پيامدهاي گراني نفت در دنيا

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: پيامدهاي گراني نفت در دنيا
در پايان روز گذشته بهاي نفت خام در بشكه‌اي 127 دلار باقي ماند. عليرغم وجود سازمانهاي تخصصي مالي و ارزياب در مسائل مربوط به قيمت انرژي در جهان تقريباً هيچ كارشناسي تضمين نمي‌كند كه تا پايان سال جاري ميلادي ارزش نفت به بشكه‌اي يكصد يا زير 100 دلار نزول كند و پيش‌بيني‌ها حاكي از صعود قيمت نفت در بازار جهاني است.

با توجه به نياز دنيا به نفت و با اينكه در حال حاضر انرژي‌هاي ديگري غير از آنچه از نفت حاصل مي‌شود وجود دارد افزايش بهاي نفت تقريباً تمامي كشورها را درگير مشكلات كرده است. از ثروتمندترين ممالك جهان گرفته تا فقيرترين آن همه امروزه از معضلات حاصل از افزايش قيمت نفت رنج مي‌برند و بخصوص طبقات پائين جامعه دچار سختي شده‌اند. براي مثال در چند روز گذشته در كشورهاي فرانسه، اسپانيا، پرتقال، ايتاليا، هلند، آلمان، مجارستان در اروپاي صنعتي راهپيمائي‌ها، بستن جاده‌ها، محاصره پمپ بنزين‌ها و مخازن نفت شروع شده و در بعضي از كشورها مردم معترض كه از گراني نفت و گازوئيل و بنزين اظهار عدم رضايت مي‌كنند با نيروهاي انتظامي درگير شده‌اند و در آسيا از كشور پرجمعيت اندونزي گرفته تا تركيه پيامدهاي نفت گران مردم را دچار نگراني كرده است.

در منطقه يورو در اروپا تنها رانندگان تاكسي‌ها و كاميونها نيستند كه نمي‌توانند افزايش‌هاي مكرر بهاي نفت و گازوئيل و بنزين را تحمل كنند بلكه ماهي‌‌گيران و كشاورزان و بسياري از دارندگان مشاغل درگير مشكل شده‌اند.‌

در كشورهاي فقير وضع به گونه‌اي شده است كه دولت‌ها دست نياز به سوي مؤسسات بين‌المللي نظير بانك جهاني دراز كرده‌اند به‌گونه‌اي كه اين بانك اخيراً بودجه كمكي معادل 2/1 ميليارد دلار براي كمك به ممالك فقير تصويب كرده است و تلاش مسئولين اين ممالك براي كسب قسمتي از اين كمك در محافل گوناگون آغاز شده است.

روز گذشته نخست‌وزير فرانسه براي پاسخ‌گوئي به اعتراضات مردم خود پيشنهاد كرده است كه دولت‌هاي اروپائي منطقه يورو از گرفتن ماليات بر مصرف بنزين صرفنظر كنند و گفته است كه و ادامه داده است كه فرانسه در انتظار هماهنگي با ديگر كشورها براي كاستن اين ماليات است. البته اتحاديه اروپا كه مقر آن در بروكسل بلژيك است روز گذشته از تخصيص كمك به ماهي‌گيران و كشاورزان و رانندگان معترض سر باز زده و اعلام كرده است كه با چنين كمك يارانه‌اي مخالف است.

