بیماری "لنف ادم " با پیشگیری به طور كامل قابل كنترل است

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : بیماری "لنف ادم " با پیشگیری به طور كامل قابل كنترل است raya4th February 2011, 06:39 PMیك متخصص درمان بیماری لنف ادم گفت: مبتلایان به سرطان با وجود عدم درمان قطعی برای بیماری "لنف ادم " می‌توانند با پیشگیری به طور كامل این بیماری را كنترل كنند. بیماری "لنف ادم " به دنبال تجمع مایع سرشار از پروتئین در بافت زیر جلدی به وجود‌ می‌آید؛ بیماران مبتلا به سرطان سینه به دنبال ماستكتومی، تخلیه غدد لنفاوی زیربغل و رادیوتراپی پس از جراحی به دلیل اختلال در تخلیه لنف اندام فوقانی در سمت مبتلا از 10 تا 49 درصد در ریسك ابتلا به لنف ادم قرار دارند. نسیم یعقوب‌پور متخصص درمان بیماری لنف ادم معتقد است علی‌رغم عدم وجود درمان قطعی برای "لنف ادم "، روش‌های متعددی جهت كنترل این بیماری پیشنهاد شده است كه در روش‌های مؤثر برای كنترل "لنف ادم " به حركت درآوردن مایع تجمع یافته به عنوان نخستین قدم در درمان محسوب می‌شود و برای به حركت درآوردن مایع لنف در بافت زیر جلدی از روش‌هایی مانند استفاده از آستین‌های كشی همراه با ورزش كردن، پمپ كردن مایع با استفاده از مانورهای انجام شده با دست یا دستگاه پمپ فشاری استفاده می‌شود. یعقوب‌پور با اشاره به روش درمانی احتقان زدایی مختلط (cdt ) كه از روش‌های موفق در كنترل لنف ادم است و شامل 4 ركن اساسی ماساژ دستی، بانداژ كم كش، آموزش مراقبت از عضو و ورزش‌های بازتوانی به حساب می‌آید در گفت‌وگو با فارس به طور جامع به مسائل ایجاد، درمان و مراقبت‌های بیماران "لنف ادم " پرداخت. سیستم لنفاوی چیست و مسئولیت آن در بدن به چه صورت است؟ یعقوب پور: سیستم لنفاوی یكی از سیستم‌های بدن است كه از چندین بخش تشكیل شده است، عروق لنفاوی كه محیطی هستند در اندام‌ها و اطراف احشاء بدن مانند اطراف روده‌ها و غدد لنفاوی كه در سراسر بدن پراكنده‌اند مانند گردن، زیر بغل‌ها و كشاله‌ران. البته طحال، لوزه‌ها و تیموس و حتی مغز استخوان نیز به نوعی جزو سیستم لنفاوی به حساب می‌آیند. هر چند كه نقش آنها مستقیم نیست. سیستم لنفاوی همكاری نزدیكی با سیستم ایمنی بدن و سیستم گردش خون دارد همانطوری كه خون در سیستم گردش خون یعنی در سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها حركت می‌كند، مقداری مایع (مواد غذایی و پروتئین) از مویرگ‌ها جهت تغذیه و تبادل مواد با بافت‌ها وارد فضای میان بافت‌ها‌ می‌شود. پس از تبادل مواد، این مایعات (حاوی مواد زائد و پروتئین‌ها) باید مجددأ وارد سیستم گردش خون شود، مقدار زیادی از این مایع دوباره توسط مویرگ‌ها وارد سیاهرگ‌ها می‌شود ولی 10 درصد از این مایع كه "لنف " نامیده می‌شود و عمدتأ شامل پروتئین‌های درشت‌تر است و باید توسط مویرگ‌های لنفاوی جذب شده و نهایتأ از طریق سیستم لنفاوی وارد گردش خون شوند. حال وقتی به هر دلیلی سیستم لنفاوی دچار مشكل و اختلال در ساختمان یا عملكرد خود شده باشد نمی‌تواند این مایع اضافی را جذب و به خون بازگرداند در نتیجه این مایع به مرور در بافت‌های منطقه مربوطه تجمع یافته، سبب ایجاد تورم در آن ناحیه می‌شود كه به این عارضه لنف یا ادم یا تورم