اعتياد زندگي را مي بلعد

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اعتياد به موادمخدر يكي از مهم ترين مشكلات اجتماعي، اقتصادي و بهداشتي است كه عوارض ناشي از آن تهديدي جدي براي جامعه بشري محسوب مي شود و ركود اجتماعي در زمينه ‏هاي مختلف را به دنبال خواهد داشت. ويــرانگري‏ هاي حاصل از آن، زمينه ساز سقوط بسياري از ارزش‌ها و هنجارهاي فرهنگي و اخلاقي شده و بدين ترتيب سلامت جامعه را به طور جدي به مخاطره مي‌اندازد. روز جهاني مبارزه با مواد مخدر _ 26 ژوئن (5 تير) _ بهانه اي براي توليد گزارش خبري پيش رو است: **** از همين حوالي كه بگذري او را مي بيني ؛ انساني با هيكلي نه در قامت ستبري و تنومندي ، بلكه نحيف و بي رمق كه راه رفتنش نيز لغزان و زيگ زاگي است . همسايگي پلك هاي نيمه باز او بر جبين عرق آلودش ،حكايتي مه آلود از ناهمواري هاي زندگي را روايت مي كند و سيگار خشكيده بر گوشه لبانش ، تصويري مجسم از ناتواني و درماندگي است و مدام از رهگذران مي شنوي : معتاد است و دل به زندگي نمي دهد. اما چرا هيچكس نمي پرسد علت اين دل دادگي كه حاصلش بريدن امان از تن و جانش است چيست ؟ چرا هيچ كس به گذشته او كه لبريز از علامت سوال هاي بي شمار است توجهي نمي كند؟ چرا باريدن حجم سنگين آوار دود و تباهي بر سر زندگي سبب شناسي نمي شود؟ و همين طور رژه چراهاي ممتد ، تمام ذهنم را متلاطم مي كند ، او ديگر ناي راه رفتن ندارد و جز ديوار سنگي پناهي نمي يابد. به ديوار تكيه مي زند و بر كرانه آن به زمين مي خزد، سيگار نيمه جان از لبانش فرو مي افتد و او خمار و خميده به خوابي عميق فرو مي رود.... * اعتياد پديده اجتماعي چند عليتي است حيران‌ پورنجف كارشناس ارشد جامعه‌ شناسي در ايلام ، اعتياد را پديده اجتماعي چند عليتي معرفي مي كند و مي گويد : عوامل متعدد فرهنگي، اقتصادي، شخصيتي و حتي سياسي در بروز و نمود اين آسيب اجتماعي مؤثر هستند ، البته اين موضوع دال بر تأثير يكسان اين عوامل بر روي افراد مختلف نيست بلكه مجموعه‌اي از شرايط مورد نظر، مي‌توانند عوامل سوق دهنده فرد به مصرف مواد مخدر و گسترش پديده اعتياد باشند. وي با اشاره به نقش عوامل تشديد كننده گرايش به مصرف مواد، به خبرنگار ايرنا گفت :اما نبايد از نبود فرصت‌هاي اجتماعي، وجود خلأهاي عاطفي، هويتي و شخصيتي و نيز سرعت رشد تغييرات اجتماعي در يك جامعه به عنوان عوامل تشديد كننده چشم پوشيد. پورنجف با تأكيد بر آمار اعتياد كمتر استان ايلام در مقايسه با ديگر استان‌هاي كشور يادآور شد : در استان ايلام نيز هر چند به نسبت خيلي از استان‌هاي ديگر ميزان اعتياد كمتر است، اما اين موضوع نبايد به منزله پايين بودن نرخ رشد اعتياد در استان تلقي شود. وي مشكلات متعدد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و حتي شخصيتي دهه اخير را عوامل نگران كننده براي رشد روزافزون پديده اعتياد در استان مطرح كرد. اين جامعه شناس معتقد به نقش و تأثير انكارناپذير خانواده بر رشد شخصيت و پذيرش معيارهاي اخلاقي و سازگاري اجتماعي افراد و اعضاي خود است، وي در تبيين تأثيرگذاري نقش خانواده در اعتياد گفت: عدم آگاهي كافي خانواده‌ها، شكاف بين نسل‌ها، سرد بودن فضاي عاطفي و ارتباطي اعضاي خانواده به ويژه والدين و فرزندان نقش تأثيرگذار خانواده را تا حدودي كاهش مي‌دهند و متأسفانه در پاره‌اي موارد خود به الگو و سرمشق نامناسب براي گرايش اعضاي جوان خود به سمت مصرف مواد تبديل مي‌شوند. وي نهاد حكومت را يكي از اثرگذارترين نهادها خواند و تصريح كرد: نهاد حكومت مي‌تواند از طريق قوانين و با اتخاذ رويكرد درست و شيوه برخورد