- دختران کار و خیابان امروز، مادران آسیب دیده فردا

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: تغذیه مناسب یکی از عوانل بسیار مهم در سلامتی است. معمولا پزشکان در این زمینه توصیه های فراوانی را به خانواده ها ارایه می دهند. در این میان نقش خانواده ها بسیار مهم و اساسی است. اما نکته حائز اهمیتی وجود دارد و آن اینکه در این میان کودکانی هستتند که بنا به دلایل مختلف از جمله فقر در خطر از دست دادن سلامت خود می باشند.آنها با گرسنگی و تغذیه ضعیف ،مشکلات بهداشتی و آموزشی مواجه هستند.کمبود این امکانات در سنین نوجوانی و جوانی برای دختران بی خانمان در زمان بار داری بسیار خطر ناک است. دختران امروز، مادران فردایند و کلید سلامت نسل کنونی و آینده در دست آنهاست. مطالعات نشان داده است که بسیاری از مشکلات دوره بارداری و تولد نوزادان نارس ارتباط مستقیم با وضعیت تغذیه مادر در زمان قبل از بارداری و سنین قبل از ازدواج دارد. رژیم غذایی یکی از عوامل مهم در مراقبت قبل از بارداری محسوب می شود و زندگی داخل رحمی تاثیر زیادی بر سلامت دوران بزرگسالی فرد دارد. تاثیر وضعیت تغذیه ای مادر بر سلامت فرزند در بزرگسالی و حتی فرزندان نسل دوم، نشان دهنده اهمیت تغذیه ای دوران قبل و حین بارداری است. طبق تحقیقی که در کشور انگلستان انجام شده است بیشترین ارتباط بین مصرف مواد غذایی و وزن نوزاد هنگام تولد در گروی تغذیه در سه ماه اول بارداری است و باید رژیم غذایی مناسب قبل از بارداري رعایت شود. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد نوزادانی که در اثر سوءتغذیه و با وزن کم به دنیا می آیند بیشتر در معرض بیماری قرار می گیرند. اختلالاتی مانند دیابت و اختلال عروق کرونر قلب و مرگ و میر به دلیل بیماری های قلبی در بزرگسالی با وزن کم نوزاد هنگام تولد مرتبط می باشد. با توجه به این مسائل توصیه می شود خانم هایی كه در سنين بارداري هستند ،کمبود ویتامین و آهن خود را تحت نظر پزشک جبران کنند تا در دوره بارداری مشکلی نداشته باشند. پس از دوره جنینی تغذیه در دوران کودکی و نوجوانی هم بسیار حائز اهمیت می باشد. دخترانی که در دوره کودکی تغذیه ناکافی داشته اند و پا به دوره نوجوانی می گذارند به علت این کمبودها با کاهش قدرت یادگیری، افت تحصیلی و افزایش ابتلا به بیماری ها مواجهند از طرف دیگر بعد از ازدواج، نمی توانند دوران بارداری و شیردهی مناسب و موفقی داشته باشند. دخترانی که از زمان تولد تا بلوغ غذای کافی مصرف کنند، هنگام بارداری و زایمان مشکلات کمتری خواهند داشت. دختران جوانی که تغذیه کافی دارند و از قد مناسب و استخوان بندی خوبی برخوردارند هنگام زایمان وضعیت لگنی مناسبی خواهند داشت و راحت تر زایمان می کنند. کمبود آهن در نوجوانان دختر باعث می شود میزان مرگ و میر آنان در حین زایمان به علت خون ریزی افزایش یابد و نوزادانی کم وزن و نارس و کم خون را به دنیا بیاورند و از طرفی ریسک سزارین و به دنبال آن مرگ و میر مادران به علت سزارین و خطرات عمل جراحی کاهش می یابد. کم خونی فقر آهن مادر در دوره بارداری که منجر به کم خونی جنین می شود، اثرات جبران ناپذیری را بر رشد و تکامل مغزی کودک می گذارد و باعث کاهش بهره هوشی او می شود که قابل جبران نیست. توصیه می شود در برنامه غذایی نوجوانان و به خصوص دختران گروه های اصلی مواد غذایی شامل چربی، مواد قندی و نشاسته ای و پروتئینی حتما وجود داشته باشد.

