در همايش «زمينه‌ها و بسترهاي 15 خرداد 1342» مطرح شد قيام 15 خرداد امام خميني، تفسيري از عاشورا است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: در همايش «زمينه‌ها و بسترهاي 15 خرداد 1342» مطرح شد قيام 15 خرداد امام خميني، تفسيري از عاشورا است
گروه سياسي: جنبش عاشورا به عنوان نهضتي مقدس و حركتي سياسي، پايدارترين جنبش در فرهنگ سياسي شيعه براي زدودن انحرافات ديني و سياسي و جايگزيني حكومت علوي با امويان بود و قيام 15 خرداد امام خميني، تفسيري از عاشورا است.
به گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) در همايش «زمينه‌ها و بسترهاي 15 خرداد 1342» كه امروز يكشنبه 12 خرداد ماه در محل حوزه هنري تالار انديشه برگزار شد، آيت‌الله اكبر هاشمي رفسنجاني، رئيس مجلس خبرگان رهبري، گفت: عجين‌شدن سه ركن رهبري حضرت امام، تكيه به اسلام و حضور مردم در صحنه انقلاب و ادغام آن با مذهب، سبب پيروزي انقلاب اسلامي ايران شد.

وي در ادامه به رهبري امام در دوران انقلاب اشاره داشت و تصريح كرد: امام در اين دوران، مردم، روحانيت و سياست را با استراتژي رهبري مي‌كرد و اجتماعات مردم، طومارها، پيام‌ها ،مساجد و حسينيه‌ها، دائماً صحنه را داغ‌تر مي‌كرد و مي‌رفت كه يك خيزش عمومي عليه رژيم در كشور شكل گيرد كه در نهايت منجر به پيروزي انقلاب شد.

دكتر روح‌الله بهرامي، عضو هيئت علمي و معاونت فرهنگي دانشگاه لرستان، در اين مراسم بحران ساختاري حاكميت پهلوي و نظريه وابستگي 15 خرداد را مورد بررسي قرار داد و قيام 15 خرداد 1342 را يكي از حركت‌هاي سياسي ـ مذهبي ايران معاصر دانست.

غلامعلي پاشازاده، دانشجوي دانشگاه شهيد بهشتي در رشته تاريخ ايران در دوره اسلامي نيز در اين مراسم قيام 15 خرداد و بحران مشروعيت رژيم پهلوي را مورد بررسي قرار داد و گفت: هنگامي كه نظام سياسي با باورها و آرمان‌هاي مردم موافقت نداشته باشد دچار بحران مشروعيت شده و زمينه را براي فعاليت انديشه و نظام مشروع جديد فراهم مي‌آورد.

وي ادامه داد: در چنين شرايطي اگر نظام سياسي نتواند مجدداً مشروعيت‌يابي كند يا توسط رقيب حذف مي‌شود و يا با استفاده از قوه قهريه و قدرت (به مفهوم وبري) اقتدار خود را حفظ مي‌كند، امري كه سلطنت پهلوي در قيام 15 خرداد با آن مواجه شد.

در ادامه اين مراسم سايت اطلاع‌رساني ‌«15 خرداد 1342» با پخش كليپي هفت دقيقه‌اي به شكل رسمي كار خود را آغاز كرد؛ در اين سايت بخشي به نام 15 خرداد وجود دارد كه وقايع 1340 تا 43 به شكل روزشمار پخش مي‌شود، بانك مقالات بخش ديگر اين سايت را تشكيل مي‌دهد؛ قسمت‌هاي ديگر اين سايت متشكل از اسناد، عكس‌ها و موضوعات مختلف ديگر در رابطه با 15 خرداد خواهد بود و معرفي كتاب و خبرهاي تاريخي، ديگر بخش‌هاي اين سايت را تشكيل مي‌دهد كه علاقه‌مندان براي مشاهده آن مي‌توانند به نشانيwww.15khordad.com مراجعه كنند.

همچنين تقي رستم‌وندي، داراي مدرك دكتراي علوم سياسي از دانشگاه تربيت مدرس در همايش بسترها و زمينه‌ها در خصوص ايران و نظام بين‌الملل در آستانه شكل‌گيري نهضت امام خميني سخن گفت.

عبدالرحيم گواهي نيز در بخش ديگري از اين مراسم به بررسي نقش استعمار در تشكيل بهائيت پرداخت و بيان كرد: موضوع مهدويت كه تقريباً تمام اديان و فرق اسلامي به آن قائل هستند و شيعيان اين مقام را منحصر به حضرت مهدي مي‌دانند در بينش اسلامي نقش كليدي دارد چرا كه اعتقاد به يك منجي و مصلح و اميد به اينكه سرانجام روزي حق جاري مي‌شود و صالحان بر روي زمين حكومت مي‌كنند عامل پويايي و حركت جوامع اسلامي است.

وي خاتميت و مهدويت را، سد راهي محكم در مقابل دين‌سازي عنوان كرد و گفت: قدرت‌هاي حاكم جهان در صدد هستند تا با تشكيل مسلك و مذهبي جديد و به اصطلاح تكامل‌يافته در قرن بيستم با رنگ و بوي خردورزي و ايدئولوژي بر افكار توده مردمسلط شوند و از نيروهاي آنان به سود خويش بهره برند.

گواهي اضافه كرد: از آنجايي كه استعمار در مشرق‌زمين در برابر مقاومت «طرز فكر اسلامي» قرار داشته به طرق گوناگون سعي دارد با تفكر اسلامي مبارزه كند تا با مذهب‌سازي قدرت مذهبي را از بين ببرد.

