افسردگى؛ شايع ترين بيمارى اعصاب و روان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: افسردگى؛ شايع ترين بيمارى اعصاب و روان
افسردگى يك اختلال خلقى است كه امروزه در گروه شايع ترين بيمارى هاى اعصاب و روان جاى گرفته است. به گفته كارشناسان احتمال بروز افسردگى در زنان دو برابر مردان است. به دنبال بروز افسردگى، فرد از جامعه، خانواده يا دوستان كناره گيرى كرده و عملكردهاى وى اعم از شغلى، تحصيلى و خانوادگى مختل مى شود. بنابراين شناسايى علايم اين اختلال و فراهم آوردن زمينه هاى درمانى مناسب بيش از پيش ضرورى است. دكتر اميد رضايى، متخصص اعصاب و روان و عضو هيات علمى دانشگاه علوم بهزيستى و توانبخشى ، با بيان اين كه افراد به طور معمول طيف وسيعى از حالات خلقى و روانى اعم از شاد و غمگين بودن، خنديدن و غصه دار بودن را تجربه مى كنند، تصريح كرد: افراد به طور طبيعى بر اين حالات خلقى روحى - روانى تسلط داشته و قادر به كنترل آنها هستند. در اختلالات خلقى اين احساس تسلط از بين رفته و فرد از اين بابت دچار رنج فراوانى مى شود. شيوع افسردگى در زنان دو برابر مردان است اثرات زايمان، تفاوت هاى هورمونى و فشارهاى روانى و اجتماعى از علل افسردگى در زنان است. به گفته دكتر رضائى، فرد افسرده توانايى كنترل اين روحيه و خلق افسرده را ندارد. افسردگى حدود ۱۰ تا ۲۵ درصد در زنان و ۵ تا۱۰ درصد در مردان شايع است. تفاوت هاى هورمونى بين دو جنس زن و مرد، اثرات زايمان و تفاوت فشارهاى روانى و اجتماعى در زنان و مردان از جمله علت هاى شيوع دو برابرى افسردگى در زنان نسبت به مردان است. عوامل ژنتيكى ، اتفاقات روانشناختى، عوامل اجتماعى و معنوى در بروز افسردگى موثرند. اين متخصص اعصاب و روان با بيان اين كه افسردگى مانند هر اختلال اعصاب و روان ديگر در چهار حوزه ريشه دارد، تصريح كرد: مسايل زيست شناختى مانند عوامل ژنتيكى در بروز افسردگى موثراست. بنابراين افراد داراى سابقه خانوادگى، اختلالات اعصاب و روان، مستعد بروز افسردگى هستند. اتفاقات روانشناختى نيز در بروز افسردگى نقش مهمى دارند. به عنوان مثال فردى كه شريك عاطفى خود را از دست داده در معرض خطر ابتلا به افسردگى قرار دارد. وى افزود: برخى از عوامل در سطح اجتماع معمولا به شكلى غيرمحسوس افراد را تحت تاثير قرار مى دهند. عوامل معنوى از ديگر عوامل موثر در بروز افسردگى است. بر اين اساس اختلالات اعصاب و روان در افرادى كه به يك وجود لايزال قدرت معتقدند كمتر مشاهده مى شود. دكتر رضائى ادامه داد: اين چهار مورد مى توانند تنظيم و تعادل در محيط مغز را بر هم زده و اختلالات اعصاب و روان را بوجود آورد كه يكى از اين اختلالات افسردگى است. همچنين بسته به اين كه كدام بخش از مغز تحت تاثير بيشترى قرار گرفته باشد، علايم متفاوت بروز مى كند. به گفته وى، اين خلق افسرده از نظر بيمار مبتلا، كيفيت مشخصى دارد كه مى توان آن را از يك احساس طبيعى دلتنگى و سوگوارى متمايز كرد. به اين ترتيب بيمار احساس مى كند در دوره اى قرار گرفته كه احساس غمگينى و دلتنگى وى متفاوت از احساس غمگينى وى در يك حالت طبيعى است. بيماران افسرده علايم بيمارى خود را نوعى درد مشقت بار روحى توصيف كرده و حتى گاهى از اين مسئله شكايت مى كنند كه قادر به گريه كردن نيستند. در مقابل گروهى ديگر نيز قادر به كنترل گريه خود نيستند. گوشه گيرى