گزارش تحليلي از بازتاب هاي پيشنهاد تاسيس دفتر حفظ منافع امريكا نسيم آرامش در روابط توفاني واشنگتن وتهران

واضح آرشیو وب فارسی:شبكه خبر دانشجو: گزارش تحليلي از بازتاب هاي پيشنهاد تاسيس دفتر حفظ منافع امريكا نسيم آرامش در روابط توفاني واشنگتن وتهران
گروه سياسي، ايرج جمشيدي؛ آيا در پس ابرهاي تيره يي كه اين روزها بر روابط ايران با غرب به خصوص امريكا بر سر مساله پرونده هسته يي پيش آمده است كورسويي از آرامش ديده مي شود؟ دوشنبه اين هفته روزنامه پرنفوذ واشنگتن پست از تمايل مقامات امريكايي براي تاسيس دفتر حافظ منافع امريكا در ايران خبر داد و در واكنشي غيرمنتظره ايران هم تلويحاً از اين پيشنهاد استقبال كرد. پيام امريكا و چراغ سبز ايران بلافاصله بازتاب جهاني گسترده يي پيدا كرد و مهم ترين رسانه هاي منطقه يي و جهاني به تحليل اين رويداد پرداختند چرا كه پيام غيرمنتظره امريكا و از آن مهم تر پاسخ مثبت ايران در شرايطي مخابره شد كه اينك منطقه حساس خاورميانه روزي توفاني را سپري مي كند و بازار جهاني نفت تحت تاثير شرايط شكننده حاكم هر روز قيمت هاي بالاتري را نسبت به روزهاي قبل تجربه مي كند. در واقع تب بالاي نفت نشان از شرايط غيرعادي موجود دارد. از يك سو اسرائيل در اقدامي تحريك آميز مانور نظامي گسترده يي با به پرواز درآوردن يكصد فروند جنگنده اف 15 و اف 16 برگزار كرد و آن را پيامي مهم براي ايران قلمداد كرد تا دست از فعاليت هاي هسته يي اش بردارد، از سوي ديگر سناي امريكا هم طرح اعمال مجازات هاي اقتصادي جديد عليه ايران را در دستور كار خود قرار داد و در تازه ترين تحول هم 27 كشور عضو اتحاديه اروپا طرح تعليق فعاليت هاي بانك ملي ايران در اروپا و نيز انسداد دارايي هاي اين بانك را تصويب كردند. درست در چنين شرايطي روزنامه فرامنطقه يي الحيات كه همزمان در چند كشور عربي و اروپايي چاپ مي شود، خبر از سفر قريب الوقوع يك مقام ارشد نظامي امريكا به اسرائيل داد تا درباره استقرار موشك هاي ضدموشك مشهور به طرح سپر دفاعي پاتريوت مذاكره كند. هدف از استقرار چنين سپر دفاعي هم مقابله احتمالي با حملات عليه اسرائيل اعلام شده است. در بحبوحه چنين بحران هايي ناگهان طرحي كاملاً متفاوت از اوضاع و احوال جاري در يكي از روزنامه هاي امريكايي منتشر مي شود كه بي شباهت به حادثه يي كه سال گذشته رخ داد، نيست چرا كه سال گذشته هم روابط تهران- واشنگتن وارد چالش جدي شده بود كه ناگهان در آذرماه 16 نهاد اطلاعاتي امريكا گزارشي را منتشر كردند كه در آن تاكيد شده بود ايران فعاليت هسته يي نظامي اش را پيگيري نمي كند. انتشار اين گزارش به يك باره بحران به وجود آمده را فروكش كرد و احتمال وقوع درگيري نظامي در منطقه به پايين ترين حد خود طي سه سال گذشته رسيد چرا كه بر مبناي اين گزارش ايران از فعاليت هاي هسته يي نظامي تبرئه شده بود.