وي در ادامه به اهداف اين گروه اشاره داشت و توضيح داد: هدف آنها اين است كه در مقابل حضرت «مهدي» مهدي ديگر بسازند و در برابر «قرآن» قرآن ديگري عرضه كنند و از اين روست كه مي‌بينيم «گلادستون» نخست‌وزير وقت انگليس در مجلس آن كشور در برابر نمايندگان قرآن را بالا مي‌برد و مي‌گويد «تا زمانيكه اين كتاب بر افكار انسان‌هاي مشرق‌زمين حكومت مي‌كند نفوذ حكومت ما بر اين كشورها امكان‌ناپذير و تحقق افكار ما غيرممكن خواهد بود.»

در بخش پاياني اين مراسم نيز محمدجواد هراتي كارشناس ارشد رشته علوم سياسي دانشگاه امام صادق(ع) قيام 15 خرداد امام خميني را تفسيري از عاشورا عنوان كرد و بيان داشت: جنبش عاشورا به عنوان نهضتي مقدس و حركتي سياسي، پايدارترين جنبش در فرهنگ سياسي شيعه براي زدودن انحرافات ديني و سياسي و جايگزيني حكومت علوي با امويان بود.

هراتي ادامه داد: اين نهضت توان بالقوه‌اي براي تحريك توده‌هاي تحت ستم و القاء روحيه انقلابي و مبارزه در آنان بود و در شرايط خاصي، به ويژه پس از روي كارآمدن صفويه و قاجار، دچار تحول شد. در اين دوره پرداختن به جنبه‌هاي عاطفي غيرسياسي عاشورا برجستگي بيشتري يافت و عاشورا از روح سياسي و حماسي عاري شد. به علاوه تحريفات بسياري وارد فرهنگ عاشورا شد كه نقش دولت صفويه در آن مشهود است.

كارشناس ارشد رشته علوم سياسي دانشگاه امام صادق(ع) گفت: نقش دولت صفوي در غلبه اين رويكرد داراي اهميت است در حقيقت حاكمان صفوي، تلاش كردند تا ابعادي از مذهب را برجسته سازند كه در مباني و ماهيت قدرت آنان تعارض نداشته باشد. در اين دوره ابعاد و آموزش‌هاي سياسي و اجتماعي تشيع به فراموشي سپرده شد و قشري‌گري و تمسك به مناسك بي روح جان آن را گرفت. تشديد تعارضات فرقه‌اي و دشمني با اهل سنت از ويژگي‌هاي ديگر اين دوره است.

وي توضيح داد: در قرن‌هاي اخير تحولاتي در جامعه ايران رخ داد كه زمينه را براي باز تفسير مفهوم عاشورا فراهم ساخت؛ ظهور تفاسيري از عاشورا كه رنگ و بوي انفعالي آن را از بين برد و به آن صبغه انقلابي داد، توانست بستر مناسبي براي شكل‌گيري حركت‌هاي مذهبي در دهه 40 و 50 ش در ايران شود. بر اين اساس، جنبش‌ها و مبارزات مردم ايران با استفاده از نماد عاشورا را در اين دوره به چشم مي‌خورد.

هراتي اظهار كرد: مهمترين قيام ايران قبل از انقلاب اسلامي، نهضت پانزده خرداد 1342 است كه نقش باز تفسير از عاشورا در شكل گيري آن مشهود است در ارائه اين باز تفسير، كه زمينه‌اي براي قيام پانزدهم خرداد شد. نقش امام خميني (ره) بسيار شاخص است.

وي افزود: امام خميني(ره) در مبارزات خود عليه رژيم پهلوي از مفهوم عاشورا به خوبي استفاده كردند. ايشان از دو شيوه براي بسيج سياسي مردم و ترغيب آنان به مبارزه با نظام سياسي وقت استفاده كردند. ابتدا با بيان فلسفه قيام عاشورا و نهضت امام حسين (ع) و زدودن غبار تفسير كهن كه رنگ و صيغه‌اي انفعالي به آن بخشيده بود به زنده كردن و امروزي ساختن آن همت گماشتند. در مرحله بعد با مقايسه شرايط سياسي دوران نهضت انقلابي مردم ايران با شرايط نهضت امام حسين (ع) هوشمندانه نتايج آن قيام بزرگ را با شرايط و مقتضيات زمانه پيوند زدند كه اين خود برانگيخته شدن احساسات مذهبي توده‌هاي مردم را در پي داشت.

هراتي بيان داشت: لحن سخنراني ايشان در عاشوراي 1342، تأييد بر تأثير ظهور با تفسير از مفهوم عاشورا در اين دوره است اما در اين سخنراني، ضمن اشاره به حوادث فيضيه، رفتار حاكمان وقت را با لشگريان يزيد مقايسه كردند و با چنين رويكردي، زمينه را براي قيامي همگاني فراهم ساختند.

وي در ايان سخنان خود نتيجه گرفت كه قيام پانزدهم خرداد را مي‌توان متأثر از باز تفيسر مفاهيم تشيع به ويژه مفهوم عاشورا دانست كه جنبه انفعالي حاكم بر آن را گرفت و بدان صبغه انقلابي بخشيد.

لازم به ذكر است در پايان اين مراسم فيلم سينمايي فرزند خاك به نمايش گذاشته شد.
دوشنبه 13 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 385]