محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827963517
جنبش ترجمه از دیروز تا امروز
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جنبش ترجمه از دیروز تا امروز(قسمت دوم)
ابن ندیم در فهرست، بیست و چند كتاب در طب و فروع آن بدون ذكر نام مترجم اسم برده است، كتاب های مزبور تالیف "روفس" از اهالی "افسس" می باشد كه پیش از جالینوس می زیسته، و شاید تمام آنها به عربی ترجمه نشده است.و نیز ابن ندیم كتاب های ذیل را با ذكر مولف و مترجم اسم برده كه همه آن در طب و فروع آنست:نام كتابمولف مترجم1- الادویه المستعمله اوریباسیوس استیفان2- هفتاد مقاله " حنین و عیسی3- نامه اوریباسیوس به پسرش ستاث " حنین و عیسی4- نامه اوریباسیوس به پدرش اونافیس " " "5- الحشایش (گیاهها) دیسقوریدس حنین – جیش6- البرسام (ورم حجاب حاجز) اسكندروس ابن بطریقو بسیاری از كتاب های دیگری كه در طب نوشته شده و از یونانی و یا سریانی ترجمه شده است. و اما برخی از كتاب هایی كه در ریاضیات و هیئت و سائر علوم به زبان یونانی نوشته شده و به زبان عربی ترجمه شده است به شرح زیر است:1- اصول هندسه تالیف اقلیدس، ترجمه حجاج بن مطر این كتاب یك مرتبه، زمان هارون توسط حجاج بن مطر به نام هارونی ترجمه شد ومدت زمانی بعد توسط اسحق بن حنین ترجمه شد و ثابت بن قره آنرا اصلاح كرد و ابوعثمان دمشقی نیز آنرا ترجمه كرده، كتاب مزبور فعلاً نیز موجود است.كتاب های: الظاهرات- اختلاف مناظر- كتاب الموسیقی- كتاب القسمه- كتاب القانون- كتاب سنگینی و سبكی نیز از تالیفات اقلیدس، به عربی ترجمه شده ولی نام مترجم آنها معلوم نیست.2- ده كتاب ارشمیدس كه از یونانی به عربی ترجمه شده ولی مترجم آنها معلوم نیست، عبارتند از: "كتاب الكره و الاسطوانه، كتاب تربیع الدائره، كتاب تسبیع الدائره، كتاب الدوائر المماسه، كتاب المثلثات، كتاب الخطوط المتوازیه،: كتاب الماخوذات فی اصول الهندسه، كتاب المفروضات، كتاب المثلثات القائمه الزوایا، كتاب آله ساعات الماء التی ترمی بالنبادق.3- كتاب های "ابلونیوس" كه به عربی ترجمه شده ولی مترجم آنها معلوم نیست و آنها عبارتند از: كتاب المخروطات، قطع السطوح، قطع الخطوط، النسبه المحدوده، الدوائر المماسه.4- دو كتاب "منالاوس" را ثابت بن قره به عربی ترجمه كرده است و آنها عبارتند از: كتاب الاشكال الكرویه، كتاب اصول هندسه.5- كتاب های بطلمیوس: كتاب مجسطی را عده ای ترجمه و شرح كرده اند و از آن جمله است: یحیی، ابن مطر، ابوحسان، سلم، نیریزی، ثابت، اسحق و...كتاب الاربعه را ابراهیم بن صلت ترجمه كرد و حنین آنرا اصلاح نمود، كتاب جغرافیای بلاد معمور و توصیف زمین را كندی و ثابت ترجمه كرده اند.پانزده كتاب دیگر او را كه در "الفهرست" ذكر شده مترجم آنها معلوم نیست.6- كتاب صناعه الجبر معروف به حدود و كتاب قسمه الاعداد از تالیفات "ابرخس" كه به عربی ترجمه شده، مترجم آنها نیز معلوم نیست.و همچنین كتاب صناعه الجبر تالیف "دیوفنطس" مترجمش معلوم نیست.ابن ندیم در كتاب فهرست خود كتب ذیل را كه به عربی ترجمه شده بدون ذكر مترجم نامبرده است.كتاب العمل بالاسطرلاب المسطح تالیف "ابن بطریق"كتاب جرم الشمس و القمرتالیف ارسطرفسكتاب العمل بذات الحلق، كتاب العمل بالاسطرلاب، كتاب المدخل الی المجسطی، كتاب جداول زیج بطلمیوس المعروف بالقانون المسیر تالیف ثاون اسكندرانی.كتاب های موسیقی زیر از یونانی به عربی ترجمه شده است:كتاب الموسیقی الكبیر، تالیف نیقوماخس جهراسینیكتاب موسیقی منسوب به اقلیدسكتاب ریموس و كتاب الایقاع، تالیف ارسطكاسمقالات موسیقی، تالیف فیثاغورسكتاب فی الالات المصوره المساه بالارغنن البوقی و الارغنن الرمزی و كتاب آله مصوته تسمع علی ستین میلا تالیف "مورطس"كتاب های زیر در علم مكانیك از یونانی به عربی ترجمه شده است:كتاب الحیل الروحانیه، كتاب شیل الاثقال، تالیف "ایران" كتاب استخراج المیاه، تالیف "پادروگرگی"
