چاقي !مساله تازه ايراني ها

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: چاقي !مساله تازه ايراني ها
در نوزدهمين كنگره جامعه پزشكان متخصص داخلي كه اخيرا در تهران برگزار شد دكتر ايرج خسرونيا رييس اين جامعه گفت كه علاوه بر نوع تغذيه كه به سمت غذاهاي پركالري سوق يافته است، مشكلات فكري و گرفتاري‌هاي اقتصادي مردم نيز بيشتر شده كه در نهايت منجر به چاقي و اضافه وزن در بين مردم شده است به گفته وي ، در چند سال اخير به علت رواج مواد غذايي ناسالم و فرهنگ سازي غلط تغذيه‌اي در كشور، مانند غذاهاي ساندويجي (‪ )fast food‬پرچربي و با كالري بالا در كنار عدم ورزش ، حدود ‪ ۳۰‬درصد از مردم ايران افزايش وزن پيدا كرده‌اند كه ‪ ۱۰‬درصد از اين افراد مبتلا به چاقي بيمارگونه هستند.

چاقي كه يكي از مشكلات عمده سلامت در بسياري از كشورهاي توسعه يافته به شمار مي‌رود، به گونه فزاينده‌اي در سال‌هاي اخير در كشورهاي در حال توسعه شيوع پيدا كرده است.

پژوهشي كه سال گذشته در دانشگاه جندي شاپور اهواز صورت گرفته نشان مي دهد از ‪ ۷۰۰‬كارمند زن و مرد شاغل در همين دانشگاه ، دو سوم آنها يا چاق هستند يا از اضافه وزن رنج مي‌برند . بر اساس مطالعات انستيتو تغذيه ايران در كل كشور تنها حدود يك سوم جمعيت تغذيه مناسب دارند و دو سوم بقيه نيمي دچار فقر تغذيه و نيمي ديگر از دريافت بيش از نياز مواد غذايي رنج مي‌برند .

چاقي چيست و چاق به چه فردي اطلاق مي‌شود ؟
دكتر رضا اماني مدير گروه تغذيه در دانشگاه جدي شاپور اهواز دراين‌باره مي‌گويد: تعريف ساده چاقي افزايش توده چربي بدن است . و تعريف دقيق تر آن افزايش توده چربي بدن ، بيش از حد طبيعي مي‌باشد .

چرا چاقي به عنوان يك مساله و معضل در مبحث سلامت اهميت دارد ؟ درگزارشي از سازمان بهداشت جهاني ‪ WHO‬كه اواخر سال ‪ ۱۳۸۵‬منتشر شد ، به اين پرسش در چهار سطح جهاني ، منطقه‌اي ، ملي و بومي پاسخ داده شده است .

در سطح جهاني معضل رو به رشدي وجود دارد به نام سندرم متابوليك كه سابقا به آن سندرم ‪ X‬مي‌گفتند . اين سندرم مجموعه‌اي است از چربي خون و ازدياد فشار خون وديابت نوع‪ . II‬زمينه ساز آن چاقي شكمي است . توده چربي شكمي ( مركزي ) باعث تغيير فعاليت گيرنده‌هاي انسوليني شده كه منجر به افزايش قند خون و در نتيجه ديابت مي‌شود . از آن جا كه ريشه اين نوع ديابت افزايش چربي شكمي است و اين نوع چاقي در آقايان شايع تر است به همين خاطر معمولا آقايان مبتلا به اين سندرم مي‌شوند و خانم‌ها معمولا بعد از ‪۴۵‬ سالگي در معرض اين بيماري قرار مي‌گيرند . دنيا به اين نتيجه رسيده كه خطر سندرم متابوليك به طور روزانه در حال گسترش است ، كاهش تحرك و افزايش سطح فناوري در توليد مواد غذايي متنوع و فست فودها گسترش آن را دامن زده است . نكته مهم ديگر اين است كه اين گستردگي هر دو گروه فقير و غني را در سطح جهاني شامل مي‌شود .

