مشروح مصاحبه چالشي صدا سيما با سولانا

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: مشروح مصاحبه چالشي صدا سيما با سولانا
خاوير سولانا مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نماينده گروه 1+5 در سفر اخير به تهران، در گفتگوي ويژه شبكه 2 سيما حضور يافت.
فارس: خاوير سولانا مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نماينده گروه 1+5 در سفر اخير به تهران، در گفتگوي ويژه شبكه 2 سيما حضور يافت.

مشروح اين مصاحبه تلويزيوني به اين شرح است:

- ارفع: آقاي خاوير سولانا مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نماينده گروه 1+5 با بسته جديدي به ايران سفر كرده است. بياييد ببينيم اين تلاش چه نتيجه اي خواهد داشت. من امير ارفع خبرنگار پرس تي وي هستم و همكارم ...

- شاهسون: من يدالله شاهسون از واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران هستم.

- ارفع: خوب اجازه بدهيد صحبت را با بيان مسائل خوب آغاز كنيم. آقاي سولانا، شما پيش از سفر به تهران گفتيد من به تهران سفر مي كنم تا پيشنهادي سخاوتمندانه و جامع را عرضه كنم. چه تفاوتي ميان اين پيشنهاد و بسته اي وجود دارد كه در سال دو هزار و شش ارائه كرديد و كاملا رد شد.

سولانا: سخني كه روز گذشته داشتم اين بود كه اين بسته جامع است. اين بدان معناست كه اين بسته در برگيرنده مسائل بسياري است. منظور از سخاوتمندانه بودن اين بسته هم آن بود كه اين بسته فراتر از بسته اي است كه ما در ژوئن دو هزار و شش به مقامات ايراني ارائه كرديم. اين بسته به مسائل هسته اي مي پردازد. همانطور كه مي بينيد اين مسائل بسيار دشوار است و هم براي شما و هم براي ما بسيار مهم است اما اين بسته فراتر از اين است. در اين بسته درباره مسائل انرژي و ابعاد مختلف آن از قبيل زيرساخت ها بحث شده است. در اين بسته درباره مسائل انساني مطالبي آمده است. همانطور كه گفتم اين بسته بسيار جامع است. ايران كشور مهمي است . ما خواهان آن هستيم كه مناسباتمان تعميق پيدا كند. همانطور كه مي دانيد براي نيل به اين هدف، ابتدا بايد پرونده انرژي هسته اي روشن شود تا زماني كه مسئله به پرونده انرژي هسته اي مربوط باشد ما مشكلي نداريم. اما وجود هرگونه آلودگي و احتمال انحراف از استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي سبب مي شود مذاكرات قابل قبول نباشد.

- ارفع: اجازه بدهيد نكته اي را در ادامه سوالم بپرسم. مي خواهم واژه سخاوتمندانه را كه شما به كار برديد دقيقا معنا كنيم. شما گفتيد كه اين بسته در مقايسه با بسته اي كه در سال دو هزار و شش به ايران ارائه كرديد متفاوت است. بسته قبلي كاملا رد شد. اجازه بدهيد به اين معادله بپردازيم كه وقتي شما چيزي را پيشنهاد مي كنيد در مقابل، خواسته هايي هم داريد. شما دقيقا چه پيشنهادهايي را مطرح كرده ايد و چه خواسته ايي داريد؟

سولانا: همانطور كه گفتيد ما پيشنهاد كرده ايم كه مناسبات محكمي با ايران داشته باشيم. همانطور كه گفتم ايران كشور بسيار مهمي است.

- ارفع: و خواسته هاي شما چيست؟

سولانا: ما خواستار آن هستيم كه با تضمين هاي عيني روشن شود كه برنامه هسته اي فقط براي اهداف صلح آميز است.

- ارفع: اجازه بدهيد يكراست به سراغ عبارت تعليق برويم. تعليق در سال دو هزار و شش خط قرمز ايران بود - در سال دو هزار و هشت نيز اين مسئله خط قرمز ايران است. به نظر مي رسد اين موضوع تا ابد خط قرمز دولت ايران باشد. پس ما با واژه كليدي تعليق مواجه هستيم. ايراني ها مي گويند شما در سال دو هزار و شش فقط خواهان تعليق نبوديد بلكه خواهان توقف غني سازي بوديد. در اين خصوص چه توضيحي داريد؟

سولانا: مي خواهم همان نكته اي را بگويم كه بارها و بارها گفته ام. ايران به منظور ورود به روند كامل مذاكرات با (گروه 1+5 ) بايد غني سازي را تعليق كند و در مقابل ما نيز بايد اقدامات خود را در شوراي امنيت سازمان ملل متحد متوقف كنيم. امكان ورود به مرحله قبلي وجود دارد كه در آن فعاليت هاي ايران تعليق بود و ما براي مذاكرات كامل آماده بوديم.

- ارفع: اما با پيش شرط هايي؛ درست است؟

سولانا: در مجموع بايد بگويم بايد فعاليت هاي غني سازي به حالت تعليق در بيايد تا مذاكرات انجام شود و در مقابل، ما نيز اقدامات خود را در نيويورك به حالت تعليق در بياوريم.

