رشد ۵۰ درصدي توليد مقالات علمي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: رشد ۵۰ درصدي توليد مقالات علمي

پژوهش- علي‌اصغر محمدي:
يافته‌هاي علمي به شرطي از سوي مجامع جهاني معتبر شناخته مي‌شود و در مخزن علوم جهان قرار مي‌گيرد كه توسط داوران با صلاحيت تأييد شده و به‌صورت مقاله تنظيم و در يك مجله معتبر پژوهشي- علمي چاپ شود.

بحث جايگاه واقعي علم در ايران و جايگاه ايران در جهان علم، مدت‌هاست به يكي از موضوعات بحث برانگيز در كشور بدل شده است، به‌طوري كه مسئولان و استادان دانشگاه در اين زمينه اظهارنظرهاي گوناگوني انجام داده‌اند.

بحث توليد علم در ايران نخستين بار در سال ۱۳۵۶ توسط دانشگاه تهران مطرح شد، اما در آن زمان در حد يك واژه ماند و فقط خميرمايه اوليه اين بحث شكل گرفت.

سال ۱۳۷۲، دانشگاه تهران در اطلاعيه‌اي به محققان ايراني اعلام كرد چنانچه مقالاتشان در مجلات معتبر و بين‌المللي به چاپ برسد، به آنها جوايزي تعلق مي‌گيرد.

يافته‌هاي علمي بايد توسط داوران با صلاحيت تأييد شده و به‌صورت مقاله تنظيم و در يك مجله معتبر پژوهشي- علمي چاپ شود تا در مخزن علوم جهان قرار بگيرد.

به گفته دكتر جعفر مهراد، رئيس مركز منطقه‌اي اطلاع‌رساني علوم و فناوري، توليدات علمي در ايران از يك رشد خوب و قابل‌قبولي برخوردار است و چنانچه اين آهنگ رو به رشد را حفظ كنيم، قطعا تا سال ۱۴۰۰ رتبه اول را در ميان كشورهاي جهان اسلام و منطقه به‌خود اختصاص خواهيم داد.

رشد توليدات علمي دانشمندان ايراني موضوع گفت‌وگوي امروز همشهري با رئيس مركز منطقه‌اي اطلاع‌رساني علوم و فناوري است.

* تعداد مقالات پژوهشگران ايراني در ISI نسبت به ۵ ماه نخست سال گذشته ميلادي چه تفاوتي دارد؟

مطالعات و نتايج تحقيقات و انتشار مقالات بين‌المللي از شاخص‌هاي مهم ارزيابي قدرت و توان تخصصي يك كشور است. در سال‌هاي اخير، اين مقوله در كشور از رشد قابل توجهي برخوردار شده است.

براساس آمار پژوهشگران ايراني در ۵ ماه نخست سال ۲۰۰۸ ميلادي ۶ هزار و ۳۹ مقاله در مجلات معتبر بين‌المللي چاپ كرده‌اند.

به اين ترتيب آمار تعداد مقالات پژوهشگران ايراني در ISI نسبت به سال گذشته ميلادي، ۵۰ درصد رشد داشته است.

* اين رشد را در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه چگونه ارزيابي مي‌‌كنيد؟

افزايش مقالات پژوهشگران ايراني در مقايسه با ساير كشورهاي منطقه چشمگير است. كشورهاي مصر با ۲ هزار و ۱۴۰، مالزي با هزار و ۴۱۱ و عربستان با هزار و ۱۹ مقاله رتبه‌هاي بعدي توليد مقاله ISI قرار دارند. البته تركيه در همين مدت از ايران پيشي گرفته و ۱۱ هزار و ۶۰۶ مقاله منتشر كرده است.

* و پيش‌بيني شما از روند رو به رشد توليد علم در ايران چيست؟

پيش‌بيني مي‌شود اگر روند توليد علم در كشور ما با اين شتاب ادامه يابد تا پايان سال‌جاري ميلادي ميزان توليد علم ايران، براساس مجلات معتبر بين‌المللي كه در ISI ثبت مي‌شود بالغ بر ۱۲ هزار مقاله خواهدشد.

البته درصورت تحقق اين امر، توليد علم در ايران در مقايسه با سال ۲۰۰۷ حداقل ۳۰ درصد رشد خواهد داشت كه در تاريخ علم ايران بي‌نظير است. اين براي نخستين بار است كه ايران به چنين سطحي از توليد علم دست مي‌يابد و اين نويد بخش آينده‌اي درخشان براي اين مرز و بوم است.

* پايگاه استنادي علوم جهان اسلام(ISC) در اين زمينه چه نقشي دارد؟

سياست‌ها و ضوابط كلان پايگاه استنادي علوم جهان اسلام(ISC) توسط شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي تصويب شد و رئيس‌جمهور نيز آن را براي اجرا ابلاغ كرده است.

با توجه به عملياتي شدن پايگاه استنادي علوم جهان اسلام، آمار توليدات علمي ايران در ISC قابل توجه است و به موازات ثبت توليد علم ايران، اين آمار در ISI نيز ثبت مي‌شود.

همچنين به موازات ثبت توليد علم ايران در نمايه‌هاي معتبر بين‌المللي، پايگاه استنادي علوم جهان اسلام نيز براساس شاخص‌هاي علم سنجي، ارزيابي و رتبه بندي دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشي، پژوهشگران و نشريات علمي كشورهاي اسلامي با زير مجموعه‌هاي مختلفي كه براي آن طراحي شده است را اجرا مي‌كند.

* كار ثبت توليد علم كشورهاي اسلامي در ISC به‌عهده مركز منطقه‌اي است؟

ثبت توليد علم كشورهاي اسلامي در پايگاه استنادي علوم جهان اسلام يكي از وظايف تخصصي مركز منطقه‌اي اطلاع‌رساني علوم و فناوري است. بر همين اساس پژوهشگران ايراني در سال‌هاي ۸۴ و ۸۵ به‌ترتيب ۹ هزار و ۵۹۹ و ۱۰ هزار و ۵۵ مقاله در مجلاتي ISC نمايه مي‌شوند، توليد كرده‌اند.

* اغلب مجلات داراي درجه علمي با تاخير منتشر مي‌شود. درست است؟

تاخير در انتشار، يكي از مشكلاتي است كه مجلات علمي فارسي زبان، با آن روبه‌رو هستند، البته اين تاخير شامل مجلات علمي پژوهشي و علمي ترويجي نيز مي‌شود.

براي حل اين مشكل بايد كميسيون نشريات وزارتخانه‌هاي علوم و بهداشت چاره جويي كنند تا سردبيران اين مجلات ملزم به انتشار به موقع آنها شوند.

ارائه گزارش از توليدات علمي كشور، ارزيابي و رتبه بندي نشريات، پژوهشگران، مؤسسات آموزشي و پژوهشي ايجاب مي‌كند تا مجلات علمي به موقع منتشر شوند. در اين صورت پردازش آنها در اسرع وقت انجام مي‌شود.

بدون توجه به اين مهم و حل اين مسئله، همكاري ISC و ISI دشوار خواهد بود. زيرا ISI مجلاتي را كه با تاخير منتشر مي‌شود در پايگاه خود قرار نمي‌دهد.

تاريخ درج: 22 خرداد 1387 ساعت 19:41 تاريخ تاييد: 22 خرداد 1387 ساعت 20:17 تاريخ به روز رساني: 22 خرداد 1387 ساعت 20:14
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 227]