واضح آرشیو وب فارسی:قدس: انتقال مهمترين درسهاي زندگي به كودكان
* زهرا زحمتكش والديني كه به عطش فراوان كودكشان براي آموختن واقفند، به خوبي مي دانند كه خردسالان خيلي خوب همه چيز را مي بينند و آنها سرا پا چشم و گوش هستند. چه والدين متوجه اين موضوع بشوند و چه نشوند، ذهن كودك در حال جمع آوري اطلاعات، دسته بندي و نتيجه گيري از آنهاست و اگر والدين دقت نكنند، ديري نمي گذرد كه كودك خردسالشان ياد مي گيرد كه چطور با نقش بازي كردن، والدين را وادار به انجام خواسته هاي خود كند. البته نخستين درس والدين آگاه به فرزند خود درس عشق و محبت همراه با صفاي درون است. بمباران والدين با پرسش ها دكتر رضا نصرآبادي روانپزشك با بيان اين مطلب مي افزايد: البته لازم است والدين درباره يادگيري كودكشان كمي سخت گير باشند. به عنوان مثال بر اين مسأله تأكيد داشته باشند كه كودك كلمه اي را درست ادا و تلفظ كند و اگر اشتباه كرد با خنده و شوخي هاي خود موجب تشويق او به ادامه اين اشتباه نشوند. از سوي ديگر، كودكي كه تازه زبان باز كرده، شما را با پرسش هاي خود بمباران مي كند: «چرا باران مي آيد؟»، «من از كجا آمده ام؟»، «اين چيه؟»، «چكار مي كني؟» و ... اين سؤالها بهترين ابزاري هستند كه كودك را براي يادگيري هر چه بيشتر آماده و به رشد فكري وي كمك مي كند، بنابراين سعي كنيد به كودك پاسخهايي ساده و مختصر بدهيد. مثلاً وقتي مي پرسد چرا باران مي آيد، انتظار ندارد كه يك توضيح بلند بالا در اين باره بشنود. پس مي توانيد خيلي كوتاه جواب دهيد: «ابرهايي كه به وسيله آب سنگين شده اند، آبشان به زمين مي بارد.» توجه داشته باشيد ذهن كودك مدت زمان اندكي مي تواند بر روي مسأله اي تمركز كند. به همين دليل پاسخهاي مختصر برايش قابل درك تر خواهد شد. برايش كتاب بخوانيد با بزرگتر شدن نوزاد آموزش او را وسيع تر كنيد، مثلاً به او خواندن را بياموزيد و براي اين كار بهتر است كه او را روي زانوي خود بنشانيد و كتاب را جلوي او بگيريد و با صداي آرام شروع به خواندن كنيد. به اين ترتيب كودك احساس امنيت و لذت مي كند و مطالعه برايش به صورت يك كار و سرگرمي جالب در مي آيد و كتاب را هم به عنوان يك اسباب بازي تلقي مي كند سپس كم كم آموزش حروف الفبا را آغاز كنيد. البته اين كار را به صورت يك بازي در آوريد و بعد ساختن كلمات و جملات كوتاه را به او ياد دهيد. سعي كنيد كه اين آموزشها همراه با تفريح و سرگرمي باشد نه يك كار جدي و خسته كننده. مريم حسينيان، مشاور خانواده نيز مي گويد: كودكان با يكديگر فرق دارند، هر كودكي شخصيت منحصر به فردي دارد، بايد به او فرصت بدهيم كه براساس توانايي ها و مواهب فطري خود رشد و پرورش يابد. اگر بخواهيد به كودكي كه توانايي يادگيري او پايين است، كلمات و درسهاي سختي آموزش دهيد، پس از مدتي كودك از يادگيري دلسرد مي شود. سعي نكنيد كودكتان را در قالبي جاي بدهيد كه از پيش آماده كرده ايد، اما نبايد از آموزش او هم كاملاً غافل شويد، با اصلاح اشتباهها و خطاهاي كودكتان به او كمك كنيد تا از استعدادهاي خود بهترين بهره را بگيرد. حس حقارت و غرور در كودكان اگر پدر و مادر به كودكشان بگويند كه برتر و يا پايين تر از ديگران است، حس خود خواهي و رقابت را در او بيدار كرده اند. اگر چه كودكان از همان سالهاي اول زندگي خود نشانه هايي از خودخواهي و خود پسندي بروز مي دهند، اما مفهوم عباراتي مثل برتري نژادي، طبقاتي و يا ميل به زياده خواهي را نمي دانند، بنابراين از مقايسه كردن يك كودك با كودك ديگر به شدت پرهيز كنيد. دكتر مجيد مهديزاده روانپزشك معتقد است: اگر به كودك ياد دهيد كه نقاط مثبت و توانايي ها و استعدادهاي خود را افزايش دهد، او هيچ وقت به حال ديگران غبطه نمي خورد و نسبت به موفقيت و توانايي هاي افراد ديگر حسادت نمي كند و برعكس اگر به كودكتان بقبولانيد كه از كودك ديگر برتر و بهتر است، حس غرور را در او تقويت كرده ايد و باعث شده ايد كه دوستانش را به چشم حقارت ببيند. پدر و مادر بايد كودكشان را دوست داشته باشند و او را همان طوري كه هست بپذيرند. هرگز او را با كودكان ديگر مقايسه نكنند. تنوع و گوناگوني بسيار چيز خوبي است. شوق آموختن را در او خاموش نكنيد فاطمه موسوي، كارشناس امور خانواده