- ارفع: اين به معناي پيش شرط است و نه هدف مذاكرات. ما به معادله مطرح در اين زمينه نگاه مي كنيم. آنچه شما مي خواهيد فقط از دولت ايران نيست، بلكه بايد صادقانه و با صراحت بگويم كه موضوع هسته اي در حال حاضر مسئله اي ملي در ايران است. اين مسئله به عنوان يك موضوع ملي بسيار جا افتاده است. اين موضوع مسئله اي ملي است. با مراجعه ساده به مردم ايران مي توان به اين امر پي برد. اجازه بدهيد مسئله را روشن كنيم. نكته اي كه شما در حال حاضر خواهان هستيد آن است كه ايران غني سازي را به حالت تعليق در بياورد. آنچه ملت ايران مي گويد آن است كه منظور شما تعليق نيست بلكه توقف است. ايراني ها غني سازي را حقي مي دانند كه ان پي تي از آن حمايت مي كند و اين حق مسلم است. ايراني ها واژه حق مسلم را نساخته اند بلكه در متن ان پي تي كه براساس منشور سازمان ملل متحد است اين عبارت آمده است. با اين اوصاف، شما مي گوييد ما اين حق را از شما سلب، و در مقابل با شما همكاري مي كنيم، زمينه پيوستن شما را به سازمان تجارت جهاني فراهم مي كنيم و قطعات يدكي هواپيما به شما مي دهيم. اگر اشتباه مي كنم حرف مرا اصلاح كنيد آيا اين معادله اي واقعا سخاوتمندانه است؟

سولانا: صحبت شما درباره متن معاهده منع تكثير هسته اي نادرست است. بايد به معاهده منع گسترش جنگ افزارهاي هسته‌اي به صورت كلي نگاه كرد. ما از پيمان منع گسترش جنگ افزارهاي هسته اي حمايت مي كنيم. ما از تدوين ان پي تي به عنوان يكي از مهم ترين معاهده هاي منعقد شده در گذشته دفاع مي كنيم. اجازه بدهيد يك نكته را كاملا روشن كنم. ما با رشد هسته اي ايران به شرط آنكه براي توليد انرژي باشد مخالف نيستيم. اينكه شما بگوييد يا كس ديگري بگويد ما با توسعه كشور شما در عرصه فناوري مخالف هستيم درست نيست. ما خواهان توسعه ايران هستيم و آماده ايم به ايران در اين مسير كمك كنيم. اما نمي خواهيم اين احتمال وجود داشته باشد كه اين برنامه منحرف شود.

- ارفع : پيش از آنكه سراغ پرسش دوستم برويم مي خواهم اين سوال را بپرسم. شما در نشست سران اتحاديه اروپا و امريكا در اسلوني شركت داشتيد. جرج بوش رئيس جمهور امريكا در اين نشست كه شما هم در آن شركت داشتيد و سخنانش را به صراحت مي شنيديد گفت: اگر شما يعني ايرانيها مي خواهيد با سه كشور اروپايي، امريكا و كشورهاي ديگر رابطه داشته باشيد تنها كاري كه بايد انجام بدهيد اين است كه برنامه غني سازي خود را به صورت قابل راستي آزمايي به حالت تعليق در بياوريد. سخن بوش درباره علت اين درخواست بسيار مهم است وي گفت‌كه با اين فعاليت ها، (ايراني ها) دانش غني سازي را ياد مي گيرند و وقتي ياد بگيرند آنها يك بخش كليدي را در زمينه ساخت جنگ افزارهاي هسته اي ياد گرفته اند. در واقع مشكل موجود همين نگاه است رئيس جمهور امريكا عبارت هاي دانش، اطلاعات و فناوري هسته اي را تكرار كرده است. بنابراين منظور صريح بوش آن است كه ايراني ها حق ندارند دانش و فناوري و اطلاعات داشته باشند. ايران در سال دو هزار به مدت دو ونيم سال غني سازي را به حالت تعليق در آورد و در مقابل فقط مذاكرات، يكي پس از ديگري ادامه يافت. آيا لب كلام و منظور واقعي غرب اين نيست كه ايران حق ندارد به فناوري هسته اي دسترسي داشته باشد و غني سازي كند؟

سولانا: اجازه بدهيد نكته اي را كاملا روشن كنيم. ايران كشوري است كه معاهده منع تكثير هسته اي را امضا كرده است . ايران در قبال معاهده منع گسترش جنگ افزارهاي هسته اي تعهداتي دارد. يكي از تعهدات آن نيز اين است كه از انرژي هسته اي فقط براي مقاصد صلح آميز استفاده كند. همانطور كه مي دانيد آژانس بين المللي انرژي اتمي ادعاهايي درباره اهداف برنامه هسته اي ايران مطرح كرده است. چيزي كه ما مي خواهيم آن است كه اين مسئله كاملا روشن شود.
وقتي شما بخواهيد رآكتور انرژي هسته اي بسازيد بايد به كساني مراجعه كنيد كه مي دانند چگونه اين كار را انجام بدهند. شما در حال حاضر فقط يك رآكتور هسته اي داريد منطق آن است كه ايران با ما همكاري كند و ما سوخت را در اختيار آن قرار بدهيم. بنابراين نبايد خود شما براي رسيدن به اين نقطه تلاش كنيد.
وقتي شما مي گوييد مي خواهيد غني سازي بكنيد سوالي كه مطرح مي شود اين است كه مي خواهيد از اين مواد در كجا استفاده كنيد. اجازه بدهيد با صراحت بگويم كه ما با توسعه كشور شما در عرصه فناوري مشكلي نداريم و خواهان همكاري با شما در اين حوزه هستيم. اما بايد پيش از انجام دادن اين كار اعتماد لازم و ضروري به وجود بيايد كه اجازه تعامل با كشور ايران را بدهد.

