روايت جليل تجليل از رهنمود امام (ره) به استادان ادبيات فارسي

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: روايت جليل تجليل از رهنمود امام (ره) به استادان ادبيات فارسي

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

جليل تجليل از ديداري كه استادان علوم انساني با حضرت امام خميني (ره) داشته‌اند، مي‌گويد و رهنمودهاي ايشان به استادان علوم انساني و ادبيات فارسي.

به گزارش بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به نقل از اين استاد زبان و ادبيات فارسي آمده است: «يك روز خبر دادند ده نفر از استادان علوم انساني قرار شده كه با امام در جماران ديدار خصوصي داشته باشند، من هم جزو آن‌ها بودم. ما طبق برنامه يك روز ساعت هشت صبح در جماران خدمت ايشان شرفياب شديم.

شب قبل از ديدار، من به فكر رفتم كه خب، امام يك حالت مخصوصي دارند. صراحت و صرافتي هم دارند. در همان زماني بود كه رزمندگان ما و ايثارگران ما در جبهه‌ها ايفاي وظيفه مي‌كردند، ما هم در سنگر دانشگاه بوديم؛ ولي ما دست‌مان خالي بود از فيض شهادت. اگر از بنده سؤال كنند آقاي تجليل شما چه‌كار كرديد براي انقلاب، من چه بگويم؟ در فكر بودم كه يك‌باره در ذهنم اين جرقه زده شد كه از سال‌ها پيش، از حدود سي ‌سال پيش كه بنده در مسائل بلاغت داشتم كار مي‌كردم، متوجه شدم كه ريشه‌هاي بلاغت و ادبيات به قرآن كريم برمي‌گردد و تمام منابع راجع به نقد ادبي و بلاغت و بديع و عروض و قافيه، اين‌ها متبرك به آيات است و علماي اسلام به زبان عربي و زبان فارسي اين منابع را پرداخته‌اند. اما بنده كه در دانشگاه ناظر بودم، مي‌ديدم كه قبل از انقلاب، همه در مسائل ادبي و نقد ادبي، از ديگران، از اروپايي‌ها و آمريكايي‌ها مي‌گويند و غرب و كتاب‌هاي‌شان را ترجمه مي‌كنند؛ ولي از منابع خودمان هيچ اشاره‌اي، حتا ضعيف و كم‌رنگ از بلاغت قرآني نداشته‌اند! اين بود كه من تصميم گرفتم تا به عرض ايشان برسانم و يك گزارشي بدهم كه بنده و عده‌اي از دانشجويان با همراهي بعضي از استادان، بلاغت قرآني را پيش گرفته‌ايم. مثلا خاقاني از ديدگاه بلاغت اسلامي، حافظ و سعدي هم كه خود حافظ منشور و بيانيه صادر كرده و گفته كه:

نديدم خوش‌تر از شعر تو حافظ / به قرآني كه اندر سينه داري

بنابراين، اين را بايد كشف كرد كه كجاي قرآن آمده و كلام سعدي را و حافظ را و مولوي را اين‌چنين پراوج و موج داشته است. تصميم گرفتم موضوع بلاغت را خدمت ايشان گزارش بدهم. اين را يكي از معجزه‌هاي ايشان مي‌دانم كه وقتي خدمت‌شان رسيديم، ايشان شروع كردند به رهنمودهايي و فرمودند: خوش آمديد شما استادان (به اين مضمون). شما اساتيد ادبيات فارسي و علوم انساني ننشينيد كه ديگران براي شما ببرند و بدوزند و سبك‌ها و استيل‌هاي خودشان را پياده كنند. خود شما منابع بلاغت داريد. روي اين اساس كار بكنيد، با عزت تمام و نترسيد.

من روحيه گرفتم و پرواز كردم، به جهت اين‌كه آن خطي كه من به ياري خداوند مي‌خواستم اجازه بگيرم، ايشان ارائه كردند و ديگران را در برابر عظمت‌هاي قرآني و بلاغت منبعث از آيات قرآني تحقير كردند.

اما بلاغت خود امام و كلماتي كه ايشان بيان كرده‌اند، از روز اول همه‌ي امت اسلامي بيانات امام را مي‌شنيدند و خطابه‌هاي‌شان را مي‌خواندند، اين چگونه سخني است كه عوام مي‌فهميدند و خواص لذت مي‌بردند. امام با كمال سادگي شيوه‌اي داشتند كه من مجذوب مي‌شدم. مثلا ايشان بدون اين‌كه به روي خودشان بياورند كه من دارم به شما آيه مي‌گويم، مي‌فرمودند: با هم دعوا نكنيد، اختلاف نكنيد، نزاع نكنيد، فشل مي‌شويد، سست مي‌شويد. من دريافتم كه ايشان آيه‌ي قرآني را ترجمه مي‌فرمايند كه: ولا تنازعوا، فتفشلوا و تهذب ريحكم.

يكي از سخنراني‌هاي خيلي مهم امام كه از نظر فني بايد كلمه به كلمه روي آن تحليل ادبي بشود، سخنراني‌ ايشان در فيضيه‌ي قم در هفته‌ي شهادت مرحوم مطهري (ره) بود.

در آن سخنراني، ايشان استعاره‌هايي به كار مي‌بردند كه از نظر متافرم و صورتگري ادبي ممتاز بود. مثلا مي‌فرمودند: بكشيد ما را، زنده مي‌شويم. اين بيان كشتن و مردن و زنده‌ شدن، برخاسته از ادبيات و تبحر و تسلط ايشان به ادبيات فارسي و عربي است. چون در زبان مولوي ايشان غور كاملي داشتند و بدون آن‌كه شعري بخوانند، از تركيبات‌شان استفاده مي‌فرمودند كه در اين رابطه اين غزل مولوي در باب ديوان شمس، در ذهن من تداعي كرد:

پي‌نوشت: منبع مورد استفاده: كتاب «امام به روايت دانشوران» (يادها ‌١٦) منتشرشده توسط مؤسسه‌ي تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني (ره)

انتهاي پيام
پنجشنبه 16 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 208]