بررسي جايگاه دين در شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي جايگاه دين در شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان
گروه خبرنگاران افتخاري / حسين جعفري: هم اكنون در جمهوري آذربايجان هفت شبكه تلويزيوني تحت عناوين؛ آذ تي وي، آينس، اسپيس، آ تي وي، ليدر، تلويزيون اجتماعي، خزر تي وي مشغول فعاليت هستند.
به گزارش خبرنگار افتخاري خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) در باكو، امروزه رسانه‌هاي گروهي خبر، به خصوص شبكه‌هاي تلويزيوني به بخش جدا نشدني زندگي مردم تبديل شده است. در خانه، محل كار، مسافرت، حتي در طول مسير حركت مي‌توانيم به راحتي تلويزيون را تماشا كنيم. از اين نظر نقش تلويزيون و پخش چه نوع برنامه‌ها و تبليغ چه فرهنگي از اين اكران آبي يك عامل مهمي است.

همراه با برنامه‌هاي مختلف، تبليغ ارزش‌هاي معنوي و ديني توسط رسانه‌هاي گروهي خبر البته يكي از ضروري‌ترين احتياج‌هاي روز است، نقش اين عامل در تربيت ملتمان به خصوص نسل جوان خيلي مهم است.

حال ببنيم وضعيت برنامه‌هاي ديني در جمهوري آذربايجان چگونه است؟

در حال حاضر در جمهوري آذربايجان 7 شبكه تلويزيوني با عناوين؛ آذ تي وي، آينس، اسپيس، آ تي وي، ليدر، تلويزيون اجتماعي، خزر تي وي فعاليت مي‌كند.

بررسي خود را اول از تلويزيون «آذ تي وي» كه از نظر پخش يكي از قديمي‌ترين تلويزيون‌هاي اين كشور است، شروع مي كنيم.

اين شبكه تلويزيوني با اينكه در سال 1956 تأسيس شده است ولي تا زمان استقلال جمهوري آذربايجان يعني تا سال 1990 هيچ برنامه ديني پخش نكرده است.

در طول اين مدت اين شبكه نه تنها هيچ برنامه ديني نساخته و پخش نكرده است بلكه در مواقعي ريشه كردن اسلام يكي از اهداف اين شبكه بوده است.

«درگاه حق»

بعد از استقلال جمهوري آذربايجان شبكه تلويزيوني «آذ تي وي» به خاطر اينكه گناهان قبلي‌اش را از بين ببرد شروع به ساخت برنامه‌هاي ديني كرد. به اين ترتيب پس از سال 1990 بينندگان از طريق اين شبكه برنامه «درگاه حق» را به تماشا نشستند.

اين برنامه كه هنوز هم پنج‌شنبه‌ها به مدت 15 دقيقه از اين شبكه پخش مي‌شود؛ اين در حاليست كه امروز برنامه‌هاي شوي و تفريحي كه خيلي هم با معنويات اين مردم مطابقت ندارد به مدت يك ـ دو ساعت و يا بيشتر از شبكه پخش مي‌شود.

همچنين، اجراي برنامه «درگاه حق» را عالم معروف، پروفسور «واسيم محمدعلي اف» عهداه‌دار است.

بايد اعتراف كرد كه اين برنامه ديني در حال حاضر خيلي هم معروف نيست. به خاطر اينكه صحنه‌پردازي استوديو ضعيف است و همچنين مجري در استوديو مي‌نشيند و هر هفته خودش به تنهايي در مورد موضوع خاصي صحبت مي‌كند و اينگونه اجراء براي بيننده خسته كننده است.

«اسلام همانطور كه هست»

بعد از مدتي، در سال 1997 محض شبكه تلويزيوني «آذ تي وي» برنامه‌اي را كه در آن اطلاعات مختلف ديني به مخاطبان ارائه مي‌شد با نام «اسلام همانطور كه هست» پخش كرد.

اين برنامه كه در طول هفته يك ساعت پخش مي‌شد مخاطبان بسيار زيادي پيدا كرد. لاكن، پخش اين برنامه كه طلبات معنوي مخاطبان را تا قسمتي تأمين مي‌كرد پس از 4 سال در اثر سعي بدخواهان قطع شد و مجري اين برنامه «سولماز اميرلي» فقط به خاطر محجبه بودنش از شبكه تلويزيوني آذ تي وي اخراج شد.