- ارفع: اما به هرحال ما ايرانيها نبايد ونمي توانيم غني سازي كنيم؟

سولانا: ما آماده كمك به شما هستيم اما سوال اين است كه غني سازي براي چه؟ غني سازي در حال حاضر ممكن نيست زيرا شما مكاني براي استفاده از مواد غني شده نداريد، شما فقط يك رآكتور داريد و شما سوخت لازم براي اين رآكتور را از روسيه دريافت كرده ايد.

- شاهسون ، آقاي سولانا، آيا شما پيش از سفر به تهران بسته پيشنهادي ايران را مطالعه كرده ايد؟ پاسخ شما به اين پيشنهادها چيست؟ شما با چه بخش هايي از اين بسته موافق هستيد و با چه بخش هايي از آن مخالفيد؟

سولانا: امروز در ملاقات با مقامات كشور شما به صورت مفصل درباره اين بسته بحث و گفتگو داشتم. اين بسته، بسته اي است كه در آن سرفصل‌هاي مهمي براي تهران وجود دارد . بسياري از اين مسائل براي ما هم مهم است . بنابراين مي توان نقاط مشتركي در اين بسته ديد. در بسته اي كه من امروز ارائه كردم به برخي از اين مسائل پرداخته شده است؛ زيرا ما با درك مشترك به اين مسائل توجه داشتيم. مبارزه با تروريسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و تلاش براي توسعه انرژي همگي موضوعات مشترك هستند. همه كشورهاي جهان حاضرند در اين زمينه همكاري داشته باشند. ايران كشوري است كه از نظر توسعه و بسياري از مسائل ديگر از بسياري كشورهاي جهان بهتر است. به همين خاطر ما مي خواهيم با ايران همكاري داشته باشيم.

- شاهسون: آيا فكر نمي كنيد شما و ايران مي توانيد گفتگوها را در خصوص وجوه مشترك دوبسته پيشنهادي آغاز كنيد؟

سولانا: اجازه بدهيد بگويم كه در بسته اي كه امروز ارائه كردم و در گفتگوها تصريح كرده ام كه ايران حق داشتن برنامه هسته اي را همانند كشورهاي ديگر دارد. البته به شرط آنكه آنها به روشني نشان بدهند اين برنامه هيچ آلودگي اي ندارد و فقط براي توليد انرژي است. اجازه بدهيد اين نكته را بگويم كه اين كار هم به نفع شماست و هم به نفع ما.

- شاهسون: آقاي سولانا، شما به مشاركت كشورهاي مختلف در غني سازي اورانيوم براي ايران اشاره كرديد، چرا به پيشنهاد رئيس جمهور ايران اشاره نمي كنيد كه حدود دو سال پيش مطرح شد و در آن درباره مشاركت كشورهاي ديگر در برنامه غني سازي ايران سخن گفته شده بود.

سولانا: مسئله كنسرسيوم كه شما در مورد آن صحبت مي كنيد موضوعي است كه مي توان درباره آن به مذاكره پرداخت، البته اين منوط به آن است كه ما وارد مذاكرات بشويم، همانطور كه مي دانيد اين مسئله بسيار پيچيده است، انجام دادن اين كار ساده نيست، هر مسئله اي كه به موضوع هسته اي مرتبط باشد بسيار حساس است.

- ارفع : بنابراين منظور شما اين است كه مذاكرات فقط به منظور مذاكرات باشد، و شما براي همين كار به ايران آمده ايد؟ البته شما يك پيش شرط براي مذاكرات داريد كه براي ايران خط قرمز به شمار مي رود ، كه همان غني سازي است، بايد بار ديگر تصريح كنم كه براساس ان پي تي، ايران مي گويد غني سازي حق مسلم ماست. شما منطقا نمي توانيد بگوييد ايران بدون غني سازي اورانيوم فناوري هسته اي داشته باشد غني سازي اورانيوم بخش لاينفك و مهم برنامه صلح آميز هسته اي است.

سولانا: مذاكره به منظور مذاكره امري بسيار رايج است، در بسياري از مذاكرات بين المللي اين روند وجود دارد، مي توان براي مذاكرات به مذاكره پرداخت البته با پيش شرط تعليق.مي توان گفت‌ اين روند گفتگو به منظور مذاكرات است. اينجا فقط بحث واژگان مطرح است. پيام موجود كاملا روشن است. در اين گفتگوها موضوعي مشخص مي شود دستور كاري تعيين مي شود قالب كار مشخص مي شود و پس از آن مذاكرات آغاز مي شود.

-ارفع: بسياري از تحليلگران در غرب مي گويند تعليق غني سازي بايد هدف گفتگوهاي آقاي سولانا باشد نه اينكه پيش شرط گفتگو ها باشد.

- سولانا : به نظر من براي گفتگوها بايد آمادگي هايي داشت من در مذاكرات بسياري شركت داشتم. مسئله اي كه مي خواهيم با ايران در مورد آن مذاكره كنيم كسب تضمين هاي عيني است مبني بر اينكه برنامه هسته اي ايران براي مقاصد صلح آميز است. از آنجا كه ايران در حال حاضر هيچ منفعتي از برنامه غني سازي اورانيوم ندارد بايد اين فعاليت ها را متوقف كند تا وارد مذاكرات شود بعدها در مذاكرات مشخص مي شود آيا امكان ادامه اين فعاليت ها وجود دارد يا نه.

