تابستان آمد بستني ‌خوردن ‌در كوچه‌ فراغت‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: تابستان آمد بستني ‌خوردن ‌در كوچه‌ فراغت‌
جام جم آنلاين: تابستان نزديك است، همان فصلي كه كودكان از ماه‌ها قبل انتظار آن را مي‌كشند و براي آن روزشماري مي‌كنند. حتي دراين‌باره با شما و دوستان خود سخن‌ها داشته‌اند و براي گذراندنش نقشه‌هايي در ذهن پرورانده‌اند.همچنين ايام تابستان براي كودكان ايام خوشي است، روزهاي شادي و نشاط است، ايام وعده‌ها و وعيدهاست، روزهاي فراغت و استراحت است، ايام گردش و تفريح است و از همه مهم‌تر ايام درس و مشق نداشتن و بي‌دردسر زندگي كردن است.

تفريح از مسائل مهم زندگي و نياز به تفريح طبيعي و فطري است و بايد در تمام دوران عمر برآورده شود. در هر سني تفريح مناسب، لذت‌بخش و نشاط‌آور است.

هرچه كارها و فعاليت‌هاي اجتماعي، تلاش‌هاي تحصيلي و حرفه‌اي بيشتر باشد، احتياج به تفريح بيشتر احساس مي‌شود. زيرا در اثر كار اعصاب خسته مي‌شود و تفريح موجب مي‌شود انسان نيرويي تازه همراه با نشاطي نوين به دست آورد و آمادگي بيشتري براي كار و فعاليت پيدا كند.

بنابراين تفريح از كودكي تا پيري براي همه افراد لازم و ضروري است.

تفريح از نظر اسلام‌

اسلام نيز به تمام خواسته‌ها و نيازهاي جسمي و روحي بشر توجه داشته است. لذا درباره تفريح از سوي بزرگان دين دستوراتي داده شده است. امير مومنان علي‌ع تفريح را يكي از وظايف روزانه مردم با ايمان مي‌داند و مي‌فرمايد: شبانه‌روز افراد مؤمن بايد 3 قسمت شود: قسمتي براي راز و نياز با خدا، قسمتي براي اصلاح امر معاش و تأمين زندگي و بخشي هم براي بهره‌برداري از چيزهاي حلال و نيكو (تفريح).

چند نكته‌

بزرگ‌ترين مشكل دانش‌آموزان در ايام فراغت، رعايت نكردن انضباط و بي‌برنامگي است. همين «چه‌كنم‌ها» مشكلات بزرگي به وجود مي‌آورد. بنابراين اولين شرط، داشتن يك برنامه صحيح براي گذراندن ايام فراغت و بخصوص تعطيلات تابستان است تا كودكان دچار سردرگمي نگردند.

چه خوب است اين برنامه‌ريزي با شركت فعال خود كودكان باشد. زيرا انواع بحث‌ها و نشستن و گفتگو كردن با نوجوانان و كودكان به آنان كمك مي‌كند از زمان فراغت خود درست استفاده كنند. بايد به بچه‌ها بياموزيم زندگي خود را تباه نكنند و با تفريحات آني و زودگذر زندگي خو را به خطر نيندازند.

پر كردن اوقاعت فراغت مخصوصا تعطيلات تابستاني با تكرار مطالعه كتاب‌هاي درسي مناسب و جالب نيست. لكن كارهاي بدني و فني براي آسايش و استراحت مغزي دانش‌آموزان در اوقات فراغت مفيد خواهد بود و دانش‌آموزان به انجام كارهاي بدني و فني در ايام فراغت رغبت بيشتري نشان مي‌دهند.

ايجاد انضباط بايد اولين شرط پر كردن ساعات فراغت باشد. بچه‌ها بايد بدانند براي 3 ماه تعطيلات تابستاني هر روز و هر ساعت چه كارهايي انجام دهند. دانش‌آموز بايد بداند بعدازظهر گرم تابستان در كوچه و خيابان دويدن يا فوتبال بازي كردن يك نوع وقت‌كشي و از طرف ديگر موجبات آزار و مزاحمت ديگران را فراهم مي‌كند.

براي ايام فراغت بايد به گونه‌اي برنامه‌ريزي شود تا تقويت و افزايش اين صفات را در بچه‌ها فراهم كند: احترام به خود، احترام به بزرگترها، ايمان و اطمينان به خود و خانواده، راستگويي و جوانمردي، حفظ و رعايت بهداشت شخصي و محيط، حمايت از كوچكتران و ابراز محبت و مهرباني به آنان، پايبندي به دين و مذهب و سعي در عمل به احكام، احترام به قوانين و مقررات اجتماعي، حفظ عفت و پاكدامني و...