و كناره گيرى از جامعه، خانواده و دوستان از علايم ديگر افسردگى حدود دو سوم بيماران افسرده گاهى به خودكشى فكر مى كنند . اين دانشيار روانپزشكى افزود: گاهى بيماران افسرده از جامعه، خانواده يا دوستان خود كناره گيرى كرده و حتى از انجام فعاليت هايى كه زمانى مورد علاقه وى بوده، لذتى نمى برد. همچنين ممكن است فرد از اين گوشه گيرى آگاهى نداشته و ديگران متوجه آن شوند. حدود دو سوم كل بيماران افسرده گاهى به خودكشى فكر كرده و از اين مقدار ۱۰ تا ۱۵ درصد گاهى اقدام به خودكشى هم مى كنند. كاهش انرژى از علايم شايع افسردگى دكتر رضائى كاهش انرژى را از ديگر علايم شايع افسردگى دانست و تصريح كرد: كاهش انرژى سبب مى شود فرد وظايف خود را به خوبى انجام نداده و اختلال عملكرد تحصيلى، شغلى و خانوادگى را به دنبال داشته باشد. در اين صورت فرد انگيزه خود را از دست داده و قادر به ايجاد طرح هاى جديد يا پيش بينى و برنامه ريزى براى آينده نيست. اضطراب،اختلال خواب، كاهش اشتها و وزن از ديگر علايم شايع افسردگى اين متخصص اعصاب و روان گفت: اختلال در خواب بويژه سحرخيزى در بيماران افسرده شايع است. به اين صورت كه بيمار صبح ها زودتراز قبل از خواب برمى خيزد. گاهى بيماران از بيدار شدن هاى مكرر از خواب در طول شب و اين كه به دنبال اين بيدار شدن ها دائم به مشكلات خود فكر مى كنند، شكايت دارند. دكتر رضائى اضطراب را يكى از شايع ترين علايم افسردگى عنوان كرد و با بيان اين كه اغلب بيماران مبتلا به افسردگى دچار كاهش اشتها و وزن مى شوند افزود: در مقابل گروه كوچكى از بيماران افسرده با افزايش اشتها و افزايش خواب روبرو مى شوند. غيرطبيعى بودن قاعدگى و كاهش علاقه جنسى در افراد افسرده وى افزود: گاهى گروهى از علايم نباتى مانند غيرطبيعى بودن قاعدگى يا كاهش علاقه و عملكرد جنسى در افراد افسرده مشاهده مى شود. اگر دقت نشود كه اين علايم جزيى از علايم افسردگى است، ممكن است بيمار تحت درمان هاى زنان و زايمان و يا مشاوره هاى درمان اختلالات جنسى قرار گيرد. مجموعه عوامل افسردگى سبب تشديد بيمارى هاى طبى ديگر مى شود احتمال ابتلا به سوء مصرف مواد افراد افسرده به گفته اين متخصص اعصاب و روان، مجموعه عوامل افسردگى سبب مى شوند كه بيمارى هاى طبى ديگر مانند ديابت، فشارخون، بيمارى هاى قلبى - عروقى و بيمارى هاى انسدادى مزمن ريه، در صورت وجود، تشديد شوند. دكتر رضائى با بيان اين كه گاهى افراد افسرده براى رهايى از حالات ناگوار خلقى به خوددرمانى با مواد مخدر يا الكل مى پردازند، افزود: ممكن است سوء مصرف مواد مخدر در افراد افسرده مشاهده شود. همچنين در افراد افسرده ممكن است شكايت هاى جسمى مانند يبوست، درد سينه، دردهاى مختلف بدن مثل سردرد، احساس كرختى و لختى در دست و پا مشاهده شود. احساس ضعف در تمركز و اختلال در تفكر از ديگر علايم افسردگى اين متخصص بيمارى هاى اعصاب و روان ضعف در تمركز را از ديگر علايم افسردگى دانست و با بيان اين كه حدود ۵۰ درصد بيماران افسرده بر اين باورند كه علايم بيمارى در طول روز تغيير مى كند، تصريح كرد: احساس ضعف در تمركز يا مختل شدن تفكر از علايم ديگر افسردگى است. از طرف ديگر بيماران افسرده بر اين باورند كه شدت علايم و حالات ناگوار در صبح بيشتر بوده و هر چه به غروب نزديك تر مى شوند علايم كاهش مى يابد. ضعف عملكرد تحصيلى، رفتار ضد