- ارفع : چه كسي در جهان مي خواهد ماهيت صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته اي ايران را راستي آزمايي كند .

سولانا : اين مسئله كاملا متفاوت است .

- ارفع : چه كسي مسئول اين كار است مگر غير از اين است كه آژانس بين المللي انرژي اتمي اين مسئوليت را برعهده دارد .

سولانا: بله.

- ارفع : مي توانيم به گزارش هاي آژانس مراجعه كنيم . اگر اشتباه مي كنم صحبت مرا اصلاح كنيد. در گزارش هاي مكرر آژانس يكي پس از ديگري تصريح شده است كه آژانس توانسته است به اين نتيجه برسد كه ماهيت برنامه هسته اي ايران براي مقاصد صلح آميز است. من مطمئن هستم كه شما گزارش آخر مدير كل آژانس را ديده ايد.

سولانا : آيا شما هم اين گزارش را خوانده ايد ؟

- ارفع: حتما ، در يكي از بخش هاي اين گزارش گفته شده است كه مسائلي باقي مانده است كه بايد حل شود؛ در گزارش قبلي آژانس در ماه فوريه تصريح شده بود كه ايران به همه شش مسئله اصلي باقيمانده پاسخ داده است و فقط موضوع مطالعات ادعايي باقي مانده است كه مسئله جديدي است و بايد به آن پاسخ داده شود. آژانس در بيست و سوم ماه مه اعلام كرد ايران نامه اي حاوي پاسخ به پرسش ها به آژانس فرستاده است اين نامه پيش از انتشار گزارش نهايي بوده است ،بنابراين آژانس فرصت كافي براي بررسي آن داشته است .به هرحال آژانس اعلام كرد ما در حال بررسي اين نامه هستيم . مسئله اي كه در حال حاضر مورد تاكيد آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار دارد اين است كه هيچ انحرافي در خصوص مواد هسته اي اعلام شده ايران وجود ندارد و آژانس به اين نتيجه رسيده است .

سولانا : صحبت هاي شما خيلي طولاني است مرا خسته مي كند .

- ارفع: نكته اي كه شما با قطع كردن صحبت من حواسم را از آن پرت كرديد اين بود كه فقط سوالاتي باقي مانده است؛ آيا اين سخن درست نيست؟

سولانا : بله همينطور هست .سوالاتي باقي مانده است در گزارش اخير نيز اين مسئله به صراحت اعلام شده است البته اين بدان معنا نيست كه سوالات پاسخ داده نخواهد شد . همانطور كه گفتم اين مسئله مهم است .ما درباره ساخت مركز تلفن يا ترن هاي داخل شهري صحبت نمي كنيم . مسئله اي كه در مورد آن صحبت مي كنيم براي همه بسيار حساس است .اين مسئله فقط براي كشورهاي منطقه اهميت ندارد بلكه براي ديگر كشورهاي جهان نيز حايز اهميت است .

بار ديگر تصريح مي كنيم كه ايران بر اساس معاهده منع تكثير جنگ افزارهاي هسته اي حق دارد برنامه هسته اي داشته باشد .البته اگر مطابق خواست آژانس رفتار كند .آژانس نيز به اين حق ايران تصريح دارد .من بسيار خوشحالم كه مي توانم اين مسئله را به صورت علني بگويم زيرا بيان اين سخن شكست به شمار نمي رود .

- شاهسون : آقاي سولانا، شما از تضمين ها صحبت مي كنيد ، آيا فكر نمي كنيد آژانس به اين تضمين ها توجه داشته است؟ به نظر مي رسد شما از تضمين هاي مورد علاقه خودتان صحبت مي كنيد ، آيا تضمين هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي كافي نيست؟

سولانا : آژانس بايد اين تضمين را داشته باشد كه ايران همانند كشورهاي ديگر درباره فعاليت هاي هسته اي خود تضمين داده است .اين روند جاري آژانس است. در طول تاريخ آژانس شاهد آن بوده ايم كه كشورهاي بسياري از اين روند عبور كرده اند .آژانس ماهيت فعاليت هاي برخي از اين كشورها را تاييد كرده است. تحقيقات در مورد برخي ديگر از اين كشورها ادامه دارد .اين واقعيت دنياي امروزي است. به موازات آنكه وارد قرن بيست و يكم مي شويم بايد به اين مسئله توجه داشته باشيم كه اين مسئله بسيار حايز اهميت است . مهم ترين مسئله براي ساخت رآكتورهاي توليد انرژي هسته اي در جهان توليد اورانيوم است؛ ما تمايل داريم با كشور شما براي رسيدن به اين توان همكاري كنيم .ايران از نظر گاز، كشوري غني است. ايران از نظر منابع نفتي كشوري غني است. البته منابع انرژي ايران نامحدود نيست .بنابراين طبيعي است كه درك كنيم ايران بخواهد هر تعداد كه نياز دارد رآكتور توليد انرژي اتمي داشته باشد . ما آماده هستيم در ساخت اين رآكتورها همكاري داشته باشيم .البته اگر ببينيم بر اساس نظر ما ، اين رويه از همكاري ها وجود دارد .

- شاهسون: آقاي سولانا، من بار ديگر سوالم را تكرار مي كنم آيا فكر نمي كنيد نظارت آژانس براي جامعه جهاني كافي باشد؟

سولانا: به نظر من جامعه بين المللي هم مسئوليت هاي خاص خودش را دارد. آژانس هايي كه در قالب سازمان ملل متحد فعاليت مي كنند نيز به وظايف خود عمل مي كنند .

