سبك زندگي - همه چيز درباره نگهداري از همستر

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سبك زندگي - همه چيز درباره نگهداري از همستر

سبك زندگي - همه چيز درباره نگهداري از همستر

نگهداري از حيوانات خانگي اين روزها با توجه به زندگي آپارتمان‌نشيني و معضلاتي كه در پي دارد، تقريبا در اغلب موارد سخت و حتي غيرقابل تصور است. در اغلب مجتمع‌هاي بزرگ مسكوني هم يكي از اولين شروط زندگي نداشتن حيوانات خانگي است. با اين حال روانشناسان در كنار وجود گياهان طبيعي در هر خانه‌اي توصيه مي‌كنند كه از حيوانات خانگي كوچك كه نگهداري از آنها چندان دشوار نيست در خانه‌هاي آپارتماني و كم‌جمعيت نگهداري كنيم. در اين ميان بازار همسترها و موش‌خرماهاي كوچك از همه داغ‌تر است، زيرا به دليل فضاي كوچكي كه اين حيوانات به آن نياز دارند نگهداري از آنها هم چندان دشوار نيست. همستر حيواناتي كوچك و بسيار زيبا و جذاب در رنگ‌هاي گوناگون ازجمله سفيد، طلايي، سياه، كرمي، زرد و... بوده و از خانواده جوندگان است كه همه چيز خوار مي‌باشد. همسترها جوندگان كوچك متعلق به خانواده كرستيد‌ه‌اند. اعضاي اين خانواده در طبيعت وحش در اروپاي شرقي، خاورميانه، شمال آفريقا، چين و سيبري مشاهده مي‌شوند. نگهداري همستر در قفس داراي احتياجات ساده‌اي است. همسترها به عنوان حيوان خانگي در نظر گرفته مي‌شوند. اين حيوانات شب‌زي بوده و معمولا جهت جلوگيري از نزاع به صورت انفرادي نيز نگهداري مي‌شوند. به اين جانور انواع ميوه، سبزيجات و دانه‌ها را به عنوان غذا مي‌توان داد. براي نگهداري از همستر از ظروف شيشه‌اي (شبيه به آكواريوم) استفاده مي‌شود كه مي‌تواند درب آن نيز بسته شود. زير كف پاي حيوان نرمه‌چوب نجاري ريخته مي‌شود. اين حيوان روزخواب است و از غروب شروع به بازيگوشي مي‌كند. در صورتي كه در قفس آن يك عدد چرخ‌و‌فلك يا سطح شيبدار مخصوص يا تونل مخصوص قرار گيرد بازي كردن آن را مي‌توانيد به‌خوبي مشاهده كنيد. همستر به راحتي به شما عادت مي‌كند، روي دو پاي خود مي‌ايستد و در هنگام خوابيدن خود را ولو مي‌كند به‌گونه‌اي كه شما فكر مي‌كنيد كاملا بي‌جان شده است، در خيلي از مواقع خوابيدن آن مانند انسان‌ها به پشت است و خواب عميقي دارد به‌طوري كه اگر شما به آرامي دستش را بگيريد و آن را از جاي خود بلند كنيد ممكن است همچنان خواب باشد و بيدار نشود.

ويژگي‌هاي همستر
همستر بالغ در هر روز 5 تا 10 گرم غذا و مقدار كمي آب احتياج دارد. چنانچه در جيره غذايي آن مقداري سبزي يا ميوه مانند هويج يا سيب در نظر گرفته شود همستر ديگر نيازي به آب نخواهد داشت. وزن بالغ حدود 100 تا 130 گرم و طول عمر آن 2 تا 5 سال است. دندان‌هاي پيشين همستر به‌طور مداوم در حال رشد بوده و براي كوتاه كردن آن احتياج به جويدن مواد جامد از قبيل چوب و كارتن و... دارد.
همستر در هر زايمان 5 تا 9 نوزاد به‌ دنيا مي‌آورد. در گاهي موارد تعداد نوزادان بيشتر از اين نيز بوده و در مواقعي تا ۲۴ عدد هم در يك زايمان ذكر شده است. نوزاد اين حيوان از سن7 تا 10 روزگي شروع به خوردن مواد جامد خواهد كرد.