قاطعانه از يك سو و برنامه‌ريزي براي كاهش عرضه و در دسترس بودن مواد از ديگر سو ، در تغيير نرخ اعتياد مؤثر باشد. پورنجف پايين آمدن سن اعتياد را نشانه‌اي از بحران هويت و شخصيت نسل جديد جامعه و گستردگي و عمق درگيري خانواده‌ها با مسئله مواد مخدر خواند و گفت : درگيري اعضاي جوان‌تر خانواده، در اولين گام خواسته و يا ناخواسته زنان و دختران را گرفتار مي‌سازد و از طرف ديگر، معتاد كردن زنان ابزاري براي مردان سرپرست معتاد مي‌شود كه از اين موضوع به نفع اهداف نادرست خود سوء استفاده كنند و علاوه بر زدن مهر سكوت اجباري بر لبان زنان، آنان را نيز با برنامه‌هاي خود همراه ‌سازند. وي افزود: در اين ميان نيز نبايد از نقش تغييرات ارزشي و كم ‌رنگ شدن معيارهاي اخلاقي غافل ماند. اين جامعه شناس تصريح كرد: نهادهاي سياسي، قضايي و نيز رسانه‌هاي عمومي به خوبي مي‌توانند به عوامل مهمي در اطلاع رساني تبديل شوند. وي در تشريح نقش اين نهادها گفت : قاطعيت و شفافيت نهاد حكومت در وضع قوانين روشن ، برخورد جدي با قاچاقچيان مواد مخدر و پاك كردن محيط از آلودگي از وظيفه‌هاي اساسي حكومت و نهاد قضايي است. پورنجف رسانه‌هاي گروهي را به تأمل در برنامه‌هاي فرهنگي و اجتماعي دعوت كرد و گفت: رسانه ها مي‌توانند با برنامه‌سازي‌هاي كارشناسانه به توليدات فرهنگي بپردازند كه با جذب حداكثري مخاطبان، زمينه‌هاي يادگيري و گرايش به مصرف مواد را در جامعه به حداقل برسانند. اين جامعه‌شناس با تأكيد بر نقش تربيتي خانواده ، اضافه كرد: تقويت اين نهاد به وسيله آموزش‌هاي مستمر اعضاي آن، زمينه‌هاي رشد شخصيت اجتماعي را فراهم مي‌آورد و يا به زبان ديگر، حاصل اين آموزش‌ها ارتقاء ميزان اعتماد به نفس و توانمند شدن اعضا در برابر وسوسه‌هاي مصرف مواد خواهد بود. * هيچ گروه اجتماعي و سني در مقابل بيماري اعتياد مصونيت مطلق ندارند دكتر محمد فخارزاده متخصص اعصاب و روان در ايلام هم در خصوص ميانگين سني بيماران معتادي كه جهت مداوا به مطب مراجعه مي كنند گفت: از ميان 30 تا 50 مراجعه كننده روزانه به مطب، يك تا پنج نفر بيماران معتاد هستند كه ميانگين متوسط سني آنها 15 تا 40 سال است. اين پزشك متخصص با اشاره به اين كه هيچ گروه اجتماعي و سني در مقابل اين بيماري مصون نيستند، تصريح كرد: اغلب اوقات با ايجاد بلوغ فكري و احساس خودكفايي در افراد، تمايل به مصرف مواد نيز افزايش مي يابد، اما گاه ممكن است كودكانِ خردسالِ داراي پيشينه نامناسب ارثي، ژنتيكي، اجتماعي ،شخصيتي و عاطفي در دام مواد مخدر گرفتار شوند. دكتر فخارزاده در معرفي مواد به دو دسته مخدرها و محرك ها اشاره كرد و گفت: اين مواد چه از دل طبيعت استخراج شوند و چه محصول چرخ هاي پرسرعت صنايع دنياي امروز باشند مخرب و زيان آورند و وجه اشتراكشان وابستگي و اعتيادآور بودن آنها است. وي افزود: هرچند ترياك از عصاره گياه خشخاش به دست مي آيد و خاصيت دارويي نيز دارد، اما مصرف آن فقط با تجويز پزشك متخصص و آن هم در مواردي خاص مانند كاهش درد در بيماران سرطاني، درد هاي كليوي و يا نارسايي هاي قلبي تزريق مي شود . دكتر فخارزاده در توجيه تزريق مورفين به اين بيماران گفت: در بيماران بدخيمي كه اميد به زندگي آن ها كمتر از شش ماه تا يك سال است پزشكان فارغ از احتمال ايجاد وابستگي و تنها جهت كاهش درد، به اين نوع درمان روي مي آورند. وي در بيان عمق تخريب و آسيب هاي مغزي ناشي از مصرف ماده كراك گفت: اين ماده ،نوعي كوكايين و از خطرناك ترين ، قوي ترين و اعتياد آورترين مواد به حساب مي آيد. به گفته وي ، اگر زير چشم انسان معتاد به اين ماده را زير ميكروسكوپ مشاهده كنيد بلافاصله به عمق آسيب و تغييرات ايجاد شده در سلول هاي مغزي او پي مي بريد. اين روانپزشك در پاسخ به سوال خبرنگار ايرنا مبني بر اين كه« اميد بازگشت به دنياي سلامتي براي معتادان به چه عواملي بستگي دارد»،گفت: طول مدت و روش مصرف ، تركيب مواد و هممچنين داروهايي كه به همراه آن مواد مصرف مي شود از پارامترهاي قابل توجه و تاثير گذار در بازگيري معتادان به مواد اعتياد آور است و البته به اين پارامترها بايد عوامل روانشناختي و شخصيتي بيمار را نيز اضافه كرد. دكتر فخارزاده بيان كرد: در زيان بار و مخرب بودن تمام مواد مخدر ترديدي نيست ، اما اگر مواد داراي تركيبات ناخالص باشند ، آسيب آن ها جدي تر است و مصرف طولاني مدت ، به بروز تخريب هاي شديد شخصيتي و رواني در بيمار منجر مي شود و مثلا اگر شروع سن اسكيزوفرني در حالت عادي 40 سالگي باشد، فرد معتاد در سن 25 سالگي، مبتلا به اين بيماري مي شود. اين روانپزشك در بيان معرفي علائم ناشي از مصرف داروهاي محرك گفت: مسموميت هاي بسيار شديد ، رفتارهاي خشن ،اختلال در درك، توهم ، شنيدن صداهاي عجيب در گوش و رفتارهاي هذياني از عمده علائم مصرف مواد محرك هستند كه به سبب شدت اين علائم، اغلب بازگيري اين بيماران بسيار سخت است و ممكن است در مدت بازگيري ،بيمار دچار افسردگي و اضطراب شديد تا جنون مي شود. دكتر فخارزاده در پاسخ به سؤال « چه نوع برخورد درماني با بيماراني كه كه مقاومت و انكار از خود نشان مي‌دهند مناسب است » گفت: مقاومت و انكار روند درمان و پيش‌آگاهي درماني را طولاني‌تر مي‌كند و در مقابل، درمان فردي كه كوتاهي خود را پذيرفته و با ميل خويش تصميم به ترك مي‌گيرد بسيار راحت‌تر است. وي با تأكيد بر اين نكته كه بيماران معتاد بسيار هنرمندانه دروغ مي‌گويند تصريح كرد: اگر اين ويژگي‌ شخصيتي آن ها با انكار همراه شود دوره درمان و بازگيري بسيار سخت خواهد بود. اين متخصص با اشاره به ماهيت اين نوع بيماري، شكست و لغزش‌هاي درماني آن را بسيار زياد عنوان كرد و گفت: سالمندان و افرادي كه خود خواسته تصميم به ترك گرفته‌اند، اغلب درمان را تا انتها ادامه مي‌دهند، اما تعداد بسيار زيادي از بيماران به سبب شدت عوارض ناشي از عدم مصرف و يا عواملي مانند عدم حمايت‌هاي عاطفي، خانواده و حتي اقتصادي درمان را نيمه تمام، رها مي‌كنند. وي تأكيد كرد: سلامت رواني يعني استقلال. بيمار بايد پس از اتمام روند درمان و بازگيري، بتواند خود را حفظ كند و وابسته به سايه نظارت پزشك بر سر خود نباشد. فخارزاده با بيان اين نكته كه مقابله با اعتياد از توان يك نهاد يا ارگان خارج است تصريح كرد: اگر حتي، جهت حركت همه نهادهاي اجتماعي، سياسي، اقتصادي، آموزشي به سوي مبارزه و كنترل اين بيماري باشد باز هم آمار اعتياد به صفر نخواهد رسيد. وي همسايگي كشور افغانستان را تهديد هميشگي براي كشورمان خواند و اظهار كرد: به موازات اين تهديد جدي هميشگي، توليد مواد محرك در آزمايشگاه‌هاي خانگي موج جديد بسيار نگران كننده ديگر در كشور محسوب مي‌شوند. اين پزشك متخصص با تأكيد بر اين كه مبارزه با اين بيماري در سطح كلان وابسته به عملكرد درست برنامه‌ريزان و سياستگزاران كلان كشور است تصريح كرد: هر چند شعار هميشگي ما پيشگيري، آموزش، آموزش، آموزش است و خوب مي‌دانيم فرمول جامعه سالم، خانواده سالم، خانواده سالم،افراد سالم زنجيره به هم پيوسته‌اي هستند، اما بي‌توجهي و كوتاهي هر يك از حلقه‌هاي زنجيره‌اي مورد نظر ، عواقب زيادي را براي كشور به دنبال خواهد آورد. گزارش از : مهين داوري 1139/7169

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 255]