- ارفع: ‌در حال حاضر مهم ترين واژه اي كه وجود دارد و شما نمي توانيد اهميت آن را ناديده بگيريد ، عبارت تعليق است يا همانطوري كه ايراني ها مي گويند عبارت توقف است. اگر به صحبت هاي رئيس جمهور امريكا نگاه كنيد مي بينيد كه وي گفته است ايراني ها حق ندارند دانش غني سازي داشته باشند و غني سازي كنند زيرا در صورتي كه غني سازي كنند بمب هسته اي خواهند ساخت و و و... بنابراين مسئله مطرح، تعليق غني سازي است .اجازه بدهيد در مورد اين مسئله صحبت كنيم .ايران اعلام كرده است كه تعليق برايش غيرقابل قبول است. سوال من اين است كه پيشنهاد ايران چه مشكلي دارد؟ زيرا ايران اعلام كرده است غني سازي مي كند و اين غني سازي تحت نظر كامل آژانس بين المللي انرژي اتمي است . به علاوه ايران اعلام كرده است مي توان كنسرسيومي تشكيل داد كه كشورهاي مختلف در آن شركت داشته باشند .اين پيشنهاد چه اشكالي دارد؟

سولانا: مشكلي كه در مورد پيشنهاد مذكور وجود دارد اين است كه درك بعضي كلمات بسيار مشكل است. درك واژه كنسرسيوم اصلا ساده نيست من خواهان آن هستم كه به صورت مفصل معناي اين كلمه توضيح داده شود . و اينكه چگونه قرار است اين كنسرسيوم شكل بگيرد، اين مسئله بسيار فني است و انجام دادن آن بسيار دشوار است .بنابراين تا زماني كه تضمين هايي در مورد شيوه اجرايي شدن اين كنسرسيوم، امكانات آن و مسائل ديگر مرتبط با آن وجود نداشته باشد صحبت كردن در مورد اين پيشنهاد چندان منطقي نيست .تنها كشورهايي كه مي توانند رآكتورهاي انرژي هسته اي توليد كنند كشورهايي هستند كه در حال حاضر اين توان را دارند در حال حاضر فقط شش كشور هستند كه مي توانند اين كار را انجام دهند كه عبارتند از روسيه ، امريكا و چهار كشور اروپايي. وقتي مي خواهيم همكاري داشته باشيم بايد تضمين هاي مورد نظر ما وجود داشته باشد .

- ارفع : آيا صرفا موضوع توانايي مطرح است يا حق؟ آيا كشورها فقط در صورت قادر بودن به انجام دادن كاري ،حق آن را پيدا مي كنند يا اينكه حق به هر حال حق است؟

سولانا: اجازه بدهيد درخصوص واژه حق توضيح بدهم. شما هم بايد با دقت به اين مسئله توجه داشته باشيد. حقوق در معاهده منع تكثير هسته اي (ان پي تي) آمده است؛ نبايد معاهده منع تكثير هسته اي را به صورت جدا مد نظر داشت بلكه بايد به همه مفاد آن توجه داشت. اين تفسير كاملا روشن است.

- ارفع: من بسيار خوشحالم كه شما از ان پي تي سخن گفتيد. اگر به ان پي تي توجه كنيد و به سخنان آژانس توجه داشته باشيد مي بينيد كه گفته مي شود ايران حق دارد نه تنها بر اساس ان پي تي بلكه براساس پادمان هايش فناوري هسته اي داشته باشد و به اين فعاليت هايش ادامه بدهد. به نظر مي رسد شما خواسته هايي فراتر از ان پي تي از ايران داريد. حال آنكه در ان پي تي به حق هسته اي ايران تصريح شده است.

سولانا: متاسفانه بايد بگويم تا زماني كه آژانس اين مسئله را روشن نكرده باشد فعاليت هاي هسته اي ايران در راستاي كامل تعهدات ان پي تي نخواهد بود. شايد شما با اين سخن موافق نباشيد اما اين واقعيت است.

- ارفع: يك نكته را مي خواهم بگويم و آن اينكه اين ما نيستيم كه با خواسته هاي فراتر از ان پي تي مخالفيم بلكه آژانس نيز با اين امر مخالف است.

سولانا: ديگر بس است.

- ارفع: فقط اجازه بدهيد كه يك نكته را بپرسم.

سولانا: من ديگر به سوال شما پاسخ نمي دهم چرا كه پاسخ شما را گفتم.

- ارفع: سوال من در مورد راستي آزمايي است. آژانس فقط مي تواند درباره صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته اي كشورهايي اظهار نظر كند كه ان پي تي را امضا و پروتكل هاي الحاقي را اجرا كرده اند. حال آنكه خود امريكا پروتكل الحاقي را اجرايي نكرده است. آژانس فقط مي تواند درباره صلح آميز بودن فعاليت هاي تعداد محدودي از كشورها اظهار نظر كند. آژانس فقط مي تواند ماهيت فعاليت هاي هسته اي سي كشور جهان را بررسي كند. از مجموع صد و هشتاد و نه كشور جهان كه ان پي تي را امضا كرده اند حدود هشتاد كشور پروتكل الحاقي را امضا و آن را اجرايي كرده اند اگر اشتباه مي كنم صحبت هاي مرا اصلاح كنيد. آژانس از ميان اين كشورها فقط فعاليت هسته اي معدودي از كشورها را تحت نظر داشته است.