از همستر بيماري خاصي در انتقال به انسان گزارش نشده است و واكسن خاصي نيز براي آن وجود ندارد اما بهتر است هر شش ماه يكبار داروي انگلي به آنها داده شود. البته در صورتي كه غذاي آن را به‌خوبي بشوييد امكان آلودگي به انگل را نداشته و نياز به داروي انگل هم نخواهد داشت.
مدتي است كه به دليل سهولت نگهداري و زيبايي بالاي اين حيوان و مشخصات بهداشتي آن از نظر امكان انتقال بيماري به انسان، نگهداري از آن در كشورهاي متعدد اروپايي و آمريكايي رواج چشمگيري داشته است.
خانه همستر
سه نوع خانه براي همستر رايج است. قفس‌هاي سيمي، قفس پلاستيكي و آكواريوم.
۱- قفس سيمي با ميله‌هاي افقي با فاصله ۱ تا ۲ سانتي‌متر براي نگهداري مناسب است، زيرا همستر به بالا رفتن علاقه زيادي دارد و از ميله‌ها براي بالا رفتن از ديواره استفاده مي‌كند. از خريد قفس‌هايي كه كف آنها به صورت شبكه‌اي و سوراخدار است اجتناب كنيد، چرا كه پاي او در آنها گير كرده و حيوان در اين قفس راحت نيست و تميز كردن اين قفس‌ها نيز مشكل است.
۲- قفس‌هاي پلاستيكي كه معمولا با تجهيزات ديگري همراه است. اين قفس‌ها در كشورهاي اروپايي بسيار متداول است و ضمن گران بودن براي شرايط آب و هوايي گرم و خشك ايران نيز مناسب نيستند. به‌علاوه بسياري از همسترهاي طلايي بزرگ‌تر از آن هستند كه در تونل‌ها جاي گيرند ولي براي همسترهاي كوتوله مشكلي پيش نخواهد آمد. به اين نكته نيز توجه داشته باشيد كه محل سكونت اين حيوان بايد آنقدر محكم باشد كه در مقابل جويدن مقاومت كند و بعضا لانه‌هاي پلاستيكي به راحتي توسط آنها جويده خواهد شد.
۳- نوع رايج‌تر و ارزان‌تر قفس همستر در ايران آكواريوم است و تميز كردن آن نيز راحت است. اما گردش هوا در آن كمتر بوده و همچنين اين فرصت را به حيوان نمي‌دهد كه از ديواره‌ها بالا رود. يك درپوش نيز براي ممانعت از خروج همستر از آكواريوم و همچنين جلوگيري از دسترسي ديگر حيوانات خانگي به آن نياز است.
نگهداري از همستر
براي نگهداري از همستر مي‌توان از يك قفس يا آكواريوم استفاده كرد. بستر بايد ماده جاذب‌الرطوبه مثل خاك‌اره، كاه، پوشال كولر، ماسه بادي مخلوط و... باشد. استفاده از روزنامه و پارچه پشمي براي همستر بسيار مضر است بهتر است آكواريوم دور از جريان مستقيم هوا و در يك دماي ثابت و معتدل (دماي 24- 20 درجه و رطوبت 60-50 درصد) قرار گيرد و همواره يك تكه چوب يا شاخه بريده در آكواريوم باشد زيرا حيوان به وسيله آن دندان‌هاي خود را مي‌تراشد. همستر در طول روز بيشتر مي‌خوابد و اكثرا شب‌ها فعاليت دارد. اگر در شب دما پايين آيد همستر بي‌هوش شده و شايد به خواب زمستاني فرو رود. در طول روز هم آكواريوم در جريان مستقيم تابش نور خورشيد نباشد زيرا چشمان اين حيوان براي نور ساخته نشده است. قفس همستر بايد هفته‌اي دو بار به صورت موضعي و دو هفته يكبار به‌طور كلي تميز گردد و غذاهاي فاسدنشدني كه حيوان انبار كرده است دوباره سر جايش برگردد چون همستر حيوان تميز و مرتبي است.