برخی كتاب هایی كه از فارسی ترجمه شده است:بیشتر كتاب هایی كه از فارسی به عربی ترجمه شده، راجع به تاریخ و شرح حال و اشعار و قسمتی هم درعلم نجوماست كه خاندان نوبخت و علی بن زیاد تمیمی و غیره آنرا ترجمه كرده اند. اما بعضی از كتاب هایی كه اكنون موجود است و از فارسی به عربی ترجمه شده از این قراراست:نام كتاب مترجم1- رستم و اسفندیار جبله بن سالم2- بهرام شوش " "3- خدای نامه ابن مقفع 4- آئین نامه "5- كلیله و دمنه "6- خرلوك "7- تاج در سیرت انوشیروان "8- الاداب الكبیر "9- الاداب الصغیر "10- كتاب التیمه "11- هزار افسانه مترجم معلوم نیست12- شهرزاد و پرویز " "13- كارنامه انوشیروان " " 14- دارا و بت طلا " "15- بهرام و ترسی " "16- هزار دستان " "17- خرس و روباه " "18- سیر ملوك الفرس " "19- سیر ملوك الفرس زادویه بن شاهویه اصفهانی20- سیر ملوك الفرس محمد بن بهرام بن مطیار اصفهانی 21- شاهنامه فردوسی كه فتح بن علی پنداری اصفهانی آنرا به نثر برای پادشاه عیسی ایوبی در سال 697 ترجمه كرده است.برخی كتاب هایی كه از هندی ترجمه شده:كتاب های زیادی از طب و نجوم و ریاضیات و حساب و داستان و تاریخ از زبان هندی (سانسكریت) به عربی ترجمه شده است و البته كتب طبی آن زیادتر بوده گرچه كمتر از آن موضوع اطلاعاتی بدست آمده است.شهر بغداد مركز آمد و شد بازرگانان و جهانگردان و دانشمندان تمام ملل بوده و خاندان برمكی پزشكانی از هند استخدام كرده به بغداد آورده بودند.یحیی بن خالد برمكی چندین پزشك هندی را به بغداد آورد كه مشهورترین آنها عبارتند از: منكه- بازیكر- قلیرفل- سندباد و غیره.كتاب های پزشكیبنا به مندرجات كتاب طبقات الاطباء در زمان عباسیان عده ای پزشكان هندی در بغداد و جاهای دیگر بوده و مشهورترین آنان از این قرارند:1- منكه هندی كه به اشاره یحیی بن خالد برمكی از هند به بغداد آمد و هارون را از بیماری شفا داد و هارون مقرری شایسته ای برای او معین كرد.منكه، فارسی نیز می دانست و از هندی و فارسی به عربی ترجمه كرد. وی علاوه بر طب، هیئت نیز می دانسته است از مشاهیر دانشمندان هند بوده است و تالیفات بسیاری دارد و از آن جمله است كتاب "نمودار در عمر" كتاب "اسرار موالید" كتاب "قرانات كبیر" كتاب "قرانات صغیر" و ...2-" شاناق" كه پنج مقاله درباره سموم و زهرها تالیف كرده است و آنرا" منكه" از هندی به فارسی ترجمه كرده و شخصی به نام "ابوحاتم بلخی" به اشاره "یحیی بن خالد برمكی "آنرا به عربی ترجمه نمود، سپس "عباس بن سعید جوهری" بفرمان خلیفه آنرا به عربی ترجمه كرد.3- سنگ هال (سنجهل) 4- باكهر 5- جوور 6- سكه 7- داهر 8- آنكو 9- زنكل 10- آریكل 11- جبهر و غیره كه تالیفات مهمی در طب و نجوم دارند و تالیفات آنان یا مستقیماً از هندی و یا از هندی به فارسی و از فارسی به عربی ترجمه شده است.فهرست برخی از كتب پزشكی و داروئی كه از هندی به عربی ترجمه شده است.نام كتاب مترجم1- سرد منكه2- نام گیاههای هند منكه3- استانكر الجامع ابن دهن4- صفوه انجح "5- مختصر الهند فی العقاقیر معلوم نیست6- مداوای زنان باردار " "7- بیماری زنان و معالجه آن " "8- السكر الهند " "9- التوهم فی الامراض و العلل " "10- رای الهند فی اجناس الحیاء و سمومها " "11- سیرك الهندی عبدالله بن علی از فارسی به عربی ترجمه كرده است.12- تشخیص بیماریها و طرز معالجه آن به امر خالد ترجمه شده است13- ما اختلف فیه الروم و الهند فی الحار و البارد قوی الادویه معلوم نیستصالح بن بهله هندی نیز از پزشكان نامی است كه در زمان هارون به عراق آمد و شهرت زیادی پیدا كرد و با پزشكان همزمان خویش آمیزش نمود و اگر چه تالیف و ترجمه ای از او ذكر نشده ولی شك نیست كه از نظر وی استفاده علمی شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 437]
-
گوناگون
پربازدیدترینها