تجربه شهري چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: تجربه شهري چيست؟

هويت- امير محقق:
اگر زيست‌شهري را واجد سامان دادن به تجارب ذهني خرد در سطوح ذهنيت عمومي شهرنشينان بدانيم، آنگاه با بحث نظري به غايت فراخي به نام «تجربه شهري» مواجه خواهيم شد.

مسئله‌اي كه مي‌تواند هم در سطوح جامعه‌شناسي خرد هم در يك سطح خاص روانشناسي اجتماعي و حتي در باب «معرفت‌شناسي» نيز موضوعيت يابد. اين گستردگي حوزه نظري، عطف به ماهيت كلان ومتكثرتجربه شهري است كه رخ عيان مي‌كند.

اما ما در اينجا حوزه تحليل تئوريك خود را تنها معطوف به حوزه روان شناسي اجتماعي خواهيم كرد و شرح مفصل را به مجالي ديگر وا مي‌نهيم. در باب اين امر، تجربه شهري را مي‌توان يك «امر ذهني شخصي» دانست.

بدين معنا كه شهرنشيني عطف به تحولاتي كه در عرصه زيست خود در شهر تجربه مي‌كند و در عين حال بازتاب‌هاي اجتماعي كه از فضاي پيراموني خود در شهر (چه در سطح اكولوژيك و چه از حيث روابط اجتماعي) دريافت مي‌كند، به انباشت تجربه ذهني‌اي دست مي‌يازد كه باعث نضج دادن به شناختي خاص از شهر و بالطبع نمود يافتن آن به عنوان يك مبناي معرفتي براي شكل دادن به «كنش شهري»مي‌شود.

در سطوح كاملا انتزاعي و ذهني، شهرنشين براي شهر خود نمادهايي را بر مي‌شمارد. اين نمادها يا كاملا عيني‌اند يا تماما ذهني. في‌المثل نماد زيبايي‌شناختي‌اي مانند يك سازه شهري را به عنوان نماد در ذهن خود مي‌پذيرد كه الزاما اين پذيرفتن در حالت عام اجتماعي ظهور نمي‌يابد و امري كاملا شخصي است. يا آنكه شهرنشين يك شكل خاص از كنش اجتماعي شهري را به عنوان «الگوي كنش شهري» مي‌شناسد. در اين باب، شهرنشين اين الگوي كنش را فارغ از آنكه او آن را مطلوب يا نامطلوب فرض كند، به عنوان امري مي‌شمارد كه در شهر محل زيست او عموميت اجتماعي دارد.

براين اساس، شهرنشين از شهر محل زيست خود تجربه‌اي هميشگي كسب مي‌كند كه در ذهنيت و كنش او نهادينه مي‌شود. در اينجا فرهنگ عمومي شهر نيز قابليت رويكرد تئوريك را كسب مي‌كند، براين اساس كه فرهنگ عمومي شهر چه خصايصي را يدك مي‌كشد كه باعث رخ عيان كردن يك شكل عام كنش شهري مي‌شود. اين چنين است كه تجربه شهري با فرهنگ عمومي شهر نيز ربطي وثيق كسب مي‌كند و به مثابه جزئي لاينفك از آن به شمار مي‌رود.

در اين رابطه ديالكتيكي هنگامي كه شهرنشينان كنش را به عنوان الگوي عام كنش شهري شناسايي كنند، خواه‌ناخواه تسري اجتماعي اين امر، به هر چه بيشتر نهادينه شدن آن در عرصه‌ عمومي شهر مي‌انجامد و پيوند آن را با فرهنگ شهري مستحكم‌تر مي‌كند.

تاريخ درج: 25 خرداد 1387 ساعت 09:40 تاريخ تاييد: 25 خرداد 1387 ساعت 12:31 تاريخ به روز رساني: 25 خرداد 1387 ساعت 12:30
شنبه 25 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 147]