سولانا (با قطع كردن صحبت هاي مجري): شما مطالب متعددي را مطرح مي كنيد كه پاسخ به صحبت هايتان را دشوار مي كند. اجازه بدهيد يك نكته را مطرح كنم كه بسيار حايز اهميت است و من بسيار اميدوارم كه ايران به همكاري خود با آژانس ادامه بدهد. به همين خاطر ما امروز در اينجا هستيم. بر روي اين مسئله تاكيد مي كنم كه اين مسئله بسيار مهم است. ما خواهان همكاري كامل هستيم. مردم ايران بايد بدانند كه ما نمي توانيم مانع توسعه ايران در عرصه فناوري بشويم اما ما خواهان تضمين هايي هستيم كه براساس معاهده منع تكثير هسته اي امري عادي است. براي نيل به اين هدف نياز به تضمين هاي عيني است كه انحراف از آن ممكن نباشد.

- ارفع: آيا منظور شما تضمين هاي عيني فراتر از تضمين هاي مورد نظر آژانس است؟ آيا شما تضمين هايي فراتر از ان پي تي مي خواهيد؟

سولانا: خير، ما خواستار تضمين هايي در قالب ان پي تي و آژانس هستيم، اين مسئله براي ما قابل درك است.

- ارفع: مي خواهم با صراحت در اين خصوص اظهارنظر كنيد چرا ايران نمي تواند تحت كنترل جامع آژانس بين المللي انرژي اتمي غني سازي داشته باشد؟

سولانا: زيرا آژانس اعلام كرده است ايران به صورت كامل به معاهده منع تكثير هسته اي پايبند نبوده است.

- ارفع: متن گزارش آژانس اينجا موجود است اما من نمي خواهم متن گزارش را بخوانم آژانس هرگز نگفته است ايران به خواسته هاي آژانس عمل نكرده است. آژانس تصريح كرده است خواستار همكاري ايران است و سوالاتي باقي مانده است كه بايد به آن پاسخ داده شود.

سولانا: عجب ،من خوشحال هستم كه شما محمد البرادعي مديركل آژانس را بيشتر از من مي شناسيد اما واقعيت اين طور نيست.

- شاهسون: آيا ممكن است بسته پيشنهادي ايران پايه و اساس گفتگوها باشد؟

سولانا: همانطور كه گفتم پيشنهادي كه آنها به من ارائه كردند سرفصل هايي دارد.

- شاهسون: بله شما به اين مسئله اشاره كرديد. آيا در حال حاضر نمي توان بسته پيشنهادي ايران را پايه و اساس مذاكرات قرار داد؟

سولانا: به نظر من ايران خواستار اين است كه درباره اين مسئله گفتگو شود و ما هم مي خواهيم در مورد مسائل ديگري صحبت كنيم. ما امروز از گفتگوهاي قبلي فراتر رفتيم. گفتگوها درباره مسائل مفصل تر و مشخص تر بود. مذاكراتي كه ما مي خواهيم آغاز شود مذاكراتي جامع است. باز هم مي خواهم اين نكته را تصريح كنم تا ماهيت فعاليت هاي هسته اي شما با تعليق غني سازي روشن نشود، ما نمي توانيم وارد مذاكرات بشويم. جامعه ايران بايد اين مسئله را درك كند.

- شاهسون: آقاي سولانا، وقتي شما مدام از تعليق صحبت مي كنيد آيا مردم ايران و جناح هاي سياسي مختلف حق ندارند وقتي شما اين همه از تعليق سخن مي گوييد به هدف واقعي شما بي اعتماد شوند؟

سولانا: شما مي توانيد بي اعتماد باشيد.

- شاهسون: منظور من بي اعتمادي مردم ايران است .

سولانا: بله، مردم ايران. من درك مي كنم كه ممكن است مردم ايران درباره بخش هايي از اقدامات كشورهاي جامعه بين المللي بي اعتماد باشند. من جنگ ايران و عراق و همه مسائل ديگر را به خوبي مي دانم. مي دانم كه مردم ايران چه رنج هايي متحمل شدند. من به خوبي رنج هاي مردم ايران را درك مي كنم اين مسئله كاملا روشن است. من اين مسئله را كاملا درك مي كنم. مي توانم احساس كنم كساني كه متحمل رنج هايي شده اند چه وضعي دارند اما اين مسئله مربوط به گذشته است نگاه ما به آينده است. پيش از اين گفته شد كه موضوع سازمان تجارت جهاني مسئله اي بي اهميت است حال آنكه اين مسئله فوق العاده اهميت دارد.

- ارفع: من نگفتم اين مسئله بي اهميت است بلكه من گفتم بايد به دو طرف معادله توجه داشت.

سولانا(با نوعي عصبانيت ): خيلي ممنون. از اينكه صحبت مرا اصلاح كرديد ممنونم. وقتي سال ها قبل چين به سازمان تجارت جهاني پيوست لحظه اي حياتي براي اقتصاد جهاني بود. من بسيار دوست دارم كه ايران به سازمان تجارت جهاني بپيوندد. اين تحول مي تواند گام مهم ديگري در جهت عملكرد بهتر اقتصاد جهاني باشد.

- شاهسون: شما به خاطر داريد كه ايران در گذشته فعاليت هاي هسته اي خود را به حالت تعليق درآورد. فكر مي كنم حدود سه سال يا به عبارت دقيق تر دو سال و نيم ايران فعاليت هاي خود را تعليق كرد. پاسخ شما به اين اقدام ايران چه بود؟ عملا هيچ پيشرفتي حاصل نشد.