لنفاوی گفته می‌شود. در حالت طبیعی و سلامت سیستم لنفاوی، لنف از فضای میان بافتی وارد مویرگ‌های لنفاوی و سپس عروق لنفاوی می‌شود و پس تصفیه شدن در غدد لنفاوی بدن نهایتأ وارد سیاهرگ‌ها شده و از آن طریق به سیستم گردش خون بر می‌گردد. این تصفیه همان همكاری سیستم لنفاوی با سیستم ایمنی بدن است چرا كه مایع لنف علاوه بر پروتئین‌های درشت كه توسط سلول‌ها ساخته شده‌اند شامل مواد دیگری مانند سلول‌های دفاعی بدن، سلول‌های مرده خونی، مواد سمّی، خود ارگانیزم‌های بیماری‌زا مانند باكتری‌ها و سلول‌های سرطانی نیز است. وقتی لنف از غدد لنفاوی عبور می‌كند از تمام مواد زائد و مضر پاك می‌شود، یكی دیگر از عملكردهای سیستم لنفاوی آن است كه برخی از چربی‌ها و نیز ویتامین‌های محلول در چربی همراه با آنها به علاوه برخی از مواد غذایی دیگر كه در روده‌ها جذب می‌شوند از طریق عروق لنفاوی اطراف روده جذب شده و سپس‌ وارد سیستم گردش خون می‌شوند. "لنف ادم " چیست؟ و به چند نوع تقسیم می‌شود؟ یعقوب‌پور: همانطور كه قبلا گفته شد به تجمع مایع لنف در فضای میان بافتی در هر قسمتی از بدن "لنف ادم " گفته می‌شود. اختلال در ساختمان یا عملكرد سیستم لنفاوی به هر دلیلی می‌تواند "لنف ادم " ایجاد كند، این مسئله سبب ایجاد تورم در ناحیه درگیر می‌شود علاوه بر تورم در همه اشكال "لنف ادم " افزایش غلظت پروتئین و آب در فضای میان‌بافتی سبب التهابی مزمن شده كه نتیجه آن به وجود آمدن تغییراتی در بافت‌های درگیر مانند سفت و سخت شدن بافت‌ها (فیبروز) است، لنف ادم چند نوع مختلف دارد از جمله این نوع لنف‌ادم‌ها زمینه ژنتیكی دارند. لنف ادم اولیه، لنف ادم ثانویه كه در این نوع لنف‌ادم‌ها به دلیل اشكال ژنتیكی اختلال در رشد و تكامل غدد لنفاوی و یا عروق لنفاوی وجود دارد. اختلالات ارثی ـ مادرزادی "لنف ادم " گاهی می‌تواند در بدو تولد و حوالی آن بروز كند یا دیرتر و اغلب نیز در زمان‌های خاصی مانند بلوغ یا در زمان بارداری تظاهر یابد اغلب "لنف‌ادم " اولیه قبل از 35 سالگی ظاهر می‌شود كه به آن (زودرس) می‌گویند و درصد كمی در بالای 35 سال رخ می‌دهد كه به این مورد نیز (دیررس) می‌گویند. لنف‌ادم ثانویه به چه صورت است؟ این نوع از "لنف‌ادم " به دنبال اختلال ساختمانی یا عملكرد در سیستم لنفاوی به عللی غیر از علل ژنتیكی و مادرزادی رخ می‌دهد. از شایع‌ترین انواع "لنف‌ادم " ثانویه می‌توان به "لنف‌ادم دست " پس از درمان سرطان سینه از جمله آسیب‌ها و حوادث مانند شكستگی‌ها، دررفتگی‌ها، پیچ‌خوردگی‌ها، كشیدگی مفاصل، گازگرفتگی‌ها، زخم چاقو و زخم گلوله اشاره كرد. التهاب‌ها و عفونت‌ها مانند فیلاریازیس، آسیب‌ها و صدمات وارده به وسیله فرآیندهای تشخیصی درمانی مانند برداشتن غدد لنفاوی و جراحی‌ها در جراحی عروق و جراحی ارتوپدی، پرتودرمانی سرطان‌ها و بدخیم‌ها مانند "لنف‌ادم دست " پس از درمان سرطان سینه از جمله علل ایجاد لنف‌ادم ثانویه می‌توان عنوان كرد. "لنف ‌ادم " پس از درمان سرطان‌های دستگاه ادراری یا تناسلی، بدخیمی‌های سر و گردن و یا لنف‌ادم بدخیم كه به دلیل فشار بر عروق و یا غدد لنفاوی در نتیجه رشد تومور رخ می‌دهد از دیگر علل ایجاد لنف ‌ادم ثانویه است. نوع تشخیص "لنف ‌ادم " در این نوع بیماری‌ها به چه صورت است؟ یعقوب‌پور: تشخیص "لنف ‌ادم " برعهده پزشك متخصص است كه متعاقبأ باید قبل از هرگونه اقدام درمانی باید تشخیص و بررسی‌های تكمیلی توسط پزشك متخصص انجام شود چرا كه برخی درمان‌ها برای برخی شرایط در لنف‌ادم مضر هستند و این امر ممكن است منجر به بدتر شدن اوضاع شود و در روند تشخیصی علاوه بر همكاری در پاسخ دقیق و كامل به پرسش‌های پزشك و انجام معاینه دقیق ممكن است لازم باشد بعضی اقدامات تشخیصی دیگر مانند تصویربرداری یا دیگر اقدامات تخصصی‌تر انجام شود. درمان "لنف‌ادم " در كشور ما در حوزه سلامت به چه صورت است؟ یعقوب‌پور: تاكنون هیچ درمانی كه بتواند "لنف‌ ادم " را ریشه‌كن كند یافت نشده است در واقع می‌توان گفت درمان‌های موجود همه كمك كننده و حمایتی هستند و البته می‌توانند "لنف‌ادم " را كنترل كنند مهم‌ترین نكته در درمان لنف‌ ادم آن است كه هیچ درمانی را نباید بدون مشورت با پزشك متخصص انجام گیرد و باید از طریق پزشك از مراحل درمانی و اقدامات لازم كاملا آگاه شد. گاهی لازم است قبل از شروع درمان لنف‌ادم علاوه برخی اقدامات درمانی در مورد علت زمینه‌ای لنف‌ ادم یك سری بررسی‌های پزشكی نیز انجام شود در حال حاضر اصلی‌ترین و بهترین درمان لنف‌ادم (درمان احتقان‌زدایی تركیبی) یا cdt است كه در سراسر جهان پذیرفته شده و انجام می‌شود كه این درمان شامل چهار بخش اصلی مراقبت از پوست، ماساژ، تخلیه لنف با دست، بانداژ و ورزش را شامل می‌شود. روش این چهار بخش اصلی درمان "لنف‌ادم " را بیشتر توضیح دهید؟ یعقوب‌پور: مراقبت از پوست به منظور بررسی روزانه پوست بدن جهت مطمئن شدن از عدم وجود مشكلات پوستی شایع در "لنف‌ ادم " در طول درمان باید صورت پذیرد تا عوارض عدم درمان این موارد برای بیمار جلوگیری شود. در این راستا ماساژی كه برای "لنف ‌ادم " انجام می‌شود مخصوص این نوع درمان است و با دیگر ماساژها متفاوت است زیرا این ماساژ به صورت خیلی ملایم و با تكنیك‌های خاص توسط فرد آموزش دیده و ماهر انجام می‌شود، بانداژ نیز انواع مختلفی دارد و در وضعیت ناحیه درگیر انجام می‌شود نوع بانداژ و تجهیزاتی كه در آن استفاده می‌شود تحت نظر پزشك و توسط درمانگر ماهر تعیین و انجام باید گیرد. ورزش نیز شامل یك ‌سری تمرینات جسمانی است كه توسط درمانگر به بیمار آموزش داده می‌شود و سپس بیمار در طی دوره درمان هر روز آنها را انجام می‌دهد ورزش در مراحل بعدی درمان نیز انجام می‌شود. ‌ افراد باید بدانند كه درمان احتقان زدایی تركیبی در دو مرحله انجام می‌شود، در مرحله نخست كه طول مدت آن بستگی به وضعیت "لنف ادم " دارد درمان هر روز انجام می‌شود، مرحله دوم درمان در منزل صورت‌ می‌پذیرد یعنی بیمار مراقبت‌ها را در طی مرحله نخست یاد گرفته و در مرحله دوم خود اقدامات لازم را در منزل انجام می‌دهد. پس از ان كه در طی دوره درمان، لنف ادم بر طرف شد و وضعیت ناحیه درگیر به حد مطلوب رسید، استفاده از گارمنت‌های پزشكی (پوشیدن آستین، ساق شلواری، جوراب یا تن‌پوش‌های مخصوص طبی) جایگیزین بانداژ خواهد شد. افراد باید توجه داشته باشند كه تجویز این موارد حتمأ باید توسط فرد متخصص انجام شود چرا كه نامناسب بودن و استفاده به موقع از این گارمنت‌ها مضر است. نكته مهم دیگر آن