شهرك صنعتي زنجان؛ پساب واحدهاي صنعتي، مشكلات و راهكارها

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: شهرك صنعتي زنجان؛ پساب واحدهاي صنعتي، مشكلات و راهكارها
* الماسي يك گروه از زباله هاي طبيعي جامدند و قابل بازيافت مثل قراضه آهن، خرده شيشه، كاغذ و... گروه ديگر پسماندهاي صنايع جامد، اما غير بازيافتند كه مواد سمي و خطرناكند و دفع يا دفن آن بايد در جاهاي ويژه صورت گيرد. اين پسماندها به اين دليل ويژه هستند كه محتواي عناصر آنها عفوني و شيميايي است و تأثيرات سوئي را بر محيط دارد و بايد با مديريت خاص پسماند نگهداري شود. يك كارشناس محيط زيست زنجان در مورد مسايل زيست محيطي كارخانجات صنعتي در اين استان مي گويد: از 35 واحد سرب و روي 25 واحد به بهره برداري رسيده و سالانه بيش از 750 هزار تن پسماند توليد مي كنند و پسماندهاي آنها مربوط به واحدهاي روي است و از نظر ما جزو پسماندهاي سمي و خطرناك محسوب مي شود. مهندس سخايي مي افزايد: 24 واحد ذوب مس در اين استان فعال است و پسماندهاي دورريز آنها جامد و سنگهاي سياه است كه در آب حل نمي شود و براحتي بر محيط تأثير نمي گذارد.وي پيشنهاد مي كند: اين گروه از پسماندها تنها از جهت محتواي شكلي و نازيبايي محيطي كه دارند، توصيه مي شود كه با شرايط خاص دفع، و براي زيرسازي جاده ها استفاده شود. وي تأكيد مي كند: در خصوص دفع پسابهاي سمي و خطرناك به واحدهاي روي اخطارهاي لازم داده شده و بعد از اين سازمان از راه حقوقي اقدام خواهد كرد. مهندس سخايي خاطرنشان مي سازد: واحدهاي صنعتي ديگري كه پسماندهاي آنها گمنام است، واحدهاي شن و ماسه است كه عمدتاً مهمترين منابع توليد گل و لاي و لجن در بافتهاي رودخانه ها همين واحدهاي شن و ماسه است و لجن آنها بستر سدها را پر مي كند و خسارت زيادي را به بستر رودخانه ها وارد مي كند و علاوه بر اينكه خطري براي آبزيان محسوب مي شود، عمر مفيد سدها را كاهش مي دهد. وي با اشاره به واحدهاي ريخته گري مي گويد: واحدهايي كه ماسه هاي ريخته گري دارند بر اثر تركيب عناصر فلزي با ماسه براي محيط، آلاينده محسوب مي شود و در صورتي كه فلز جدا نشود بايد در شرايط خاص نگهداري و دفع شوند. وي مي افزايد: براساس قانون مديريت پسماند، هر واحد صنعتي كه پسماند توليد مي كند، موظف است كه مسايل رفع آلودگي را انجام دهد و اين پسماند را به ماده بي ضرر و بي خاصيت تبديل و از طريق سازمان بازيافت براي دفع آن اقدام كند. اين كارشناس محيط زيست، مهمترين مشكل شهرك تخصصي روي را پسماندهاي روي كه در اطراف اين شهرك بدون مديريت دفع مي شوند، ذكر مي كند و مي گويد: شهرك تخصصي روي بايد در جهت رفع اين مشكل برآيد. سخايي تصريح مي كند: عدم مكان يابي مناسب براي اين شهرك از مسايلي است كه مطرح مي شود و مقصر را محيط زيست و يا سازمانهاي ديگر معرفي مي كنند و قانون مي گويد، كسي كه پساب را توليد مي كند آن هم از نوع ويژه مشكلش هم به عهده توليدكننده پساب است. وي خاطرنشان مي سازد: سازمان محيط زيست سازمان