سولانا: من به خوبي آن دوران را به خاطر دارم، شما در مذاكرات حضور نداشتيد اما من حضور داشتم. ما مذاكرات خوبي داشتيم اين مذاكرات آغاز شده بود ولي هرگز نهايي نشد. ما اين گفتگوها را به پايان نرسانديم. پيش از نهايي شدن اين مذاكرات، گفتگوها متوقف شد. ما در آن زمان در مسير درستي حركت مي كرديم.

- ارفع: منظور شما از مسير صحيح چيست؟ آيا منظورتان تعليق دو سال و نيمه فعاليت هاي هسته اي ايران است؟

سولانا: تعامل بسيار خوبي داشتيم.

- ارفع: اما چه نتيجه اي داشت؟

سولانا: اجازه بدهيد من توضيح بدهم من در اين مذاكرات شركت داشتم.

من مطمئنم اگر آن روند ادامه پيدا مي كرد ما مي توانستيم فعاليت هايمان را ادامه بدهيم.

ـ ارفع: دقيقاً مشكل موجود همين است. مذاكرات در آن زمان ادامه داشت اما فعاليت هاي هسته اي ايران به حالت تعليق درآمده بود وهيچ چيز جلو نمي رفت . همين كه ايران فعاليت هاي غني سازي اورانيوم خود را به حالت تعليق درآورده بود مشكل اصلي و واقعي ايرانيان بود اما شما مي گفتيد اوضاع خوب است، گفتگوها ادامه داشته باشد.

سولانا: مسئله بسيار ساده است. تحليل آن هم بسيار ساده است. من در مذاكرات شركت داشتم و به خوبي از مسائل اطلاع داشتم. ما در شروع روندي قرار داشتيم كه مي توانست ادامه پيدا بكند و به نتيجه اي برسد. اين روند به خاطر دلايل سياسي متوقف شد كه شما كاملاً از آن آگاه هستيد. ما خواستار آن هستيم كه اين روند با تعليق غني سازي ، بار ديگر آغاز بشود. اين نكته بسيار اهميت دارد كه شما و مردم ايران درك كنيد كه در اين مقطع تاريخي ، تكثير هسته اي ادامه پيدا نكند. ما با چالش هاي بسياري مواجه هستيم اما سه چالش اساسي يعني فقر، تغييرات زيست محيطي و تكثير هسته اي بسيار حايز اهميت هستند. تغييرات زيست محيطي مي تواند كره زمين را نابود كند و تكثير هسته اي نيز مي تواند در صورت ادامه يافتن، كره زمين را نابود كند.

ـ شاهسون: آقاي سولانا، من مي خواهم سؤالم را از زاويه ديگري بپرسم . ايران حدود سه سال فعاليت هاي هسته اي خود را به حالت تعليق درآورد؛ اما آيا اين اقدام با هيچ دستاوردي براي ايران از جانب كشورهاي غربي همراه بود؟

سولانا: چند دقيقه پيش گفتم كه ما با يك گروه ايراني در روند مذاكرات قرار داشتيم. مي توانم به شما بگويم كه اگر آن مذاكرات ادامه پيدا مي كرد ما مي توانستيم به راه حل هايي براي برخي مسائل برسيم به نظر من اينطوري است.

ـ شاهسون: اما من به خاطر دارم كه ...

سولانا(با قطع سخنان خبرنگار ): من نيز اين مسئله را به خاطر دارم. اما تاريخ يك امر كوتاه نيست. بي اعتمادي كه وجود دارد به سال ها قبل باز مي گردد. بايد اين مسئله خاتمه پيدا كند بايد اعتماد افزايش پيدا كند و بايد شكاف بي اعتمادي كه بين ايران و كشورهاي ديگر وجود دارد از بين برود. به نظر من اين كار شدني است.

ـ شاهسون: آيا فكر نمي كنيد گفتگو درباره مذاكرات آن هم با پيش شرط رويكرد خوبي نباشد، زيرا گروه پنج به اضافه يك همواره از مذاكرات با پيش شرط سخن مي گويد؟ آيا فكر مي كنيد اين شيوه درست است؟

سولانا: به نظر من اين روند در بسياري از مواقع طبيعي است. البته نبايد از عبارت پيش شرط استفاده كرد. ايران بايد به درخواست هاي مطرح از سوي ما كه آژانس نيز به رسميت شناخته است، به صورت كامل عمل كند. اگر اين مسئله حل شود گام بسيار مهمي برداشته خواهد شد.

ـ شاهسون: جناب آقاي سولانا، چرا پيش شرط؟

سولانا: شما از اين خواست ما با عنوان پيش شرط صحبت مي كنيد ما مي خواهيم با كشور شما در بسياري از حوزه ها همكاري داشته باشيم اجازه بدهيد كه صحبت من تمام بشود. ما مي خواهيم در حوزه هاي زير ساخت ها ، اقتصاد و حوزه هاي ديگر همكاري داشته باشيم. اين طبيعي است كه ما بدانيم با كشوري همكاري مي كنيم كه توان هسته اي را به سوي اهداف ديگر به غير از توليد انرژي منحرف نخواهد كرد.

ـ شاهسون: به نظر من صحبت از پيش شرط نتايج خوبي نخواهد داشت.

سولانا: چرا كه نه. بايد منتظر ماند و ديد. بايد اين روند ادامه پيدا كند و بايد پشتكار داشته باشيم.

