واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: حقيقت هميشه زنده
يكى از ويژگىهاى بارز حضرت امام(ره) كه ايشان را از ساير رهبران نهضتهاى ضد استبدادى و ضداستعمارى گذشته بخصوص رهبراى نهضت مشروطه متمايز كند اين است كه امام(ره) داراى ايده ونظريه منحصر به فردى براى برپاى نظام سياسى پس ازسرنگونى رژيم حاكم بود.
امام(ره) به خوبى هدف و مسير خود را در مبارزه با رژيم طاغوت ترسيم كرده بود. نظريه مترقى ولايت فقيه و تشكيل حكومت جمهورى اسلامى دستاورد بزرگ حضرت امام در عصر حاضر است. نظريه ونظامى كه امروز به تمام ديدگاه و نظريات سياسى همچون ليبرال دموكراسى تنه مىزند و آنها را به چالش مىطلبد. هنر حضرت امام(ره) پيوند دين وسياست بود كه در نظريه ولايت فقيه تجلى پيدا كرد. امام از جمله فقها و علماى شيعه بود كه به تشكيل حكومت اسلامى اعتقاد راسخ داشت و بر اساس همين اعتقاد بود كه سالها قبل از شروع نهضت نظريه ولايت فقيه را تشريح وتبيين كرد و با پشتوانهاى تئوريك وايدئولوژيك قدم در راه مبارزه گذاشت.تاسيس نظام جمهورى اسلامى اولين تجربه عملياتى شده نظريه ولايت فقيه بود كه با حمايت و پشتيبانى ملت به پا خواسته ايران استقرار يافت وعلىرغم توطئهها و دسيسههاى مختلف چشم انداز ترسيم شده را به نحوى هدفمند دنبال نمود.
از زمانى كه حضرت امام(ره) اين نظريه را تبيين كردند برخى مخالفتها متوجه آن شد اما استدلال حضرت امام(ره) به قدرى قوى و محكم بود كه اين قبيل مخالفتها نتوانست امام را از مسير انتخاب شده منصرف ويا حتى سست كند و يا اين نظريه را با چالشهاى مواجه سازد. اين نظريه محصول سالها تلاش علمى و تجربيات بسيار بوده و به سادگى قابل تخطئه نيست.دقيقا در مقعطى كه انديشه جدايى دين از سياست در جامعه از سوى بسيارى از روشنفكران وابسته و عوامل استعمار و در محافل علمى و دانشگاهى نيز به شيوههاى مختلف مطرح مىشد حضرت امام(ره) با دفاع از تئورى ولايت فقيه بر امور جامعه مسلمين و تفسير آن به مبارزه ايدئولوژيك و استدلالى با طراحان انديشه سكولاريسم ولائيسم پرداخت.
امام آمده بود تا باقاطعيت تمام بگويد دين از سياست جدا نيست و مىتوان بر اساس آموزههاى اسلام حكومت اسلامى تشكيل داد.اين ايده به گونهاى نبود كه فقط در آستانه انقلاب اسلامى مطرح شود بلكه سالها بود امام(ره) آن را به تشريح و ترويج مىكردند.
از اولين تاليفات حضرت امام(ره) كه به صراحتا به حكومت دينى و حضور و نظارت روحانيت در اداره كشوراشاره مىكنند . كتاب كشفالاسرار است كه در سال 1321 هجرى شمسى به رشته تحرير درآمد. از ديگر آثار امام(ره) الرسائل، البيع و تحريرالوسيله است كه در آنها نيز بهطور متفرق و به تناسبهاى گوناگون منصب حكومت و دخالت در مسائل سياسى و اجتماعى و اصلاح زندگى دنيوى را براى فقيه ثابت مىداند و به گونهاى پراكنده به مبحث ولايت فقيه عادل نيز پرداختهاند.
