واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: طراحان جوان در گذرگاه اميد و انتظار مدل هايي كه حيا را نشانه مي روند
گاليا توانگر چند سال بر روي يك سري طرح ها و مدل هاي اسلامي توسط طراحان مختلف كار مي شود، بعد نمايشگاه برپا مي كنند تا بگويند حرف هايي براي گفتن دارند، اما بعد از برپايي نمايشگاه دنباله كار را چه كسي مي گيرد؟ كارهايي كه صورت گرفته در كجا و طبق چه برنامه اي بايد در سطح جامعه نمود پيدا كنند؟نمايشگاه كه تمام مي شود، دانشجوي رشته طراحي به كلاس برمي گردد، مزون داران در سالن هاي خصوصي خود مشغول طراحي لباس براي قشر خاصي از جامعه مي شوند و مسئولين هم با تشويق چند طرح برتر گمان مي برند مسئوليت خود را به بهترين نحو انجام داده اند!كدام كارگاه براي توليد انبوه طرح ها راه اندازي شده است و يا لااقل بخش خصوصي را جذب كرده ايم كه در توليداتشان از طرح هاي بومي استفاده كنند؟طرح هاي به نمايش درآمده عكس و پوستر و كاتالوگ مي شوند، به دست مزون داران خارج مرزها مي رسند و با گران ترين قيمت براي اقشار خاص برش خورده و دوخته مي شوند... حكايت همكاري بين دست اندركاران توليد پوشاك (به ويژه پوشاك بانوان) همان داستان چشم و همچشمي و رقابت ناسالم است. در حالي كه بايد بپذيريم يك كار گروهي براي بسترسازي فرهنگي تاثير به مراتب بهتري خواهد داشت. مزون دار بخش خصوصي حاضر نيست طرح چند ميليوني خود را بدون كوچكترين هزينه اي وارد يك نمايشگاه عمومي كند تا از آن افراد ناشناس كپي بردارند. استاد دانشگاه راضي نيست طرح كلاسيك خود را در كنار طرح دانشجويش ببيند. مشكلات از همين نقطه عدم همكاري و هماهنگي آغاز مي شود و مثل قارچ توسعه پيدا كرده تاجايي كه به تشويق چند طرح و اختتاميه نمايشگاه بسنده مي كنند. مي خواهد لباسش تك باشد بعضي ها دوست دارند به شكلي منحصر بفرد لباس بپوشند، به گونه اي كه هيچ فردي در فلان مجلس مهماني و شب نشيني، در كوچه و خيابان و ... لااقل پوششي شبيه آن چه آنها پوشيده اند، نداشته باشد. مريم صالحي يكي از مشتريان هميشگي خياطي است. وي از لا به لاي خاطراتش مي گويد:«پارسال براي عروسي دخترم لباس سفارش دادم. اگرچه وضع مالي خوبي داريم ولي حاضر نيستم براي يك دست لباس (حتي در عروسي دخترم) بيشتر از 400 هزار تومان هزينه كنم. در مدت زماني كه انتظار مي كشيدم تا خانم خياط اندازه ها را بگيرد، مشتري ديگري لباسش را تحويل مي گرفت. زماني كه مي خواست هزينه كار را بپردازد يك چك يك ميليون توماني به مزون دار داد و گفت: خواهش مي كنم مدل لباسي را كه برايم طراحي كرده ايد، همين جا پاره كنيد و اصلاً فراموش كنيد كه چنين چيزي دوخته ايد!»با نگاه متعجبم علت را جويا شدم، خانم خياط پاسخ داد:«مي خواهد لباسش تك باشد!»كارگاه ها را فعال كنيمواقعيت اين است كه نوع انتخاب هر شهروندي به شخصيت و روحيه او مربوط است. مي توان اعتراض كرد كه خانم براي سفارش لباس منحصر به فرد خود، شيوه اسراف كاري را در پيش گرفته اند. اما اگر كارگاه توليدي داشتيم و قادر بوديم براي هر قشري با توجه به سليقه اش لباس طراحي كنيم، چك يك ميليون توماني صرف توسعه كار چند دانشجوي رشته طراحي لباس مي شد كه در كارگاه فعال بودند. شيرين دوايي يكي از مزون داران توضيح مي دهد:«چرا هميشه كار را دسته بندي مي كنيم، مثلاً مي گوييم پوشاك زنانه، مردانه، بچه گانه و بعد نمايشگاه برگزار مي كنيم. به نظر من به جاي نمايشگاه بايد يك سري مراكز ثابت راه اندازي كرد كه طراحان ما از هر قشري با هر گرايشي در طول سال مدل هاي خود را ارائه دهند. از طرف ديگر با حمايت دولت و بخش هاي خصوصي كارگاه هايي داير شوند كه قادر باشند براي هر طبقه اجتماعي لباس بدوزند. اين كار بايد به گونه اي باشد تا اگر يك مشتري، لباس مهماني مناسبي بخواهد بتوانيم در اين كارگاه به نيازش پاسخ دهيم يا دختر جوان ديگري لباس دانشجويي مي خواهد، باز براي او هم با توجه به سليقه و پول توجيبي اش طرح داشته باشيم.»دوايي ادامه مي دهد:«متاسفانه الان همه فعاليت ها تقريباً زيرزميني شده اند. هر توليدي مي خواهد به هر قيمتي حتي با توجه به طرح ها و مدل هاي وارداتي سليقه بازار را به نفع خود تغيير دهد.» نگراني غرب از پوشش هاي اسلامي به لباس هاي قرن 19 اروپا نگاه كنيد. هيچ نقشي روي آن ها نيست، ولي از پارچه هاي براق و تور به نحو چشمگيري استفاده شده است. چرا؟ چون اروپا نقوش اصيل ايراني چون بته جقه و لوتوس (نيلوفر آبي) را نداشته اند. به مانتوهاي امروزي نگاه كنيد، اين قدر سطحي نگرانه طراحي شده اند كه طراح مي پندارد با اضافه كردن چند تكه تور سليقه مخاطب را راضي نگاه مي دارد. صنوبر هاشمي دختر جواني است كه مشغول انتخاب مانتو است. وي با اشاره به يكي از مدل ها مي گويد: «اين يكي را نگاه كنيد، اين قدر دور تا دورش تورچين داده اند كه ياد لباس هاي راحتي در خانه مي افتم.» دكتر فاطمه بهرامي عضو هيئت علمي جهاد دانشگاهي توضيح مي دهد: «خيلي دوست دارم براي دانشجويانم كارگاهي تدارك ببينم كه در آن مشغول به كار شوند و دستمزدشان براي خودشان باشد. دوست دارم فكرهاي جوان به كار گرفته شوند. خودم سه دختر دارم و مي دانم چه مي خواهند؟ توان ما شايد تنها در حد پوشش دادن كار دانشجويي است، ولي توان حمايت از كارگاه هاي سطح شهر را كه نداريم. راه اندازي كارگاه هاي سطح شهر به حمايت دولتي نياز دارد.»دكتر بهرامي اين سخن دكتر شريعتي را زمزمه مي كند كه: «مگوييد شيرين است. مگوييد رنگين است. اين طباخ حسود و كينه جو (شيطان) چنان شيرين و رنگين مي پزد تا شما را از ادامه راه باز دارد. او از يك گام برداشتن شما بيمناك است.» وي با بيان اين جملات ادامه مي دهد: «هدف غرب رواج برنامه هاي خود در قالب پوشش زنان ماست. ما بايد تا دير نشده به فعاليت هاي حمايتي از كارگاه هاي توليدي دست بزنيم.»با نگاه كارشناسان به پيش رويممشتريان برخي از طراحان لباس- اتفاقا با گرايش مدل هاي اسلامي- در خارج از مرزها هستند. طراحان پول هاي كلاني مي گيرند و مدل ها را به خارج كشور صادر مي كنند. در يك كلام مي توان گفت با شرايط فعلي مدل هاي اسلامي در حيطه رقابت بين المللي اسير شده اند و دامنه اين رقابت هيچ گاه به داخل كشور كشيده نشده است، چون سرمايه گذاري در آن سوي مرزهاست.فرشته ساساني مديركل دفتر امور بانوان وزارت كشور مي گويد: «رجوع به طرح هاي سنتي يكي از محورهاي مهم در طراحي لباس است، اما اين مهم با وجود مطلوبيت و درخواست عمومي هنوز با موانعي چون نحوه گسترش تهيه، توزيع و پايين آوردن قيمت آن روبروست. به همين دليل در محدوده برخي محافل خصوصي استفاده مي شود. ايران جز معدود كشورهايي است كه تنوع زيادي در زمينه مدل، پوشش و رنگ لباس دارد و اين امر ناشي از تعميق هويت ملي و پايداري فرهنگ ايران است كه متاسفانه امروزه در تقابل با توليدكنندگان كه صرفا سود و مقاصد بين المللي را مدنظر دارند، مواجه شده است. وي ادامه مي دهد: «به تازگي گرايش به استفاده از طرح هاي سنتي در حاشيه دوزي لباس ها، كيف و كفش و... بيشتر شده، اما ضروري است جهت گسترش معقول اين طرح ها كار كارشناسي عميقي صورت پذيرد و مراكز توليدي از اين جهت تغذيه شوند».توجه بيشتر به لباس هاي پوشيدهپس از موج برهنگي غرب يك احساس خاص مي گويد كه دوباره به سمت مدل هاي پوشيده ميل و رغبت بيشتري وجود دارد. اين احساس حتي در طرح هاي لباس هاي مجلسي و عروسي ديده مي شود. مثلا در خاورميانه لباس هاي بلند خواهان بيشتري دارند.مهرانه سعادت يكي از مزون داران شهر تهران است از كارهاي همكارانش مي گويد: «شيخ نشين هاي منطقه روي طرح هاي ايراني تاكيد مي كنند. حتي براي لباس عروس شاهزادگان و نوادگان خود پول هاي كلاني مي دهند تا لباس شان را طراح ايراني تهيه كند. آخرين لباس نزديك هفت ميليون تومان طراحي شده است!»سعادت ادامه مي دهد: «چرا از اين فضاي تقاضا سود نبريم و كارها را ارائه نكنيم. البته براي گسترش داخلي طرح ها برنامه ريزي اساسي لازم است.»اين مزون دار مي گويد: «وارد نمايشگاه كه شدم همه جا پر از لباس هاي عهد قاجاري و رنگين كمان بود. اين لباس ها مخاطب ندارند. بايد لباس با توجه به شرايط روز طراحي شود. من در طرح هاي سنتي كاربرد امروزي را نيز در نظر مي گيرم. براي سرآستين لباس از خرده پارچه هاي خنزل پنزل هاي منوچهري استفاده مي كنم. مي دانيد اين تكه پارچه ها با چه قيمتي خريد و فروش مي شوند؟ در حقيقت پارچه رامتري مي پسندم و مي خرم، ولي در توليد انبوه از اين پارچه هاي اصل استفاده نمي شود، از نقش آنها سود مي بريم. كيفيت كار از اصل دور مي شود، ولي كميت با حفظ ريشه هاي سنتي حاكم خواهد بود. دولت بايد در زمينه تهيه مواد اوليه كار نيز حمايت كند. البته بسترسازي در جهت تشويق سرمايه گذاري خصوصي هم گام موثري خواهد بود.»
سه شنبه 21 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کيهان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 617]