پنج كتاب در يك نگاه - سهام‌الدين بورقاني

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: پنج كتاب در يك نگاه - سهام‌الدين بورقاني
انتشارات كوير از آن دسته ناشراني است كه در حوزه انديشه به‌خصوص انديشه ديني كتاب‌هاي فراواني را از زير چاپ خارج كرده است كه جملگي از چاپ اول فراتر رفته‌اند. مصداق آن هم مجموعه است كه تلا‌ش كرده به نوعي به توصيف، تبيين، تحليل و نقد انديشه‌هاي ديني ايران معاصر بپردازد. از همين‌رو مناسب ديدم تعدادي از كتاب‌هاي كوير را كه در حوزه انديشه و انديشه ديني در سال 87 تجديد چاپ شده‌اند براي خوانندگان گرامي معرفي كنم.

حديث‌هاي خيالي در مجمع‌البيان

مرحوم نعمت‌الله صالحي نجف‌آبادي پژوهشگري به معناي واقعي كلمه بود. او را همگان به ياد دارند و يكي ديگر از كتاب‌هايش كه به زيور استدلا‌ل‌هاي متقن و پژوهش‌هاي استوار آراسته شده است مي‌باشد كه از خواندنش حظ فراوان بردم. بيست حديث خيالي كه در مجمع‌البيان آمده است در كتاب معرفي شده‌اند، بدين صورت كه قول ابوجعفر طبري، مفسر معروف اشتباها به عنوان حديث ابوجعفر امام محمد باقر(ع) معرفي شده است. در اين 20 مورد قولي كه شيخ طوسي در تبيان از ابوجعفر طبري نقل كرده است، طبرسي صاحب مجمع‌البيان توهم كرده است كه مقصود از ابوجعفر امام محمد باقر(ع) است و نظر طبري را به‌عنوان حديث امام معصوم در مجمع ‌آورده است و اين اشتباه به تفسير نورالثقلين و الميزان و كتاب‌هاي ديگر نيز نقل شده است. مطالعه اين كتاب براي همه كساني كه به پژوهش‌هاي دقيق مرحوم صالحي در باب روايات و فقه علا‌قه دارند فوايد بسيار خواهد داشت.

دين و ساختار اجتماعي

دين از مقولا‌تي است كه همواره جذابيت بسيار زيادي براي جامعه‌شناسان داشته است و حجم معتنابهي از مقالا‌ت جامعه‌شناسي به‌طور مستقيم و غيرمستقيم به دين ربط دارد، اما متاسفانه در ايران، با وجود حاكم بودن فضاي ديني به بحث جامعه‌شناسي ديني توجه درخوري نشده است و عمده كتاب‌ها و مقاله‌هاي موجود ترجمه متون غربي‌اند، اما مترجمان كتاب در پيشگفتار آورده‌اند: چه موافق اين نظر باشيم و چه نباشيم كتاب فوق حاوي تعاريف مهمي از دين، دنيوي شدن، دين و ساخت اجتماعي واقعيت است.

پرسش از انحطاط ايران

ايده اصلي اين كتاب انحطاط تاريخي ايران و زوال انديشه و تبيين اين انحطاط بر پايه بازخواني پروژه فكري دكتر سيدجواد طباطبايي است. علي‌اصغر حقدار معتقد است تنها يك راه براي بازگرداندن شرايط مطلوب وجود دارد و آن هم آگاهي از مولفه‌هاي تمدن حاضر انساني و گسست خردمندانه از سنت است. در غير اين‌صورت چيزي از ايران باقي نخواهد ماند و همه چيز به بن‌بست و انحطاط ختم خواهد شد. مدرنيته: آگاهي از يك فرهنگ جهاني، انحطاط‌ايران: عوامل و راه‌حل‌ها، اصحاب ايدئولوژي: يك مانع فرهنگي، سنت سياسي: بازخواني انتقادي و توسعه، فرآيند تجدد از فصول مختلف كتاب حاضر است.

سيدحسين نصر ، دلباخته معنويت

سيدحسين نصر انديشمندي است كه امروزه بيشتر كساني كه به نوعي با حوزه انديشه و علم در ارتباطند جنس تفكراتش را مي‌شناسند. اودر جامعه مدرن غرب زندگي مي‌كند و با بسياري از مسائلي كه زاييده مدرنيته‌اند برخورد نزديك دارد. او اما در جدال با مدرنيته به سر مي‌برد و يگانه منبع نجات انسان مدرن را بازگشت به سنت و معنويت مي‌داند. نويسنده كتاب، گستره تاملا‌ت نصر را به سه رويكرد تقسيم كرده است: الف)‌احيا و دفاع از سنت ب)‌حكمت جاويدان ج)‌معنويت و امر قدسي نصر، انسان دنياي مدرن را تهي مي‌داند و راه رهايي از اين تهي بودن را مي‌داند؛ معنويتي مبتني بر پايه تصوف اسلا‌مي كه جان‌مايه‌اي اسلا‌مي - اشراقي دارد.

سوسيال دموكراسي ديني

محمد نخشب يكي از شخصيت‌هاي موثر در نوانديشي ديني است. او به همراه همفكرانش در دهه 20 يكي از منسجم‌ترين تشكيلا‌ت فكري، سياسي، ملي و مذهبي به نام نهضت خداپرستان سوسياليست را در ايران بنيان نهادند. ايدئولوژي اين نهضت اين بود كه سوسياليسم و دموكراسي لا‌زم و ملزوم يكديگرند و با يكديگر معنا پيدا مي‌كنند. البته علا‌وه بر اين، معتقد به ارزش‌هاي اخلا‌قي و پياده كردن عدالت در جامعه هم بودند و به همين دليل بر خداپرستي هم تاكيد داشتند. مولف كتاب نوشته است كه: در ايران، را ارائه و توضيح دهد. مرتضي كاظميان در مقدمه كتاب اشاره كرده است كه بررسي زندگي سياسي نخشب و فعاليت‌هاي خداپرستان سوسياليست، با توجه به گمنام و مظلوم ماندن نخشب در تاريخ سياسي معاصر ايران از يك سو و با عنايت به تبلور بخش قابل توجهي از آراي نخشب، در زندگي و رفتارهاي سياسي و اجتماعي‌اش از سوي ديگر ضروري به نظر مي‌رسيد.به دليل همين گمنامي و محدود بودن منابع در مورد آرا و افكار اين نهضت و به‌خصوص محمد نخشب اين كتاب، اثري ارزشمند براي دوستداران تاريخ معاصر و به‌ويژه انديشه‌هاي ديني است.

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
شنبه 25 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 283]