امام موسي صدر چهره ملي و مذهبي لبنان

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: امام موسي صدر چهره ملي و مذهبي لبنان
حسن سلاميمسلمانان، مسيحيان و دروزيان لبنان امام موسي صدر رهبر شيعيان اين كشور را كه در 31 آگوست 1978 ميلادي (30 سال پيش) در ليبي ربوده شد به عنوان يك چهره ملي و مذهبي مي شناسند.هفته گذشته يازدهم خرداد 1387 خورشيدي تحقيقات قضايي درباره پرونده ربوده شدن امام صدر پايان يافت و «سميح الحاج» قاضي تحقيق پرونده آن را قبل از صدور حكم نهايي به دادستان لبنان ارجاع داد.روزنامه هاي لبناني السفير و النهار به نقل از سميح الحاج نوشتند كه گذرنامه امام موسي صدر كه پس از ربوده شدن او در ليبي، در ايتاليا پيدا شده، مخدوش و جعلي بوده است. مقامات ليبي مدعي اند امام صدر اين كشور را به مقصد ايتاليا ترك كرده است اما دولت رم بارها اعلام كرده كه وي وارد ايتاليا نشده است.همچنين سميح الحاج سه شنبه هفتم اسفند 1386خواهان آن شد كه «معمر قذافي» رهبر ليبي و ديگر مقامات متهم به دست داشتن در ربودن امام موسي صدر، حداكثر تا دو ماه آينده در دادگاه لبنان حاضر شوند، در غيراين صورت حكم غيابي توقيف آنها صادر خواهد شد. يكي از رهبران مخالف دولت ليبي بهمن ماه گذشته گفته بود كه رهبر شيعيان لبنان زنده است و در زنداني در جنوب ليبي به سر مي برد.تبار و ريشه خاندان صدر كه ايراني هستند، به جنوب لبنان بازمي گردد و مورخان نوشته اند كه جد پدري سيد موسي صدر از اين كشور به نجف مهاجرت كرد و در آنجا به مقام عالي علمي رسيد و يكي از پسرانش كه يك روحاني برجسته بود از عراق به قم آمد.امام موسي صدر در 14 خرداد 1307 خورشيدي در قم متولد شد، تحصيلات حوزوي و غيرحوزوي را در اين شهر به پايان رساند و سپس در رشته حقوق دانشگاه تهران مشغول تحصيل شد و مدرك ليسانس گرفت.وي در سال 1332 براي تكميل تحصيل علوم حوزوي به نجف رفت و سپس به ايران بازگشت و در قم به همراه شمار ديگري از روحانيون روشن بين مجله «مكتب اسلام» را منتشر كرد. وي در سال 1338 (1959 ميلادي) پس از درگذشت «آيت الله سيدعبدالحسين شرف الدين» رهبر وقت شيعيان لبنان و به وصيت ايشان به اين كشور مهاجرت كرد، در شهر «صور» 80 كيلومتري جنوب بيروت اقامت كرد و رهبري شيعيان و مسووليت آگاهي دادن به آنان را بر عهده گرفت.امام موسي صدر به عنوان نخستين گام، مجلس اعلاي اسلامي شيعه لبنان را تاسيس و مجلس نمايندگان اين كشور آن را تصويب كرد و خود به اتفاق آرا به رياست مجلس اعلا رسيد. خطوط اصلي سياست امام موسي صدر، رهبري مردمي وي، قدرت ارتباط با دولت و طوايف لبنان به ويژه اهل سنت و مسيحيان، شيوه هاي اجرايي، قدرت تشكيلاتي و پيام سياسي و ديني وي خيلي زود تجلي و اهميت پيدا كرد.پيام سياسي امام صدر اين بود كه شيعيان بايد از كليت نظام سياسي لبنان حمايت كنند زيرا بهترين چارچوب ممكن براي حفظ طايفه شيعه است و ديگر طايفه هاي لبنان از اين پيام استقبال كردند. رهبر ربوده شده شيعيان لبنان در نيمه دهه 1960، پيوستن بسياري از جوانان شيعه به سازمان هاي چپگراي كمونيست و لائيك را با نگراني شاهد بود، از اين رو ضد جريان چپگرايي كه ليبي از آن حمايت مي كرد، حركت كرد.