فعاليت‌هايي در ايام فراغت يا برنامه‌ريزي صحيح فعاليت‌هاي گوناگون زيادي مي‌توان براي كودكان پيش‌بيني كرد و ما در اينجا به بيان بعضي از آن فعاليت‌ها اشاره مي‌كنيم.

مسافرت و گردش‌

مسافرت يكي از تفريحات سالم و لذتبخشي است كه در سلامت جسم و روان موثر است. در اهميت مسافرت همين بس كه در قرآن كريم 10 آيه، انسان را به سير و گردش در زمين فرمان داده است تا در اثر گردش و مسافرت و ديدن آثار گذشتگان با وضع و حال مردم آشنا شوند علل انحراف و انحطاط و همچنين عوامل موفقيت و اعتلاي اقوام گذشته را دريابند و با دل‌هاي زنده و بيدار و گوش‌هايي شنوا و چشماني بينا زندگي كنند.

پيامبر اسلام فرمود: «سفر كنيد تا سالم و تندرست باشيد». آري كساني كه براي رفع خستگي و تجديد نيرو در ايام بيكاري به سفر مي‌روند، هم تفريحي مسرت‌بخش انجام داده‌اند و هم به يكي از عوامل تندرستي دست يافته‌اند.

امروزه از نظر پزشكي ثابت شده است زندگي تكراري، كار و خوراك يكنواخت ضرر دارد و اعضاي بدن را زودتر فرسوده و ناتوان مي‌كند و اكثر اطباء تغيير و ايجاد تنوع در زندگي را جزو برنامه‌هاي بهداشتي قرار مي‌دهند.

نكته قابل ذكر اين است كه مسافرت بايد مثل همه امور هدف داشته باشد. يكي از هدف‌هاي مسافرت ديدن آثار باستاني، بازديد از موزه‌ها و نقاط ديدني، كارخانه‌ها، صنايع، پارك‌ها، جنگل‌هاي مصنوعي و طبيعي، غارها و مكان‌هاي ديدني ديگر است تا در افزايش وسعت ديد و بينش فرزندان اثر گذارد.

راهپيمايي، كوهنوردي، گردش‌هاي خانوادگي، مسافرت‌هاي دسته‌جمعي، اردوها و امثال آن درس‌هاي زنده‌اي از طبيعت به انسان مي‌دهد و بالاخره زيارت مكان‌هاي متبركه كه اثر رواني و روحي و تربيتي انكارناپذيري در فرزندان دارد.

به هنگام گردش و مسافرت موقعيت‌هاي خاصي پيش مي‌آيد كه مي‌توانيم راه‌ها و رموز صحيح زندگي اجتماعي و تربيتي را به كودكان و نوجوانان بياموزيم و با نشان دادن نمونه‌هايي از عواقب نامطلوب ناشي از تنبلي، بيكاري و بي‌بندوباري راه‌هاي جلوگيري از انحراف و فساد را به آنان بياموزيم و آنان را ترغيب و تشويق كنيم تا با تلاش و اميد، آينده خود را به بهترين وجهي بسازند.

تهيه كلكسيون گل و گياه، حشرات، انواع سنگ‌ها، عكاسي و نقاشي از مناظر طبيعي، ازجمله تفريحات مفيد و پرحاصلي براي اوقات فراغت بچه‌هاست.

فعاليت‌هاي ورزشي‌

ورزش از تفريحات سالم و سودمند و مانند مسافرت نشاط‌انگيز است. ورزش علاوه بر سلامت بدن به سلامت روح هم كمك مي‌كند و از آنجا كه نيك‌بختي هر كس با سلامت روح و بدن او بستگي كامل دارد، اهميت ورزش معلوم مي‌شود. امروز همه اقرار دارند ورزش بدن را قوي و روح را قدرت مي‌بخشد.

فعاليت‌هاي ورزشي باعث ايجاد روحيه كار دسته‌جمعي، حس ابتكار، احساس موازنه و تعادل، چابكي و كارآمدي بدني، ازخودگذشتگي و اطمينان است و به طور كلي ورزش، تندرستي و سلامت را به تن و روان هديه مي‌كند. ورزش‌هايي مثل تيراندازي، اسبدواني و شنا مورد توجه بزرگان دين بوده و پيامبر اسلام فرموده است: به فرزندانتان شنا و تيراندازي بياموزيد.

