نگاهي به كتاب «راز آشكارا» نوشته ميلاد كيايي جهان خاطرات

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: نگاهي به كتاب «راز آشكارا» نوشته ميلاد كيايي جهان خاطرات
شكرالله رحيم خانياگر نگاهي به گذشته پربار اما همراه با فراز و نشيب موسيقي ايراني بيندازيم، مي بينيم كه متاسفانه آنچه امروزه به عنوان دستمايه موسيقي ايراني (رديف هاي سازي و آوازي) به دست ما رسيده نتيجه دريافت و انتقال سينه به سينه از نسل هايي است كه تغيير و تاثير شرايط و تحولات اجتماعي در روند پيشرفت، پسرفت يا سكون آن به طور حتم موثر بوده اما واقعيتي كه در اينجا بايد به آن اشاره كرد كم بودن ميزان تاليف و تدوين آثار مكتوب و باقيمانده در زمينه موسيقي است كه در يك جمع بندي مي بينيم كه تعداد آثار باقيمانده از گذشته بسيار معدود و انگشت شمار است. نتيجه آنكه هيچ تناسبي بين تئوري و عمل در گذشته موسيقي ايراني وجود نداشته است.پس از اين دوره رخوت طولاني كه قبلاً به آن اشاره شد در اواخر دوره قاجاريه به علت وقوع يكسري تحولات چشمگير در نظام سياسي- اجتماعي از جمله وقوع انقلاب مشروطيت، گسترش تبادلات فرهنگي با دنياي خارج و مهم تر از همه ظهور و گسترش رسانه هاي ارتباط جمعي و صنعت چاپ شاهد جهشي چشمگير از جمله برداشتن قدم هايي در جهت ثبت و نگارش نغمه هاي موسيقي ايراني (نت نويسي)، بررسي و ثبت آثار و احوال برخي موسيقيدانان آن دوره و استفاده از دستگاه هاي اوليه ضبط صدا (فونوگراف) و بعدها استفاده از دستگاه هاي پيشرفته تر صوتي و تصويري در اين زمينه هستيم كه اين روند و سير صعودي همچنان و تا زمان حاضر ادامه دارد. هرچند اين واقعيت را هم نبايد ناديده گرفت كه به دنبال اين تحولات و در دهه ها و خصوصاً سال هاي اخير، در بازار آشفته نشر ضمن ارائه آثار فاخر و ارزشمند شاهد آثاري خالي از پشتوانه علمي و هنري در زمينه موسيقي بوده ايم كه هدفي جز منافع مادي و شهرت طلبي پشتوانه اينگونه آثار نبوده است. كتاب «راز آشكارا» از آن دسته منابع درخور توجه است كه با هدف ثبت و انتشار خاطرات و ديدگاه هاي نزديك به پنجاه سال فعاليت هنري ميلاد كيايي (آهنگساز و نوازنده سنتور) در قالب گفت وگوي طولاني پرسشگر با ايشان و به صورت گفت وگوي محاوره يي به رشته تحرير در آمده است. استفاده از بياني خودماني و در عين حال شيوا و پرهيز از كاربرد افراطي واژه ها و اصطلاحات تخصصي موسيقي از ديگر ويژگي هاي «راز آشكارا»ست كه به گيرايي و ترغيب خواننده به ادامه مطالعه و همچنين امكان استفاده كساني كه با موسيقي آشنايي چنداني ندارند كمك مي كند. غاحتمالاً جناب كيايي به اين نكته به خوبي واقف بوده كه كاربرد و جايگاه طرح اصطلاحات و واژه هاي تخصصي اغلب در كلاس هاي تدريس موسيقي و... استف و طي آن تصويري از وضعيت و روابط اجتماعي هنرمندان و مردم ايران در سال هاي دهه چهل و بعد از آن ارائه مي شود. بيان خاطرات تلخ و شيرين زندگي هنري و نتيجه گيري از تجربيات گذشته در بخش هاي پاياني گفت وگو از جمله مطالب گنجانده