نظارتي است و وظيفه اش مكان يابي نيست؛ براي حل اين مشكل، دانشگاه تربيت مدرس موظف شد كه پنج گزينه را در استان زنجان انتخاب كند كه متأسفانه هيچ كدام از اين گزينه ها براي دفع پساب واحدهاي صنعتي مورد قبول محيط زيست قرار نگرفت. وي با اشاره به اينكه از 23 واحد روي كه در شهرك تخصصي روي مستقرند، هيچ كدام از واحدها در خصوص دفع پساب اصولي عمل نمي كنند، مي گويد: تنها دو يا سه واحد از بابت مديريت داخلي واحد توليدي، مشكلي ندارند. اين كارشناس محيط زيست با اشاره به اينكه شهرك روي طرح ارزيابي زيست محيطي را نداده است، مي گويد: طرح ارزيابي زيست محيطي براي هر شهرك قبل از احداث واحدها صورت مي گيرد و هم اكنون كه 90 درصد شهرك مستقر شده با اين موضوع هم مشكل داريم. مديرعامل شركت خالص سازان مستقر در شهرك تخصصي روي در اين خصوص مي گويد: يك واقعيت كه بايد مورد قبول همگان قرار گيرد، اين است كه كسي كه صنعت و توليد مي خواهد بايد مشكلات آن را بپذيرد. مرادلو اضافه مي كند: هر فعاليت صنفي معضلاتي اعم از گرد و غبار، سر و صدا، آلايندگي و... را به همراه دارد، البته اين بدان معنا نيست كه به مسايل زيست محيطي اهميت ندهيم، بلكه برعكس يك صنعتگر بايد آلايندگي را به حداقل برساند، چرا كه عوارض اين آلايندگي در ابتدا دامن گير پرسنل و كاركنان و خود سرمايه گذار اين صنعت كه در محل حضور دارند، خواهد شد. وي اظهار مي دارد: بايد از مسؤولاني كه بحث آلايندگي را مطرح مي كنند بپرسيم كه آلايندگي را در چه مي دانند، آلودگي چيزي نيست كه با ابزار دقيق بسنجيم و اگر با ابزار دقيق سنجيده شود كارشناسي است. وي با انتقاد از برنامه تلويزيوني چراغ خاموش كه به بحث آلايندگي كارخانجات روي پرداخته بود، مي گويد: در اين برنامه از چيزهاي استثنايي فيلم تهيه شده بود، در شهرك تخصصي روي زنجان در هيچ يك از كارخانجات يك قطره آب هم به بيرون هدايت نمي شود، چون يك سيستم مدار بسته است و مسير تمامي آبهاي حاصل از شستشو و نشتي و سرريز مخازن ايزوله شده و جمع آوري مي شود و از حوضچه مجدداً به ابتداي خط توليد برمي گردد. مرادلو مي افزايد: حتي اگر صاحبان صنعت روي، آدمهاي غيرمنصفي باشند و به بحث زيست محيطي توجه نكنند و به سلامت خود و خانواده اهميت ندهند، به اين مسأله كه آب در شهرك بسيار كم است و شهرك صنعتي قادر نيست كه آب شهرك را تأمين كند و مجبورند كه آب را با پول بخرد، اهميت خواهند داد. وي مي گويد: مسايل آن طوري كه بزرگ نمايي مي شود، نيست؛ از 40 كارخانه صنعت روي در اين شهرك كدام آلاينده است؟ وي اضافه مي كند: به غير از آلاينده ها، بحث پسماندهاي اين صنعت است كه ما به ناچار در فرايند توليد بايد ناخالصي ها را تفكيك كنيم و فلز هدف را بگيريم و بقيه را به صورت ضايعات دپو كنيم. مدير اين شركت روي تصريح مي كند: دپو ضايعات در جايي كه محيط زيست و صنايع و معادن متفقاً در اختيار اين صنعت قرار داده اند، صورت مي گيرد و كاملاً خشك است و طوري نيست كه پساب قلمداد شود. مرادلو با بيان اينكه شهرك تخصصي روي متولي موظف ندارد، مي گويد: حمل فيلتر كيكها توسط پيمانكار صورت مي گيرد و در حمل آن دقت لازم صورت نمي گيرد و در محوطه داخلي شهرك ريزش مي كند كه ناشي از بي توجهي پيمانكار است و وظيفه ماست كه تذكر دهيم اگر شكايتي صورت گيرد، از هر مرجعي كه باشد برعهده پيمانكار است. وي در خصوص مكان يابي نامناسب اين شهرك تصريح مي كند: برگشتن به گذشته دردي را دوا نمي كند، اينكه محيط زيست مدعي است كه مكان يابي درست نيست، مگر آن زمان خودش تفاهم نامه را امضا نكرده و اجازه بهره برداري را نداده است؟ وي با اشاره به مشكلات پيش روي صنعتگران مي افزايد: اين شهرك آب، برق و گاز كه ظرفيت لازم را داشته باشد، ندارد. تأسيسات برق توان تأمين برق را ندارد و حدود يك هزار و 500 مگا وات متقاضي براي برق است، اما شركت برق توان تأمين برق را ندارد. به گفته مرادلو، ما براي تأمين آب شهرك در تابستان پول مي دهيم و با تانكر آب حمل مي كنيم. حتي فاضلاب اصولي در اين شهرك وجود ندارد و محل دپو براي ضايعات نيست، طرحهاي توسعه جهت بازيافت فيلتركيكها در نظر گرفته نشده و همه اينها ناشي از اين است كه شهرك اصولي تعبيه نشده است. مدير شركت خالص سازان مي گويد: كارخانه سرب و روي در كشور چين كه روزانه 100 هزار تن شمش روي توليد مي كند، در وسط شهر قرار گرفته و به هيچ عنوان با بدترين كارخانه هاي ما قابل مقايسه نيست، اما در بازارهاي بين المللي با ما رقابت مي كند. مرادلو گفت: روزانه هزاران تن خاك از معدن رندي به شهرك حمل مي شود، در صورتي كه همه مواد سمي از آن گرفته شود، باز هم خاك باقي مي ماند؛ البته از طرف شركت خالص سازان پيشنهاد شده كه در صورت انجام اين كار خاك باقي مانده براي مصارفي چون ساخت آجر و... استفاده شود. اين صنعتگر با اشاره به مشكلات پيش روي صنعت روي مي گويد: صنعت روي، صنعت مظلومي است كه ارزش افزوده، ارزآوري و اشتغال قابل توجهي را به همراه دارد، اما در حال حاضر رو به انقراض است و كارخانجات رو به تعطيلي اند و تاكنون گوش شنوايي براي بيان مشكلاتمان پيدا نشده است. وي اشتغالزايي اين صنعت را در كشور هشت هزار نفر و در استان دو هزار و 500 نفر ذكر مي كند. نائيني مدير شركت خمسه روي نيز يكي ديگر از شركتهاي مستقر در شهرك تخصصي روي مي افزايد: تاكنون كارخانجات به فكر استحصال مواد نبودند و فناوري كيك كبالت و نيكل در ايران نبود و در استان براي اولين بار تصميم گرفتند تا با كمك مشاوران چيني از پسماندهاي حاوي روي كه دپو مي شدند، مجدداً استفاده كنند. نائيني گفت: دپو كيك يك ثروت بزرگي تلقي مي شود و هم اكنون نيز اين محل ايزوله است تا خطر نفوذ به آبهاي زيرزميني نباشد. وي يادآور مي شود: انجمن سرب و روي، همه كارخانجاتي را كه شمش زيادي توليد مي كنند، موظف كرده فيلتر كيكهاي مخصوصي را در محل نصب كنند، تا اشتغالزايي و درآمدزايي كه از اين محل تأمين مي شود، از بين نرود. نائيني با انتقاد از عدم ارايه خدمات زيربنايي در اين شهرك مي گويد: بحث آلودگي را مطرح مي كنند در صورتي كه شهرك روي بايد منطقه اي را براي دپوكيك داشته باشد كه مكان يابي نشده، اين شهرك با حجم توليد بالا و سرمايه گذاري خيلي سنگين جابه جايي آن مقرون به صرفه نيست.