعلامیه مورخ 9 آبان 32 آورده بود «تنها توقع دولت (ایران) این است كه براى اختلاف نفت قوانین مصوبه كشور محترم شمرده شود.» اما همگان مىدانستند كه طرح این تقاضا، صرفاً یك «نمایش سیاسى» با مصرف داخلى است كه به منظور پیشگیرى از بروز احساسات ضد انگلیسى مردم ترتیب داده شده است. از همان روز اعلام رسمى تجدید روابط ایران و انگلیس در 14 آذر 32 كه با وعده ورود قریب الوقوع «دنیس رایت» به عنوان كاردار سفارت انگلیس در تهران همراه بود، ناآرامىها و تظاهرات پراكندهاى در چند نقطه پایتخت از جمله بازار تهران و دانشگاه تهران به وقوع پیوست و در پس آن عدهاى از معترضین در دانشگاه و بازار دستگیر شدند.همزمان با بروز این ناآرامىها، روز 17 آذر براى ورود نیكسون معاون رئیس جمهور امریكا به تهران تعیین و اعلام شد.پیش از این در 24 آبان همان سال اعلام شده بود كه نیكسون از طرف آیزنهاور رئیس جمهورى ایالات متحده و به دعوت رسمى دولت ایران به تهران مىآید. نیكسون در واقع به ایران مىآمد تا نتایج تحولات اخیر را كه به تعبیر آیزنهاور «پیروزى سیاسى امیدبخشى را در ایران نصیب قواى طرفدار تثبیت اوضاع و قواى آزادى نموده است» ببیند.پیشاپیش وقوع تظاهرات هنگام ورود نیكسون قطعى مىنمود. به رغم یأس گسترده مبارزان و سركوب شدید مخالفان دولت كودتا، هنوز در برخى مجامع مخالفتهاى جدى بروز مىكرد. در این میان و با آشكار شدن نقش مداخله‌جویانه ایالات متحده امریكا در تمهید مقدمات سرنگونى دولت ملى دكتر مصدق، این دولت خارجى كه پیش از این با شعار كمك به گسترش آزادى و پیشرفت اقتصادى و مقابله با گسترش نفوذ كمونیسم، توانسته بود روابط خوبى را به دور از قضاوت منفى افكار عمومى با دولت ایران برقرار نماید، براى اولین بار به عنوان یك «نیروى مداخله‌جوى منفور» نزد افكار عمومى درآمد.امریكایىها كه به دنبال جاى پاى محكمترى در ایران مىگشتند و در قرارداد كنسرسیوم نفتى در پى سهم بیشترى بودند به سرعت مورد قضاوت افكار عمومى ایران قرار گرفتند و البته با توجه به روابطه حسنه دولت سپهبد زاهدى با دولت امریكا و نیز سابقه عدم همكارى قبلى این دولت در حل مشكلات مالى دولت دكتر مصدق، قضاوت افكار عمومى نمىتوانست مثبت باشد.در روز 5 آذر 32 نیروهاى نظامى و امنیتى رژیم شاه به منظور كنترل اوضاع و حفظ آرامش سفر نیكسون، در دانشگاه تهران مستقر شدند تا از هر گونه مخالفت احتمالى جلوگیرى كنند.در همین روز یكى از دربانهاى دانشگاه شنیده بود كه تلفنى به یكى از افسران گارد مستقر در دانشگاه دستور مىرسد «باید یك دانشجو را شقه كرد و جلوى در بزرگ دانشگاه آویخت تا عبرت همه شود و هنگام ورود میهمانان خارجى صداها خفه گردد و جنبندهاى نجنبد.»انتشار این خبر در فرداى آن روز بر جو ملتهب دانشگاه افزود.در روز 16 آذر نیروهاى نظامى مستقر در دانشگاه، با ورود به دانشكدههاى پزشكى، داروسازى، حقوق و علوم عده زیادى را دستگیر كردند.مهندس مصطفى چمران كه خود شاهد این واقعه بوده است بعدها در انجمن اسلامى دانشجویان امریكا روایت مستندى از واقعه را مكتوب و ارائه كرد كه همواره مورد استناد دیگر نویسندگان سیاسى دهه 40 و 50 و بعد از آن بوده است. مطابق این روایت، دستگیرشدگان به وسیله كامیون به نقطه دیگرى منتقل شدند و رئیس وقت دانشگاه تهران از بیم ناآرامىهاى گستردهتر دانشگاه را تعطیل اعلام كرد. در پى اعتراض چند دانشجو به حضور سركوبگرانه نظامیان در دانشگاه، ارتشىها براى دستگیرى آنان وارد دانشكده فنى شدند. درگیرى دانشجویان و نظامیان در دانشكده فنى اوج گرفت و نظامیان به سوى دانشجویان آتش گشودند و سه دانشجو به نامهاىمصطفى بزرگ‌نیا، آذر شریعت رضوى و احمد قندچى به ضرب گلوله كشته شدند.
در روز 17 آذر همزمان با ورود نیكسون به تهران، تمام دانشگاههاى پایتخت در اعتصاب كامل به سر مىبردند و وقتى كه نیكسون براى دریافت دكتراى افتخارى حقوق در دانشكده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران حاضر شد یكى از مطبوعات در سر مقاله خود با عنوان «سه قطره خون» در قالب نامه سرگشادهاى خطاب به نیكسون، ضمن اشاره به سنت مهمان‌نوازى ایرانیان و رسم سر بریدن یك قربانى در پیش قدم مهمان، نوشته بود: «آقاى نیكسون! وجود شما آن قدر گرامى و عزیز بود كه در قدوم شما سه نفر از بهترین جوانان این كشور یعنى دانشجویان دانشگاه را قربانى كردند».چند روز بعد از ناآرامىهاى 16 آذر، ورود «دنیس رایت» كاردار موقت بریتانیا در تهران كه اتفاقاً با محكومیت دكتر مصدق در دادگاه نظامى همزمان شده بود، نیز خشم و نارضایتى افكار عمومى را برانگیخت.در 4 بهمن همان سال على سهیلى به عنوان سفیر ایران در لندن تعیین شد. سهیلى كه پیش از تعطیلى كنسولگرىهاى انگلیس در ایران در دى ماه 1330 و احضار وى به تهران، به عنوان سفیر ایران در لندن به سر مىبرد، همان كسى بود كه هنگام خداحافظى با مقامات وزارت خارجه انگلیس در سال 1330 ایشان را به پایدارى در برابر دولت ملى ایران و سرنگونى دولت مصدق تشویق كرده بود. محسن حیدری لینک : روز دانشجو
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 434]
-
گوناگون
پربازدیدترینها