واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: "بنان" الههي ناز 96 ساله شد او در سال 1336 در يک سانحه اتومبيل، يکي از چشمان خود را از دست داد، اما پس از آن نيز همچنان به خواندن ادامه داد. از سال 1345 است که به مرور از حجم خواندنيهايش كم شد و چند سال بعد خود را بازنشسته کرد.
"الهه ناز" را اينجا گوش كنيد. آوازخوان بزرگ ايران كه نيمهي دومين ماه بهار زاده شده بود، آخرين ماه زمستان 22 سال پيش درگذشت. نخستين کسي که آوازخواني را از چهارچوب کهنه سنتي درآورد، در گزينش شعر و پيوند آن با موسيقي دقت و سليقه به خرج داد و با همخوانيهاي گرم و محفلي خود به آواز سنتي جلوهاي تازه بخشيد. به گزارش ايسنا، غلامحسين بنان در سال 1290 هجري شمسي در تهران و در خانوادهاي اهل هنر و فرهنگ بهدنيا آمد. پدرش از ديوانيان و داراي آوازي خوش بود و مادرش هم از خانواده قاجار و آشنا با نواختن پيانو. پدر او را نيز چون خواهرانش نزد ني داود فرستاد تا به فراگيري موسيقي و رموز آوازخواني بپردازد. بعدها از آموزگاراني چون ناصر سيف و ميرزا طاهر ضيا رسايي، روضهخواني معروف به "ضيا الذاکرين"، بهره گرفت. غلامحسين بنان، از سال 1321، دو سال پس از راهاندازي نخستين فرستندهي راديويي در ايران به اين سازمان پيوست و به آوازخواني پرداخت. نخست، عبدالعلي وزيري، او را به خالقي معرفي کرد و خالقي نيز آزمايش و پرورش صداي او را به ابوالحسن صبا سپرد. گفته ميشود صبا در نخستين آزمايش، درآمد سهگاه را که به پايان برده از بنان خواسته که گوشهي حصار را بخواند و او آن چنان با مهارت خوانده که ديگر نيازي به آزمايشهاي ديگر نگذاشت. ميگويند كه کشف بنان، براي خالقي و ديگر دستاندرکاران موسيقي ملي، موهبتي تلقي ميشده چراکه تازه "انجمن موسيقي ملي" را راهاندازي کرده بودند و به خوانندهاي خوش صدا و رديفشناس نياز داشتند. با تبديل انجمن، به هنرستان عالي موسيقي ملي، بنان نيز رسما به استخدام هنرهاي زيباي کشور درآمد و علاوه بر همکاري با ارکستر هنرستان به تدريس آواز خواني نيز پرداخت. با بنياد "برنامه گلها"ي راديو از سوي "داود پيرنيا" عرصه تازه و گستردهتري براي آوازخوانيهاي بنان پديد آمده و او 15 سال پاي ثابت در بخشهاي مختلف اين برنامه بود. در اين برنامه، استادان تراز اول موسيقي سنتي چون روحالله خالقي، ابوالحسن صبا، مرتضي محجوبي، احمد عبادي، حسين تهراني، علي تجويدي، لطفالله مجد و جواد معروفي با او همکاري داشتهاند. بنان در آغاز کار در راديو، تنها "آواز" ميخوانده، اما ميگويند چندي بعد به توصيهي خالقي، پذيرفته که "تصنيف " نيز بخواند. حالا چرا؟ (آهنگ: خالقي - شعر: شهريار)، روز ازل ( مرتضي محجويي - رهي معيري) ، مي ناب و جام جم (خالقي - حافظ)، عاشقي شيدا (تجويدي - منير طه)، و الهه ناز (اکبر محسني - کريم فکور)، حاصل همان سالهاست. سرود "اي ايران" (خالقي - حسين گل گلاب) كه پس از سالها عنوان قطعه برتر سال 1385 را بهخود اختصاص داد، دلنشينترين يادگاري است که با صداي بنان بر جاي مانده است. احمد ابراهيمي و كاوه ديلمي شناخته شدهترين شاگردان او بهشمار ميروند. او در سال 1336 در يک سانحه اتومبيل، يکي از چشمان خود را از دست داد، اما پس از آن نيز همچنان به خواندن ادامه داد. از سال 1345 است که به مرور از حجم خواندنيهايش كم شد و چند سال بعد خود را بازنشسته کرد. بنان به گفته همسرش از اواخر سال 1357به بستر بيماري افتاده بود، سرانجام در هشتم اسفند ماه سال 1364 به دليل نارسايي "دستگاه گوارشي" چشم از جهان فرو بست. بهگمان كارشناسان موسيقي، غلامحسين بنان مجموعهاي از دادههاي طبيعي و يافتههاي فني و هنري را در خود داشت آنچه از خواندههاي او بهجاي مانده ميتواند براي خوانندگان ريز و درشت ما نقش سرمشق و "دستور" را ايفا کند. ارزش موسيقايي در آوازخوانيهاي غلامحسين بنان از پيوند دو عامل طبيعي و هنري شکل ميگيرد. جيغ و فرياد چندان با مزاجش سازگار نبوده و اهل نجوا و زمزمه است. صداي او از "بمهاي مياني"، صداي مردانه است، نزديک به باريتون، غلت و تحريرهاي کوتاه - و نه بلند - در صداي او، حرکتهاي آرام و غيرجهشي در خط سير آوازهاي سنتي همخواني دارد و به تعبيري به خواب و بيدار مخمل ميماند. "فريدون مشيري" در وصف آوازخوانيهاي بنان چنين گفته است: نغمه ميغلتيد، گفتني بر حرير آبشار شعر، گل ميريخت، نغز و دلپذير مخمل مهتاب بود اين يا طنين بال قو پرنيان ناز آواز سراپا حال او؟
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 293]