وي اضافه مي كند: در اين شهرك از همان ابتدا مشكل آب و برق و گاز مطرح بوده، در صورتي كه وقتي زمين اين جا را در اختيار ما قرار مي دادند پول همه اينها را از ما گرفتند، اما از خدمات خبري نيست. نائيني مي گويد: يكي از آلودگيهايي كه به وجود مي آيد استفاده كارخانجات روي از سوخت فسيلي گازوئيل و مازوت است كه همه آلاينده اند، در صورتي كه اگر سوخت ما گاز باشد اين بحث حل شدني است. اين صنعتگر زنجاني با اشاره به مشكلات كلي اين صنعت تصريح مي كند: آزادسازي محصولات پتروشيمي ضربه سختي به صنايع وارد مي كند، چرا كه به عنوان مثال اسيد در عرض دو ماه از 25 تومان به 400 تومان افزايش يافت و با اصرار صنعتگران اين رقم به 200 تومان رسيد و دستورالعملي كه از رئيس جمهور و وزير صنايع و معادن براي بازگشت به رقم قبلي گرفتيم، محقق نشد. رئيس سازمان صنايع و معادن استان زنجان در خصوص پسابهاي واحدهاي صنعتي مي گويد: در مورد پسابهاي صنعتي يك سري اقدامهاي كوتاه مدت و بلندمدت صورت مي گيرد كه در برنامه هاي كوتاه مدت بايد در همه شهركهاي صنعتي تصفيه خانه بزنيم كه در اين راستا تصفيه خانه شهرك شماره يك هفت ماه پيش آماده شده بود و با حضور وزير صنايع و معادن 29 خرداد افتتاح و مورد بهره برداري قرار گرفت. مهندس ميانجي يادآور شد: در شهركهايي كه به حد نصاب 30 يا 40 درصد برسند، موظفيم كه تصفيه خانه احداث كنيم و اكثر واحدهاي صنعتي داراي تصفيه خانه هستند و واحدهايي كه پسماندهاي آنها به طوري است كه حتماً بايد تصفيه خانه داشته باشند، ملزم شدند كه تصفيه خانه بزنند. مهندس ميانجي افزود: سال گذشته 12 تصفيه خانه در واحدهاي صنعتي به بهره برداري رسيد. رئيس سازمان صنايع و معادن زنجان با بيان اينكه پسماندهاي جامد و مايع سرب و روي و سيستم خروجي هوا كاملاً كنترل مي شود و هر موقع سيستم اعلام كرد كه آلودگي از حد مجاز بيشتر شده تذكر داده مي شود، مي گويد: در صورت بي توجهي قسمت مربوطه تعطيل مي شود و طي دو سال اخير چندين بار مجبور شديم كه برخي از واحدهاي سرب و روي را تعطيل كنيم. ميانجي مي افزايد: قبول داريم كه شهرك تخصصي روي مكان يابي درستي ساخته نشده است و برحسب شرايط آن زمان تصميم گرفتند و اين مشكلات مربوط به امسال و پارسال نيست و امروز بايد به فكر بهينه سازي اين واحدها باشيم. وي مي گويد: با محيط زيست و منابع طبيعي توافق كرديم تا مكاني را براي پسماندهاي جامد و واحدهاي اين شهرك در نظر بگيريم. ميانجي تصريح مي كند: پسماندهاي مايع تصفيه خانه هاي روي قابل تصفيه و رفع آلودگي است و همه واحدها موظف شدند كه در سيستم هوا فيلتر نصب كنند و سال گذشته 12 واحد به فيلتر مجهز شدند و امسال نيز بقيه واحدها نسبت به نصب فيلتر اقدام خواهند كرد. وي در خصوص انتقال كارخانه سرب و روي مي گويد: پيشنهاد شده كه زمينه انتقال