امام مهمترين اثر حضرت امام(ره) كه بهطور مستقيم و صريح به بحث ولايت فقيه پرداخته كتاب ولايت فقيه است كه حاصل درسهاى پربار خارج فقه ايشان در نجف اشرف است. در اين اثر گرانقدر امام راحل در باب زعامت سياسى فقيه به شكل مسبوط و علنى سخن گفتهاند. امام در آثار خود اثبات كردهاند كه جامعه اسلامى نيازمند حكومت اسلامى است واين اعتقاد خود ناشى از اين اعتقاد بود كه دين اسلام جامع و پاسخگوى همه نيازهاى بشرى در همه شئون است .
نظريه ولايت فقيه حضرت امام(ره) برگرفته از اسلام ناب شيعى است . اسلام دين توحيد و يكتاپرستى است و هرگز حاكميت انسان بر انسانى ديگر نمىپذيرد واعلام مىدارد كه تنها خداوند متعال است كه شايستگى حكومت بر انسان را دارد .تفكر شيعى هم اساسا مبتنى بر اصل عدم حاكميت انسان بر ديگرى است. حكومت مختص خدا است و انسان حق حكومت كردن بر ديگران را ندارد. به هر حال اعتقاد ما براين است كه مهمترين مبانى توحيداسلامى اصل آزادى انسان از حاكميت انسانها است. اما بايد توجه كرد كه جوامع انسانى بدون حكومت توان ادامه حيات نخواهد داشت. لذا تشكيل حكومت در جوامع بشرى امرى عقلانى والزامى است. اما تفاوت اسلام با ساير ديدگاههاى معتقد به تشكيل حكومت در جوامع اين است كه اسلام هر حكومتى را نمىپذيرد.اسلام معتقد به حكومت خدا است و لذا اين حكومت بايد در جوامع جارى وسارى گردد. دراين جا اين سوال پيش مىآيد كه چه كسى حق حكومت دارد؟ جواب اين است “ كسى كه خداوند به او اذن داده باشد. لذا حاكم يا با واسطه اذن مىيابد مثل امامان(عليهم السلام) و فقها يابى واسطه اذن مىيابد مثل پيامبران ( الهي.) در عصر غيبت به فرموده امامان (عليهم السلام) اين فقهاى جامعالشرايط هستندكه نقش نائبان ايشان را ايفا مىكنند لذا تكشيل حكومت و قرار گرفتن در راس حكومت اسلامى وظيفه فقها است. حضرت امام از دل اين اعتقاد و آموزه شيعى نظريه ولايت فقيه را استخراج كردهاند.
طرح و بسط نظريه ولايت فقيه از سوى حضرت امام(ره) در ادامه انديشه سياسى اسلام وتكاپوى فقه پوياى شيعه تبيين گرديد. بر اساس اين نظريه در زمان غيبت امام معصوم (عج) ولايت امر وامامت امت به نيابت از امام عصر(عج) بر عهده فقيه عادل،آگاه به زمان، شجاع ومدير و مدبرى است كه بتواند اداره امور جامعه اعم از اقتصاد ،سياست و... به عهده بگيرد.
به حق مىتوان نظريه ولايت فقيه را محورىترين و مهمترين پايه و اساس نظام سياسى اسلام در عصر غيبت امام زمان (عج) دانست . نظريهاى كه در آخرين سالهاى قرن 20 عملا كارآيى و صلاحيت دين را در اداره امور جامعه برهمگان آشكار ساخت و بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران حضرت امام خميني(ره) با تكيه بر اين انديشه توانستند علىرغم ميل همه قدرتهاى استعمارگر دنيا نظام حكومت اسلامى را ايجاد كرده و به خوبى آن را اداره كنند.
تفاوت حضرت امام با فقهاى ديگر اين بود كه تشكل حكومت اسلامى را امكانپذير مىدانست اما برخى اگر چه به ولايت فقيه وحكومت اسلامى اعتقاد داشتند اما تحقق آن را امكانپذير نمىدانستند.