شده در كتاب «راز آشكارا» است. از ديگر ويژگي هاي مثبت اين كتاب، پوشش هنرمندان نسل هاي اول، دوم و سوم موسيقي ايران به صورتي پيوسته است. شهامت آقاي كيايي در معرفي و بيان خاطره از هنرمنداني كه به علت پاره يي محدوديت ها يا عوامل ديگر طي سال ها نام آنها كمتر مطرح شده يا بعضاً ناشناخته مانده اند اما آثار آنها در ميان مردم و دوستداران هنر خودنمايي كرده ولي كمتر كسي با صاحب اثر آشنا بوده يا بيان نقاط ضعف و قوت توامان برخي از هنرمنداني كه درباره آنها نقل خاطره يا بيان ديدگاه صورت گرفته را مي توان از ديگر وجوه مثبت كتاب برشمرد.از آنجايي كه در انجام هر فعلي هرچند با اهداف متعالي علاوه برنقاط قوت و مثبت، احتمال وجود نقصان و اشتباه هم هست و همواره سعي صاحب اثر در به حداقل رساندن كاستي ها و افزايش نقاط مثبت در ارائه آثار بعدي است كتاب «راز آشكارا» هم از اين قاعده مستثني نبوده و در كنار نقاط مثبت فراواني كه قبلاً اشاره شد داراي ابهامات و تا حدودي ضعف هايي است كه به خاطر ارادت و دوستي حقير با استاد كيايي كه بارها به عنوان شاگرد اخلاقي خدمت ايشان رسيده و پندها و اندرزهاي ارزنده شان را به جان دل خريده ام در بخش پاياني اين مبحث به ذكر چند مورد از نقاط ضعف كتاب مي پردازم.1- مولف در مقدمه كتاب ضمن بيان اهداف خود از تاليف كتاب ليست نسبتاً بلندبالايي از افرادي كه در انجام اين مجموعه او را ياري كرده اند مي آورد اما هيچ اشاره يي به نقش آنها در تهيه مجموعه نشده در صورتي كه در اينگونه موارد نويسنده يا صاحب اثر به طور معمول حداكثر به اسم سه يا چهار نفر و اغلب نقش آنها در تهيه مجموعه اكتفا مي كند.2- ظاهراً كل مجموعه كتاب شامل گفت وگويي است كه طي آن يك نفر به عنوان پرسشگر سوالاتي را مطرح مي كند و جناب كيايي در قالب پاسخ هاي داده شده به بيان مطالب و طرح ديدگاه هاي خود مي پردازد اما برخلاف آنچه از ظاهر كتاب برمي آيد و با توجه به اشاره مولف در مقدمه كه؛ بخش هايي از مطالب كتاب حاضر شامل تعدادي از گفت وگوهاي انجام شده مطبوعاتي و راديويي مولف است كه طي چند سال اخير در مطبوعات چاپ شده اما مي بينيم كه در متن كتاب هيچ اشاره يي به نام نشريه، تاريخ چاپ و شخص گفت وگوكننده مورد اشاره مولف نشده است.3- عدم رعايت توالي زمان در بيان خاطرات (البته در موارد اندك) و طرح پاره يي موضوعات و خاطرات غيرمرتبط با اهداف تاليف موضوع كتاب.4- در جايي كه خاطراتي از دوستي و همكاري هنري ميان مولف (ميلاد كيايي) و محمدرضا لطفي مطرح مي شود واقعاً جا داشت كه با توجه به توانايي ها و خدمات ارزنده اين استاد موسيقي ايراني مطالب بيشتري در مورد ايشان بيان مي شد.كتاب «راز آشكارا » مجموعه يي است در380 صفحه كه براي اولين بار همزمان با برگزاري نمايشگاه بين المللي كتاب تهران (ارديبهشت 1387) توسط انتشارات بدرقه جاويدان چاپ شده و در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
سه شنبه 21 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 248]