اجتماعى و ترك خانه از علايم افسردگى كودكان و نوجوانان دكتررضائى، علايم افسردگى در گروه كودك و نوجوان و گروه سالخورده را متفاوت از يكديگر دانست و اين باره به ايسنا گفت: ضعف عملكرد تحصيلى، سوء مصرف مواد مخدر، رفتار ضد اجتماعى، ولنگارى جنسى، فرار از مدرسه و ترك خانه از علايم افسردگى در كودكان ونوجوانان است. تشخيص سخت و درمان طولانى مدت افسردگى در سالخوردگان وى با بيان اين كه افسردگى در سالخوردگان به صورت فراوان مشاهده مى شود، تصريح كرد: پايين بودن وضع اقتصادى و اجتماعى، از دست دادن همسر، ابتلاى همزمان به يك بيمارى جسمى و انزواى اجتماعى فرد سالخورده را مستعد بروز افسردگى مى كنند. شكايات جسمى مانند سردرد، ضعف دست و پا و اختلال در مراقبت از خود در سالخوردگان افسرده به مراتب بيشتر از جوان ترهاست. دكتر رضائى گفت: معمولا افسردگى سالخوردگان سخت تشخيص داده شده و نيازمند طى زمان بيشترى براى درمان است. گاهى افسردگى در سالمندان با اين باور كه اين علايم طبيعى بوده و اقتضاى سن فرد است، جدى گرفته نمى شود. اين در حالى است كه در صورت تشخيص و درمان به موقع، اين افراد از كيفيت زندگى بهترى برخوردار خواهند شد. اين متخصص اعصاب و روان با بيان اين كه در اختلال افسردگى مجموعه اى از اختلالات دخيل هستند، افزود: هنگامى عنوان افسرده به كار گرفته مى شود كه فرد دو هفته به صورت پى در پى علايم افسردگى را تجربه كرده و در حوزه هاى مختلف دچار اختلال عملكرد شده باشد. به گفته وى، در درمان افسردگى مانند هر اختلال اعصاب و روان ديگر دو بخش عمده دارويى و غيردارويى اعم از روان درمانى يا روانكاوى به كار گرفته مى شود. ابراز نگرانى بيماران از مصرف داروهاى اعصاب و روان بى مورد است دكتر رضائى گفت: در درمان، گاهى افراد نسبت به مصرف داروهاى اعصاب و روان و اين كه به اين داروها عادت كرده و يا بواسطه استفاده از آنها سست و خواب آلود مى شوند ابراز نگرانى مى كنند. بنابراين بهتر است درمان تحت نظر متخصص مربوطه انجام شده و نگرانى از بابت عوارض درمان به عهده وى گذاشته شود. به طور كلى، معمولا عوارض دارو در مقابل منافع آن سنجيده مى شود و دارو زمانى تجويز مى شود كه منفعت آن بسيار بيشتر از ضرر آن باشد. به هم ريختگى در محيط شيميايى مغز ،علت اساسى اختلالات اعصاب و روان عدم استعداد ژنتيكى، حمايت هاى خانوادگى و اجتماعى تا حد زيادى در رفع افسردگى موثر است. اين متخصص اعصاب و روان، علت اساسى اختلالات اعصاب و روان را بهم ريختگى در محيط شيميايى مغز عنوان كرد و گفت: داروهاى مصرفى در درمان اختلالات اعصاب و روان نقش متعادل كننده و ترميم كننده به هم ريختگى هاى مغز است. معمولا داروهاى اعصاب و روان به شكل موقتى و براى چند ماه مصرف شده و بعد از بهبود حالات اعصاب و روان به تدريج قطع مى شود. دكتر رضائى درمان را وابسته به چند عامل دانست و در توضيح اين عوامل به ايسنا گفت: در صورت عدم استعداد ژنتيكى، شانس بهبود كامل فرد افسرده زياد است. همچنين حمايت هاى خانوادگى و اجتماعى تا حد زيادى در رفع بيمارى موثر است. بهره مندى از تحصيلات بالا، متاهل بودن، عملكرد خوب قبل از بيمارى، نبود اختلالات مربوط به مصرف مواد و نداشتن اختلالات اعصاب و روان ديگر تا حد زيادى در بهبود فرد افسرده موثر است.
جمعه 7 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 520]