اگر مصرف قند مثل نوشابه های گازدار و تنقلات غیرمفید و سایر مواد غذایی که فقط انرژی زا می باشد و ارزش غذایی ندارد زیاد باشد، حتما مشکلاتی مانند چاقی را به دنبال می آورد. به جای این مواد بهتر است از موادی مثل برنج، نان و سیب زمینی استفاده شود. علاوه بر این وقتی نوجوان تغذیه سالمی داشته باشد متوسط قد او افزایش می یابد. همچنین در این سنین مصرف پروتئین و املاح بسیار اهمیت دارد و با استفاده از منابع پروتئین حیوانی، تخم مرغ، شیر و لبنیات می توانیم نسلی بلند قدتر را پرورش دهیم و وقتی دختران قدبلند با وزن متناسب و تغذیه سالم داشته باشیم مطمئنا نوزادانی با وزن مناسب متولد خواهند شد.وی می افزاید: متاسفانه به علت حذف وعده های غذایی و استفاده از موادغذایی ناسالم در دوره نوجوانی بخش مهمی از رفتارهای غذایی نوجوانان شامل مصرف بی رویه تنقلات بی ارزش است که به طور معمول این مواد از نظر برخورداری از ویتامین A و آهن به شدت فقیرند.در دوره نوجوانی علاوه بر تغییرات فیزیکی که در دختران اتفاق می افتد تغییرات روحی و عاطفی نیز روی می دهد. در این دوره اگر از الگوهای غذایی غیرسالم و طبیعی الگوبرداری شود، کمبودهای تغذیه ای باعث اختلالات قاعدگی در دختران می شود. افسردگی، تحریک پذیری، یبوست، نداشتن تمرکز حواس، اختلال خواب، ریزش مو، مشکلات تنفسی، خشکی پوست و تنفس بدبو از علائم مختلف تغذیه نامناسب است. هم چنین تاخیر در رشد و بلوغ جنسی و کاهش قد هم در دختران دیده می شود. برای این که دختران جوان بتوانند رشد مناسبی داشته باشند احتیاج به مواد مغذی مثل اسیدهای آمینه ضروری، مواد معدنی مانند آهن ، کلسیم ، روی، ویتامین های AوD و ویتامین های گروه B به خصوص اسید فولیک و 12B و 1 Bو3B و 6B دارند. دخترانی که از رژیم های غذایی نامتعادل پیروی و برای حفظ تناسب اندام از مواد غذایی به میزان ناکافی استفاده می کنند و سبزی تازه، لبنیات و مواد حاوی اسیدهای آمینه لازم را مصرف نمی کنند ، به رشد خود صدمه می زنند و علاوه بر آن افزایش قد و ساختار اساسی بافت های عضلانی ، استخوان ها و سیستم دفاعی بدن که در این سنین شکل می گیرد دست خوش صدمات جبران ناپذیری می شود.هم چنین در این دختران کمبود فقر آهن، پوکی استخوان و علائم روحی بی حوصلگی و افسردگی را می بینیم که سلامت و توانایی انجام کار را در افراد کم می کند و زمینه ابتلای آن ها را به بیماری در سنین میانسالی فراهم می کند. بسیاری از بیماری هایی که خانم ها در سنین میانسالی به آن ها مبتلا می شوند مانند آرتروز، فشار خون، بیماری قلبی- عروقی، افزایش چربی خون و دیابت همه ریشه در تغذیه دوران نوجوانی ، جوانی و سنین بلوغ دارند. دخترانی که تمایل بیشتری برای استفاده از فست فود و غذای آماده دارند و به جای استفاده از نوشیدنی های سالم و دوغ نوشابه های گازدار می نوشند و ميان وعده هاي غذايي غیرمفید را جایگزین خوراکی های سالم می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند. از