معتقد است: به مرور زمان كودك مي آموزد كه افكارش را بيان كند، نقاشي كند و برخي از كارهاي خود را انجام دهد. كودك به تشويق و توجه شما نياز دارد. وقتي كودك كاري انجام مي دهد، مثلاً نقاشي مي كشد و يا يك اسباب بازي سرهم مي كند، او را تشويق كنيد. با اين كار كودك بسيار خوشحال مي شود و علاقه اش به ادامه كار دو برابر مي شود و اگر شما كودك را سرزنش كنيد و عيبهايش را خيلي تند به او گوشزد كنيد، او خيلي زود ناراحت و دلسرد مي شود. شما مي توانيد درباره كارهايش نظر بدهيد و براي بهتر شدن كارش او را راهنمايي كنيد، اما هيچ وقت به او نگوييد كه كارش كاملاً بي ارزش است. مثلاً به جاي اينكه خودتان برايش نقاشي بكشيد، روي كاغذ ديگر به او نشان بدهيد كه چطور مي تواند كارش را بهتر كند. فراموش نكنيد اگر به شدت آنها را مورد انتقاد قرار دهيد، شوق آموختن را در آنها خاموش كرده ايد، يك كودك به تشويق نياز دارد؛ به خصوص هنگامي كه اولين گامها را براي يادگيري بر مي دارد. اگر كودكتان كارش را درست انجام نداد، او را تشويق كنيد كه كارش را دوباره انجام دهد. شما الگوي او هستيد در كتاب بازي كودك در اسلام نوشته محمد صادق شجاعي آمده است: كودكان در بازي هايشان از بزرگترها تقليد مي كنند و اداي آنها را در مي آورند. و از آن جا كه كودكان از اطرافيان خود تقليد مي كنند، رفتار پدر و مادر در يادگيري كودكان بسيار مهم است. كودك شما به محض تولد شروع به آموختن مي كند، نه تنها از حرفهايتان بلكه از رفتارهايتان نكات بسيار زيادي ياد مي گيرد. او نحوه رفتار والدين را با يكديگر و با ديگر افراد خانواده و فاميل مي بيند و به ذهن مي سپارد. درسهايي كه او از رفتار و كردار شما مي آموزد بسيار حياتي تر از آموختن مهارتهايي مثل راه رفتن، حساب كردن و خواندن است. اين نكات پايه اصلي شناخت و آگاهي او براي رسيدن به خوشبختي است. شما نمونه و سرمشق خوبي براي كودكتان هستيد تا او بتواند در بزرگسالي به نحو شايسته رفتار كند. اگر شما آدمي هستيد كه عادت كرده ايد با داد و فرياد منظورتان را برسانيد و در محيط خانه شما دائم جر و بحث وجود دارد، اين رفتارها در كودك تأثير بسيار بدي خواهد گذاشت و او را شخصي عصبي و پرخاشگر بار مي آورد، اما اگر شما در زندگي رفتار خوبي با ديگران داشته باشيد، كودك شما از رفتارتان تقليد خواهد كرد. بنابراين اگر مي خواهيد فرزندتان بهترين اخلاق و كردار را داشته باشد، در زندگي طوري رفتار كنيد كه دوست داريد او با ديگران رفتار كند. والدين نبايد در زندگي دو روش اخلاقي را دنبال كنند، روشي كه به كودكشان مي آموزند و اصولي كه خودشان به آن عمل مي كنند. چطور مي توانيد به كودك بگوييد كه دروغ نگويد، حال آنكه خودتان دايم دروغ مي گوييد؟ اگر پدر و مادر به يكديگر احترام نگذارند، چطور انتظار دارند كه كودكشان ادب و احترام را رعايت كند؟ و يا وقتي كه پدر يا مادر نسبت به فرزندشان احساس تعهد و مسؤوليت نمي كنند، نبايد از فرزند خود بخواهند كه به قول و پيمان خود عمل كند. محبت از دل بر مي خيزد نه از كيف پول! در كتاب خانواده متعادل نوشته علي اكبر روزبهاني آمده است: وقتي پدر و مادر دايم تكرار مي كنند كه هميشه حق با آنهاست، كودكشان فكر مي كند كه رفتار پدر و مادرش به بهترين نحو است و آنها اصلاً اشتباه نمي كنند. كودكان خيلي زود عشق و محبت ديگران را درك مي كنند و با ديدن كوچكترين نشانه محبت از طرف ديگران خيلي راحت به اين احساسات محبت آميز پاسخ مي گويند. والدين مي توانند كودكشان را غرق در اسباب بازي كنند، اما هيچ وقت نمي توانند عشق و محبت را با پول بخرند. عشق و محبت از دل بر مي خيزد نه از كيف پول. كادو و هديه به تنهايي نمي تواند جاي عشق و محبت را بگيرد. پس به جاي خريدن هديه و اسباب بازي هاي رنگارنگ با كودكتان وقت بگذاريد و با او بازي كنيد. كودكان با دريافت محبت و توجه، عشق و محبت را به ديگران هديه مي دهند. آنها را تشويق كنيد كه به ديگران كمك كنند و شاديهايشان را با ديگران قسمت كنند. به آنها بياموزيد كه والدين، دوستان و ديگران را در خوشبختي هايشان شريك كنند.
چهارشنبه 29 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قدس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]