در سطح منطقه‌اي هم طبق آمارهاي اعلام شده چاقي به شدت در منطقه خاورميانه و خليج فارس گسترش يافته و به عنوان نمونه هفتاد درصد مردم كويت از چاقي رنج مي‌برند . آنگونه كه ‪ WHO‬اعلام كرده به دليل كمي تحرك و درآمد بالا و تغيير فرهنگ غذايي در ساير كشورهاي خليج فارس نيز تقريبا وضع مشابه‌اي وجود دارد .

درپژوهش دانشگاه جندي شاپور درباره علت رو به چاقي رفتن جمعيت بزرگي از ايراني‌ها گفته شده است :
در سطح ملي ، ما در حال طي كردن دوران گذار سريعي هستيم و تمايل نسل جوان به استفاده از فناوري‌هاي روز و فست فودها اين روند را سريع تر كرده است . از طرف ديگر بسته بندي‌هاي جديد اين مواد غذايي حاوي تركيبات خاصي از جمله فتالات (‪ ) Phethalates‬هستند كه اين‌ها در بدن سبب غير فعال كردن گيرنده‌هاي انسوليني مي‌شوند و از اين راه به ايجاد سندرم متابوليك كمك مي‌كنند .

در منابع پزشكي از جمله درباره عوارض فتالات‌ها گفته مي‌شود كه از عوارض فتالات‌ها كاهش شمارش اسپرم مي‌باشد . در نتيجه شيوع چاقي شكمي و كاهش باروري به طور توام در نسل جوان در حال گسترش مي‌باشد .

دكتر اماني فرهنگ‌سازي براي تغذيه و ارايه الگوهاي درست بخصوص به جوانان و نوجوانان و كودكان و دركنار آن توسعه ورزش را از راهكارهاي اصلي درمبارزبه با معضل چاقي در كشور مي‌داند.

وي مي‌گويد: بايد حل معضل چاقي و عوارض آن در كشور بايد هر چه سريع تر يك اقدام عاجل به عمل آيد و از راه‌هاي گوناگون اعم از صدا و سيما ، نشريات عمومي و محلي ، كلاس‌هاي گروهي ، آموزش و پرورش و غيره اين نكته به اطلاع عموم رسانده شود كه از يك طرف چاقي نه تنها يك مشكل بلكه يك تهديد است و از طرف ديگر مردم بايد بدانند كه با استفاده از روش‌هاي ساده و روزانه مي‌توانند زمينه‌هاي پيدايش چاقي را كنترل و همچنين از بروز عوارض گسترده ي ان در افراد مبتلا پيشگيري نمود .

وي مي‌گويد : گر چه به اين دليل كه چاقي عوامل متعددي دارد نمي‌توان تنها به كمك اين روش‌ها به طور صد در صد اين معضل را برطرف نمود . اما مي توان به مرور زمان از بار بيماري و بروز بيماري‌هاي متعدد ناشي از آن در سطح جامعه كاست .

دكتر اماني از جمله گنجانيدن هر گونه فعاليت بدني در امور روزانه مثلا پياده شدن يك ايستگاه زودتر از اتوبوس و طي مسافت‌هاي كوتاه با پياده روي ، محدود كردن توليد و عرضه مواد غذايي كه از نظر محتوايي انرژي بالايي دارند_ ولي از نظر محتواي مواد مغذي مختلف فقير هستند ، مثلا انواع قند هاي ساده كه توصيه مي‌شود به جاي مصرف چند حبه قند با چاي ، چاي خود را با يك نصف حبه قند ميل نمايند . همچنين اجتناب از اضافه كردن شكر به شربت هاي آماده كه تقريبا به سنت رايجي تبديل شده است . پرهيز از صرف غذا به همراه نوشابه كه حدود ده تا دوازده درصد آن قند است . اصلاح عادت‌هاي ماندگار غلط ( تغيير رفتارهاي مرتبط با چاقي ) از جمله تند غذا خوردن ، صرف غذا همراه با انجام فعاليت‌هاي ديگر نظير تماشاي تلويزيون ، آوردن ظرف اصلي غذا سر سفره ، با قاشق‌هاي بزرگ و در بشقاب‌هاي بزرگ غذا خوردن و...

- را در كمك به رفع چاقي موثر مي‌داند.
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 146]