واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: كارمندان ، پایه های خسته دولت
هفته اول شهریور ماه هر سال به مناسبت انفجار دفتر ریاست جمهوری و شهادت شهیدان رجایی و باهنر در سال 1360 به عنوان " هفته دولت" نامگذاری شده و چهارم این ماه ، روز كارمند نام گرفته است . این شغل پی آمد شكل گیری دولت ها و نیاز به ایجاد نظم در كارهای دولتی ایجاد شد و به راستی می توان قدمت این شغل را با قدمت دولتها برابر دانست . دبیران دوره پیش از اسلام و یا دیوانسالاران دوره اسلامی را می توان اجداد كارمندان فعلی قلمداد كرد كه به یاری آنان امور مالی ،اداری و نظامی دولتها انتظام می یافت . اینك در كشور ما نیز شغل كارمندی كه كاری موظف با شرح وظایفی مشخص و با ساعاتی از پیش تعیین شده كه درآمد مالی ثابتی را در انتهای هر ماه برای فرد به همراه دارد ، سرنوشت محتوم بسیاری از افراد جامعه ماست .جوانانی كه در سالهای تحصیل در مدرسه و یا در دانشگاه فن ،حرفه و یا هنری نیاموخته اند ، جوانان بدون سرمایه ای كه برخاسته از خانواده های كم بضاعت و یا متوسطند ، همه و همه راهی جز پیوستن به بدنه سنگین و فرسوده دولت نمی یابند . راحت طلبی ، فقدان خطرپذیری و میل به دست زدن به كارهای پرخطر اقتصادی در نزد جوانان و غالب مردم، ساختار نابسامان اقتصاد كه تولید را پرهزینه و غیراقتصادی و مصرف وخدمات را كم هزینه و دارای صرفه اقتصادی می سازد ، انحصار فرصت ها در دستان شمار بسیار بسیار اندكی از افراد جامعه ، فقدان سرمایه گذاری خارجی ، رویكرد صرفاً تئوری ونظری درنظام آموزشی اعم از متوسطه و عالی و بسیاری دلایل دیگر سبب شده است كه فردی كه از دانشگاه فارغ التحصیل می شود و یا مدرسه را به اتمام می رساند راهی جز مشاغل دولتی و كار كارمندی نداشته باشد . كاری كه متاسفانه با توجه به سیستم مدیریتی در كشور ما كه همه اختیارات از آنِ مدیران است و آنان یكه تاز میدان مدیریتی هستند، قربانگاه خلاقیت ها و نوآوری های فردی می شود و او را به ماشینی بدل می سازد كه تنها و تنها درابتدای صبح ، ساعت ورود را ثبت می كند و هشت ساعت كار موظف اداری را بی هیچ انگیزه یا علاقه ای به انجام می رساند، چرخه فرساینده ای كه امیدها را بر باد می دهد و استعداد ها را در ریشه می خشكاند و از كارمند ، فسیلی متحرك بر جای می گذارد ؛ از این روست كه بازده كاری یك كارمند در كشور ما به ازاء 8 ساعت موظف روزانه تنها دو ساعت است .شاید یكی از دلایلی كه این روند را قوت می بخشد این حس در كارمند باشد كه ابتكار عمل ویا بازده كاری وی هیچگاه از سوی مدیران دیده نمی شود و هیچ اثری در ارتقا شغلی و یا میزان دریافتی و یا پاداش وی ندارد ، به عبارت دیگر در مجموعه كار اداری در كشور ما شاید فرد خاطی جزا یابد ولی هیچگاه كارمند كوشا پاداش نمی بیند و نظرات وی در امور اداری و حتی در كاری كه مسئولیت انجام آن به عهده وی است ، لحاظ نمی شود . متاسفانه در كشور ما كار برای فرد تعریف نمی شود بلكه این فرد است كه برای كار تعریف می شود ، به عبارت دیگر بسیاری از افراد در زمینه هایی كار می كنند كه با تخصص و توانایی های آنان كمترین ارتباط را دارد، و این خود به عدم رضایت فرد از كار و بازده اندك آن دامن می زند.اینجاست كه رفتار كارمندان با ارباب رجوع توجیه می شود ، از بسیاری از مردم شنیده ایم كه از برخورد خشن یا سرد و بی تفاوت كارمندان و یا از اینكه در ادارات كسی به فریاد آنها نمی رسد، سخت گله می كنند ؛ به هیچ وجه در صدد توجیه این رفتار و یا همراهی با آن نیستیم ولی باید این نوع رفتار كارمندان را از تبعات مستقیم فقدان رضایت كاری و فشارهای ناشی از آن بدانیم .هم اینك در كشور ما دو میلیون و سیصد و بیست و هشت هزار و ششصد و سی وپنج ( 2328635) نفر در بدنه قوای مجریه ،قضاییه و مقننه با تركیب جنسیتی 65% مرد و مابقی زن ، مشغول به كارند. از سوی دیگر بیشترین تمركزكارمندان دوایر دولتی به ترتیب در استان های تهران ،خراسان ،خوزستان و اصفهان است و كمترین تراكم را در استان های ایلام ،قم و كهگیلویه و بویراحمد شاهد هستیم(1) ( البته این آمار مربوط به سال 1380 كشور است . ) . این تعداد از افراد جامعه ایرانی تحت شرایط فرساینده ای كه ذكر آن رفت كار می كنند و آسیب های ناشی ازكار روزمره بی حاصل را با ارباب رجوع قسمت می كنند ، از اینروست كه در دو سال گذشته طرحی با نام " تكریم ارباب رجوع " به تمام ادارات و دوایر دولتی ابلاغ شده است و هدف آن ایجاد فضایی دوستانه و عاری از تنش برای ارباب رجوع است . در ماده اول این طرح ا ركان دخیل در این طرح چنین تعریف می شود :دستگاه اجرایی: كلیه وزارتخانه ها، موسسات، شركتهای دولتی و شركتها و موسساتی كه شمول قانون برآنها مستلزم ذكر یا تصریح نام است از جمله نیروی انتظامی، شهرداری تهران و سایر شهرداری ها، بانك ها، شركت های بیمه، همچنین موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و نهادهای انقلاب اسلامی كه از بودجه عمومی دولت استفاده می كنند.