است كه درمان «احتقان زدایی تركیبی» حتمأ باید توسط فرد ماهر، آموزش دیده و تایید شده بر روی بیمار انجام شود چرا كه گاهی اندكی اهمال در اجرای صحیح تكنیك‌های درمانی (به ویژه ماساژ و بانداژ) سبب بدتر شدن وضعیت بیمار و عوارض جبران ناپذیری خواهد شد. "لنف ادم " قابل پیشگیری است و در صورتی كه در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود و اقدامات درمانی مناسب صورت پذیرد این عارضه به مراحل پیشرفته‌ای نخواهد رسید. روش‌های مراقبت در "لنف ادم " به چه صورت است؟ یعقوب‌پور: بهترین درمان و مراقبت‌های بیماری "لنف ادم " پیشگیری از آن است، پیشگیری از "لنف ادم " در اندام در معرض خطر به خصوص لنف ادم دست پس از درمان سرطان سینه با جراحی، پرتودرمانی یا جراحی به همراه پرتو درمانی توصیه می‌شود. به طور مثال برای پیشگیری از "لنف ادم دست " افراد باید پس از درمان سرطان سینه در زندگی روزانه و هنگام كار در منزل مواظب باشند كه دچار بریدگی، سوختگی، خراشیدگی یا آسیب و ضربه در دست خود نشوند و در نهایت از كشیدن بیش از حد دست خود در كارهای مختلف باید پرهیز كنند. نباید فعالیت‌های شدیدی مانند كشیدن، هل دادن، حمل كردن یا بلند كردن اشیا را انجام دهند و فقط باید بارهای سبك را بلند و حمل كنند و به هیچ عنوان بار سنگین مانند كیف سنگین یا كیسه‌های خرید سنگین را با دست خود حمل نكنند، حتی بند كیف خود را نباید روی شانه سمت جراحی شده و دست در معرض خطر بیندازند. از وسایل گرم كننده یا سرد كننده در دست خود استفاده نكنند در زمان دوخت و دوز مراقب باشند كه سوزن به دست‌شان فرو نرود و باید از انگشتانه استفاده كنند. هنگام اتو كردن مراقب باشند تا دچار سوختگی نشوند و این مسئله مهم است كه هر وقت در اندام خطر، احساس درد، خستگی یا سنگینی می‌كنند به استراحت بپردازند. بیماران "لنف ادم " باید از انجام حركات تكرار شونده و پی‌ در پی به خصوص در برابر یك نیروی مقاوم خودداری كنند. وضعیت بهداشتی این بیماران از جمله پوست و دندان آنان باید به چه صورت باشد؟ یعقوب‌پور: این بیماران باید بهداشت را بسیار دقیق رعایت كنند از جمله پوست خود را پاكیزه نگه دارند و دندان‌هایشان را نیز باید به صورت منظم مسواك و تمیز كنند. این بیماران باید پوست خود را روزانه با آب و صابون ملایم شسته و خوب خشك كنند و با استفاده از كرم‌های مرطوب كننده روزانه، پوست خود را نرم و مرطوب نگه دارند. بیماران "لنف ادم " از مواد آرایشی تحریك كننده یا صابون‌های قلیایی نباید استفاده كنند و وقتی از سونا نیز استفاده می‌كنند بسیار مراقب باشند زیرا سونا لزومأ مضر نیست ولی امكان آسیب و صدمه وجود دارد. این بیماران باید در آرایشگاه هنگام درست كردن موها، شانه‌ها و بازوهایشان را باید از گرمای سشوار حفاظت كنند. از دمای بسیار بالا یا پایین مانند استحمام با آب داغ یا خیلی سرد بپرهیزند برای رفع موهای زاید از مواد شیمیایی و تیغ استفاده نكنند در صورتی كه می‌خواهند این كار را انجام دهند بهتر است از موبرهای الكتریكی استفاده كنند. بهداشت ناخن‌ها را رعایت كنند، ناخن‌ها را درست و طوری كوتاه كنند كه پوست اطراف آنها صدمه نبیند و گوشه ناخن‌هایشان به بافت اطراف بدن شان فرو نرود و حتی‌الامكان مانیكور