زمينه درمان عفونت استخوان براي جانبازان به طور كامل فراهم مي‌شود كلينيك‌هاي چند تخصصي‌ رويكرد جديد درماني‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: زمينه درمان عفونت استخوان براي جانبازان به طور كامل فراهم مي‌شود كلينيك‌هاي چند تخصصي‌ رويكرد جديد درماني‌
جام جم آنلاين: بيماري استئوميليت يا عفونت مزمن استخوان دوره‌هاي طولاني‌مدت خاموشي دارد و در موارد متعددي مكرر شعله‌ور مي‌شود؛ به طوري‌كه بيماران نيازمند جراحي‌هاي متعدد هستند. در بعضي بيماران بيش از 70 بار جراحي گزارش شده ‌است.

متخصصان معتقدند از آنجا كه از خصوصيات بيماري‌هاي مزمن، درگيري چند ارگان مختلف بدن با هم است، درمان آن به همكاري گروه‌هاي مختلف تخصصي نياز دارد.

رويكردي كه امروزه با استفاده از چند متخصص به‌‌‌طور همزمان براي درمان جانبازان كشور فراهم شده و اميدواريم بزودي براي تمام بيماران قابل اجرا باشد؛‌ چرا كه اين رويكرد با حذف جراحي‌هاي غيرضروري مي‌تواند روند درماني را با روش‌هاي كمتر تهاجمي‌ دنبال كند.

متخصصان معتقدند‌‌ درمان‌هاي پيشرفته‌اي همچون جراحي‌هاي ترميمي پيشرفته‌، استفاده از ساكشن‌هاي مخصوص براي ساكشن ترشحات از محل عفونت‌‌، استفاده از پمپ‌هاي تزريقات آنتي‌بيوتيك‌ و استفاده از اكسيژن هيپرباريك از جمله روش‌هاي نوين درماني براي درمان قطعي استئوميليت مزمن است؛ اما مهم آن است كه در كنار اين درمان‌ها بايد بيمار از لحاظ روحي و رواني به آمادگي لازم برسد و از لحاظ اجتماعي و فرهنگي نيز به ميزان كافي مورد حمايت قرار گيرد تا در نتيجه همه عوامل براي درمان بيماري با موفقيت صورت گيرد.

از اين‌رو مسوولان بخش درمان كشور با هدف شناخت روش‌هاي نوين پاراكلينيكي در تشخيص استئوميليت‌‌، نحوه درمان غيرجراحي در استئوميليت‌‌، آشنايي با پيشرفت‌هاي تكنولوژيك و روش‌هاي نوين جراحي در استئوميليت‌‌‌، ارتقاي سطح قابليت‌ها‌‌، توانمندي‌ها و مهارت‌هاي پزشكان در درمان استئوميليت و مراقبت‌هاي ويژه پرستاري از بيماران استئوميليت به برگزاري كنگره‌اي با حضور كارشناسان و متخصصان داخلي و خارجي از كشورهاي آلمان و اتريش اقدام كردند.

بررسي توانبخشي در بيماران استئوميليت مزمن‌، بررسي مشكلات رواني اجتماعي بيماران استئوميليت‌‌، نقش حمايت‌هاي رواني در كيفيت زندگي بيماران استئوميليت مزمن و بررسي روش‌هاي نوين تغذيه در افزايش توانمندي بيماران استئوميليت از ديگر اهدافي است كه دراين كنگره متخصصان به تبادل دانش و تجربه ميان يكديگر پرداختند.

بر اين اساس‌‌، اين كنگره كوشيد تا با تلاش و جديت به اهداف پيش‌بيني شده دست يابد و با توجه به حضور سخنرانان از كشورهاي آلمان و اتريش، آخرين روش‌هاي درمان استئوميليت در جهان به شركت‌كنندگان در كنگره منتقل شود.

استئوميليت (عفونت مزمن استخوان) چيست؟

استئوميليت به مفهوم عفونت استخوان مي‌تواند به صورت حاد و يا مزمن ايجاد شود‌‌. راه انتقال آن عفونت از طريق خوني يا مجاورتي است.