ارباب رجوع: شخصی است كه جهت دریافت خدمت یا كالا در چارچوب قوانین و مقررات عمومی به دستگاه های مشمول مصوبه مراجعه می نماید.كاركنان: مستخدمین دولت اعم از رسمی و غیررسمی در كلیه سطوح شغلی كه عهده دار انجام وظایف محوله از دستگاه متبوع خود می باشند. ماده دوم چنین بیان می كند : دستگاههای اجرایی موظفند نسبت به تعیین واحدهای سازمانی كه مستقیما به مردم خدمت و یا كالا ارائه می نمایند ( نظیر واحدهای درمانی، خدماتی و اداری ) اقدام و فرآیند های مرتبط با ارباب رجوع را احصاء ومستند نمایند.در ماده سوم این طرح كارگزینی سازمان مربوط موظف است بعد از جمع بندی سالانه نظرات ارباب رجوع ، براساس اطلاعات فرم های ماهانه ، در پایان اردیبهشت ماه هرسال، 5درصد از كاركنان كه بیشترین درصد برخورد مناسب ( مندرج در ستون ششم فرم مذكور ) را با ارباب رجوع داشته اند( به شرط اینكه هیچ گونه برخورد نامناسب نداشته باشند)، انتخاب و جهت تشویق به رییس دستگاه یا واحد سازمانی مربوط معرفی نماید.كارمندان خوشبختی !!!كه از سد بلند كارگزینی بگذرند و به عنوان كارمند خوش اخلاق معرفی شوند ، می توانند از مزایای زیر بهره مند شوند :- تشویق و تقدیر با امضای رییس دستگاه یا واحد سازمانی با درج در پرونده كارگزینی مستخدم.- حداكثر یك ماه حقوق و مزایا به عنوان پاداش .كارمندانی كه به این ترتیب انتخاب می شوند به" ستاد برنامه ریزی تحول اداری استان یا شورای تحول اداری " معرفی شده و این ستاد از بین كاركنانی كه بیشترین امتیاز را كسب نموده اند، 3 نفر را به عنوان كاركنان نمونه در جلب رضایت ارباب رجوع انتخاب نموده و در مراسم جشنواره شهیدرجایی ( ره ) معرفی می كند؛ این كارمندان از امتیازات ذیل بهره مند خواهندشد:- اعطای لوح تكریم ارباب رجوع با امضاء استاندار یا وزیر حسب مورد.- اعزام به سفر حج عمره و یا معادل ریالی آن.- بهره مندی از اولویت در استفاده از فرصت های آموزشی.- یك سال تعجیل در ارتقاء گروه ( حداكثر 3بار در طول خدمت مستخدم ) .و اما با كاركنانی كه طبق طرح تكریم ارباب رجوع ، از مبادی- نتایج نظرسنجی از ارباب رجوع.- گزارش بازرسان طرح تكریم.- شكایات واصله از ارباب رجوع.- و یا سایر سازو كارهای نظارتی.بدرفتاری آنان با مراجعین محرز شده باشد ، چنین رفتار خواهد شد:كارگزینی موظف است 5 درصد از كاركنانی را كه در 3ماه متوالی بیشترین تعداد برخورد نامناسب را براساس نتایج فرم جمع بندی ماهانه نظرات ارباب رجوع كسب كرده اند ، ویا براساس گزارش بازرس یا گزارش واحدرسیدگی به شكایات موجبات نارضایتی ارباب رجوع را فراهم نموده اند ، با نظر بالاترین مقام دستگاه حسب مورد مشمول رسیدگی به تخلفات اداری نموده و یا پرونده آنان را به هیات های رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع نماید. (2)ولی سوالی كه دراینجا باقی می ماند این است كه : آیا این طرح در صورت اجرا راهی برای جلوگیری از عقده گشایی ها و یا غرض ورزی های افراد مغرض اندیشیده است ؟؟.چنانكه در مواد طرح می خوانید دراین طرح معیارها نامشخص و گنگ است ،حسن رفتار یك امر نسبی است ، یك رفتار واحد ممكن است از سوی دو فرد متفاوت به دو صورت ارزیابی شود ،ممكن است رفتاری از سوی كسی بدخلقی و بی احترامی تلقی گرددواز سوی دیگری كه با مدارا و درك متقابل به مسئله می نگرد ، قابل تحمل . مرز میان این تفاوت در این طرح بسیار نامشخص است و سازمان مدیریت و برنامه ریزی این معیار را به سلایق و علایق مردم محول كرده است. این درست است كه اخلاق نیكو در نزد همه كمابیش دارای تعریف واحدی است ولی برای آن می بایست موارد عینی و ملموس در نظر گفته شود ؛ در صورتی كه در این طرح معیار حسن سلوك یك كارمند تنها فرم های نظر خواهی است كه در اختیار مراجعین قرار می گیرد و این امر در صد خطا را بالا می برد . و در این میان كارمند باقی می ماند با كوله باری از مرارت هایی كه در محیط كار و در عرصه زندگی احاطه اش كرده است .منابع : 1- بخش اطلاع رسانی نیروی انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور 2- سایتghavanin.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 475]