واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: بازيافت زبـالـه
به دليل افزايش جمعيت، زبالههاي شهرها نيز افزايش يافته است. از آن گذشته رواج فرهنگ مصرف سبب شده است در شهرهاي بزرگي چون تهران هر فرد روزانه 900 گرم زباله توليد كند. زبالههاي خانگي عبارتند از: پس مانده هاي مواد خوراكي، كاغذ، شيشه، فلزات، پلاستيك، پارچه و غيره. بخش بزرگي از زبالههاي خانگي را پسماندههاي گياهي و حيواني مثل پسمانده سبزيها، پوست، ضايعات ميوه، استخوان، ضايعات گوشت، مرغ و ماهي تشكيل ميدهند كه زبالهتر به حساب ميآيند.
كاغذ و مقوا اعم از روزنامه، كتاب، دفتر و كاغذ بستهبندي نيز بخش بزرگ ديگري از زباله را تشكيل ميدهد. انواع پلاستيك، ظروف يك بار مصرف، اسباببازي و قوطيهاي فلزي و شيشه اي نيز بخشي از زبالههاي منازل است. بايد توجه داشت تمام موادي كه از نظر ما به درد بخور نيستند، دور ريختني نيست. اگر به هزينههاي جمعآوري و دفن زباله نگاهي بيندازيم، متوجه ميشويم كه با كمي دقت مي توان از استهلاك چه سرمايه قابل توجهي جلوگيري كرد. هزينه جمعآوري و دفن هر تن زباله 35 هزار ريال است.
براي توليد هر تن كاغذ بايد 15 اصله درخت تنومند قطع شود و براي توليد هر تن آلومينيوم 4 تن سنگ معدن و 7 تن زغال سنگ و قير لازم است. براي توليد شيشه بايد مقدار زيادي شن و ماسه از زمين استخراج شود.
عمل حفاري و استخراج منظره زشتي به محل معدن ميدهد و علاوه بر آن مقدار زيادي سوخت و آب نيز مصرف ميشود. هر تن زباله حدود 400 متر مكعب گاز گلخانهاي دياكسيد كربن متصاعد ميكند و از هر تن زباله 400 تا 600 ليتر شيرابه خارج ميشود كه ميتواند تاثير خطرناكي روي آب و خاك داشته باشد و محلهاي دفن زباله هر روز گسترش بيشتري پيدا ميكنند.
اگر توليد زباله به همين ترتيب ادامه داشته باشد، مدت زيادي طول نخواهد كشيد كه تمام اراضي اطراف شهرها پر از زباله شده و محلي براي دفن زباله باقي نخواهد ماند.
بازگشت به طبيعت در مورد بسياري از مواد موجود در زباله به طول ميانجامد و اين مواد، سالها باعث آلودگي و آسيب به محيط زيست ميشوند.
شيشه و قوطيهاي فلزي و به ويژه آلومينيومي صدها سال روي زمين باقي ميمانند. كيسهها و ظروف پلاستيكي كه يك روز به دليل سبكي و دوام آنها ساخته شدند، امروزه عامل بزرگترين مشكلات زيست محيطي هستند. پلاستيك غير قابل تجزيه است و كيسههاي نايلوني به طور متوسط 500 سال در محيط باقي ميمانند. كيسههاي پلاستيكي همراه باد همه جا پخش ميشوند و بيشتر آنها سر از دريا در آورده يا به وسيله جانداران بلعيده شده كه سبب مرگ آنها ميشوند. چنانچه پلاستيك و نايلون موجود در زباله سوزانده شود، اسيد كلريدريك ايجاد ميكند كه باعث آلودگي هوا و آسيب رساندن به انسان و ديگر موجودات ميشود.
از سوي ديگر، انباشته شدن زباله در محل و شهرها مكان خوبي براي رشد ميكروبها و توليد و تكثير حشرات و جانوران موذي نظير موش است؛ زيرا زباله 3 عامل رشد و تكثير اين جانداران يعني مواد غذايي، رطوبت و پناهگاه را با خود دارد.
طبق برآوردهاي علمي در هر گرم خاكروبه بين 50هزار تا 10 ميليون باكتري مختلف وجود دارد. مگس كه ناقل انواع اسهال، حصبه، وبا، سل و... است و موش كه تكثير آن بستگي به ميزان زباله دارد و تيفوس و طاعون را اشاعه ميدهد، در اثر انباشتگي زباله سلامت محيط انساني را تهديد ميكنند.
بعضي از زبالههاي خانگي مثل انواع باكتري، لامپهاي مهتابي و جيوهاي و لوازم الكترونيكي به علت داشتن سرب، جيوه و كادميوم در تركيب خود خطرناك هستند. همچنين تعويض خانگي روغن موتور ماشين و جاري كردن آن در فاضلاب شهري به دليل وجود مواد سمي باعث آلودگي آبها ميشود. يك ليتر روغن موتور ميتواند تا يك ميليون ليتر آب سالم را آلوده كند.