استئوميليت حاد و مزمن در تمامي گروه‌هاي سني ديده مي‌شود و بيشتر استئوميليت در سنين پايين به صورت حاد هماتوژن بوده و در سنين بالا بيشتر عفونت از طريق مجاورتي مزمن است.

ماهيت بيماري استئوميليت پيشرفت به سمت مزمن و عود كننده است، ولي با درمان صحيح و كامل معمولاً مي‌توان آن را به طور كامل كنترل كرد.

درمان استئوميليت به صورت طبي و جراحي است‌‌، در استئوميليت حاد درمان بموقع طبي با آنتي‌بيوتيك‌هاي مناسب و دوره كامل سبب بهبودي خواهد شد و از پيشرفت بيماري به سمت مزمن جلوگيري مي‌شود، ولي در استئوميليت مزمن درمان جراحي اولويت دارد و دركنار آن درمان‌هاي طبي و غيرجراحي قرار مي‌گيرد.

كلينيك‌هاي چند تخصصي‌

بنياد شهيد و امور ايثارگران هم اكنون با رويكرد كلينيك‌هاي چند تخصصي در تلاش است با كمترين هزينه، بالاترين كارايي را براي بيماران داشته باشد.

در معاونت بهداشت و درمان بنياد شهيد و امور ايثارگران يك هرم سلامتي براي ارائه مجموعه خدمات سلامتي و درماني وجود دارد كه قاعده هرم شامل خدمات عمومي و بيمه عمومي براي تمام جانبازان است و هر چه به سطوح بالاتر و تخصصي‌تر نزديك مي‌شويم، تعداد افرادي كه از اين امكانات استفاده مي‌كنند و به كلينيك‌هاي چند تخصصي نياز دارند كمتر است.

هم اكنون كه كلينيك چند تخصصي استئوميليت در بيمارستان ساسان راه اندازي شده، از الگوي چند متخصص براي يك بيمار استفاده مي شود كه در علم پزشكي الگوي پسنديده‌اي است.

در اين الگو به جاي اين‌كه مريض به چند مطب و نزد پزشك‌هاي متعدد مراجعه كند‌‌، متخصصان يكجا جمع هستند و اين رويكرد هم اكنون در كشورهاي پيشرفته دنيا در حال اجراست و متخصصان توصيه مي‌كنند بهتر است اين الگو به ديگر بخش‌هاي درماني كشور نيز گسترش يابد.

رويكرد كلينيك‌هاي چند تخصصي از نظر اقتصادي نيز به صرفه است؛ چرا كه در تحليل هزينه‌هاي كلينيك‌هاي تخصصي هزينه به فايده است و اين امر را پزشكان بدون مرز نيز در گزارش‌هاي تهيه شده از سوي معاونت بهداشت و درمان بنياد شهيد تاييد كرده‌اند. بررسي‌ها نشان مي دهد بيماران عفونت مزمن استخوان يك در ده هزار در دنيا هستند، مگر اين‌كه در حال جنگ و يا وقوع يك حادثه ناگوار باشيم كه آمار آنها افزايش مي‌يابد.

تحقيقات نشان داده است هزينه درمان اين بيماري به شرطي كه بدون عارضه باشد بين 4 تا 6 هزار يورو است. حتي در كشورهايي مثل انگليس و آلمان مشاهده شده كه بيشتر بيماراني كه عفونت استخوان دارند، حتي تا 50 سال اين بيماري را تحمل مي‌كنند.

بررسي‌ها نشان داده است با استفاده از كلينيك‌هاي چند تخصصي هزينه‌ها كمتر شده و نزديك به 3500 يورو مي شود و بر اساس پروتكل درماني بيمارستان مي‌تواند مريض را با هتلينگ كمتر مرخص كند. در مجموع هزينه‌ها به فايده خواهد بود و وقتي تعداد اعمال جراحي نامربوط كمتر مي شود، اين روش مقرون به صرفه است.

