- عطار شناسان گرداگرد عطار،هفت شهر عشق رامی یابند

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: به مناسبت 25 فروردين سالروز بزرگداشت عطار نيشابوري فرصتي پيش آمد تا لحظاتي هر چند كوتاه با وي همراه باشيم و كمي بيشتر در مورد اين شاعر برجسته ي كشورمان بدانيم. فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری یکی از عارفان و همچنین یکی از شاعران بلند نام ادبیّات فارسی‌ در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری مطابق با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور کنونی زاده‌ شد. نام او «محمّد»، لقبش «فرید الدّین» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطّار و گاهی نیز فرید تخلص کرده‌است. نام پدر عطّار ابراهیم (با کنیهٔ ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود. او که داروسازی و عرفان را از شیخ مجدالدّین بغدادی فرا گرفته‌بود، به شغل عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت. عطار سپس، به خدمت عارف رکن الدين اکاف که آن زمان، عارف معروفي بود، رسيد و به رياضت و مجاهدت با نفس مشغول شد و چند سال در خدمت اين عارف بود. او بخشي از عمر خود را به رسم سالکان طريقت در سفر گذراند و از مکه تا ماورءالنهر به مسافرت پرداخت و در اين سفرها، بسياري از مشايخ و بزرگان زمان خود را ملاقات کرد. عطار در داستان سرايي، به مراتب چيره دست تر از سنائي است، در آثار عطار مي توان يک نوع سير تکاملي دروني را به وضوح مشاهده کرد که در مورد شاعران ديگر نادر است. درباره پشت پازدن عطار به اموال دنیوی و راه زهد، گوشه گیری و تقوی را پیش گرفتن وی حکایات زیادی گفته شده‌است. مشهور ترین این روایات، آنست که عطار در محل کسب خود مشغول به کار خود بود که درویشی از آنجا گذر کرد. درویش حاجت خود را با عطار در میان گذاشت، اما عطار هم چنان به کار خود می‌پرداخت و درویش را نادیده گرفت. دل درویش از این اتفاق چرکین شد و خطاب به عطار گفت: تو که تا این حد به زندگی دنیوی وابسته‌ای، چگونه می‌خواهی روزی جان بدهی؟ عطار به درویش گفت : مگر تو چگونه جان خواهی داد ؟ درویش در همان حال کاسه چوبین خود را زیر سر نهاد و جان به جان آفرین تسلیم کرد. این اتفاق اثری ژرف بر او نهاد که عطار دگرگون شد شغل خود را رها کرد و راه حق را پیش گرفت. چیزی که معلوم است این است که عطار پس از این قضیه مرید شیخ رکن الدین اکاف نیشابوری می‌گردد و تا پایان عمر (حدود ۷۰ سال) با بسیاری از عارفان زمان خویش هم‌صحبت گشته و به گردآوری حکایات صوفیه و اهل سلوک پرداخته‌است. و بنا بر روایتی وی بیش از ۱۸۰ اثر مختلف به جای گذاشته که حدود ۴۰ عدد از آنان به شعر و مابقی نثر است. عطار در سال ۶۱۸ یا ۶۱۹ و یا ۶۲۶ در حملهٔ مغولان، به شهادت رسید. عرفان عطار او را جزو برترين شاعران عارف معرفي كرده است. اما چگونه؟ عادل سواعدي درباره تفاوت عرفان عطار بيان مي‌كند: عرفان عطار با سير و سلوكي جمعي همراه است. اكثر عارفان با يك پير پيش مي‌روند؛ اما عطار ثابت كرده است كه اگر سير و سلوك گروهي باشد، پله‌هاي عرفان سريع‌تر طي مي‌شود. نصرالله امامي - استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شهيد چمران اهواز - نيز عطار را يكي از پيشگامان شعر و تفكر عرفاني در ادبيات فارسي معرفي و خاطرنشان مي‌كند: آثار عطار بنيادي‌ترين منابع تعليمي عرفان در شعر فارسي است. مخاطبان آثار او نيز از ميان گروه‌هاي مختلف اجتماع هستند. شخصيت‌هاي داستان‌هاي تعليمي او نيز به همين اندازه متنوع هستند. امامي مي‌گويد: عطار از نظر مقبوليت عام نسبت به حافظ، مولوي، فردوسي و سعدي در مرتبه بعدي قرار گرفته است؛ اما تصور مي‌كنم به اندازه سهمش در حوزه عرفان به او توجه نشده است. عطار یکی ازپرکارترین شاعران ایرانی به شمار می‌رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبه‌ای بالا برخوردار بوده‌است؛ چنان که مولوی درباره او می‌فرماید: هفت شهر عشق راعطار گشت ماهنوز اندر خم یک کوچه ‌ایم طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حيرت، فقر و فنا هفت شهريست كه عطار روزگاري مسافر آن ها بود . تا كنون به اين هفت شهر سفر كرده ايد؟ (هر چند جناب مولوي نتواست حتي از يك كوچه ي آن هم عبور كند.) باشد كه عطار تنها به ‌٢٥ فروردين هر سال، آن هم تنها در نيشابور و چند محفل كوچك، محدود نشود. /1005 /1002

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]