در حالي كه اين روغن موتور قابل بازيافت و استفاده مجدد است و مي توان آن را به تعويض روغنيها تحويل داد تا آن را براي تصفيه مجدد تحويل پالايشگاه دهند.
چگونه مديريت زبالههاي خانه را به عهده بگيريم؟
مصرف درست ميتواند تا حد زيادي هزينههاي خانواده و مصرف آب و انرژي را پايين بياورد و از توليد بيش از اندازه زباله جلوگيري كند. براي مديريت زبالههاي منزل در درجه اول مواد قابل تجزيه مثل پسماندههاي آشپزخانه و مواد غذايي را از ساير مواد جدا كنيد. اين مواد به سرعت تجزيه شده و به طبيعت باز ميگردند. پسماندههاي گياهي نيز به كود كمپوست تبديل ميشوند كه براي اصلاح خواص خاك و جبران مواد غذايي از دست رفته آن مفيد هستند و با اجراي دقيق اين طرح ميتوان روزانه 530هكتار خاك كشور را احيا كرد.
روزنامهها و كاغذهاي باطله و دفترچههاي تمام شده مشق نيز قابل بازيافت است كه بايد جداسازي شود. همچنين شيشههاي به درد نخور منزل علاوه بر قابليت تبديلشدن به شيشه در صورت بازيافت، فضاي دفن زباله را نيز اشغال نميكند.
بنابراين شيشهها را نيز در محل ديگري نگهداري كنيد و وقتي انباشته شد، آن را به ماموران بازيافت يا خريداران دوره گرد بفروشيد.
ظروف و قوطيهاي فلزي آلومينيوم را دور نيندازيد. بازيافت آلومينيوم ميتواند 90 درصد انرژي لازم براي ساخت آن را صرفهجويي كند. آلودگي مرحله توليد آن نيز 95 درصد كمتر است. اين قوطيها را نيز جدا نگهداريد و به فروشندههاي دوره گرد بفروشيد تا به قوطي، ظرف جديد، فويل و ظروف يكبار مصرف آلومينيومي تبديل شود.
براي كاهش خطرات ميكروبها و حشرات، در سطل زباله از كيسههاي پلاستيكي سالم جاي ميوه يا خريدهاي ديگر استفاده كنيد و هر شب در زمان مناسب زباله را به رفتگر تحويل دهيد.
كيسههاي پلاستيكي، ضايعات پلاستيكي و لوازم پلاستيكي شكسته را جمعآوري كنيد و به خريداران دوره گرد تحويل دهيد. تا جايي كه ممكن است از لباسها و پارچهها استفاده كنيد. از پارچههاي پنبهاي براي گردگيري و استفاده در آشپزخانه ميتوان بهره گرفت.
بهتر است تا حد ممكن از اسباب بازيها و لوازم باتري دار استفاده نكنيد. باتريها حاوي مواد سمي هستند و قرار گرفتن آن در دسترس بچهها كار درستي نيست. از قرار دادن لامپهاي سوخته در محلي كه قابل شكستن است، خودداري كنيد. مواد موجود در آنها به شدت آلاينده است.
ظروف غذا را ابتدا كاملاً تخليه كنيد و سپس بشوييد. اين كار باعث ميشود رطوبت كمتري وارد زبالهها شود. خرده نان و پس مانده سفره را نيز ميتوانيد براي پرندهها بريزيد. سعي كنيد فقط مواد قابل تجزيه را در كيسه ريخته و تحويل رفتهگر بدهيد. از خريد مواد در بستهبنديهاي زياد خودداري كنيد.
خريد را به طور كلي انجام دهيد. مثلاً برنج را براي مصرف سالانه خريداري كنيد. با اين روش كيسههاي كمتري براي بستهبندي استفاده ميشود.
براي خريد نيز ميتوانيد از ساكهاي پارچهاي كه از پارچههاي موجود در خانه ساختهايد، استفاده كنيد. در صورت امكان شيريني و آجيل را در پاكتهاي كاغذي بخريد. از ظروف يك بار مصرف نيز كمتر استفاده كنيد.
اگر در حياط خانه تان باغچه داريد، ميتوانيد مقداري از زبالهها و پسماندههاي آشپزخانه مثل پوست تخممرغ، استخوان، ضايعات سبزي و ميوه و ضايعات گوشتي و ديگر مواد قابل تجزيه را در گوشه باغچهتان به كمپوست تبديل كنيد.
دكتر مهرداد حلوايي
دوشنبه 13 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 591]