لوازم زندگي
يك فضاي بسته به عنوان آشيانه در گوشه‌اي از قفس براي همستر شما بسيار مطلوب است، كه مي‌توان از يك جعبه مقوايي براي اين كار استفاده كرد و هر چند وقت يك بار عوض شود. كف جعبه را مي‌توانيد با چيزي نرم مثل دستمال كاغذي بپوشانيد. مواد كف اين جعبه بايد حدودا يك بار در ماه عوض شود. عوض نمودن بيشتر باعث برهم زدن آرامش همستر خواهد شد. بازرسي منظم جعبه و برداشتن مواد غذايي كه حيوان ذخيره نموده و در حال فاسد شدن است مي‌تواند به بهداشت بيشتر قفس كمك كند. به همستر بايد فرصت جويدن و ورزش كردن داده شود. تقريبا تمام همسترها با شوق و ذوق از يك چرخ‌وفلك مخصوص همستر استقبال مي‌كنند. مقداري تونل و لوله نيز مفيد است. شاخه‌هاي تازه درختاني مانند بيد و درخت‌هاي ميوه كه براي آنها از سموم ضدآفت استفاده نشده است و جعبه‌هاي كوچك مقوايي براي جويدن و بالا رفتن مناسب هستند. براي آبخوري حيوان نيز مي‌توان از يك بطري با سري كه بتواند حيوان زبان‌بسته به راحتي از آن آب بخورد استفاده نمود. به اين ترتيب آبخوري حيوان تميز مانده و نمي‌تواند ظرف آب را سرازير نمايد. همستر نياز كمي به آب دارد و چنانچه در رژيم غذايي او سبزي قرار گيرد ديگر به آب نيازي نيست. آب بيش از اندازه براي حيوان خطر مرگ دارد. يك ظرف غذاي كم‌عمق از سراميك يا چيني بهترين انتخاب براي ظرف غذاي همستر است تا حيوان نتواند ظرف را برگرداند. تميز نمودن چنين ظرفي نيز راحت تر است.
رژيم غذايي همستر
براي رژيم غذايي همستر مي‌توان از غذاهاي آماده موجود در بازار استفاده نمود كه معمولا به صورت مخلوطي از دانه گياهان يا به‌صورت يك جيره غذايي به شكل گلوله‌هاي كوچك و يكدست درون بسته‌بندي آماده مي‌باشد. جيره آماده گلوله‌اي از نظر مواد غذايي متعادل است اما همستر نمي‌تواند دانه‌هاي مورد علاقه خود را دست‌چين كند و به همين دليل اين غذا در بعضي مواقع حيوان را دلزده كرده و بعضي از همسترها اصلا آن را نمي‌خورند. دانه‌هاي مخلوط آماده معمولا از طرف او بهتر پذيرفته مي‌شوند و پايه خوبي براي رژيم همستر هستند. ولي بايد از غذايي كه تنها شامل دانه گياهان است اجتناب كرد، بهترين غذا براي همستر غذايي است كه شامل مواد مختلفي مثل سبزيجات خشك نيز باشد. از اين غذاي آماده براي حيوان بيش از اندازه نريزيد چرا كه با اين كار حيوان دانه‌هاي مورد علاقه‌اش را دست‌چين نموده و باقيمانده غذا را نمي‌خورد. اين ايده خوبي است كه در هر زمان مقدار كمي غذا بريزيم و اجازه دهيم همستر تقريبا ظرف غذاي خود را قبل از اينكه دوباره غذا بريزيد خالي كند. علاوه بر اين، به غذاي حيوان بايد تكه‌هاي كوچكي از سبزيجات و ميوه‌هاي تازه به عنوان مكمل غذايي افزوده شود. همچنين خوب است بعضي مواقع يك غذاي سفارشي مثل يونجه خشك به همستر داده شود. همچنين بعضي مواقع مي‌توان مقداري ماست تازه يا تكه‌اي مرغ پخته به حيوان داد. از دادن لوبياي نپخته، چشم سيب‌زميني، سيب‌زميني سبز، گوجه‌فرنگي، سير، شكلات و هر غذاي حاوي شكر و نمك خودداري ورزيد. هيچگاه همستر را از بالا رها نكنيد زيرا دست و پايش به راحتي مي‌شكند. همچنين بيدار كردن همستر و ترساندن آن موجب ناراحتي او مي‌شود و اين امكان وجود دارد كه همستر دست شما را گاز بگيرد ولي گاز گرفتن معمولا بر اثر اضطراب و ترس اوست.