«الهي ويتامين»

حال نوبت به يكي از قديمي‌ترين شبكه‌هاي تلويزيوني بعد از «آذ تي وي» مي‌رسد.

شبكه تلويزيوني «آينس» اين شبكه در جمهوري اذربايجان اولين شبكه تلويزيوني خصوصي است.

شبكه آينس به عنوان يك شبكه از سال 1994 ميلادي با برنامه «خبرچي» آغاز به كار كرد. برنامه «خبرچي» در سال‌هاي پايان حكومت شوروي و بعد از سقوط آن (1991) اولين برنامه تلويزيوني غير دولتي بود كه از طرف استوديوي «ك ال 215» آماده شده و از طريق شبكه تلويزيوني دولتي آذربايجان (آذ تي وي) پخش مي‌شد.

شبكه تلويزيوني خدمات خبري آذربايجان (آينس) (Azerbaijan News Service) بعدا شروع به ساخت برنامه‌هاي متنوعي كرد.

اولين برنامه ديني اين شبكه برنامه‌اي با نام «الهي ويتامين» بود. مجري اين برنامه «وصاله قلي‌زاده» بود.

اين برنامه كه با هدف والايي آغاز به كار كرده بود نتوانست موفقيتي به دست آورد و حتي در برخي موارد به ادعاي متدينين، ارزش‌هاي معنوي كه در اين برنامه تبليغ مي‌شد و در مورد آن صحبت مي‌شد از طرف خود اين برنامه زير پاي گذاشته شد.

اين را هم بايد بگوييم كه ديدگاه‌هاي ديني كه در اين برنامه تقديم مي‌شد با ارزش‌ها و آداب و رسوم ديني كه قرن‌ها در كشور موجود بود مطابقت نداشت. در هر حال پخش اين برنامه بعد از مدت كوتاهي قطع شد.

«حق خداوند»

بعد از قطع برنامه ديني «الهي ويتامين» در شبكه تلويزيوني آينس در مورد پخش برنامه‌هاي ديني فاصله زيادي افتاد. در نهايت در سال 2007 در جدول پخش اين شبكه برنامه‌اي با نام «حق خداوند» اجازه پخش گرفت ولي متاسفانه از آنجا كه كاغذ دستور پخش اين برنامه نازك بود زود خراب شد. برنامه «حق خداوند» در نظر اول مخاطبان زيادي را براي خود كسب كرد. با تجربه بودن مجري برنامه، صحنه‌پردازي خوب و برنامه گفت و شنود و مصاحبه‌هاي جامع نشانگر آن بود كه اين برنامه از سوي افراد مجرب و حرفه‌اي آماده شده است.

موضع اساسي برنامه «حق خداوند» براساس مواضع شيعه بود. اين برنامه كه فقط دو بار پخش شد همانند برنامه‌هاي ديني ديگر از سوي دست‌هاي نامرئي و پشت پرده برخلاف خواست رهبري اين شبكه قطع شد.

همچنين، برنامه «حق خداوند» در ميان برنامه‌هاي ديني قليل عمرترين برنامه‌ها بود.

شبكه تلويزيوني آينس عليرغم اينكه برنامه‌هاي ديني مستقل پخش نمي‌كند، سعي مي‌كند در ميان برنامه‌هاي مختلف موضوعات ديني را هم مورد مذاكره قرار دهد و هميشه با شركت كارشناسان ديني اطلاعات ديني را به مردم مي‌رساند. علاوه بر اين بيشترين پخش فيلم‌هاي ديني از طريق اين شبكه انجام مي‌شود. مثلا در طول سال 2007 و 2008 فيلم‌هاي اصحاب كهف، حضرت علي (ع)، مريم مقدس، فيلم‌هايي در مورد امام حسين (ع)، مردان آنجلس، زير تيغ و ... فقط از طريق اين شبكه پخش شده است. (و در صورتيكه نهادهاي ايراني مستقر در آذربايجان همكاري نزديكي با اين شبكه داشته باشند مي‌توان تعداد پخش اين فيلم‌ها را از طريق اين شبكه افزايش داد.)

«هم صحبت شب»

شبكه تلويزيوني اسپيس در طول فعاليت خود كه از سال 1998 ميلادي آغاز كرده است فقط يك برنامه ديني پخش كرده است. نام اين برنامه ارائه كننده اطلاعات ديني «هم صحبت شب» بود.

