برنامه هاي ايام داغ تابستان

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ماه خرداد و تير كه شروع مي شود برنامه هاي نهادها هم تازه برنامه ريزي شده تا پاسخگوي سه ماه تابستان باشد ولي با اين حال بعد از گذشت بيش از دو هفته از اين سه ماه هيچ گونه برنامه مدوني اتفاق نيفتاده است. اوقات فراغت از لحظه هايي به حساب مي آيد كه فرد فارغ از كار و مسئوليت بوده و براساس تمايل شخصي تنظيم شده او و برنامه آن با توجه به نيازهاي روحي، سن و توان مالي فرد بستگي دارد. بايد با برنامه ريزي درست ازاوقات فراغت به خوبي استفاده كنند و اگر برنامه ريزي هايي كه براي اين امر تنظيم مي شود با هنجارهاي فرهنگي در تضاد باشد، اوقات فراغت به يك مشكل اجتماعي تبديل مي شود. اوقات فراغت در شكوفايي استعدادها نقش مهمي دارد و در صورتيكه براي پر كردن ان برنامه ريزي درستي نشود و يا بر آن نظارت كامل وجود نداشته باشد اين ايام تهديد جدي براي فرد تلقي مي شود. اين روزها بيشتر نوجوانان و جوانان پسر اوقات فراغت درستي ندارند و بيشترين ساعات بيكاري خود را در مراكز گيم نت و پاي تلويزيون مي گذرانند و مي توان گفت اوقات فراغت بيشتر آنها به هدر مي رود. اين روزها بازار كلاس هاي تابستاني داغ است و بسياري بچه ها فارغ از درس و مدرسه و امتحان بخشي از ساعت هاي خود را صرف حضور در كلاس هاي گوناگون مي كنند اما آيا ثبت نام در اين كلاس ها و يادگيري مقطعي بسياري آموزه ها و هنرها به معناي سپري شدن مفيد اوقات فراغت دانش‌آموزان است؟ نحوه گذران درست اوقات فراغت فقط به دانش آموزان اختصاص نمي يابد، بلكه در نگرشي وسيعتر اين موضوع ريشه در شرايط فرهنگي اقتصادي اجتماعي و حتي سياسي جامعه دارد.اما آنچه ضرورتش اين روزها بسيار احساس مي شود اين است كه مفهوم اوقات فراغت به علاوه مفاهيم ديگري مانند تفريح، نياز به تعريف و فرهنگ‌سازي مجدد دارد.‏ بيشتر افراد در اين شهرستان با توجه به تحقيق و نظرسنجي كه از 300 نفر داشته اند دريافته اند كه زمان فراغت مردم در اين شهرستان از ساعت 20 تا 21 است و بيشتر آنان ترجيح مي دهند كه اوقات فراغت خود را با خانواده بگذرانند.‏ تماشاي تلويزيون از مهمترين فعاليتهاي اوقات فراغت و پيگيري سريال ها، اخبار و برنامه هاي ويژه خانواده پرمخاطبترين برنامه هاست.‏ در رتبه هاي بعدي مسافرت خواندن كتاب و روزنامه و مجله و گوش دادن به موسيقي است. همچنين ورزش و رفتن به تماشاي مسابقات ورزشي در كنار رفتن به سينما براي پركردن اوقات افراد رتبه هاي بعدي جامعه آماري را به خود اختصاص مي دهد. بيشترين مشكل نحوه گذران اوقات فراغت، گراني و پايين بودن درآمد خانواده هاست و به همين خاطر اكثر مردم مايل هستند برنامه هاي سرگرم كننده صدا و سيما افزايش يابد.‏ بعد از تماشاي تلويزيون، در مراتب بعدي، رفت و آمد با ديگران و ورزش داراي درصد بالائي دارد و دليل اينكه به ورزش به اين ميزان و در اين رتبه قرار دارد چيزي جز كمبود امكانات مورد نياز براي استفاده بيشتر و بهتر از امكانات ورزشي در سراسر شهرستان نيست. از ميان جمعيت نوجوان و جوان بيش از يك سوم آنان از برنامه هاي اوقات فراغت خود احساس نا رضايتي مي كنند و تنها كمتر از يك سوم پسران و دختران از نحوه گذران اوقات فراغت خود در تابستان راضي هستند كه نشان دهنده اين است كه مسئولان ذيربط هنوز نتوانسته اند برنامه اي مدون كارشناسي و موفق در اين زمينه داشته باشند. بيشتر قشر جوان نبود امكانات ورزشي از جمله استخر را دليل اصلي رضايت نداشتن خود از اوقات فراغت ذكر مي كنند.