هنرمندان و مسئولان هنرهاي نمايشي در گفتگو با «جام‌جم» بررسي مي‌كنند خصوصي‌سازي ‌تئاتر؛ از روِيا‌ تا واقعيت‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: هنرمندان و مسئولان هنرهاي نمايشي در گفتگو با «جام‌جم» بررسي مي‌كنند خصوصي‌سازي ‌تئاتر؛ از روِيا‌ تا واقعيت‌
جام جم آنلاين: بعد از انتشار بيانيه جمعي از هنرمندان تئاتر درباره چگونگي تخصيص بودجه هنرهاي نمايشي، موضوع ارتباط مراكز دولتي با اهالي تئاتر و سازوكار حمايت از اين هنر به بحثي فراگير تبديل شده است. در اين بحث، يكي از محورهايي كه به آن زياد توجه مي‌شود، موضوع حركت هنرهاي نمايشي كشور به سمت خصوصي شدن است كه نظرات متفاوتي درباره آن ابراز مي‌شود.

داوود رشيدي كه بيش از 4 دهه است در اين عرصه فعاليت مي‌كند، در ارتباط با ضرورت خصوصي‌ شدن تئاتر ايران مي‌گويد: راه آينده تئاتر كشور از خصوصي‌سازي مي‌گذرد. براي نيل به اين هدف دولت ابتدا بايد كارهاي اساسي و مهمي انجام دهد تا بستر براي اين حركت فراهم شود.

اما اين بسترسازي كه رشيدي به آن اشاره مي‌كند، شامل چه مواردي مي‌شود؟ نادر برهاني مرند، نويسنده و كارگردان در اين باره توضيح مي‌دهد: پيش از هر چيز دولت بايد به بخش خصوصي اعتماد كند. پس از آن هم بايد قوانين فعلي بويژه آنها كه با اصل 44 قانون اساسي ارتباط دارند، تبيين شوند و قوانين جديدي را هم تدوين كنند.

وي اضافه مي‌كند: در مرحله عملياتي خصوصي‌سازي، نهادهاي فرهنگي مثل مركز هنرهاي نمايشي وظيفه فراهم كردن امكانات سخت‌افزاري و نرم‌افزاري را به عهده دارند و بخشي از نيازهاي مالي گروه‌ها به صورت يارانه يا وام بايد تامين شود.

در اين ميان، بهروز غريب‌پور نظري كاملا متفاوت دارد و مي‌گويد: به نظر من اصلا نبايد چنين حركتي صورت بگيرد؛ چراكه با توجه به پيشينه موجود، اگر تئاتر به سمت بخش خصوصي برود، چاره‌اي ندارد كه به مسائل سطحي و روزمره بپردازد و از انديشه تهي شود.

اين كارگردان تئاتر مي‌افزايد: تئاتر خصوصي كه در جهان به عنوان نمايش بلوار مطرح است و در ايران از آن به عنوان تئاتر لاله‌زاري ياد مي‌شود، تنها نتيجه قطع كمك‌ها و پشتيباني‌هاي دولت از تئاتر خواهد بود.

شايد به دليل همين دغدغه است كه محمدحسين ناصربخت اعتقاد دارد: پيش از هر چيز بايد بررسي كنيم كه تئاتر خصوصي يعني چه؟ قطعا منظورمان آن نمايش‌هايي نيست كه در هتل‌ها و جشن‌ها اجرا مي‌شود. در واقع بايد بدانيم چگونه مي‌توان هم به سمت خصوصي‌سازي حركت كرد و هم تئاتر را به سمت رشد و تعالي سوق داد.

اين مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادامه مي‌دهد: اگر شرايط لازم فراهم شود تا تئاتر روي پاهاي خودش بايستد، اتفاق مباركي رخ داده است؛ اما مفهوم آن نبايد اين باشد كه كمك‌هاي دولتي قطع شود، بلكه تنها معيارهاي اين حمايت بايد تغيير كند.