دكتر بهزاد كلانتري دبير كلينيك استئوميليت نيز در اين خصوص گفت: همچنين روش استفاده از اُزن جهت ترميم سريع‌تر زخم از جمله روش‌هاي درمان اين بيماري است.

وي مي گويد: مهم‌ترين قسمت درمان استئوميليت مزمن انجام جراحي‌هاي فوق تخصصي روي استخوان و انجام فلاپ‌هاي مناسب و اختصاصي روي نقص بافتي ايجاد شده است.

وي ادامه داد: بررسي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد‌ تمامي اين موارد در كشورهاي پيشرفته انجام مي‌شود و خوشبختانه تمامي امكانات براي درمان بيماران در بيمارستان ساسان فراهم شده است.

وي با اشاره به اين‌كه تعداد جانبازان مبتلا به استئوميليت بدرستي مشخص نيست، ولي پيش‌بيني مي‌شود حدود يكهزار بيمار جانباز مبتلا به استئوميليت در كشور وجود داشته باشد‌‌، گفت: راه اندازي كلينيك استئوميليت بيمارستان ساسان از سوي معاونت بهداشت و درمان سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران با هدف ارائه خدمات درماني كامل به بيماران مبتلا به استئوميليت مزمن و ديگر جانبازان معزز داراي مشكلات ارتوپدي تشكيل شد.

دكتر كلانتري افزود: اين كلينيك از وجود اساتيد رشته‌هاي مرتبط در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران‌‌، ايران‌‌، شهيد بهشتي و دانشگاه علوم پزشكي بقيه‌الله بهره‌مند است.

متخصصان معتقدند‌‌ با توجه به ماهيت مزمن بيماري در بيشتر موارد آمار دقيق در كشور در خصوص استئوميليت وجود ندارد.

اصولاً براي استئوميليت دوره كمون تعريف نمي‌شود و بيماري داراي مراحل مختلفي است كه از تهاجم ميكروب به استخوان آغاز مي‌شود و تا تشكيل فيستول و خروج ترشحات چركي از سطح بدن ادامه مي‌يابد.

به دليل اين‌كه اغلب عفونت از كانون مجاور يا جراحت استخوان ايجاد مي‌شود، درمان كامل و صحيح جراحت اوليه مانع ايجاد استئوميليت خواهد شد و بهترين روش پيشگيري خواهد بود. از اين‌رو لزوم آشنايي تمام كادر پزشكي با روش‌هاي نوين تشخيصي و درماني و مراقبت‌هاي توانبخشي بيماران خصوصا جانبازان مبتلا به استئوميليت اهميت دارد.

بايد توجه كرد كه بخش آموزش و پژوهش نيز در اين راستا هرگز از هم جدا نيستند. معاون بهداشت و درمان بنياد شهيد و امور ايثارگران گفت: تاكنون بيش از 99 درصد موارد درماني جانبازان در طول 8 سال دفاع مقدس و پس از آن از سوي متخصصان داخلي و ايراني انجام شده است ولي درخصوص هر جانبازي كه نياز به مشورت و كمك داشته، از پزشكان ديگر نقاط دنيا نيز استفاده شده است.

دكتر عراقي زاده افزود: امروزه با گذشت حدود 20‌‌سال از آخرين روزهاي دفاع مقدس، بسياري از دردهاي جانبازان باقي است و وارد فاز مزمن شده و نظام سلامت بايد براي دردهاي مزمن فعاليت كند.

پيشگيري از عفونت استخوان در پاي ديابتي‌

بررسي‌ها نشان داده است كه 20‌‌درصد افراد مبتلا به ديابت كه به بيمارستان و مراكز بهداشتي مراجعه مي‌كنند، نوعي مشكل در پاي خود دارند.

استئوميليت مشكل شايع ناشي از زخم‌ها و عفونت‌هاي پاي ديابتي است. در اين رابطه تشخيص باليني استئوميليت دشوار است و ممكن است منتهي به قطع عضو شود.

