- علامه شرف‏الدين؛ از مناظره با علماي الازهر تا اعلام فتواي جهاد براي مبارزه با استعمار

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: علامه سيدعبدالحسين شرف‏الدين نسبت به مسايل سياسي ديگر كشورهاي اسلامي بي‌تفاوت نبود. او در لبنان به دنيا آمد، در مسجدالحرام اقامه جماعت كرد و در نجف اشرف آرام گرفت. در دوراني كه استعمار بر ايجاد اختلاف و تفرقه دامن مي‌زد، عالمي فرهيخته به نام «شرف‏الدين عاملي» براي ايجاد وحدت اسلامي تلاش بسياري را انجام داد، ايشان در عراق، لبنان، مصر، فلطين و سوريه با تاكيد بر اصل وحدت به مبارزه با استعمار پرداخت و خواستار اين بود كه شيعه و سني در كنار يكديگر به عظمت از دست رفته خويش باز گردند. به گزارش فارس ،علامه سيدعبدالحسين شرف‏الدين در سال 1290 قمري در كاظمين به دنيا آمد، پدرش سيد يوسف شرف‏الدين و مادرش بانو زهرا دختر آيت‏الله سيدهادي صدر بود، ايشان تا هشت سالگي در عراق ماند و همراه با خانواده به جبل عامل وطن اجدادي اش بازگشت. تحصيلات مقدماتي را در جبل عامل گذراند و نزد پدر صرف و نحو ، منطق و سطوح فقه و اصول را فرا گرفت تا اينكه در هفده سالگي براي تحصيل در حوزه علميه نجف راهي عراق شد، در نزد استاداني چون شيخ حسين كربلايي، شيخ محمد طه نجف، آخوند ملامحمد كاظم خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي، سيداسماعيل صدر، شيخ‏الشريعه اصفهاني و سيدحسن صدر كسب فيض نمود. * علامه عاملي درصدد روشن ساختن مباني اختلافي تشيع و تسنن برآمد علامه عاملي بعد از پانزده سال تحصيل در حوزه علميه نجف و ساير شهرهاي عراق به درجه‏ي اجتهاد رسيد و در همان جا به نوشتن مباحث فقهي پرداخت تا اينكه در سن 32 سالگي به سوي جبل عامل رهسپار شد و در آنجا با استفاده از علومي كه اندوخته بود، در صدد روشن كردن ابعاد مختلف حكمت امامت و فلسفه‏ي سياسي و مباني اختلافي تشيع و تسنن برآمد. چنان كه شيخ‏آقا بزرگ تهراني درباره‏ي او مي‏گويد: «شرف‏الدين، احاديثي كه از پيامبر و صحابه و اهل بيت روايت شده است همه را خواند، چه از مأخذ سني و چه شيعه، آن هم به صورتي دقيق و توأم با تحقيق؛ تا جايي كه مي‏توان گفت او همه‏ي احاديث را فرا گرفت. و از اين جا بود كه به نشان دادن مسائلي و روشن كردن حقايقي توفيق يافت، كه بسياري از عالمان نيز، تا پيش از آن كه قلم آزاد و منزه او آن‏ها را بپراكند، اطلاعي از آن مسائل و حقايق نداشتند.» * تسلط شرف‌الدين عاملي به فصاحت و بلاغت ايشان با پژوهش در تاريخ اسلام و با خواندن اسناد و نوشته هاي تاريخ اسلام، معتبر را از نامعتبر شناخت و حقايق را آشكار كرد ، در عرصه خطابه و شعر و نثر نيز حضوري توانا داشت و سخنان فصيح علامه شرف‏الدين عاملي تسلط وي را بر نكته هاي ادبي و ظرافت هاي بلاغي نشان مي داد. علامه پس از بازگشت به لبنان عليه فئوداليسم و استعمار به مبارزه پرداخت، او كه