ديروز در خيابانهاي مادريد در اسپانيا ماهي‌گيران 20 تن ماهي را بصورت رايگان بين مردم تقسيم كردند زيرا معتقد بودند با بهاي گازوئيل كه به گفته آنها بسيار گران شده است ماهي‌گيري ديگر صرفه‌اي ندارد زيرا در مقابل گازوئيل قيمت ماهي ‌گران نشده است. البته اين نارضايتي‌‌ها در حاليست كه شركت‌هاي بزرگ نفتي اروپائي نظير توتال، شل و بي‌پي با سودهاي ميلياردي در سال گذشته و طي ماههاي سال جاري ميلادي مواجه شده و هر يك ارقام سود خالص خود را به رخ ديگري مي‌كشند. در كشور آمريكا كه روزگاري بهاي يك ليتر بنزين در آن از قيمت يك عدد گريپ فروت ارزان‌تر بود بنزين در هر گالن پنج ليتري چهار دلار افزايش يافته و آمريكائي‌هاي اتومبيل سوار كه علاقه چنداني به استفاده از خدمات اتوبوس و مترو از خود نشان نمي‌دادند اكنون ماشين‌هاي بزرگ پرمصرف خود را كم‌كم كنار مي‌گذارند و با دوچرخه و اتوبوس و مترو بر سر كار مي‌روند. به گونه‌اي كه كارخانجات اتومبيل‌سازي آمريكا با كاهش فروش مواجه شده و خطر بيكاري در اين كارخانه‌ها نيز دارد مزيد برعلت مي‌شود.‌

مشكلات حاصل از گراني نفت در پنجاه سال گذشته لااقل دو بار ديگر رخ داده است با اين حال در دفعات گذشته پي‌آمدهاي حاصله تا اين اندازه فراگير نبوده است، به سبب همين مشكلات ناگهاني در سالهاي 1967 و 1973 به دنبال جنگ‌هاي اسرائيل و اعراب بود كه وقتي قيمت نفت چند برابر شد كشورهاي صنعتي به فكر استفاده از انرژي هسته‌اي افتادند و ساختن راكتورهاي اتمي شروع شد. امروزه نيز فكر جايگزيني انرژيهاي فسيلي بار ديگر قوت گرفته واز آمريكا تا تركيه و اردن سخن از پناه بردن از چاله به چاه است زيرا با آلودگي وحشتناك درازمدتي كه استفاده از انرژي هسته‌اي ايجاد مي‌كند راحتي نسل موجود بشر به قيمت گرفتاريهاي سلامت نسل‌هاي آينده تمام مي‌شود و تازه اين به شرطي است كه حوادثي نظير چرنوبيل تكرار نشود.

در سالهاي 1970 به بعد در اروپا و آمريكا گروههاي حفظ محيط زيست به‌شدت به مخالفت با ساختن راكتور‌ها پرداختند و در آمريكا بخصوص گروه معروف كتاب بسيار قطوري را منتشر كرد كه ضوابط دست و پا گير ساخت و بهره‌برداري از راكتورها را بيان مي‌كرد ليكن اين روزها در گوشه و كنار جهان سخن از انرژي پاك به نام انرژي هسته‌اي ورد زبانها و نقل مجالس شده است و اين بدان علت است كه كشورها توانائي پرداخت بهاي گزاف نفت و گازوئيل و بنزين را ندارند و بهره‌برداري از انرژي هسته‌اي نيز در توان مالي ممالك فقير قرار ندارد زيرا تأمين سرمايه‌‌ چند ميليارد دلاري كه براي ساختن يك راكتور مثلاً يك هزار مگاواتي لازم است عملاً در حد و قواره كشورهاي ثروتمند است ضمن اينكه اگر كشوري امروز تصميم به ساخت يك راكتور بگيرد لااقل چهار سال بايد صبر كند تا بتواند از انرژي توليدي آن استفاده كند.‌

البته بحث اينكه آيا واقعاً نفت با توجه به ديگر كالاهاي موجود جهان واقعاً گران شده است يا نه موضوعي نيست كه از وحدت نظر جهاني برخوردار باشد. توليدكنندگان نفت عقيده‌ دارند كه حتي اگر نفت به بشكه‌اي 150 هم دلار برسد باز به ارزش واقعي نرسيده است و باز گروه اوپك عقيده دارد كه اين دلال‌هاي نفتي هستند كه سود سرشار را به جيب مي زنند اما عاقبت اين بحث به هر جا كه برسد براي ماهي‌گيران و كشاورزان و رانندگان در جهان بخصوص در اروپا، اين واقعيت كه نفت گران با توجه به ماليات بالائي كه دولت‌هاي اروپائي به مشتقات نفتي بسته‌اند حيات شغلي آنها را در معرض خطر قرار داده است، انكار ناپذير است.

دوشنبه 13 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 289]