سياست - آيا «معامله بزرگ» با ايران امكان‌پذير است؟

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سياست - آيا «معامله بزرگ» با ايران امكان‌پذير است؟
سياست - آيا «معامله بزرگ» با ايران امكان‌پذير است؟

ترجمه: محمدحسين باقي: مدتي است كه موضوع هسته‌اي ايران نقل محافل علمي، دانشگاهي و حتي سياستگذاران و سياستمداران شده است و هر كس از ظن خود نگاهي و رويكردي به پرونده هسته‌اي ايران دارد. ترجمه و انتشار مطالبي كه در روزنامه‌ها و سايت‌هاي خارجي نگاشته مي‌شود از آن جهت اهميت دارد كه دست‌اندركاران پرونده هسته‌اي ايران را با نگاه‌ها و رويكردهاي بيگانه آشنا مي‌سازد. لذا آنچه در ذيل مي‌آيد، به معناي بازتاب ديدگاه روزنامه نبوده بلكه صرفا جهت آشنايي خوانندگان و البته مسوولان با نگاه غربيان به پرونده هسته‌اي ايران ترجمه شده است. در اين مطلب روزنامه لس‌آنجلس تايمز به طرح پرسش‌هايي از يكي از متخصصان امور ايران در انگلستان مي‌پردازد كه در زير به نظر مي‌رسد: مدتي است كه احتمال حمله آمريكا يا اسرائيل به ايران براي ممانعت از برنامه‌هاي هسته‌اي اين كشور دغدغه كارگزاران سياست خارجي، ديپلمات‌ها و روزنامه‌نگاران شده است. بسياري از متخصصان امور ايران بر اين باورند كه چنين حمله‌اي فاجعه‌آفرين خواهد بود و نمي‌تواند برنامه هسته‌اي ايران را متوقف سازد. «مايكل آكسورثي» يكي از همين متخصصان است. طي دهه 1970 اين نويسنده انگليسي و ديپلمات سابق سفرهاي بسياري به ايران داشت؛ چرا كه والدين او در آن سرزمين زندگي و كار مي‌كردند. وي در سال 1986 به سرويس خارجي انگليس پيوست و از سال 1998 تا 2000 مسوول ميز ايران بود. طي چند سال گذشته مايكل آكسورثي چندين كتاب در مورد ايران به رشته تحرير در آورده است و تاريخ ايران را در انگلستان تدريس مي‌كند. جديدترين كتاب او «تاريخ ايران: امپراتوري اذهان» نام دارد كه ماه گذشته روانه بازار شد. اين كتاب به كاوش درباره تاريخ ايران از دوران باستان تا امروز مي‌پردازد كه البته تاكيد آن روي سنت‌هاي مذهبي، فكري و فرهنگي ايران است. اين نويسنده انگليسي مشتاقانه و با روي باز مصاحبه اينترنتي درباره ايران و مواجهه اخير آن با غرب را پذيرفت. وي معتقد است: «بحران فعلي نتيجه خصومتي است كه ميان ايران و آمريكا از انقلاب 1979 و بحران گروگانگيري وجود داشته است». وي در عين حال مي‌افزايد: «اما ريشه بحران اخير در روابط ايران - آمريكا حتي به پيش از اين زمان [انقلاب 1357] باز مي‌گردد، به‌ويژه دوره‌اي كه آمريكا در دهه 1960 و 1970 از رژيم شاه پشتيباني كرد و كودتاي انگليسي - آمريكايي عليه حكومت مردمي مصدق در 1953 را سازمان داد.