‏ حسين جباري كه سال ها تجربه كار در مدارس را دارد گفت: وقتي دانش‌ آموزان در تابستان تعطيل مي شوند بسياري خانواده ها به اين فكر مي كنند كه حالا چه بايد كنيم تا با بهانه گيري آنان مبني بر اين كه حوصله ام سر رفته است مواجه نشويم.در نهايت هم به اين نتيجه مي رسند كه بهترين كار آن است كه فرزندان شان را در كلاس هاي متعدد تابستاني كه در همان محيط مدرسه است ثبت نام كنند تا در تابستان سرگرم شوند.‏ در واقع اشتباه همين جاست كه بسياري از اين كلاس ها تنها راهي براي گذران اوقات بچه ها تلقي مي شود در حالي كه لازم نيست تمامي اوقات آنان با فعاليت هاي آموزشي پر شود بلكه بايد بخشي از اين زمان به آموزش و بخش ديگر به تفريح هاي سالم كه به طور غيرمستقيم جنبه آموزشي دارد اختصاص يابد.‏ اين دبير و معاون مدرسه عالمه طباطبائي كبودراهنگ با بيان اين كه بهتر است برنامه هاي اوقات فراغت در مدارس برگزار شود بر تناسب ميان سن دانش آموزان و مقاطع تحصيلي آنان تاكيد مي كند و مي گويد: در مقطع دبستان بهتر است برنامه هاي تابستاني بيشتر جنبه هاي آموزشي و گروهي داشته باشد تا بچه ها به صورت غيرمستقيم مهارت هاي زندگي را در تعامل با يكديگر فرا گيرند. در مقطع راهنمايي لازم است در كنار مباحث تفريحي آموزش ها كمي غيرمستقيم تر شود، اما در دوره دبيرستان بايد همزمان با آمـــوزش مديريت برنامه ها نيز برعهده خود دانش آموزان قرار گيرد تا آنـــان به تدريج هنر حضور در جامعه بزرگتر را تجربه كنند. اين روانشناس و دبير آموزش و پرورش با انتقاد از وضع فعلي نظام آموزشي براي بچه ها اظهار داشت در جامعه اي كه ارزش گذاري افراد با معيار مدرك تحصيلي انجام مي شود و دانش آموزان از آغاز دبيرستان با كنكور درگير مي شوند بسياري از فعاليت ها چه در خانه و چه بيرون از آن به اين موضوع مربوط مي شود به همين دليل والدين بر مبناي آينده نگري همه برنامه ها را در ارتباط با كنكور تنظيم مي كنند و دانش آموزان دبيرستاني از بسياري از جنبه هاي تفريحي و آموزشي تابستان بمدت چند سال فاصله مي گيرند. وي با بيان اين كه يكي از اهداف مهم برنامه هاي اوقات فراغت بايد تقويت خلاقيت و خود شكوفايي باشد تصريح كرد: براي تحقق اين اهداف برنامه ريزي هاي به موقع و اصلاح نظام آموزشي كشور ضروري است. فاطمه نعيمي مدرس و جامعه شناس با بيان اين مطلب كه وارد شدن به حوزه جوانان بسيار مهم و كاري بس بزرگ است افزود: در برنامه هاي گذران وقات فراغت از ظرفيت هاي تاريخي فرهنگي اجتماعي و بومي به خوبي استفاده نشده است.‏ وي با بيان اين كه اوقات فراغت در جامعه وضع مناسبي به خود نگرفته است درباره دلايل آن گفت: تحول در بدنه جامعه و ‌ساختارهاي ارزشي نفوذ بسيار زياد رسانه و فرهنگ آن در ميان مردم ارتباط متفاوت نسل جديد با والدين تغيير در مفهوم جواني كردن بحرانهاي پيش رو در زندگي روزمره و اشتغال از جمله مواردي است كه گذران اوقات فراغت و برنامه ريزي براي آن را پيچيده كرده است.