دیگر مشکلات دوره نوجوانی چاقی است که ازجمله علل آن افزایش مصرف تنقلات بی ارزش است که به جای وعده های اصلی غذایی مصرف و باعث می شوند چاقی در نوجوانان بیشتر شود. برای پیشگیری از این عوارض باید در وهله اول والدین آموزش ببینند و برنامه غذایی و الگوی مناسب برای وعده های غذایی خود و نیز فعالیت ورزشی منظم داشته باشند. باید به والدین گوشزد کرد که افزایش وزن تا حدي در دوره بلوغ در دختران، طبیعی است و فقط زمانی باید به آن پرداخته شود که فرد اضافه وزن غیرطبیعی داشته باشد. به نوجوانان باید گوشزد کرد که برنامه غذایی خود را تعدیل کنند اما بايد همه گروه هاي غذايي را در حد تعادل مصرف نمايند . آنان باید برنامه ورزشی خود را به طور منظم انجام دهند و هیچ وقت ورزش را برای انجام فعالیت های دیگر تعطیل نکنند. اگر این نکات رعایت شود نوجوانان ما دچار چاقی نمی شوند چرا که چاقی خود پیش زمینه ای برای ابتلا به بیماری هاي مختلف از جمله اختلال در باروري است و باعث اختلال در تخمک گذاری و ابتلا به چاقی مفرط در بزرگسالی می شود.از جمله موادی که حتما باید توجه کرد که در رژیم غذایی دختران جوان وجود داشته باشد ید، کلسیم و آهن است. دختران طی دوره قاعدگی ماهانه مقداری آهن بدن خود را از دست می دهند بنابراین نسبت به پسران بیشتر در معرض فقر آهن قرار دارند. غذاهای حاوی آهن و در صورت لزوم مکمل آهن باید طبق تجویز پزشک به آن ها داده شود و آنان باید از نوشیدن چای یک تا ۲ ساعت پس از صرف غذا خودداری و از موادی که دارای ویتامین D می باشند و به جذب آهن مواد غذایی، کمک می کند استفاده نمایند. تغذیه دختران بر زمان شروع علائم بلوغ نیز موثر است اگرچه عوامل مختلفی در این رابطه تأثيرگذارند ، اما وزن دختران بسیار موثر است. دخترانی که دچار چاقی مفرط و یا سوءتغذیه اند دچار اختلالات قاعدگی می شوند و قاعدگی آن ها دیرتر اتفاق می افتد. در دوره نوجوانی شاهد جهش سریع قدی می باشیم و حدود ۲۵ سانتی متر به قد دختران جوان اضافه می شود و این افزایش قد تا زمان شروع قاعدگی سریع است و پس از آن سرعت افزایش قد کند و تدریجی می شود و معمولا دختران تا ۲۵ سالگی می توانند افزایش قد داشته باشند. دخترانی که در دوره نوجوانی از لبنیات و کلسیم کافی استفاده می کنند در بزرگسالی کمتر به پوکی استخوان دچار می شوند. بنابراین در تغذیه دوره رشد باید به مصرف مواد لبنی دختران توجه شود و شیر، ماست، پنیر، کشک را حتما دختران در رژیم غذایی خود بگنجانند. ممکن است چنين تصور شود كه تنها سابقه فاميلي و زمينه هاي ارثي است که احتمال ابتلاي افراد يک خانواده را به يک نوع بيماري مانند افزايش فشار خون، چاقي يا بيماري قلبي افزايش مي دهد. هرچند زمينه هاي ارثي از اهميت برخوردار است ولي گاهي نوع تغذيه مي تواند به فردي که زمينه ارثي يک بيماري را دارد، کمک کند که مبتلا نشود يا ديرتر به آن بيماري مبتلا شود و عکس آن، ممکن است فردي كه سابقه فاميلي و ارثي ابتلا به يک