در هنگام اشغال لبنان و سوريه به دست فرانسويان فتواي جهاد صادر كرد، به همين دليل محكوم به اعدام شد، به ناچار راهي مصر شد و در آنجا بود كه جمله تاريخي خود را بيان كرد: «فَرَّقَتْهُما السياسة، فَلْتَجْمَعْهُما السياسة»؛ «شيعه و سني را سياست و اهداف سياسي از هم جدا كرد و بايد سياست آن‏ها را با هم جمع كند». * شيعه و سني را بايد سياست در كنار هم جمع كند سخنان او را «رشيد رضا» نويسنده‏ مشهور مصري در مجله «المنار» چاپ كرد، سيد بار ديگر به لبنان بازگشت و به مبارزات خود ادامه مي داد، تا آن جا كه فرانسويان شخصي را مأمور كردند تا به خانه او برود و سيد را دستگير كند و مدارك و طومارهايي را كه او عليه استعمار فرانسه جمع كرده بود با خود بياورد؛ اما آن شخص ناكام بازگشت. خانه علامه عاملي توسط عمال استعمار به آتش كشيده شد و كتابخانه شخصي او كه محتواي تأليفات گران‏بها و چاپ نشده‏ي او بود، طعمه‏ي حريق گشت علامه عاملي در اواخر سال 1338 هجري وارد فلسطين شد، چرا كه به وطن خود نزديك باشد و در آنجا به حال لبناني هاي تبعيدي رسيدگي مي كرد، تا اينكه پسر دايي شرف‏الدين كه در نزد فرانسويان مود احترام بود، توانست وساطت حكم اعدام او لغو شود، همين امر سبب شد تا شرف‏الدين بتواند به وطن باز گردد. * علامه عاملي نخستين عالم شيعه كه امامت جماعت مسجدالحرام را برعهده داشت در سال 1340 هجري قمري راهي خانه خدا شد و پادشاه عربستان ملك حسين استقبال با شكوهي از او به عمل آورد،علامه عاملي در غباررويي خانه كعبه همراه ملك حسين شركت كرد و به خواست ملك حسين نماز جماعت را در مسجدالحرام اقامه نمود، اين اولين نماز جماعتي بود كه در مسجد الحرام به امامت يك عالم شيعي برگزار مي‏شد. * برگزاري جشن ميلاد رسول اكرم(ص) توسط علامه عاملي در 12 ربيع الاول، به عنوان نقطه وحدت مسلمين از اقدامات وحدت‌آفرين علامه مي توان به شركت ايشان در مراسم ولادت رسول اكرم صلي ‌الله عليه وآله در دوازدهم ربيع الاول اشاره كرد كه بعد از برگزاري جشن درمسجد و خانه خود، راهي مراسم اهل سنت مي‌شد. علامه سيدعبدالحسين شرف‏الدين هيچ گاه نسبت به مسايل سياسي ديگر كشورهاي اسلامي بي تفاوت نبود، او همواره پيشگام جنبش‏هاي آزادي بخش و حركت‏هاي انقلابي در سرزمين‏هاي اسلامي بود، از جمله مي توان به مشوقين و تأييد گران جنبش عربي، مصر و ملي شدن كانال سوئز در سال 1956 ميلادي نام برد. * آگاهي علامه عاملي از تحولات سياسي جهان اسلام به طوري كه از جريانات ملي شدن صنعت نفت در ايران آگاهي كامل داشت و مردم لبنان را نيز در جريان اين حركت ملي قرار داده بود، تا آن جا كه به هنگام سفر آيت‏الله كاشاني به لبنان و ديدار با علامه شرف‏الدين مردم لبنان نيز از او استقبال شاياني كردند و آيت‏الله كاشاني از آگاهي مردم لبنان نسبت به مسائل ايران اظهار شگفتي كرد. علامه براي مقابله با استعمار و بيان عظمت