دنياي رنگ ها ، دنياي شگفتي ها

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: دنياي رنگ ها ، دنياي شگفتي ها
تهران-خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا): امروزه علم، و صنعت به كارگيري رنگ, يكي از موضوعات و مباحث جذاب و تاثير گذار در جوامع بشري درگير هيجانات و تعاملات پر از استرس ناشي از زندگي ماشيني شده است.

اهميت علم رنگ آميزي و نحوه بكارگيري آن در زندگي روزمره نشان از اين امر دارد كه انسان ها در هر موقعيت و مكاني كه قرار گرفته باشند به نوعي خود را با رنگ و پديده هاي آن مرتبط خواهند يافت از محيط هاي كوچك مانند اتاق خواب خود و فرزندمان،اتاق نشيمن وآشپزخانه گرفته تا محيط هاي بزرگتر و عمومي تر مانند ادارات، سالن هاي اجتماعات و كنفرانس ها، مراكز نمايش، رستوران ها،بيمارستان ها ومكانهايي از اين قبيل همگي به نوعي وابسته به صنعت رنگ آميزي هستند چنانچه در صورتي كه رنگ را از محيط هاي پيراموني خود حذف كنيم دنياي اطراف دلگير ، خسته كننده و خالي و از لطف مي شود.
اين وابستگي جوامع و دنياي امروزي به استفاده از رنگ و حضور وتاثير آن در زندگي فردي و اجتماعي به قدري محسوس و قابل مشاهده است كه حتي در روانشناسي نوين" رنگ و رنگها "از موقعيت ظاهري (فيزيكي)، تزييني( بكارگيري رنگ در محيط هاي مختلف براي ايجاد رنگ و لعاب دادن بيشتر به پيرامون)و نمادين(عاطفي،فرهنگي،قومي و ملي) خود تا حدي خارج شده و يكي از معيارهاي مهم و اساسي براي سنجش و شناخت شخصيت اشخاص حقيقي و حقوقي به شمار مي آيند، چرا كه هر يك از رنگ ها تاثير خاص روحي و جسمي در افراد خواهند داشت تا جايي كه رنگ استفاده شده بيانگر وضعيت روحي ، رواني و جسمي آن فرد يا افراد خواهد بود.
اين شاخه از روانشناسي در ميان مردم جوامع مختلف به خصوص جوانان به شدت مورد توجه قرار گرفته و با استقبال زيادي رو به رو شده است تا جايي بررسي رنگ هاي مورد علاقه افراد به شناخت شخصيتي از انها منجر مي شود و از اين رو ما را در بهبود و تحكيم ارتباطات اجتماعي كمك مي كند .
البته در عين حال بايد توجه داشت كه برداشت سطحي و عجولانه از شخصيت به دست آمده از روانشناسي رنگ نيز مي تواند ما را از برداشت صحيح منحرف كند زيرا ممكن است افراد در موقعيت هاي مختلف روحي و رواني و يا موقعيت هاي متنوع مكاني و متاثر از محيط اطراف واكنش هاي گوناگوني در مقابل رنك ها از خود نشان خواهند داد.
اين در حالي است كه "دانش رنگ درماني" از اعصار و قرون گذشته در تمدن هاي گوناگون بشري تا عصر حاضر مورد توجه و استفاده پزشكان و روانپزشكان بوده است زيرا هر رنگ داراي خواص درماني خاصي است كه مي تواند افراد را به سوي تعادل جسمي و در نهايت تعادل روحي سوق دهد.
هم اكنون ازرنگ ها و خواص روانشناسي آن در زمينه هاي هنري (دكوراسيون، نقاشي، قاليبافي، گريم، تاتر و سينما)، صنعتي و اقتصاد(بسته بندي، بازاريابي، توليد و فروش محصولات ) فرهنگ و سياست (پوسترها و تيزرهاي تبليغاتي، بروشورها، طراحي و صفحه بندي مجلات و روزنامه ها، طراحي سايتها ) وهمچنين درعرصه علمي استفاده مي شود.
***روانشناسي رنگ و شناخت شخصيت
هر يك از ما انسانها با توجه به خصوصيات ذاتي و خلق و خوي شخصي؛ در زندگي خود گرايش به يك رنگ دارد و اين رنگ بيانگر شخصيت؛ خلق و خوي و حالات و واكنش هاي روحي و رواني است. به همين شكل ، هر فردي در انتخاب و گرايش به رنگ مورد علاقه و ذاتي خود با فرد ديگر لزوما يكسان نيست و دربسياري از موارد تفاوت آشكار وجود دارد .
اين در حالي است كه رنگ ها در برگيرنده پيام هاي ما در زندگي و در برقراري ارتباط با افراد و با محيط پيرامون هستند و در عين حال روشي براي بيان و بروز احساسات و حالات دروني انسانها به شمار مي روند. همچنين رنگ در اختيار همه است ، ولي رموز عميق تر آن، فثط براي عاشقانش و با بهره گيري از علم روانشناسي و شناخت دقيق رنگ ها گشوده مي شود و تنها كساني عاشق رنگ و تاثيرات آن هستند كه زيبايي و حضور دائمي آن را پذيرفته اند.