فعاليت‌هاي تحقيقي و مطالعاتي‌

فعاليت‌هاي تحقيقي و مطالعاتي باعث افزايش شعور و آگاهي و ارضاي حس كنجكاوي كودكان و نوجوانان مي‌شود. بعضي از تحقيقات مي‌تواند از سال‌هاي آخر دبستان شروع و تا دانشگاه و حتي بعد از آن ادامه يابد. هدايت فرزندان به سمت تحقيقات اگر درست انجام شود، مي‌تواند اوقات فراغت را به نحو مطلوبي پر كند.

فعاليت‌هاي تحقيقاتي و مطالعاتي در معارف اسلامي و كتب ارزنده، علاوه بر بالا بردن اطلاعات مذهبي، ادبي و فكري در تزكيه و تهذيب فرزندان نيز مفيد است. كودكان از فعاليت‌هاي هنري كه جنبه خلاقيت دارند بشدت لذت مي‌برند لذا كارهايي مثل خطاطي، نويسندگي، طراحي، نقاشي، گل‌سازي، گلدوزي، قاليبافي، حصيربافي، قلمزني و ساير كارهاي دستي براي كودكان و نوجوانان شادي‌آفرين، سودآور و مفيد است.

ورود به ميدان كار و كارگري‌

كارهايي مثل كمك در جمع‌آوري محصولات كشاورزي، جوشكاري، آهنگري، نجاري، سيم‌كشي، لوله‌كشي، تعميرات وسايل خانگي مانند يخچال، شوفاژ، راديو، تلويزيون، تلفن، بخاري، اتو برقي و پنكه، آشنايي با سيستم‌هاي مخابراتي، كاربرد رايانه و... همه از كارهاي مورد علاقه دانش‌آموزان است.

اشتغال در كارهاي خدماتي مثل كارآموزي در مراكز پزشكي، دندانپزشكي، يادگيري واكسيناسيون و تزريقات، نسخه‌پيچي، كمك‌هاي اوليه، حسابداري، صندوقداري و امثال آن علاوه بر احساس شخصيت و احساس مفيد بودن، وابستگي به اجتماع و كشور را در كودكان، نوجوانان و جوانان فراهم مي‌كند و نيز مي‌تواند تجربه‌اي براي انتخاب شغل آينده باشد.

همراهي با والدين‌

در صورت امكان خوب است والدين فرزندان را به محل كار خود ببرند و با رموز شغل و حرفه خود آشنا كنند. والدين بايد در حد وسع و توان فرزندانشان از او كار بكشند و اجازه ندهند فردي تن‌پرور و بيكار بار بيايد. مادران در ايام تعطيلات تابستاني فرصت خوبي دارند دختران خود را با آشپزي، نظافت، خياطي و ساير وظايف خانه‌داري و فنون مديريت خانه آشنا كنند تا آنان بتوانند در آينده كدبانوهاي خوبي باشند.

گذراندن اوقات فراغت‌

گذراندن اوقات فراغت دانش‌آموزان خصوصا در مورد كودكان و نوجوانان يكي از مسائل حساس ودرعين‌حال پرمخاطره است. اين حساسيت در تعطيلات تابستان به اوج خود مي‌رسد. تا آنجا كه مي‌توان گفت با فرارسيدن فصل تابستان و هجوم خيل چندين ميليون دانش‌آموز يكي از مشكلات جدي خانواده‌ها مسأله پر كردن اوقات فراغت كودكان و نوجوانان است.

از طرف ديگر پر كردن اوقات فراغت دانش‌آموزان در تعطيلات تابستاني به لحاظ اين كه هم بتواند از نظر رواني و اجتماعي ثمربخش بوده و هم براي كودك و نوجوان خسته‌كننده نباشد، كاري بسيار ظريف و درعين‌حال دشوار است.

به علت همين دشواري و ظرافت، انجام اين كار مهم از عهده والدين به تنهايي ساخته نيست و بايد نهادها و سازمان‌ها با ايجاد امكاناتي مثل تشكيل اردوها، كانون‌هاي هنري، سازمان‌هاي ورزشي، كاروان‌هاي سياحتي و امثال آن به كمك والدين بيايند و از طرف ديگر با دادن امتيازاتي به كودكان و نوجوانان مثل دادن بليت نيمه بها براي مسافرت در ايام تابستان و بليت‌هاي مجاني براي بازديد از موزه‌ها و استفاده از اسباب‌‌بازي‌هاي پارك‌ها و استخرهاي شنا و امثال آن، والدين را در برنامه‌ريزي ايام فراغت دانش‌آموزان ياري دهند. اينك به ذكر بعضي از نكات كه در مورد گذراندن ايام فراغت دانش‌آموزان بايد مورد نظر باشد، مي‌پردازيم.

صابر محمدي‌
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 439]