هر چند پس از انتشار اين گزارش به تدريج بحران در روابط ايران- غرب دوباره تشديد شد و البته اين روزها با تهديدهاي مكرر اسرائيل عليه ايران به اوج خود رسيده است اما با اين وجود انتشار گزارش روز دوشنبه روزنامه واشنگتن پست به عنوان پيامي از امريكا به ايران براي كاهش تنش قلمداد شد و البته پاسخ متقابل ايران هم نشان از آن داد كه تهران هم چندان بي ميل به كاهش تنش ولو به قيمت بازگشت ديپلمات هاي امريكا پس از گذشته 30 به ايران نيست. آن گونه كه واشنگتن پست گزارش كرده است مقامات امريكا از طرح علني و رسمي پيام خود به اين دليل خودداري كرده اند كه از يك سو آنان بيم آن را داشته اند اگر مستقيماً به ايران چنين پيشنهادي را بدهند ممكن است نشانه ضعف امريكا در قبال ايران قلمداد شود و از سوي ديگر نگران بودند ايران اساساً با اين پيشنهاد موافق نباشد. واشنگتن پست نوشته است دولت امريكا مي خواهد با مردم ايران مستقيماً در تماس باشد و تاسيس دفتر حافظ منافع امريكا مي تواند راهكاري براي دستيابي به چنين هدفي باشد و البته دولت ايران نيز ممكن است از چنين تماس هايي استقبال نكند و در نتيجه با كل طرح مخالفت كند.البته ظاهراً مقامات امريكايي چندان تحليل درستي ارائه نكرده اند چرا كه خبرگزاري رسمي نظام جمهوري اسلامي- ايرنا- خبري را به نقل از يك مقام وزارت خارجه روي خروجي خود قرار داد كه نشان دهنده تمايل ضمني ايران از وقوع چنين حادثه يي است. به نقل از اين مقام وزارت خارجه ايرنا گزارش كرده كه ايران درخواست امريكا براي ايجاد دفتر ديپلماتيك در تهران را در صورتي كه رسماً مطرح شود بررسي خواهد كرد.وي به ايرنا گفت؛ «به طور اصولي، مقام هاي ايراني درخواست هايي را كه از كانال هاي ديپلماتيك دريافت مي كنند بررسي مي كنند.» وي تاكيد كرد اين گزارش تنها در رسانه هاي امريكا مطرح شده و هنوز جنبه رسمي ندارد و ايران تنها درخواست هايي را كه رسماً مطرح شود مد نظر قرار خواهد داد. البته اين پيشنهاد در شرايطي منتشر شده كه ايران از سال ها پيش داراي دفتر حفاظت منافع در واشنگتن بوده است كه عمدتاً به امور اتباع ايراني همچون تجديد گذرنامه در امريكا رسيدگي مي كند. اما امريكا از 30 سال پيش هرگز چنين حضوري در ايران نداشته است و ايرانيان براي گرفتن ويزاي امريكا به كشورهاي همسايه از جمله تركيه و امارات متحده عربي مراجعه مي كنند. امريكا براي رساندن پيام هاي خود به ايران بر سفارت سوئيس تكيه مي كند. شهروندان امريكايي كه به ايران مي روند يا آنجا زندگي مي كنند نيز براي امور اداري خود به اين سفارتخانه مراجعه مي كنند. پاكستان نيز به عنوان حافظ منافع ايران در امريكا شناخته مي شود و برخي كارمندان ايراني در اين سفارتخانه مشغول به كارند. البته اخيراً امريكا از سوئيس ابراز نارضايتي كرده است و امضاي قرارداد خريد گاز از ايران توسط سوئيس انتقاد امريكا را به دنبال داشت و وزارت خارجه امريكا از تجديد نظر در نقش سوئيس به عنوان حافظ منافع خود در ايران خبر داده بود. گرچه هنوز سوئيس به عنوان حافظ منافع امريكا در ايران شناخته مي شود ولي با تحولاتي كه اخيراً روي داده است به نظر مي رسد اشتياق امريكا براي حضور بي واسطه در ايران افزايش يافته است چرا كه بسياري به دولت هاي متعدد امريكا انتقاد مي كنند كه شناخت درستي از بافت سياسي- فرهنگي جامعه ايراني ندارند و منابع اطلاعاتي آنان عمدتاً كساني هستند كه چندان رويكرد مثبتي به ايران ندارند. اشاره منتقدان به گزارش هاي برخي محافل يهودي و صهيونيستي وابسته به اسرائيل مستقر در خاك اروپا و