بيماري را نداشته باشد، تحت تأثير عادات و ذائقه تحميلي خانواده کم کم شرايط ابتلا به آن بيماري برايش فراهم شود. نقش زنان به عنوان فردي کليدي در انتخاب سبد غذايي اگر به نقش زنان به عنوان فردي کليدي که سبد غذايي را انتخاب مي کند تاکيد مي شود، به اين دليل است که اين انتخاب مي تواند ذائقه افراد خانواده و به ويژه کودکان خانواده را پي ريزي نمايند . ساختني که به دانش و اعتقاد مادر بستگي دارد، ساختني که مي تواند به نفع سلامت کودکان که بزرگسالان فردا هستند، عمل کند يا احتمال ابتلاي آنها را به بيماري فراهم کند. اين سبد هر روز با چه موادي به خانه مي آيد؟ چه روغني را براي خانه خود مي خريم؟ از چه نوع گوشتي بيشتر استفاده مي کنيم؟ چه انواعي از سبزي و صيفي جات را با چه ميزاني در سبد غذايي خود جا مي دهيم؟ از لبنيات در سبد چه سهمي را اختصاص مي دهيم. به چه ميزان از غذاهاي نيمه آماده، سوسيس و کالباس، نوشابه هاي گازدار، تنقلات شور، شيريني هاي تازه و کيک هاي خامه دار استفاده مي کنيم؟ سبد هرروزه ما سهم نان هاي سفيد بيشتر است يا نان سبوس دار و غلات و حبوبات به چه ميزان در سبد جايگاه دارند. ماهي ها چه جايگاهي در سبد دارند؟ آيا سبد جايي براي تخم مرغ روزانه براي همه بچه ها دارد يا پفک و يخمک جاي آن را گرفته است؟ آيا بچه ها هر روز ميوه و سبزي مي خورند يا خود را با ميان وعده هاي غذايي نامطلوب مانند شکلات و چيپس و نوشابه سير مي كنند ؟ متولياني که ميزان بيماري معلوليت، ناتواني و مرگ را که به دولت و مردم تحميل مي شود، در يک کفه ترازو مي گذارند و واردات غذا و قيمت هاي مناسب غذايي را براي زندگي سالم مقرون به صرفه تر از پرداخت هزينه هاي سنگين و طاقت فرسا بيماري ها و جراحي هاي گران و تدارک دارو و تجهيزات پزشکي ميدانند و نکته مهم ديگر اينکه گاهي سياست گذاري ها و پايش وضع تغذيه اي جامعه، نگاه به شيوه هاي جديد تغذيه از سوي مسوولان غذا و تغذيه از آگاهي مادري جوان که فرصت فکر کردن به سبد و سفره را ندارد و خودش نيز براي هزينه هاي سنگين مجبور است پا به پاي مردش کار کند، مهم تر است . فست فود ها غذايي با ظاهر جذاب اما فريبنده شيوه سنتي در حال تغيير است واغلب جوامع شهري و به خصوص جوانان به جاي انتخاب سبد و سفره، خود را درفست فود ها و ديگر مواد غذايي با ظاهر جذاب و فريبنده ولي فاقد ارزش كافي غذايي مي يابند و در شيوه جديد زندگي شهرنشيني که ماشين و حرکت و کار بيش از حد را به خانواده هاي جوان تحميل مي کند، روند انتخاب سبد و توليد غذاهاي خانگي براي داشتن سفره کم رنگ شده است ولي آنچه قابل توجه و تعمق است، اين است که همين غذايي که مصرف مي شود، در هرکجا که باشد بايد انرژي، املاح و ويتامين هاي مورد نياز ميليون ها سلول متفاوت را تامين کند يا شايد بايد روش آموزش ما نيز تغيير کند. نام بيماري هايي چون چاقي، ديابت، افزايش فشار خون و...