وجود عفونت عميق همراه با آبسه‌‌، سلوليت‌‌، قانقاريا و يا استئوميليت نشانه نياز به بستري شدن و جراحي فوري است بنابراين پيشگيري از استئوميليت ضروري است و آموزش نقش اساسي در پيشگيري دارد.دراين رابطه بايد بهداشت پا‌‌، معاينه روزانه‌‌، استفاده از كفش مناسب و ضرورت درمان فوري ضايعات جديد كف پا رعايت شود.

بررسي‌ها نشان مي دهد‌‌ كفش‌هاي طبي همراه با كفي‌هاي نرم‌‌، عنصر اصلي در پيشگيري از زخم هستند و كاهش چشمگير در پيشرفت زخم و ايجاد استئوميليت را سبب مي شوند.برداشت فشار از كف پا علاوه بر پيشگيري در التيام زخم‌هاي ايجاد شده موثر است.

استفاده از ارتزها نيز مانند كفي‌هاي نيمه سخت و نرم به توزيع مناسب فشار‌‌، كاهش نيروهاي برشي و ثبات بخشيدن به مفاصل درگير كمك مي‌كند.

اين ارتزها بايد حتما با قالبگيري دقيق از پاي بيمار ساخته شود و ارتوتيست‌هاي با تجربه بر مراحل ساخت‌، پرو و تحويل آنها نظارت داشته باشند.

عصا يا صندلي چرخدار نيز ممكن است براي برداشتن كامل فشار از روي پا توصيه شود.

تغذيه در استئوميليت

تغذيه نقش مهمي در عملكرد مناسب دستگاه ايمني بدن دارد. كمبودهاي تغذيه‌اي از جمله كمبود پروتئين و بعضي از ريز مغذي‌ها مي‌تواند به تضعيف دستگاه ايمني بدن منجر شود.

هدف از تغذيه درماني در بيماران استئوميليت‌‌، كنترل عفونت و تقويت دستگاه ايمني بدن و ريكاوري مناسب بيمار است.

در بخش انرژي دريافتي بيمار بايد افزايش يابد تا افزايش متابوليسم و اتلاف ازت كه هر دو از ويژگي‌هاي عفونت هستند‌‌، جبران شود.

از اين‌رو بايد انرژي غذا تا 50 درصد افزايش يابد و به 3000 تا 3500 كيلوكالري در روز برسد. مصرف پروتئين كافي نيز براي عملكرد مناسب دستگاه ايمني بدن لازم است. به دليل شرايط كاتابوليسم ناشي از عفونت در استئوميليت و تخريب پروتئين‌هاي نسوج نياز بيماران به پروتئين افزايش مي‌يابد و از 8/0 گرم به 2 گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن مي رسد و مصرف روزانه 100 تا 150 گرم پروتئين توصيه مي شود.

افزايش انرژي دريافتي روزانه‌‌، نياز به بعضي ويتامين‌ها بويژه ويتامين‌هاي گروه ب از جمله تيامين و نياسين را افزايش مي دهد.

از طرف ديگر، مصرف آنتي‌‌بيوتيك‌ها سنتز اين ويتامين‌ها را در روده مختل مي‌كند. بنابراين در طول بيماري و دوره نقاهت مصرف مكمل‌هاي ويتاميني توصيه مي‌شود. به دليل نقش مهمي كه در پيشگيري از عفونت دارد‌‌، اين ويتامين را به نام ويتامين ضد‌عفونت مي‌نامند.

دوز مصرفي روزانه در اين بيماران 10 هزار تا 15 هزار واحد بين‌المللي است.ويتامين اي نيز نقش آنتي اكسيدان در بدن دارد و دوز مصرفي بايد حدود 400 تا 800 واحد بين المللي در روز باشد. اگرچه بيماري استئوميليت مزمن با عوارض رواني‌‌، اجتماعي و هزينه‌هاي مالي فراواني همراه است، اما تشخيص بموقع و پلان درماني مناسب مي‌تواند موجب كاهش هزينه درمان‌‌، بهبود سريع‌تر بيماري و كاهش ديگر عوارض بيماري شود.