اين برنامه كه نامش با موضوعش مطابقت نداشت در زماني از شبكه «اسپيس» پخش مي‌شد كه در اين برهه از زمان مي‌شود گفت كه در هيچ يك از شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان برنامه ديني موجود نبود. به خاطر اين مسئله بود كه برنامه «هم صحبت شب» در ميان مخاطبان خيلي زود جاي خودش را پيدا كرد. اما استفاده زياد از رنگ سياه در صحنه‌پردازي، پخش برنامه در ساعات نيمه شب و در برخي موارد همراه با متخصصين امر دعوت از افراد و مهماناني كه اطلاعات زيادي در مورد دين نداشتند مهم‌ترين عامل در كاهش نفوذ اين برنامه محسوب مي‌شود.

اين برنامه نيز همانند برنامه ديني ديگر در شبكه‌هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان بدون ارائه دليلي بسته شد.

«گفت‌وگوي جمعه»

جاي تقدير است كه شبكه تلويزيوني اجتماعي جمهوري آذربايجان كه با درخواست شوراي اروپا از سال 2005 آغاز به كار كرده است از اوايل آغاز كار خود برنامه‌اي را با نام «گفت‌وگوي جمعه» پخش كرد.

اين برنامه كه سياست متساوي بودن اديان را شيوه خود قرار داده بود در كوتاه مدت مخاطبان زيادي در ميان مردم پيدا كرد.

اين برنامه كه حدود 2 سال متمادي هر جمعه از اين شبكه پخش شد به طور متمادي صحنه‌پردازي خود را تغيير داد، موضوعات مختلف و جالبي را مورد بررسي قرار داد و براي جلب رضايت مخاطبان و بينندگان به سوي تكامل خود پيش رفت.

برنامه «گفت‌وگوي جمعه» را مجرياني مجرب و با سواد ديني چون «ناطق رحيم اف» و «الشن مصطفي اوغلو»، پخش موسيقي و سرودهاي ديني مختلف، كارگرداني مجرب از ديگر برنامه‌هاي پخش شده ديني از تلويزيون‌هاي مختلف متمايز مي‌كرد. متاسفانه پخش اين برنامه نيز در اكتبر سال 2007 متوقف شد. ولي به جاي برنامه «گفت‌وگوي جمعه» شبكه تلويزيوني اجتماعي با صحنه‌پردازي قبلي و اجراي «ناميق رحيم اف» يك برنامه ديگري را با عنوان «دين و جمعيت» شروع به پخش كرد. از نظر ماهيت اين برنامه با برنامه «گفت‌وگو جمعه» متفاوت است و نمي‌شود اين برنامه را تبليغ كننده معارف اسلامي قبول كرد.

در برنامه «دين و جمعيت» موضوعات مختلفي درباره تمامي اديان مورد بحث و تفحص قرار مي‌گيرد. هنوز در مورد برنامه‌هاي اين برنامه نو پا نمي‌شود نظرات دقيقي ذكر كرد.

همچنين، برنامه «دين و جمعيت» با حمايت و براساس طرح «صندوق آوراسيا» پخش مي‌شود و اين سازمان يك سازمان آمريكايي است.

و اما در دو شبكه تلويزيوني «آ تي وي» و «ليدر» به طور كلي تا به حال هيچ برنامه ديني پخش نشده است. اين مسئله نشان دهنده آن است كه براي اين شبكه‌هاي تلويزيوني ارزش‌هاي معنوي هيچ اهميتي ندارد.

شبكه تلويزيوني «خزر تي وي» كه سال گذشته تأسيس شده است هنوز هيچ برنامه ديني را پخش نكرده است. ولي با اين حال شبكه تلويزيوني «خزر» تنها شبكه‌اي بود كه در عيد فطر ماه مبارك رمضان سال گذشته به مدت سه روز، روزانه 2 ساعت به طور مستقيم برنامه ويژه اعياد ماه مبارك رمضان را پخش كرد.

پس نتيجه مي‌گيريم كه در حال حاضر در جمهوري آذربايجان دو برنامه ديني از طريق شبكه‌هاي تلويزيوني اين كشور در حال پخش است: 1) شبكه تلويزيوني اجتماعي برنامه «دين و جمعيت» به مدت يك ساعت.2) شبكه تلويزيوني دولتي «آذ تي وي» برنامه «درگاه حق» به مدت 15 دقيقه و اين براي جمعيت 8 ميليوني مردم مسلمان جمهوري آذربايجان همانند يك قطره در درياست...
سه شنبه 4 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 646]