داوود فتحعلي بيگي هم نظري مشابه با بهروز غريب‌پور دارد و تاكيد مي‌كند: ما در شرايطي نيستيم كه تئاتر خصوصي داشته باشيم. در حالي كه قيمت زمين در كلانشهرها سر به ميلياردها تومان مي زند، چگونه يك گروه تئاتري مي‌تواند داراي سالن اختصاصي باشد.

اين بازيگر و كارگردان پيشنهاد مي‌كند: اگر شهرداري‌ها بتوانند در حاشيه بوستان‌ها به تئاتري‌ها زمين براي ساخت تالار بدهند يا تالارهايي را ساخته و به گروه‌هاي نمايشي اجاره دهند، شايد آن وقت بتوان درباره مقدمات خصوصي شدن تئاتر در كشور صحبت كرد.

همچنين داوود رشيدي در اين راستا مي‌گويد: فرآيند خصوصي‌سازي در تئاتر، يك روند طولاني است. براي همين نمي‌توان گفت كه از فردا، دولت هيچ كمكي نكند و گروه‌ها خودشان بروند سالن گير بياورند و بودجه كارشان را تامين كنند.

وي درباره اين فرآيند توضيح مي‌‌دهد: شايد بتوان در عرض 5 سال، اولين گام‌هاي خصوصي شدن را برداشت؛ اما در طي اين مسير و بعد از آن هم نمي‌توان و نبايد از نظارت و حمايت مراكز دولتي چشم پوشيد.

نادر برهاني مرند هم با اين كه معتقد است حركت در اين مسير بايد با دقت و وسواس صورت بگيرد، تاكيد مي‌كند: بايد بپذيريم تئاتر دولتي مطلقا پاسخگوي نيازهاي امروز نيست.

در حال حاضر ما دچار انسداد شده‌ايم و با توجه به تمام امكاناتي كه تئاتر دولتي دارد، تنها 30 درصد استعدادها شكوفا مي‌شوند.

وي ادامه مي‌دهد: امكان خصوصي‌شدن تئاتر ايران بويژه با توجه به نيروي انساني مستعد آن،‌ كاري شدني است كه طراحي و برنامه‌ريزي مناسبي مي‌طلبد.

اما با توجه به هزينه‌هاي بالاي توليد تئاتر در ايران و تماشاگران محدود آن، چگونه تئاتر مي‌تواند از نظر مالي به خود متكي باشد.

در اين باره بهروز غريب‌پور كه عقيده دارد رفتن به سوي تئاتر خصوصي، يعني نابود كردن هنرهاي نمايشي در ايران، توضيح مي‌‌دهد: نبايد فكر كنيم اين تنها دولت است كه بايد هزينه‌هاي تئاتر را بپردازد. مثل هر جاي ديگر دنيا، بايد ساز و كاري طراحي كنيم كه بنگاه‌هاي اقتصادي و توليدي از فعاليت‌هاي هنري و بويژه تئاتر حمايت كنند.

اين كارشناس فرهنگي پيشنهاد مي‌كند: مثل معافيت‌هاي مالياتي كه براي حضور شركت‌ها و كارخانه‌ها در عرصه ورزش در نظر گرفته شده است، بايد راهكارهاي حمايتي براي حضور آنها در حوزه تئاتر و ديگر هنرها نيز طراحي كرد.

در پايان ناصر بخت هشدار مي‌‌دهد: اگر بدون پژوهش و گفتمان علمي پا در اين راه بگذاريم، ممكن است به بيراهه منحرف شده و به نتيجه مطلوب نرسيم.

مدير پژوهش و انتشارات مركز هنرهاي نمايشي همچنين خبر مي‌دهد: براي همين است كه امسال تصميم‌ گرفته‌ايم موضوع يكي از سمينارهاي تخصصي ما درباره تئاتر خصوصي باشد. از اين رو با فراخوان از هنرمندان، پژوهشگران و مديران تالارها قصد داريم موضوع خصوصي شدن تئاتر را به بحث بگذاريم.

مهدي ياورمنش‌
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]