اسلام كتاب «الفصول المهمة» را در 1327 هجري قمري به رشته تحرير درآورد، اين كتاب يكي از نخستين كتاب‏هاي شرف‏الدين و در واقع منشور وحدت اسلامي است و به بيان مطالبي كه براي آگاه كردن مسلمانان اهل سنت و شيعه سودمند است مي‏پردازد، شرف‏الدين خود در سرآغاز كتاب مي‏گويد: «تنها و تنها با وحدت اسلامي است كه اقدامات عمراني هماهنگ مي‏گردد، وسائل ترقي فراهم مي‏شود، روح تمدن جلوه مي‏كند، فروغ آسايش در آفاق زندگي مي‏تابد و يوغ بردگي از گردن همه برداشته مي‏شود.» * «الفصول المهمة» منشور وحدت اسلامي است از آثار ارزشمند ديگر شرف‏الدين كتاب «المراجعات» است كه يادگار اولين سفر پر بار علامه شرف‏الدين به مصر است، ايشان دريافته بود كه بهترين نقطه‏ي حركت به سوي هدف، دانشگاه الازهر بزرگ‏ترين مركز علمي و ديني مسلمانان اهل سنت است، او به دانشگاه الازهر رفت و باب بحث و گفت‏وگو را با «شيخ‏سليم بشري» از عالمان و استادان بزرگ اهل تسنن آن دانشگاه گشود. * علامه شرف‌الدين و شيخ‏سليم بشري در كتاب المراجعات مباني تقريب را بيان مي‌كنند شيخ سليم، از دل و جان به شرف‏الدين علاقه‏مند شد و از دانش و معرفت و قدرت استدلالش آگاه گشت، شرف‏الدين نيز شيخ‏سليم را مردي عالم و با فضيلت يافت. آنان كه هر دو شيوه و اخلاق بحث علمي و مناظره را به خوبي مي‏دانستند، مباحثي را آغاز كردند كه در قالب 112 نامه در كتاب مراجعات آمده است. نامه‏هاي شيخ‏سليم امضاي «س» داشت كه نماينده اسم سليم و همچنين «سني» بود و نامه‏هاي شرف‏الدين با امضاي «ش» نوشته مي‏شد كه هم به لقبش «شرف‏الدين» و هم مذهبش «شيعه» اشاره داشت. يكي از پژوهشگران مصري دكتر حامد حنفي داوود از استادان دانشگاه عين شمس قاهره در مقدمه‏اي كه بر كتاب «المراجعات» نوشته مي‏گويد «اهميت كتاب «المراجعات» وقتي به خوبي روشن مي‏شود كه ما به زمان انتشار آن رجوع كنيم و به وقتي كه در دسترس سني و شيعه قرار گرفت تا آن را بخوانند. مؤلف اين كتاب را در اوايل قرن چهاردهم، در خلال دهه سوم و چهارم اين سده منتشر ساخت. * علامه شرف‌الدين پس از 87 سال عمر با بركت در نجف‌اشرف آرام گرفت در فترتي بحراني و خطرناك كه ايادي استعمار با سرنوشت مسلمين بازي مي‏كردند و براي رسيدن به مقاصد پست خويش هيچ وسيله‏اي بهتر از تفرقه افكني در ميان مسلمين و بهره‏گيري از اختلافات مذهبي، آنان مي‏كوشيدند تا بدين وسيله عظمت جهان عرب و اسلام را پايمال كنند و اين شكاف‌افكني در اوايل اين قرن به اوج خود رسيده بود». سيدعبدالحسين شرف‏الدين بعد از گذراندن عمري تلاش در راه اتحاد مسلمين و مبارزه با استعمار و به جاي نهادن آثاري متعدد در شناخت مذهب شيعه و دعوت به وحدت مسلمين به سال 1377 هجري قمري در لبنان درگذشت و پيكرش در نجف اشرف در جوار جد بزرگوارش حضرت علي عليه‌السلام به خاك سپرده شد. 998

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]