‏ وي با انتقاد از اين كه برنامه ريزي حوزه اوقات فراغت تابع سياست واحدي نيست، اظهار داشت: به موضوع گذران اوقات فراغت در كشور بيشتر به ‌صورت موردي پرداخته ‌مي شود و متولي هايي به اين حوزه وارد مي شوند كه تخصص آن را ندارند همچنين ميان نهادهاي مسئول در اين زمينه هماهنگي وجود ندارد و گفتمانها و نظرات متفاوتي درباره موضوع فراغت و نشاط مطرح مي شود. اين مدرس با بيان اين كه زندگي مدرن شهري از ميان رفتن بافت همسايگي و تغيير در شكل زندگي جوانان را به فرهنگ رسانه اي براي پر كردن اوقات فراغت وابسته كرده است افزود: وابستگي افراطي به رسانه براي گذران اوقات فراغت افراد را منزوي و وابسته به محيط خانه مي كند و قدرت انتخاب درست را از افرادي كه سواد رسانه اي كمتري دارند مي گيرد.‏ وي با اشاره به اين كه به دليل نبود برنامه ريزي در زمينه اوقات فراغت با افراط و تفريط هاي زيادي مواجه هستيم بيان‌ داشت: هم اكنون جوانان مهارت هاي كافي براي سرگرم كردن خود را ندارند و اين موضوع مي تواند منجر به انفعال و خانه نشين شدن آنان شود. وي با بيان اينكه آموزش هاي لازم به جوانان براي پر‌كردن اوقات فراغت ارائه نمي شود اظهار داشت: بايد متناسب با زمان، ‌مكان و شرايط به جوانان آموزش دهيم و استعدادها و علايق آنان را كشف كنيم.‏ اين جامعه‌شناس گفت: علاوه بر نبود برنامه ريزي ، در‌ زمينه اوقات فراغت مرز كار و غير كار براي ايرانيان وجود ندارد ، جايگاه ورزش براي پر‌كردن اوقات فراغت در كشور بسيار كمرنگ است، تجربه ما در‌ اين زمينه قابل مقايسه با كشورهاي غربي نيست و اجتماعي ‌شدن ورزش در جامعه بسيار ضعيف است.‏ وي افزود: در‌ زمينه گذران اوقات فراغت نبايد همه انتظارات از دولت باشد بلكه بايد توسط خانواده ها اقدامات فرهنگي انجام و شيوه هاي پر كردن مناسب اوقات فراغت به جوانان آموزش داده شود. دكتر محمدرضا بسامي استاد دانشگاه در گفتگويي با ايرنا در اين خصوص ارائه يك الگو در زمينه گذران اوقات فراغت و تفريح در جامعه را درست و عملي ندانست و توضيح داد كه برخي از مردم هنوز راه استفاده درست از فرصت هاي پيش‌آمده براي گذران اوقات فراغت و شاد بودن را نمي دانند.‏ دكتر بسامي برنامه هاي اوقات فراغت را بيشتر عرضه محور مي داند و افزود: اين برنامه ها با تقاضاي جوانان همخوان نيست و بايد توجه داشت كه مهارت ها علايق و جهت گيري در اين برنامه ها به فرد منتقل مي شود و تداوم مي يابد. وي با بيان اين كه براي جوانان نيازهاي متفاوتي وجود دارد،‌ اظهار‌ داشت: هم اكنون براي برنامه ريزي در‌ زمينه گذران اوقات فراغت بصورت عادتي و فصلي عمل مي شود و بخش خصوصي تنها بخشي است كه امكان انتخاب را به جوانان مي دهد و بخش مدني به دليل ناتواني در استفاده از ظرفيتهاي موجود نتوانسته است در اين زمينه حضور فعال يابد.‏ وي درباره پيامدهاي نبود برنامه ريزي مناسب در زمينه اوقات فراغت بيان‌ داشت: ياس و دل مردگي نخستين تبعات منفي ناتواني در داشتن اوقات فراغت سالم است و ‌كسب مهارت جذاب ترين اولويت براي جوانان در اوقات فراغت است كه مي تواند در زندگي آنان آثار مثبت زيادي داشته باشد.‏ وي ادامه داد: رخوت در زندگي ناكارآمدي و ‌كاهش مهارتهاي ارتباطي و شناختي از ساير پيامدهاي منفي نبود يك برنامه مناسب براي اوقات فراغت است.