از اين رو روانشناسي رنگ به ما مي آموزد اگر براي داشتن زندگي بسيار پرحرارت و شاد، در تلاش هستيد و يا اگر محيطي لطيف و آرام را مي پسنديد، در انتخاب رنگها نهايت تلاش و دقت را به عمل آوريد تا لذت كامل را از زندگي و محيط اطراف خود ببريد.
همين روانشناسان معتقدند كه اگر رنگي باعث آزار شما مي شود ، با دانشي كه از شناخت رنگها به دست مي آوريد خود را هر چه سريعتر از شر آن خلاص كنيم. زيرا رنگها در تاثير گذاري مثبت و منفي بر روي روح و روان انسان ها بسيار قدرتمندتر از آن چيزي كه ما تصورش را مي كنيم، عمل مي كنند.

*** تقسيم بندي علمي رنگ ها بر اساس چرخه رنگ
رنگها بر اساس چرخه رنگ ، به سه دسته تقسيم مي شوند:
1- رنگ هاي اصلي (اوليه)
2-رنگ هاي فرعي(ثانويه)
3-رنگ هاي ثالثه
- رنگ هاي اصلي از اين جهت با اين عنوان شناخته مي شوند كه معمولا خالص و بدون تركيب با ساير رنگ ها و به خودي خود در طبيعت وجود دارند. اين رنگ ها مبناي ساخت و شكل گيري به وجود آمدن ساير رنگها هستند. در اين رنگ ها كوچكترين اثري از رنگ دانه هاي ساير رنگها ديده نمي شود و ناب هستند. رنگ هاي فرعي كه توضيح آن در پارگراف بعدي خواهد آمد از تركيب رنگ هاي اصلي زير با مقدار مشخص، به وجود مي آيد.
آبي ، زرد و قرمز سه رنگي هستند كه رنگ هاي اصلي را تشكيل مي دهند.
رنگ هاي فرعي نيز از اين جهت با اين عنوان شناخته شده اند كه از تركيب سه رنگ اصلي آبي ، قرمز و زرد به وجود مي آيند و ناب نيستند.
نارنجي ، سبز و بنفش سه رنگي هستند كه به آنان رنگ فرعي اطلاق مي شود و همانطوري كه گفته شد با تركيب دو به دو سه رنگ آبي، زرد و قرمز به وجود مي آيند.
رنگ هاي ثالثه رنگ هايي هستند كه از تركيب رنگ هاي اوليه و ثانويه تشكيل مي شوند. تركيب زرد-نارنجي (پرتقالي)، نارنجي- قرمز، قرمز – بنفش (ارغواني)، بنفش- آبي (لاجوردي)، آبي – سبز(فيروزه اي)، سبز – زرد(مغز پسته اي) را رنگ هاي ثالثه ناميده اند.
مجموعه رنگ هاي كه در هر سه بخش رنگ هاي اصلي، فرعي و ثالثه از آنان ياد شد، در چرخه اي با عنوان چرخه رنگ قرار مي گيرند.
*** رنگهاي سرد ، گرم و خنثي
بايد در نظر داشت كه رنگ هاي موجود در چرخه رنگي از لحاظ تاثيري كه بر روح ، روان و بر ضمير خودآگاه و ناخودآگاه ما مي گذارند، به سه دسته رنگ هاي گرم، رنگ هاي سرد و رنگ هاي خنثي قابل تفكيك هستند. اين رنگ ها در وراي خودشان ، داراي تاثيرات رواني مثبت و يا منفي هستند كه ما را وادار به واكنش هاي رفتاري و احساسي مي كند ، حال ممكن است اين واكنش ها به صورت ناهنجاري و يا هنجار صورت پذيرد.
رنگ هاي گرم به آن دسته از رنگ هايي گفته مي شود كه محرك سيستم عصبي هستند و احساسات ما را قوت بخشيده و تشديد مي كنند. اين رنگ ها همچنين رنگ هايي هستند كه در همان برخورد نخستين ، تعداد ضربان قلب و هيجانات ما و همچنين توان انتقال سلول هاي انرژي زا را در بدن انسان ها به شدت افزايش مي دهند. تاثيرات اصلي اين رنگ ها بر شاخه سنپاتيك سيستم خودكار عصبي است.
رنگ هاي گرم بر فعاليت روزمره زندگي ما مي افزايد و به زندگي ضرب آهنگ تند و شاد مي بخشند. اين رنگ ها فشار خون را بالا مي برند، تنفس و ضربان قلب را تسريع بخشيده و گرمي و حرارت را به بيننده القاء مي كنند.