تامين بيمه تكميلي و توسعه برنامه‌هاي اجتماعي مي‌تواند باعث حمايت كافي مالي و رواني فرد از طريق معالجه شود بنابراين رجوع بموقع به مراكز تخصصي مجهز به تجهيزات درماني براي اين بيماري‌‌ مي‌تواند باعث كنترل پيشروي بيماري استئوميليت مزمن شود.

درمان جانبازان‌

معاون بهداشت و درمان بنياد شهيد و امور ايثارگران با اشاره به شرايط سخت درماني بيماران عفونت استخواني مزمن بويژه براي جانبازان‌‌، گفت: خوشبختانه استفاده از روش‌هاي درماني پيشرفته اين بيماري فراهم شده و بيمارستان ساسان و كلينيك استئوميليت امكان درمان اين بيماران را فراهم كرده است.

‌دكتر حسن عراقي‌زاده افزود: استفاده از كلينيك‌هاي چند تخصصي امروزه بايد نه تنها براي جانبازان، بلكه براي تمام بيماران استفاده شود تا چند متخصص با ويزيت همزمان بيمار‌‌، يك پروتكل درماني را تدوين كرده و عمل‌هاي جراحي غيرضروري حذف شود.

وي با اشاره به اين‌كه بيماران عفونت استخوان گاهي تا 30 بار هم جراحي مي‌شوند‌‌، گفت: با استفاده از اين روش از عوارض و جراحي‌هاي مكرر جلوگيري شده و براي بيمار مقرون به صرفه نيز خواهد بود.

معاون بهداشت و درمان بنياد شهيد و امور ايثارگران گفت: هم اكنون 490 هزار نفر از جانبازان كشور در بنياد شهيد پرونده دارند كه 40هزار نفر جانباز شيميايي‌‌، 40 هزار نفر جانباز اعصاب و روان و بيش از 400 هزار نفر جانبازاني هستند كه داراي ضايعات ناشي از اصابت تير و يا تركش هستند و 2 هزار نفر نيز قطع نخاع شده‌اند.

وي افزود: با افزايش اعتبار درماني بنياد شهيد به 170 ميليارد تومان در تلاش هستيم امكانات درماني بهتري را براي جانبازان فراهم كنيم. به گفته وي‌‌، اين مبلغ مربوط به يك جمعيت هدف يك ميليون نفري است كه با خانواده‌ها عدد بيشتري را شامل مي شود و بخش عمده آن شامل صرف بيمه همگاني و تكميلي و مابقي شامل مواردي مانند دارو‌‌، تجهيزات پزشكي و توانبخشي است.

وي با اشاره به اين‌كه علت راه‌اندازي كلينيك چند تخصصي آن است كه اين موضوع مشكل تعداد زيادي از جانبازان است‌‌، افزود: تعداد زيادي از جانبازان كه تير يا تركش به دست و يا استخوان اصابت كرده است، با مشكلات ارتوپدي و عفونت استخوان مواجه هستند.

وي ادامه داد: به اين ترتيب سعي كرده‌ايم متخصصان مختلفي از جمله متخصصان ارتوپدي‌‌، جراحي ترميمي‌‌، عفوني‌‌، تغذيه و علوم آزمايشگاهي را دور هم براي ويزيت يك مريض جمع كنيم تا مجموعا يك پروتكل درماني تدوين شود.

وي تاكيد كرد: به اين ترتيب تشكيل اين نوع كلينيك‌هاي چند تخصصي يك رويكرد جديد و موفق براي درمان در كشور است و در بحث درد مزمن اين امر در بيمارستان خاتم با موفقيت در حال اجراست. در اين بيمارستان 10 تا 15 پزشك همزمان يك مريض(جانباز) را معاينه مي‌كنند و اين كلينيك بيشتر در بحث ضايعات و قطع عضو راه اندازي شده است.

حميده سادات هاشمي‌
يکشنبه 9 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 646]