ـ شاهسون: اما همانطور كه مي دانيد الان موضوع مطرح همين پيش شرط تعليق است.

سولانا: بايد با پشتكار اين روند ادامه پيدا كند ما امروز بسته اي را پيشنهاد كرديم كه من اميدوارم پاسخ خوبي به آن داده شود. اين مسائل دشوار است اما به نظر من حل كردن آنها امكان پذير است.

ـ شاهسون: آيا فكر نمي كنيد نگاه شما به پرونده هسته اي ايران بيشتر سياسي باشد؟

سولانا: اين بستگي به اين دارد كه چگونه سياست را تعريف كنيد. همه مسائل يك بعد سياسي دارند. اما مسئله هسته اي ايران اساساً مسئله اي فني است.

ـ ارفع: اجازه بدهيد به موضوع اعتمادسازي بپردازيم. اين مسئله بسيار حايز اهميت است. ايران با تعليق غني سازي خود به مدت دو سال و نيم اين كار را انجام داد و حتي پروتكل الحاقي را امضا كرد و اقدامات ديگري نيز صورت داد. شما به خوبي اين مسائل را به خاطر داريد اما اين اقدامات ايران هيچ نتيجه اي نداشت. نكته ديگري كه در جهان هسته اي بسيار حايز اهميت است موضوع سياست هاي دوگانه است. من مي خواهم شما به عنوان مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا به اين سؤال پاسخ دهيد كه موضع شما در قبال برنامه هسته اي اسرائيل چيست كه سياست ابهام تعمدي توصيف مي شود. در عين حال كشورهايي وجود دارند كه ان پي تي را امضا نكرده اند، هند و چين از جمله اين كشورها هستند و ما شاهد آن هستيم كه جامعه بين المللي چگونه با اين كشورها رفتار كرده است.

سولانا: كشورهايي كه پيمان منع تكثير هسته اي را امضا كرده اند بايد به آن پايبند باشند كشورهايي كه اين پيمان را امضا نكرده اند وضع متفاوتي دارند. در خصوص منطقه خاورميانه بايد به مسائل آن توجه داشت كه شما مي دانيد خاورميانه چه وضعي دارد و چه سياست هايي در خصوص آن مطرح است. چيزي كه ما به هيچ وجه نمي خواهيم در اين منطقه بروز كند وجود تسليحات هسته اي بيشتر است. به اندازه كافي در اين منطقه تسليحات وجود دارد. من مي گويم كه ما خواهان منطقه خاورميانه اي عاري از تسليحات كشتار جمعي هستيم. خاورميانه نيازمند طرح جامع امنيتي است.

ـ ارفع: آيا ممكن است درباره عاري سازي منطقه خاورميانه از تسليحات هسته اي توضيحات بيشتري بدهيد؟ آيا اين سخن، اسرائيل را نيز در بر مي گيرد؟ آيا حاضر هستيد اقداماتي صورت بدهيد و فقط به صحبت اكتفا نكنيد؟ آژانس بين المللي انرژي اتمي مي گويد فعاليت هاي هسته اي ايران صلح آميز است اما اين مسئله به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارجاع داده شده است. آيا اين رويكرد نبايد به جاي ايران در مقابل اسرائيل اتخاذ مي شد؟

سولانا: همانطور كه مي دانيد در منطقه خاورميانه طرح جامع امنيتي وجود ندارد، حال آنكه در اروپا و در بسياري ديگر از نقاط جهان چنين پيمان هايي وجود دارد. همانطور كه مي دانيد در منطقه خاورميانه بنا به دلايل تاريخي، داشتن يك طرح جامع امنيتي ناممكن بوده است. به نظر من در حال حاضر فرصتي براي انجام دادن اين كار فراهم شده است، كشورهاي منطقه بايد اين كار را انجام بدهند. ما خوشحال خواهيم شد كه در اين زمينه همكاري كنيم. كشور شما همانند بسياري از كشورهاي ديگر منطقه بايد نقش مهمي را در اين زمينه ايفا كند. بار ديگر مي گويم كه بايد به وضع منطقه خاورميانه توجه داشت. با توجه به رنج هاي مردم منطقه وجود يك توافق جمعي امنيتي در اين منطقه بسيار حايز اهميت است. متأسفانه اختلافات داخلي موجود در كشورهاي منطقه خاورميانه مانع تحقق پيدا كردن اين مسئله مي شود. من بسيار مايل هستم اين كار انجام شود.

ـ ارفع: سؤال آخر ما كه بسيار اهميت دارد درباره ديد شخصي شما درباره موضوع هسته اي ايران است. شما قبل از آغاز گفتگوبا ما تصريح كرديد كه جرياني آغاز شده است.

سولانا: من فردي خوش بين هستم، اگر غير از اين بود كارهايي را كه در حال حاضر مشغول انجام دادن آن هستم انجام نمي دادم. من در تلاش هستم برخي از مشكلات را حل كنم. حل اين مشكلات نيازمند خوش بين بودن است. بايد خوش بيني بسيار قابل توجهي داشته باشيم.

ـ ارفع: آقاي سولانا، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نماينده گروه پنج به علاوه يك از شما بسيار سپاسگزارم، مصاحبه اي بسيار پرچالش داشتيم.

سولانا: متشكرم.

ـ شاهسون: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران از شما به خاطر اين مصاحبه تشكر مي كند، اقامت خوبي در تهران داشته باشيد.

منبع خبر :
جمعه 31 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]