، براي زوج جواني که هر دو درگير کار بيرون از منزل براي کسب درآمدي که بتواند چرخ زندگي آنان را بچرخاند هستند، واژه هايي غريب نيستند ولي آنان اين بيماري ها را مشکل پدر و مادر ها و پيرها مي دانند و جواني خود را پاينده تر از آن مي پندارند که درگير چنين مشکلاتي شوند، غافل از اينکه بيماري هاي غيرواگير يا بيماري هاي مرتبط با شيوه نامناسب تغذيه خيلي زودتر از آنکه پدران و مادران شان به آن مبتلا شده اند آنها را درگير مي کند. سازمان بهداشت جهاني از سال 2000 تلاش دارد به متوليان سلامت کشورها اين نکته ظريف را در ميان گذارد که همان طور که الگوي بيماري ها در حال تغيير است، بايد تفکرها و سياست ها و ساختارهاي موجود را نيز براي مقابله با بيماري هاي جديد تغيير داد. براي مبارزه با بيماري هاي غير واگير، پيشگيري ها بايد از دوران جنيني آغاز شود و تغذيه نامناسب جنين در دوران بارداري مادر مي تواند آثار زيان باري در دوران بزرگسالي کودک داشته باشد، به طور مسلم دوران کودکي زمان ساختن ذائقه کودک است. آموزش تغذيه در تمام سطوح از کودکستان تا دانشگاه ها نقش موثري در پيشگيري از بيماري هاي دوران ميانسالي دارد. ولي سياست هاي غذايي، دستورالعمل ها براي تغذيه در مهد هاي کودک، دبستان ها، اقدام براي تغذيه صحيح در تمام اماکن عمومي مانند دانشگاه ها، خوابگاه ها، اداره هاي دولتي، سربازخانه ها، نظارت دقيق بر رستوران ها و مکان هاي پخت و توزيع غذا و توجه به صنايع غذايي و تشويق آنها به برچسب گذاري تغذيه اي، توجه به کليه تبليغات غذايي نيز بايد مد توجه باشد. تدوين راهنماهاي غذايي در کشورها، يکي از راه هاي مناسب آموزش تغذيه همگاني است تدوين راهنماهاي غذايي در کشورها، يکي از راه هاي مناسب آموزش تغذيه همگاني است. تلاش براي شناساندن راهنماها که اغلب با شکل هاي متفاوت مانند بشقاب، هرم يا رنگين کمان طراحي مي شوند، شناساندن مفهوم دقيق تنوع و تعادل در تغذيه، استفاده از همه گروه هاي غذايي، توجه به کاهش مصرف نمک، چربي هاي اشباع شده و اسيدهاي چرب ترانس، محدود کردن مصرف قندها و مصرف بيشتر سبزي ها، ميوه ها و حبوبات، استفاده از غلات کامل و نان کامل (سبوس دار) افزايش تعداد مواد غذايي مصرفي روزانه و تحرک و فعاليت هاي بدني مناسب از جمله آموزش هايي است که هر چه براي جا انداختن آنها سرمايه گذاري شود، موجب توانمندي افراد، سلامت دوران هاي سالمندي، کاهش بار بيماري ها يا به عقب افتادن بيماري و در نهايت، به نفع اقتصاد کشور خواهد شد. مداخله هاي هدفمند براي پيشگيري از بيماري هاي غيرواگير و همچنين پيشگيري از کمبودهاي تغذيه اي به خصوص کمبود ريزمغذي ها به گونه اي شگفت آور هزينه هاي درماني جامعه را کاهش مي دهد. تواند ذائقه افراد خانواده و به خصوص کودکان خانواده را بسازد; ساختني که به دانش و اعتقاد مادر بستگي دارد، ساختني که مي تواند به نفع سلامت کودکان که بزرگسالان فردا هستند، عمل کند يا احتمال ابتلاي آنها را به بيماري فراهم کند. دکتر رویا کلیشادی /1002

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 481]