حتى مرحوم نائينى در كتاب معروف خود “ تنبيه الامه و تنزيه المله” مىگويد: گرچه حكومت متعلق به نائبان عام حضرت است اما چون اخذش مقدور نيست لذا ما حكومت مشروطه را بر استبداديه ترجيح مىدهيم يعنى حتى نظريهپرداز حكومت مشروطه هم تصريح مىكند كه چون حكومت فقها مقدور نيست به حكومت مشروطه قناعت مىكنيم و گرنه نظريه سياسى ايشان همان حكومت فقها است.
امام(ره) هم بهعنوان يك فقيه معتقد به حكومت اسلامى بود و براى تحقق اين ديدگاه تئورى والگوداشت يعنى همان چيزى كه بسيارى از آن محروم بودند. امام اين الگو و نظريه را از دل سالها تجربه و مجاهدات علمى استخراج كرده بود و به حق مىتوان اين نظيه را محورىترين و مهمترين پايه واساس نظام سياسى اسلام در عصر غيبت امام زمان (عج) دانست. نظريهاى كه در آخرين سالهاى قرن بيستم عملا كارآيى وصلاحيت دين را دراداره امور جامعه بر همگان آشكار ساخت و بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران با تكيه بر اين انديشه توانست على رغم ميل همه قدرتهاى استعمارگر دنيا نظام حكومت اسلامى را ايجاد كرده و به خوبى آن را اداره كند.
حضرت امام خميني(ره) توانست اصل ولايت فقيه را علاوه بر اثبات وتبيين به بهترين شكل در برابر ديدگاه بشر قرار دهد. قدرت عمل ورهبرى ويژه و فوقالعاده حضرت امام دراين زمينه تا آنجا درخشيد كه شيوه حاكميت فقهى امام(ره) در ميان همه معتقدان به اديان توحيدى وانديشههاى سياسى بهعنوان يكى از برجستهترين انواع حكومتهاى دينى پذيرفته شده ودر زمان سيطره حكومتهاى غير الهى ومادى حاكميت دين در جامعه زنده واحيا گشت.ولايت فقيه بهعنوان بارزترين نوع پيوند ديانت و سياست بيانى جديد در حوزه انديشه سياسى بود. حضرت امام(ره) با احياى امر حكومت و تاسيس جمهورى اسلامى نحوه اتصال دين و سياست را در عمل نشان داد و بر بسيارى سوء تفاهمات و نيز خاطرات تلخ حكومتهاى كليسايى قلم كشيد.
ظهور يك نظام سياسى مبتنى بر دين كه دو عنصر جمهوريت و اسلاميت را بر مبناى نظام امت و امامت مورد توجه قرار مىدهد آن هم در دهههاى پايانى قرن بيستم براى هر انديشمندى جالب توجه و قابل مطالعه مىنمود. پىريزى يك نظام سياسى مبتنى بر حاكميت ملى و دينى و به رسميت شناختن ولايت فقيه بهعنوان ركن اساسى آن در جهانى كه قرنها است مسئله جدايى دين از سياست امرى پذيرفته شده و مسلم پنداشته شده است . چنان حيرت انگيز وباور نكردنى بودكه آثار شوك ايجاد شده از ناحيه آن هنوز پا برجا است.امروز پس از گذشته دو دهه از پيروزى انقلاب اسلامى و حاكميت اسلام ونظام ولايت فقيه در كشور دشمنان قسم خورده ملت و كشور ما كه به درستى دريافتهاند رمز استواري، استقلال ،عظمت و سربلندى اين كشور پايبندى به اين و ولايت فقيه است، با شيوهها و ترفندهاى گوناگون سعى در تضعيف اعتقادو تشكيك در باورها ،اصول وارزشهاى دينى واسلامى مردم و جامعه ما دارند و بهعنوان يكى از اهداف راهبردى خود تضعيف ولايت فقيه را نشانه رفتهاند ومتاسفانه گروهى از دگرانديشان آگاهانه و ناآگاهانه با اعمال، رفتار ، زبان و قلم خود به اين جريان كمك مىكنند.
يکشنبه 12 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: رسالت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 305]