امريكاست. چنين گروه هايي عمدتاً از ايران به عنوان خطري جدي عليه تمدن غرب و اسرائيل ياد مي كنند و خواستار اتخاذ سياست هاي سخت عليه ايران هستند اما با اين وجود برخي گروه ها از جمله ايرانيان مقيم امريكا با چنين جريان سازي هايي موافق نيستند و حتي به تازگي تعدادي از ايرانيان در امريكا يك گروه لابي تشكيل داده اند كه به گفته موسسان آن هدفش ارائه تصويري مثبت از ايران و دفاع از منافع مشترك كل جامعه ايراني در امريكا است. اين سازمان لابي گر، اتحاديه روابط عمومي امريكايي هاي ايراني تبار - پايا - نام دارد و در واشنگتن دي سي، پايتخت امريكا، مستقر شده است. به گزارش بي بي سي يكي از اعضاي هيات مديره پايا فيروز نادري از متخصصان ارشد آژانس فضايي امريكا (ناسا) است كه هم اكنون در آزمايشگاه جت پروپولشن ناسا فعاليت دارد. پايا مي گويد براي تقويت وجهه عمومي جامعه ايراني در امريكا تلاش خواهد كرد. اين گروه در نظر دارد ضمن منسجم كردن ايرانيان در امريكا، دستاوردها و موفقيت هاي آنها را به مردم امريكا بشناساند و جامعه ايراني را در عرصه سياسي امريكا از نفوذ بيشتري برخوردار كند. دوگانه تشويق و تهديدبه هرحال تحولاتي كه در روابط تهران- واشنگتن رخ مي دهد بي ارتباط با رويكرد سنتي سرزمين اتازوني ها مشهور به استراتژي تشويق و تهديد يا همان سياست مشهور چماق و هويج نيست. امريكايي ها حتي زماني كه سرزمين آنها به نام اتازوني شناخته مي شد از يك سياست سنتي تهديد در كنار تشويق عليه مخالفان خود استفاده مي كردند، به گونه يي كه بسياري از تحليلگران پايه هاي سياست خارجي امريكا در قبال كشورهاي مخالف را چماق و هويج مي دانند. ظاهراً امريكا طي 30 سال گذشته هم از دوگانه تهديد و تشويق يا چماق در برابر هويج استفاده كرده است. در واقع امريكا طي 30 سالي كه از انقلاب ايران مي گذرد هرگز حاضر به شناسايي رسمي نظام جديد ايران نشده و از آن مهم تر نپذيرفته كه عليه نظام ايران به اقدامات خشونت بار دست نزند.و البته ايران هم متقابلاً دولت امريكا را دولتي جهانخوار و متجاوز معرفي كرده كه از هيچ كوششي براي سقوط نظام جمهوري اسلامي خودداري نكرده است. رويكردهاي كاملاً منفي بين دو دولت هم باعث شده روابط دو كشور بحراني باقي بماند و برخي تلاش ها هم براي كاهش ديوار بي اعتمادي نتيجه چنداني نداشته باشد. البته وجه ديگر ماجرا هم تثبيت شرايط موجود و عدم توانايي دو طرف براي وارد كردن ضربه اساسي به طرف مقابل است. به خصوص در شرايط حاضر دولت امريكا خود را چندان بي ميل نشان نداده تا با استناد به فعاليت هاي هسته يي ايران درگيري هاي جديدي را در منطقه راه بيندازد. اما ظاهراً مخالفت هاي جدي داخلي، جهاني و منطقه يي چندان قدرت انتخابي براي نومحافظه كاران امريكا باقي نگذاشته است و آنان ترجيح داده اند در كنار اقدامات غيردوستانه به روش هاي مسالمت آميز هم رو بياورند. طرح تاسيس دفتر حافظ منافع امريكا در ايران هم يكي از اين راهكارها به شمار مي آيد. آنان نمي خواهند هيچ شانسي را از دست بدهند.
پنجشنبه 6 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبكه خبر دانشجو]

[مشاهده در: www.snn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 236]