مرگ تدريجي درياچه اروميه‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: مرگ تدريجي درياچه اروميه‌
پارك ملي درياچه اروميه با تصويب هيأت رئيسه شوراي بين‌المللي هماهنگي انسان و كره مسكون به عنوان يكي از اندوختگاههاي بيوسفري ايران و جهان در محدوده ناحيه جغرافيايي زيستي در نظر گرفته شده است. حوزه آبريز اين درياچه بيش از 50 هزار كيلومتر مربع مساحت دارد و بيش از 30 رودخانه بزرگ و كوچك آبهاي سطحي را به اين درياچه مي‌ريزند.

سطح درياچه اروميه از سطح آبهاي آزاد در زمان پرآبي 1278 متر بالاتر است كه در حال حاضر به دلايل متعددي با 7 متر كاهش به 1271 متر رسيده است.‌

بي‌آبي، سطح وسيعي از ساحل اين درياچه به مساحت تقريبي 150 هزار هكتار از زير آب خارج و به نمكزار تبديل كرده است.‌

با كاهش عمق آب درياچه، تعدادي از جزاير موجود به هم وصل شده‌اند و عبور و مرور شناورها به جزاير براي حفاظت و حمايت از گونه‌هاي جانوران حفاظت شده به سختي انجام مي‌گيرد.‌

پلاژها و اماكن توريستي كنار درياچه اروميه تقريباً خالي از مسافر شده و اسكله‌هاي شناورهاي اين درياچه بويژه در مناطقي چون رشكان، كبودان و اشك از كار افتاه‌اند.‌

معاون انساني اداره‌كل حفاظت محيط زيست استان آذربايجان‌غربي مي‌گويد به عنوان تنها موجود زنده آب اين درياچه به دليل افزايش شوري آب به حد اشباع (بيش از 350 گرم در ليتر) زادآوري خود را تقريباً از دست داده و تعداد آرتميا از 30 عدد در هر ليتر (در شرايط نرمال) به يك عدد در ليتر كاهش يافته است.‌

مهندس پسيان مي‌افزايد: توفان‌هاي حامل نمك در اطراف درياچه اروميه زمينهاي كشاورزي را به شدت تهديد مي‌كند.‌

استنشاق نمك معلق در هوا نيز مي‌تواند منجر به افزايش فشارخون ساكنان بومي منطقه شده و به عنوان زمينه‌اي براي ساير بيماريها جاي پا باز كند. اگرچه عمده‌ترين مشكل پارك ملي درياچه اروميه آب است و بهترين منبع براي پاسخ به سؤالات متعدد در اين زمينه متوليان بخش آب استان هستند، اما متأسفانه درخواستهاي كتبي و شفاهي خبرنگار ما براي اين منظور به نتيجه نرسيد.‌

مدير آب و خاك سازمان جهاد كشاورزي استان آذربايجان‌غربي متوسط حجم ريزش نزولات جوي در آذربايجان غربي را 8/16 ميليارد مترمكعب اعلام كرد.‌

خاني مي‌گويد: كل پتانسيل آبهاي سطحي قابل استحصال استان 5/5 ميليارد مترمكعب و پتانسيل آبهاي زيرزميني 5/2 ميليارد مترمكعب است.‌

وي مي‌افزايد: 91/1 ميليارد مترمكعب از آبهاي منابع زيرزميني استان بوسيله 4154 چلقه چاه عميق و 28 هزار و 195 حلقه چاه نيمه عميق استخراج مي‌شود و به مصرف مي‌رسد.‌

به گفته وي 400 هزار هكتار از زمين‌هاي كشاورزي استان آذربايجان غربي هستند و روي هم رفته براي آبياري هر هكتار مزرعه سالانه 10 هزار مترمكعب آب مصرف مي‌شود.‌

به عبارت ديگر سالانه 4 ميليارد مترمكعب آب در استان به مصرف كشاورزي مي‌رسد كه با وجود ساخت چند سد در استان نزديك به نيمي از آب كشاورزي و بيش از نيمي از آب مورد نياز شرب از آبهاي زيرزميني تأمين مي‌شود.‌

خاني مي‌گويد: براي كاهش مصارف آب در بخش كشاورزي و افزايش راندمان آن لازم است سيستمهاي آبياري مدرن قطره‌اي - باراني جايگزين روشهاي سنتي شوند.

وي با اشاره به اينكه 265 هزار هكتار از اراضي استان آذربايجان غربي مستعد اجراي سيستم آبياري نوين هستند، گفت: بدليل كمبود اعتبار تاكنون كمتر از 10 درصد از اين رقم تحقق يافته است.‌

مديركل حفاظت محيط زيست استان آذربايجان غربي نيز مي‌گويد: هدرروي آب در حوزه آبريز پارك ملي درياچه اروميه بسيار زياد است، و لازم است براي اين حوزه مديريت واحد اعمال شود.‌

كيومرث كلانتري گفت: اداره كل حفاظت محيط زيست استان به تمامي سازه‌هاي آبي آذربايجان غربي نظارت دارد، اما نسبت به دو استان ديگر يعني آذربايجان شرقي و كردستان، كه در حوزه آبريز درياچه اروميه قرار دارند، نظارتي ندارد.‌

وي كاهش بارندگي‌ها، پايين بودن راندمان آبياري كشاورزي در حوزه آبريز در درياچه، حفر چاههاي غيرمجاز و تخليه سفره‌هاي آب زيرزميني، ساخت سازه‌هاي آبي و كنترل آبهاي سطحي و نهايتاً تبخير را عوامل اصلي كاهش آب درياچه عنوان كرد.‌

وي مي‌گويد: از فروردين امسال تاكنون روزانه حدود دو سانتيمتر از ارتفاع آب درياچه كاسته مي‌شود و پيش‌بيني مي‌شود اين روند تا پايان سال زراعي جاري ادامه يابد.‌

سازمان هواشناسي استان آذربايجان غربي نيز ميزان بارندگيهاي سال زراعي جاري را در مقايسه با سال زراعي گذشته كمتر از نصف اعلام مي‌كند.‌

به گزارش سازمان هواشناسي آذربايجان غربي ميزان بارشها در استان در سال زراعي گذشته در همين موقع 8/421 ميلي‌متر بوده در حالي كه اين رقم در سال جاري 198 ميليمتر اندازه‌گيري شده است.‌

به عبارت ديگر اگر متوسط حجم بارشهاي استان را براساس آمار سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان، سالانه 8/16 ميليارد متر محاسبه كنيم امسال 4/8 ميليارد مترمكعب بارندگي داشته‌ايم و به دنبال آن شاهد كاهش ذخيره آب پشت سدهاي استان، خشك شدن زودهنگام رودخانه‌ها و افت بيش از حد سطح آبهاي زيرزميني هستيم. بيشتر كشاورزان در نيز در گفتگو با خبرنگار ما اعلام كردند كه سطح آب و دي چاههاي نيمه عميق آنها در محال نازلوچاي (حوزه آبريز درياچه اروميه) به شدت كاهش داشته است، بطوري كه ميزان آبدهي اين چاهها را در حال حاضر، با آبان ماه سال قبل مقايسه مي‌كنند.

اين كشاورزان نسبت به آينده آب چاههاي خود در طول فصل تابستان و پاييز نگران هستند.

به گفتهِ مديركل سازمان حفاظت محيط زيست درياچه اروميه مريضي است كه قدرت ايستادن روي پاي خود را ندارد.‌

گزارش: حسين كرامت‌

پنجشنبه 30 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 340]