بخشي از واحد سرب و روي به خارج از شعاع تعريف شده انتقال پيدا كند، چرا كه اين مشكلي است كه ما نمي توانيم بگوييم كارخانه تعطيل شود، اشتغالزايي و توسعه اقتصادي كه در استان فراهم شده بايد با برنامه ريزي كوتاه مدت و بلندمدت مديريت شود. ميانجي در خصوص مشكلات شهرك تخصصي روي خاطرنشان مي كند: طراحي گاز شهرك انجام شده و محلي براي ايستگاه گاز تعبيه شده و با شركت گاز قرارداد بسته ايم و به زودي شاهد احداث شبكه گاز در اين شهرك خواهيم بود. وي در مورد آب اين شهرك نيز گفت: سالهاي اوليه كه اين شهرك طراحي مي شد، تصور اينكه اين همه افزايش ظرفيت با سه شيفت داشته باشد، نبود و محدوديت منابع آب اجازه حفر چاه آب جديد را به ما نمي دهد و انتقال آب از سدهاي استان هزينه زيادي را دربر دارد كه نياز به بررسي دارد. سرب و روي ميراث خوبي براي ما نبود اين مباحث پس از اين مطرح شد كه يك مقام مسؤول عنوان كرده بود كه براي تاسيس شركت سرب و روي و شهرك روي زنجان مكان يابي درستي نشده است. مدير كل حفاظت محيط زيست استان زنجان معتقد است كه انتقال سرب و روي و يا حداقل واحد توليد سرب آن بايد با شتاب بيشتري انجام شود. جواد تاراسي مي افزايد: تلاش ما براين است كه نمي خواهيم داستان تلخ استقرار غير علمي واحدهاي سالهاي گذشته دوباره تكرار شود. وي استقرار صنايع آلاينده تا 30 كيلومتري شهر زنجان را ممنوع اعلام مي كند و مي گويد: استقرار صنايع در مكانهاي استراتژيك ممنوع است. تاراسي اظهار مي دارد: شرق زنجان از جمله مناطق استراتژيكي است كه آب و هواي زنجان از آنجا تأمين مي شود، ولي عده اي به دليل سودجويي بر استقرار صنايع در چنين مكانهايي اصرار دارند. مدير كل حفاظت محيط زيست استان زنجان در خصوص آلودگي ناشي از سرب و روي تصريح مي كند: سرب و روي ميراث خوبي براي ما نبود و ما با چند صد اشتغال و سرمايه گذاري كلان در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته ايم. تاراسي آلودگي برخي واحدهاي صنعتي را به رغم همه تمهيدات اجتناب ناپذير مي خواند و مي افزايد: اين مشكل با مكان يابي مناسب حل شدني است. اين مقام مسؤول مي گويد: آلايندگي هاي كارخانه سرب و روي تنها بحث فيلترهاي آن نيست، بلكه اين آلودگي بيشتر بر روي هوا، خاك و بحث فاضلاب آن است. تاراسي مي افزايد: با فشارهاي انجام شده فاضلاب آن تا حد قابل تحملي اصلاح شده و فيلترهاي آن چكاب مي شود. وي خاطر نشان مي كند: شرط تأمين مواد اوليه شركت براي مرحله بعد، اعلام سامانه آنلاين تصفيه هواي شركت سرب و روي به حفاظت محيط زيست استان است. مدير كل حفاظت محيط زيست از نصب مانيتورينگ سنجش آلودگي هوا در شهر زنجان خبر مي دهد و مي گويد: اين كار براي اولين بار در استان و با هزينه اي بيش از 120 ميليون تومان نصب و راه اندازي مي شود. تاراسيمي افزايد: اين دستگاه در يكي از ميدانهاي اصلي شهر (دروازه ارك) نصب مي شود تا مردم از وضعيت آلودگي هواي شهر اطلاع پيدا كنند.
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1414]