نوآوري و شكوفايي در شعر آييني/35محمد بقايي ماكان: لفظ ادبيات شيعي را جايگزين ادبيات آييني كنيم

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نوآوري و شكوفايي در شعر آييني/35محمد بقايي ماكان: لفظ ادبيات شيعي را جايگزين ادبيات آييني كنيم
گروه ادب: اصطلاح ادبيات آييني به معنايي كه امروز به كار مي‌رود اصطلاحي ساختگي و جعلي است. آيين معناي گسترده‌اي دارد و نشان‌دهنده تفكر عامي است و محدوده خاصي ندارد. پس براي نوآوري در اين ادبيات ابتدا بايد نام صحيح ادبيات شيعي را براي آن برگزيد.
«محمد بقايي‌ماكان» پژوهشگر ادبيات در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) با بيان اين مطلب گفت: وقتي مي‌گوييم ادبيات آييني معلوم نيست مقصود از آيين چيست. اگر مقصود از آيين تفكر شيعي است كه با سنت‌ها و فرهنگ‌هايي از كل تاريخ ايران آميخته شده بايد نامي ديگر به آن داد.

ماكان ادامه داد: اصطلاح ادبيات شيعي اصطلاح مناسب‌تري‌ست و براي خواننده و شنونده مشخص است كه با چه نوع ادبياتي سرو كار دارد. در حال حاضر هم اين نوع ادبيات يعني شعر شيعي كه شامل منقبت‌ها، مديحه‌ها ومرثيه‌هاست بسيار سطحي هستند و در اين نوسروده‌ها چيزي كه به چشم مي‌آيد انديشه‌هاي سطحي و بدون ارزش محتوايي است و از نگاه دقيق به دين و ائمه اطهار به دور است.

مترجم كتاب «سقراط» افزود: هر موضوع انتخابي شاعر يا نويسنده كه درباره آن شعر مي‌گويد يا مطلب مي‌نويسد بايد نو و تازه باشد، نبايد موضوعات كليشه‌اي گذشته را دستمايه قرار داد، نوع و زاويه نگاه به محتوا هم بايد منحصر به فرد باشد نه اينكه به تقليد از ديگر شاعران، شعر بگوييم، در ضمن در هر چيزي نمي‌توان نوآوري داشت، موضوع بايد در بطن خود قابليت نوشدن را داشته باشد.

نويسنده كتاب «ستايش عشق، عاشقانه‌هاي سنائي» تصريح كرد: ما در گذشته شاهد نمونه‌هاي بسيار خوبي از اين ادبيات در تاريخ بوده‌ايم مانند اشعار يغماي جندقي و ترجيع‌بند كليم كاشاني. اين‌گونه شعر‌هاي شيعي بسيار زيباتر و موثر‌تر از شعرهايي هستند كه به نام آييني در اين روزگار رواج يافته است.

اين مترجم گفت: در دوران حاضر و پس از انقلاب تنها شاعري كه در اين زمينه موفق بوده «علي موسوي گرمارودي» است كه در شعرش بارقه‌هايي از نوآوري ديني به چشم مي‌خورد. ما امروز نيازمند نگاه تازه به مفاهيم ديني و چهره‌هاي ديني هستيم. ما بايد ابتدا به شناخت ائمه برسيم سپس سعي كنيم اين شناخت را در زبان شعر بيان كنيم.

او درباره علت تمايل شاعران ديني به استفاده از قالب‌هاي كلاسيك گفت: هر محتوايي قالب خاصي را مي‌طلبد. بسياري از مضامين را نمي‌توان در هر قالبي ارائه داد. بايد ديد محتوا چيست. اگر محتوا اين امكان را داشته باشد كه در قالب كلاسيك بيان شود بايد در اين قالب بيان شود و اگر امكان بيان شدن در قالب سپيد و آزاد را داشته باشد بايد در اين قالب‌ها بيان شود.

او افزود: به نظر مي‌رسد كه قالب‌هاي كلاسيك براي ذهن جمعي جامعه ما ملموس‌تر است و به تجربه ديده شده كه قالب‌هاي كلاسيك براي موضوعات ديني مناسب‌تر است و مخاطبان اين‌گونه شعر‌ها نيز مخاطباني معطوف به سنت هستند و ديرتر با مسائل نو و مدرن مأنوس مي‌شوند. اين عوامل دست در دست هم داده‌اند تا از قالب‌هاي كلاسيك بيشتر براي بيان موضوعات ديني استفاده شود.

اين شاعر در پايان به شاعران جوان پيشنهاد داد: ابتدا به دنبال كسب آگاهي و اطلاع‌گيري كامل از موضوعي كه مي‌خواهند درباره آن صحبت كنند باشند؛ در غير اين صورت اگر بخواهند به ظواهر تكيه كنند و به تكرار حرف‌هاي ديگران به شكل ديگر بپردازند نه به نوآوري مي‌رسيم و نه فايده‌اي عايد ادبيات ما مي‌شود.
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 346]