‏ با وجود تعاريف مشترك از اوقات فراغت كه در تمامي جوامع و در ارتباط هر فرد انساني مصداق مي يابد در طول تاريخ بشر نگاه به تفريح و گذران اوقات فراغت از فردي به فرد ديگر متفاوت است. ‏ سيد مجتبي حسيني عبدالله پور در اين خصوص گفت: واژه تفريح به ويژه به‌صورت تركيبي تفريح سالم كه بسيار استفاده مي شود نخستين گزينه گذران اوقات فراغت است اما مصاديق مشخصي براي آن نمي توان تعيين كرد چرا كه اين تعريف با توجه به سطح تحصيلات طبقه اجتماعي و اقتصادي جنسيت و ويژگي هاي شخصيتي افراد متفاوت است. اين كارشناس امور اجتماعي افزود: خوابيدن و تماشاي تلويزيون مهمترين شكل گذران اوقات فراغت است.پيچيدگي جوامع امروز و شكل گيري نيازهاي جديد حتي مقوله تفريح و امكانات فراغت را نيز بي نصيب نگذاشته است.‏ اگر در گذشته رفتن به دامان طبيعت يا رفت وآمدهاي خانوادگي مي توانست جسم و روان پركار انسان آن روزگار را جلايي دوباره بخشد اگر تابستان فصل كار و تلاش و خستگي بود و زمستان آغاز دوره استراحت طولاني كه با نشستن دور كرسي ها و تعريف حكايت ها داستان ها و خاطرات سپري مي شد امروز تفريح هاي متنوع در طول شبانه روز و فصل هاي مختلف سال منجر به شكل گيري شاخه هاي تازه علمي نظير جامعه‌شناسي اوقات فراغت يا روان شناسي تفريح شده است.‏ با وجود همه پرداخت هاي نظري به اين حوزه پردامنه، شايد آنچه براي افراد و گروه هاي كوچك اجتماعي مهم تلقي مي شود، ابعاد اقتصادي موضوع است. اين روزها تلويزيون و رايانه در دسترس ترين امكانات تفريحي به شمار مي‌آيند. مهدي باقري با اشاره به رابطه اوضاع اقتصادي افراد و تفريح گفت: خانواده اي كه درآمد محدودي دارد فقط به گذران زندگي فكر مي كند و اين شرايط غالب بسياري از خانواده هاي امروز در جامعه ماست.بنابراين حالا مي توان فهميد كه چرا مهمترين تفريح ايراني ها، خوابيدن و تماشاي تلويزيون است. وي تصريح كرد: به دليل گران بودن بيشتر امكانات تفريحي در مقايسه با سطح درآمد افراد جامعه و ترويج روحيه انزواطلبي، گرايش به گذران غيرفعال اوقات فراغت در ميان افراد جامعه بيشتر شده و به دليل ساختار جوان جمعيت اين واقعيت در جمعيت جوان بيشتر نمود پيدا كرده است.‏ اين كارشناس امور جوانان اضافه كرد: از آنجا كه شيوه گذران اوقات فراغت به دو نوع فردي فعال و غيرفعال و گروهي تقسيم مي شود جوانان ايراني گذران اوقات فراغت به شيوه فردي و غيرفعال را هم مانند تماشاي تلويزيون بيشتر ترجيح مي دهند به گونه اي كه تماشاي تلويزيون بيشترين سهم را در سپري كردن اوقات فراغت جوانان دارد. البته غلبه روحيه انزواطلبي و خستگي و افزايش دغدغه هاي فردي از عوامل گرايش جوانان به گذران اوقات فراغت به اين شيوه است. در پايان گزارش لازم مي دانيم بار ديگر به كارشناسان حوزه جوانان يادآور شويم كه در ساليان آينده با وجود وزارت ورزش و جوانان بايستي برنامه هايي مناسب را ارائه گر باشند و مديران و مسئولان هم كمي به اين ايام سال كه بسيار تاثيرگذار خواهد بود توجه داشته باشند. ‌اوقات فراغت اوقاتي است كه ميل و اختيار فرد در آن دخيل بوده و بايد مشاركت آن كاملا داوطلبانه و از روي ميل و اراده باشد 30 تا 35 ارگان به بحث اوقات فراغت نوجوانان مرتبط است اما تعدد زياد اين دستگاه ها باعث شده كه با يكديگر وحدت نظر و رويه نداشته باشند ولي سال آينده به همت مجلس و دولت شاهد يك وزارت خانه بنام وزارت ورزش و جوانان خواهيم بود كه اميد داريم ديگر شاهد موازي كاري در اين فصل و اين بخش نباشيم. 551

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 439]