روش گرفتن همستر
بهترين روش براي گرفتن اين است كه او را در كف دست قرار داده و دست ديگر را به آرامي روي پشت آن قرار دهيد تا از پريدن به بيرون و آسيب احتمالي جلوگيري كنيد. در ابتدا بهتر است حيوان را بالاي يك سطح نرم نگهداشته تا در صورت پرش يا سقوط آسيب نبيند. به او اجازه دهيد تا از يك دست به دست ديگر خزيده تا به‌تدريج در دستتان احساس راحتي كند.
چگونه همستري را كه اهلي نيست بگيريم
اگر مي‌خواهيد همستري را كه هنوز اهلي نشده بگيريد يك قوطي يا فنجان روبه‌روي حيوان قرار داده سپس حيوان را با ملايمت درون آن برانيد و به اين وسيله حيوان را انتقال دهيد. اغلب همسترها براي حس كنجكاوي درون فنجان خواهند رفت. در صورت لزوم اگر مي‌خواهيد همستري را در دست گيريد كه احتمال دارد گاز بگيرد مي‌توانيد از دستكش استفاده كنيد. البته دقت كنيد كه دستكش زبر نبوده و حيوان در اثر گرفته شدن با دست دچار اضطراب نگردد.
ضدهمستر كردن محيط
اگر تصميم داريد به همستر خود اجازه دهيد از قفس خود خارج شود بايد اتاق خود را ضدهمستر نماييد. ابتدا مطمئن شويد هيچ چيزي كه حيوان بتواند داخل آن شده و شما قادر به بيرون آوردن او از آنجا نباشيد وجود ندارد. همستر بايد در يك فضاي كوچك كه قابليت فرار نداشته باشد محدود گردد و گرنه ممكن است براي گرفتنش دچار دردسر شويد. مطمئن شويد تمامي سيم‌هاي برق دور از دسترس حيوان هستند. مطمئن شويد هيچ چيز كه بتواند به همستر آسيب برساند (از قبيل گياهان سمي) وجود ندارد. ضمنا هر چيزي را كه نمي‌خواهيد همسترتان بجود از دسترسش دور نگاه داريد چون ممكن است پس از مدتي با نرمه‌هاي تشك و پتوي خود كه جويده شده است روبه‌رو شويد. جدول زير خلاصه‌اي از مشخصات دوره‌هاي زندگي را نشان مي‌دهد.
توليدمثل
جوندگان حيواناتي هستند كه توليدمثل راحتي دارند و مي‌توانند چند نوبت در سال توليدمثل كنند. همستر نيز از اين قاعده مستثنا نيست. اين حيوان در هر دوره بارداري كه حدودا 2 هفته(۱۵تا ۱۶ روز) طول مي‌كشد بين 5 تا 18 بچه به دنيا مي‌آورد. نوزادان در ابتداي تولد تا چند روز توانايي بينايي و شنوايي ندارند و بدنشان بي‌مو است. به نوزادان تازه‌متولدشده تا 2 يا 3 هفته دست نزنيد. نوزادان بايد تا يك ماه پيش مادرشان باشند اما پس از يك ماه مي‌توانند به طور مستقل زندگي كنند. همستر‌ها بين 2 تا 4 ماه بالغ مي‌شوند و خود مي‌توانند توليدمثل كنند. بهتر است در دوران بارداري و پس از آن به همستر باردار غذاهاي مقوي داد. همستر كوتاه‌ترين دوره بارداري را در ميان تمام پستانداران داراست. همانگونه كه قبلا نيز بيان شد دوره بارداري اين حيوان 15 تا 16 روز است. همسترهاي ماده در تمامي سال به غير از هنگام خواب زمستاني فعاليت توليدمثلي دارند. قدرت باروري در فصل زمستان به‌دليل ميزان تابش نور كمي كاهش مي‌يابد.
در صورتي كه ماده با ساير ماده‌ها نگهداري مي‌شود توصيه مي‌گردد ماده باردار را به قفس جداگانه منتقل كنيد.
دكتر مهرداد حلوايي ـ متخصص فيزيولوژي جانوري
پنجشنبه 6 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 329]