آيا ايالات متحده به جنگي عليه ايران مبادرت خواهد كرد؟
من معتقدم كه هزينه اقدام نظامي براي آمريكا بسيار زياد است و دست‌كم دو گونه مخالفت در نظام سياسي آمريكا در برابر ايده حمله به ايران وجود دارد. جديدترين اين مخالفت‌ها همانا گزارش اطلاعات ملي آمريكا در ماه نوامبر گذشته ( آبان 86 ) است كه در آن جامعه اطلاعاتي آمريكا اعلام داشت ايران از سال 2003 به بعد برنامه هسته‌اي نظامي را كنار گذاشته است.
پيامدهاي بالقوه جنگ براي هدف‌گيري تاسيسات هسته‌اي ايران چيست؟
ايران برخي گزينه‌هاي انتقام‌جويانه را روي ميز دارد مثل حمله به تاسيسات آمريكا در ساحل جنوبي خليج فارس، حمله به كشتي‌ها در خليج فارس و حمله به اسرائيل. وضعيت عراق و افغانستان نيز مي‌تواند وضعيت را وخيم‌تر سازد.
آيا جنگ مي‌تواند اميال هسته‌اي ايران را متوقف سازد؟
اقدام نظامي نمي‌تواند برنامه هسته‌اي ايران را متوقف سازد. اين برنامه به راحتي مي‌تواند به صورت پراكنده و در مكان‌هاي سري دنبال شود كه حتي از هوا نيز قابل رويت نبوده و در اعماق زمين ادامه يابد، آنقدر عميق كه حتي بمب‌هاي هسته‌اي نيز نتواند آنها را تخريب سازد حتي اگر مكان آنها آسيب ببيند. اگر تخريبي هم صورت گيرد اما دانش غني‌سازي كسب شده است و ممانعت از ادامه اين فعاليت امكان‌ناپذير است البته اگر اراده اين كار وجود داشته باشد. اقدام نظامي عليه ايران مي‌تواند ايرانيان را بيش از هر چيزي حول دستيابي به بازدارندگي هسته‌اي ترغيب و متحد كند.
فكر مي‌كنيد ايران در پي كسب سلاح‌هاي هسته‌اي است؟
رهبران عالي مذهبي ايران اعلام كرده‌اند كه سلاح‌هاي هسته‌اي و تمام انواع سلاح‌هاي كشتار جمعي غيراخلاقي و غيرقابل پذيرش است و اين اهميت دارد. بايد اين اظهارات را جدي بگيريم ( نه دست‌كم چرا كه طي جنگ ايران- عراق و زماني كه صدام‌حسين از سلاح‌هاي شيميايي عليه سربازان ايراني و شهروندان غيرنظامي استفاده كرد، آنها از مقابله به مثل با تسليحات شيميايي خودداري كردند. بسياري از جانبازان ايراني هنوز از نتايج اين سلاح‌ها در رنج‌اند و يكي پس از ديگري از بين مي‌روند). گزارش اطلاعات ملي (NIE) در ماه نوامبر گذشته نتيجه گرفت كه ايران از سال 2003 برنامه هسته‌اي نظامي را كنار گذاشته است.
چگونه غرب مي‌تواند اميال هسته‌اي ايران را بدون درغلتيدن به سوي جنگ محدود سازد؟
فقط با مذاكره؛ مذاكره مستقيم و متعهدانه ميان ايران و آمريكا در سطوح كاملا بالاي سياسي آن هم با هدف حل تمام مشاجرات ميان دو طرف.
تحريم‌هاي فعلي چه تاثيري بر ايران دارد؟ آيا تحريم كارگر است؟
تحريم‌ها بر اقتصاد ايران اثر مي‌گذارند، موجب تورم بالا و بيكاري بالا مي‌شوند و زندگي بسياري از ايرانيان را با مشكل مواجه مي‌سازند (عواملي كه در انتخاب احمدي نژاد در سال 2005 مهم بود). اما تحريم‌ها ابزارهايي غيرمستقيم و نه‌چندان مناسب هستند و اينكه بتواند تاثيري بر سياست دولت ايران داشته باشد كه غرب بدان اميدوار است، خيلي مشخص نيست. اظهارات آيت‌الله علي‌خامنه‌اي در 3 ژوئن كه بيانگر تعهد ايران به برنامه هسته‌اي‌اش بود و اينكه ايشان اعلام كرد كه ايران تنها در پي استفاده غيرنظامي و نه ساخت سلاح از آن است بايد جدي انگاشته شود. اين سياست فارغ از شكاف‌هاي سياسي در ايران از حمايت گسترده‌اي در اين كشور برخوردار است.
شما جامعه امروز ايران را چگونه توصيف مي‌كنيد؟
اين سوال مهمي است و مردم ايران نيز تحليل خاص خود را دارند. من قبلا موضوع تورم و بيكاري را ذكر كردم - همچنين مشكل جدي مواد مخدر نيز در نتيجه وضعيت ايران در همسايگي افغانستان وجود دارد. غير از مذهب و ملي‌گرايي در سياست گرايش‌هاي ديگري نيز وجود دارد كه به‌طور مثال مي‌توان از حالت سرگرداني در ميان بسياري از جوانان ايراني سخن گفت كه اين وضعيت در پي شكست برنامه اصلاحي محمد خاتمي در دوران رياست‌جمهوري‌اش شكل گرفته است. يكي از خصائص قابل ذكر نقش روزافزون زنان ايراني در تحصيل و بازار كار است. 65درصد ورودي‌هاي دانشگاه‌ها زنان هستند و بسياري از آنها درآمدهاي خوبي نيز دارند كه غالبا بيش از همسران آنهاست.
فرصت‌هايي كه خود ايرانيان بتوانند تغييري در برخي سياست‌ها ايجاد كنند چيست؟
سياست‌هاي عاقلانه و واقعي و تفاوت‌هاي طبقاتي در طبقات سياسي هم در ايران ديده مي‌شود. به طور مثال، مجلس فعلي بسيار محافظه‌كار است اما در برابر انتصاب‌ها موفق عمل كرده و در برابر سياست‌هاي پيشنهادي احمدي‌نژاد در برخي مراحل مهم مقاومت كرده‌اند. طيفي از ناظران معقول از پل ولفوويتز گرفته تا فرزند آخر شاه، از اكبر گنجي تا شيرين عبادي مخالف اقدام نظامي بوده‌اند و خواهان اين بوده‌اند كه به ايرانيان اجازه داده شود كه دولتي آزادتر و منتخب‌تر بدون مداخله خارجي داشته باشند.
منبع: لس‌آنجلس تايمز
جمعه 24 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]