مخالفت امام موسي صدر با كمونيسم و گرايش بعثي ريشه در ديدگاه و نگرش مذهبي وي داشت كه با جريان هاي لائيك و چپ، سر سازگاري ندارد و او معتقد بود كه اين جريان ها يكي از عوامل انحراف عقيدتي شيعيان و ديگر طوايف لبنان به شمار مي روند.«ژوزف اولمرت» نويسنده كتاب «شيعه لبنان» بر اين باور است كه «چپگرايان كمونيست درخصوص مبارزه و مقابله با يك روحاني مردمي و نجف رفته كه در مورد محرومان لبنان و لزوم تغيير و تحول ريشه يي در وضعيت و شرايط زندگي آنان شعارهايي مشابه شعار چپگرايان مطرح مي كرد با دشواري هاي زيادي روبه رو شدند.» به اذعان بيشتر پژوهشگران و مردم لبنان، قدرت و توانايي امام موسي صدر طي 15 سال و تا آغاز جنگ داخلي در اين كشور در سال 1975 چه در ميان طايفه شيعه لبنان و چه خارج از آن همواره در حال افزايش بود و به همين خاطر دشمني گروه هاي چپگراي كمونيست و رهبران سنتي با وي بيشتر شد. با آغاز دهه 1970، جنوب لبنان مساله اساسي و محوري حركت اجتماعي امام موسي صدر شد و او براي تغيير چهره اين منطقه و مبارزه با فقر، ناامني، بي سوادي و بيكاري اقدام هاي مهم اجتماعي، آموزشي، عمراني و رفاهي انجام داد و موسسه هاي گوناگون تاسيس كرد كه همچنان زير نظر خواهرش «رباب صدر» فعال هستند.رهبر ربوده شده شيعيان لبنان همچنين در سال 1975 تشكيلات منظمي به نام «جنبش محرومان» را به وجود آورد و چندي بعد شاخه نظامي اين جنبش زير عنوان واحدهاي مقاومت لبنان (امل) راه اندازي شد كه اكنون در قالب يك حزب سياسي و به رهبري «نبيه بري» فعاليت مي كند و بدين ترتيب طايفه شيعه به يك گروه قوي اجتماعي و سياسي در لبنان تبديل شد. امام صدر همچنين با آغاز جنگ داخلي لبنان اساسي ترين وظيفه خويش را توقف اين جنگ و اعلام بيطرفي طايفه شيعه قرار داد، جنبش امل را از ميدان هاي درگيري دور نگه داشت و خود نقش ميانجي را ايفا كرد.خودداري رهبر ربوده شده شيعيان از شركت در جنگ داخلي لبنان به افزايش كينه جريان هاي چپگراي تندرو كمونيستي نسبت به وي منجر شد و حتي مورد تهديد اين جريان ها و كشورهاي پشتيبان آنها به ويژه ليبي قرار گرفت. در سال سوم جنگ داخلي واقعه يي بسيار مهم اتفاق افتاد كه نه تنها سرنوشت شيعيان كه وضعيت همه مردم لبنان را تحت تاثير قرار داد و آن ربوده شدن امام موسي صدر بود. او در سوم شهريور 1357 خورشيدي 25 آگوست 1978 براي ديدار رسمي از ليبي - و با هدف تشويق رهبران اين كشور به كمك براي توقف جنگ داخلي لبنان - به همراه دو نفر از يارانش كه يكي روزنامه نگار بود وارد اين كشور شد و قرار بود پس از گذشت چند روز ليبي را به مقصد ايتاليا ترك كند اما او هرگز به ايتاليا نرسيد و در 31 آگوست همان سال ربوده شد. به رغم آنكه تاكنون اقدام مردم، خانواده امام موسي صدر و دولت هاي لبنان براي روشن شدن سرنوشت وي به دليل پاسخگو نبودن ليبي نتيجه بخش نبوده اما آنان همچنان اميد به بازگشت اين چهره ملي و مذهبي دارند.سميح الحاج قاضي تحقيق پرونده ربوده شدن امام صدر و نيز «فوزي صلوخ» وزير امور خارجه مستعفي دولت لبنان كه از هواداران جنبش امل است وعده داده اند براي كشف حقيقت ناپديد شدن وي در ليبي، در سطح قضايي و سياسي و ديپلماتيك به اقدام موثر دست بزنند.
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 550]