سينما - باغ‌وحش شيشه‌اي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: سينما - باغ‌وحش شيشه‌اي
سينما - باغ‌وحش شيشه‌اي

آليسا سايمون : «تولپان» سبك زندگي يك صحرانشين را به تصوير مي‌كشد كه در دشت‌هاي وسيع و بدآب و هواي قزاقستان به چوپاني گوسفند مشغول است.
درام احساسي ساده و بي‌آلايش «تولپان» اولين فيلم سينمايي سرگئي دوورتسوي مستندساز بي‌همتاي قزاق است كه در كارنامه وي فيلم‌هاي مستندي همچون «نان روزانه»، «بزرگراه» و «در تاريكي» به چشم مي‌خورد. «تولپان» داستان يك جوان 20 ساله قزاق را تعريف مي‌كند كه قبل از پيدا كردن يك همسر مناسب براي خود نمي‌تواند به روياي ديرينه‌اش دست يابد و چوپان گله‌اي شود كه مال خودش باشد. «تولپان» كه جزئيات قوم‌نگارانه، شوخ‌طبعي غيرسطحي و فيلمبرداري چشم‌نوازي دارد موفق به كسب جايزه بزرگ بخش «نگاه خاص» جشنواره كن شده است. ستايش‌ رو به تزايد و تحسين منتقدان غربي بايد خانه‌هاي هنر را تحريك كند كه اين فيلم را مانند «داستان شتر گريان» و «ارگا» جزء فيلم‌هاي خارجي سطح بالا محسوب كنند.
در سرتاسر آسياي ميانه جوانان اغلب به زندگي سخت و دشوار والدين‌شان پشت مي‌كنند و سوداي كار در شهر‌هاي بزرگ را در سر دارند. اما سرگئي دوورتسوي در مقام نويسنده و كارگردان «تولپان» بي‌توجه به رويكرد پايتخت‌نشيني مدرن اين روزها به سراغ چوپاني رفته است كه افرادي نظير‌ او به سرعت در حال ناپديد شدن هستند. توان تاثيرگذاري شخصيت تولپان از نشان ندادن وي در فيلم نشأت مي‌گيرد. در واقع دوورتسوي با هوشمندي از نشان دادن شخصيت تولپان طفره رفته است تا بار محتوايي فيلم بر عهده شخصيت‌هاي فيلم گذاشته شود.
«دتپاك دالا» منطقه‌اي خشك در جنوب قزاقستان است كه ساكنان و چوپانان معدودي دارد. بدي آب و هواي اين فيلم باعث شده است كساني كه در اين منطقه سكونت دارند مانند مردان چوپان فيلم براي پخت‌وپز،‌ نظافت و شست‌وشو نيازي حياتي به همسر داشته باشند. چوپان اين فيلم هم براي رسيدن به اهداف خود چاره‌اي جز ازدواج ندارد.
شخصيت اول آسا (اسخت كوچينچيركف) نام دارد كه به تازگي از خدمت به ناوگان روسي فارغ شده است و همراه با خواهر بزرگ‌تر و زيبايش سمل (سمل يسلياموا)، شوهر كم‌حرف‌ او انداس (اندسين بسيكباسف) و چهار بچه پرشور و شر آنها در يك كپر زندگي مي‌كند.
بهترين رفيق ‌‌آسا شخصي به نام باني (تولپبرگان بايساكلف) است كه دختر نجيبي به نام تولپان (گل لاله) دارد. آسا از تولپان خواستگاري مي‌كند اما تولپان چون مي‌خواهد آن منطقه را ترك كند و براي تحصيل به دانشگاه برود به پدر و مادرش مي‌گويد به آسا خبر دهند چون گوش‌هايش بيش از حد بزرگ است نمي‌تواند با دخترشان ازدواج كند. آسا كه از اين سرافكنده و شرمگين شده است وقتي متوجه مي‌شود غريزه طبيعي چوپاني هم ندارد روياهاي خود را بر باد رفته مي‌بيند. اما به جاي تسليم شدن تصميم مي‌گيرد هم در دامپروري و هم در خواستگاري نهايت سماجت را به خرج دهد. فيلم در ادامه مجموعه‌ تلاش‌هاي آسا براي فائق آمدن بر مشكلات خود را به تصوير مي‌كشد.
كارگردان اين فيلم با تركيب ناتوراليسم و شاعرانگي تلاش كرده است تا لذت مواجهه با صدا‌ها، بوها و سادگي لوكيشن براي تماشاگران ملموس شود. وي حتي براي اينكه اعتبار و سنديت لوكيشن از دست نرود براي فيلمبرداري مجدد صحنه بر پا كردن كپر توسط افراد خانواده يك‌سال منتظر شرايط جوي مناسب شده است.
تمام عوامل حضور راضي‌كننده‌اي دارند، بازي بازيگران بزرگسال هم كه ظاهرا نقش خودشان را بازي كرده‌اند عيب و ايرادي ندارد و روابط ميان افراد خانواده هم از پويايي لازم برخوردار است. فارغ از حضور تمام‌عيار بازيگران، حيوانات مختلفي هم در «تولپان» وجود دارند كه آن را به يك باغ‌وحش شبيه كرده‌اند: حيواناتي مانند شتر، اسب‌، الاغ‌، بز، سگ‌ و بچه‌‌گربه‌.
فيلم موسيقي متن ندارد اما نزاع ميان سنت و مدرنيته در علاقه باني به موسيقي جامائيكايي و موسيقي پاپ نشان داده مي‌شود. همان هنگام كه باني در راديوي جيپش به اين نوع موسيقي‌ها گوش مي‌دهد ماحا (محبت تورگنبايفا) خواهرزاده آسا هم مشغول شنيدن موسيقي فولكلوريك با صداي بلند است.
جولا ديلسكا با فيلمبرداري خلاقانه خود مناظر جذابي به سبك فيلم‌هاي آندري تاركوفسكي ثبت كرده است كه هم از پس چشم‌اندازهاي لوكيشن‌ فيلم برمي‌آيد و هم صميميت سيال داخل كپر را به خوبي نشان مي‌دهد.

تولپان Tulpan
كارگردان: سرگئي دوورتسوي
تهيه‌كننده: كارل بامگارتر، تاناسيس كاراتانوس
نويسندگان فيلمنامه: سرگئي دوورتسوي، گنادي استروفسكي
مدير فيلمبرداري: جولانته ديلسكا
تدوين: يانوش منبرگ
مدير توليد: باخدان گريشيك
بازيگران: اسخت كوچينچيركف (آسا)، سمل يسلياموا (سمل)، اندسين بسيكباسف (انداس)، تولپبرگان بايساكلف (باني)، محبت تورگنبايفا (ماحا)
100 دقيقه
محصول: آلمان، قزاقستان، لهستان، روسيه، سوئيس
منبع: ورايتي
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 282]