و پدیكور نكنند و پوست اطراف ناخن‌های خود را نیز نكنند. بیماران "لنف ادم " در زمان‌هایی از جمله باغبانی مواظب باشند دچار زخم و جراحت نشوند و از دستكش‌های مخصوصی و ابزار مناسب استفاده كنند. این افراد باید ورزش را در اولویت فعالیت‌های خود قرار داده ولی از حركات تند و ناگهانی در شانه در معرض خطر خود پرهیز كنند، از سرمازدگی بپرهیزند و از آسیب‌ها و جراحات دوری كنند و به طور مثال از ورزش اسكی كه خطرناك است پرهیز كنند و ورزش شنا را به صورت آرام انجام دهند. بیماران "لنف ادم " در زمینه تغذیه باید وزن مناسب خود را حفظ كنند اگر چاق هستند با ورزش و رژیم غذایی به وزن مناسب خود برسند زیرا چیزی به نام رژیم غذایی لنف ادم وجود ندارد و این افراد باید بكوشند تا تغذیه متعادلی داشته باشند تا مقدار كافی ویتامین به خصوص مركبات به بدن آنان برسد. بیماران "لنف ادم " از مسافرت به نواحی‌ كه در آن احتمابل گزش حشرات وجود دارد باید بپرهیزند. پزشكان باید در مواجه با برای بیماران "لنف ادم " چه توصیه‌هایی را اعمال كنند؟ یعقوب‌پور: با توجه به كمبود و محدود بودن متخصصان درمان بیماران لنف ادم‌ در كشور پزشكان برخی توصیه‌های درمانی و معاینات بر روی این بیماران را باید رعایت كنند. در بیماران "لنف ادم " باید در بازوی طرف جراحی شده، فشارخون اندازه‌گیری نشود مگر در موارد اورژانسی و هیچ‌گونه تزریقی نیز در دست طرف جراحی شده نباید انجام شود. هیچ دارویی نیز نباید در جای زخم جراحی تزریق شود و از دست طرف جراحی شده نباید خون‌گیری انجام شود و از طرف جراحی شده نیز نباید طب سوزنی یا بی‌حسی وضعی انجام شود بیماران لنف ادم باید با رویت التهاب در دست در معرض خطر و همچنین التهاب لثه اطراف دندان و در نهایت عفونت لوزه‌ها نیز با پزشك خود در اسرع وقت تماس حاصل كنند. مهم‌ترین توصیه برای بیماران "لنف ادم " كه در معرض "لنف ادم پا " هستند، چیست؟ یعقوب‌پور: از جمله توصیه‌های بیشتر برای كسانی كه در معرض خطر لنف ادم پا هستند می‌توان به مواردی اشاره كرد از جمله اینكه انجام فعالیت یا كارهایی كه نیاز به ایستادن به مدت چند ساعت است این بیماران باید پرهیز كنند. این بیماران باید با دقت بسیار زیاد بهداشت بدن خود را رعایت كنند كه در این راستا باید در موضوع دندان‌ها، پوست و به خصوص در پاها و ناحیه تناسلی این دقت‌های بهداشتی را بیشتر مورد توجه قرار دهند. این بیماران كفش تنگ یا پاشنه بلند یا كفشی كه حالت فشار بر پا ایجاد می‌كند را نباید بپوشند زیرا كه جریان خون پای آنان را مختل می‌كند این افراد در بیرون از منزل پابرهنه راه نباید بروند. در اندام این بیماران در معرض خط نیز هیچ‌گونه تزریق پوستی، عضلانی یا داخل مفصل انجام نباید شود. در اندام در معرض خطر این بیماران نباید درمان طب سوزنی بر روی بدن آنان صورت پذیرد این بیماران منطقه‌ای كه در آن احتمال آسیب و آزار به وسیله حشرات وجود دارد نباید مسافرت كنند و در نهایت باید آموزش مراقبت‌های بیشتر و دقیق‌تر را در زمان دوره درمانی "لنف ‌ادم " خود تنها از درمانگر خود بخواهند تا بر روی بدن آنان صورت پذیرد و به هیچ وجه به دیگر متخصصان جراحی مراجعه نكنند. سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 439]