به رنگ هاي اصلي يا تركيباتي از قبيل قرمز، نارنجي، زرد، سبز، قرمز- نارنجي، زرد – نارنجي(پرتقالي)، بنفش متمايل به قرمز(قرمز - بنفش) رنگ هاي گرم گفته مي شود.
اين رنگهابراي تبليغات گرافيكي ، تيزرهاي تبليغاتي و بازاريابي بسيار موثر و مناسب هستند.
رنگ هاي سرد، رنگهايي هستند كه داراي تاثيرات آرام بخش بوده و حس لطافت ، آرامش و كم تحركي را به ما القاء مي كند. اين رنگ ها به طور مستقيم بر شاخه ي پاراسمپاتيك سيستم عصبي خودكار اثر مي گذارند و موجب پايين آمدن فشار خون و كاهش سرعت تنفس و ضربان قلب مي شوند.
به رنگ هايي با تركيباتي از قبيل آبي – سبز(فيروزه اي)، سبز مايل به آبي، آبي – بنفش، بنفش متمايل به آبي( آبي – بنفش) و آبي را رنگ هاي سرد مي گويند.
رنگ هاي سرد، ساده و بي تكلف هستند و انتخابي مناسب براي پس زمينه هاي نقاشي، گرافيكي و محيط هاي كار و زندگي كه درآن نياز به آرامش است، مي باشند. اين رنگها براي تصاوير قوي گرافيكي ، پوسترها، تيزرهاي تبليغاتي و مواردي مشابه كه نياز به جذب مخاطب و مشتري در همان برخورد نخستين دارد، مناسب نيست.
رنگ هاي بژ و خاكستري نيز ار جمله رنگ هاي خنثي هستند كه توصيه مي شود در كارت هاي ويزيت و سربرگها به دليل خوانا بودن خطوط بر روي اين رنگها استفاده شود .
لازم به ذكر است كه علم رنگ درماني از اعصار و قرون گذشته تا كنون به دليل خصوصيت آرام بخشي و نشاط آوري رنگ ها مورد توجه بوده است و از رنگ ها در درمان بيماري هاي روحي و رواني و كاهش اضطراب ها بهره گيري مي شود.
رنگ هاي خنثي اعم از سياه ، سفيد، خاكستري بژ و قهوه اي رنگهايي هستند كه در طيف رنگي و چرخه رنگ جايگاهي ندارند و از تركيب رنگ هاي ديگر به وجود مي آيند و اصولا سياه و سفيد رنگ محسوب نمي شوند و خاكستري كه از تركيب سياه و سفيد به وجود مي آيد جز دسته رنگ هاي خنثي است. به اين دسته رنگها "بي رنگها" نيز مي گويند.
انتخاب رنگ هاي "خنثي" و ترجيح دادن مكرر آن به رنگ هاي ديگر از نظر روانشناسي نشانه اي از يك نقطه نظر منفي نسبت به زندگي است. كساني كه گرايش به اين رنگها دارند معمولا انسان هاي اندوهگين، افسرده و نااميد هستند، اما اين رنگ ها از خصوصيات مثبت هم در مواقعي برخوردار هستند ازجمله اينكه بهترين انتخاب براي فضاهاي آموزشي كه در آن ، نياز به تمركز بيشتر براي دانش آموزان و آموزگاران وجود دارد، مي باشند.
همچنين در تبليغات و بازاريابي ، در نقاشي ها و كارهاي گرافيكي ، تيزرها و پوسترهاي تبليغاتي بهترين انتخاب براي پس زمينه كار هستند .
با اين توضيحات مشخص مي شود كه تاثيرات رنگ ها در خلق و خوي انسانها و شناخت شخصيت آنان بسيار موثر است . از اين رو انسان هايي كه رنگ قرمز را مي پسندند كساني هستند كه اهل عمل بوده ، داراي علم و قدرتي هستند كه به راحتي مي توانند حرف دل خود را بزنند، داراي نيروي اراده قوي و افرادي برون گرا، داراي تهاجم، بسيار منفعل، داراي حس رقابت ، آرزومندي هستند و از هيجان بسيار بالايي برخوردارند.
همچنين از ديد روانشناسان، علاقه مندان به رنگ قرمز، افراد بي پروا بوده و در مواقعي كارهاي غيرقابل پيش بيني هم انجام مي دهند.
كساني كه رنگ آبي، براي آنان در زندگي مطلوب است، داراي احساساتي عميق، صفات خودمحور، حساسيت طبع بسيار بالا، طالب آرامش ، ملايمت، محبت بوده و از روحيه مشاركت و همكاري برخوردارند، داراي قدرت ادراك زياد و روحيه اتحاد با ديگران هستند. افرادي كه در اين حوزه رنگ قرار دارند، همچنين افراد بخشنده و به دو ر از هيجانات كاذب ارزيابي شده اند. به ندرت و به سختي واكنش و عكس العمل عصبي از خود بروز مي دهند و در هر حالتي قادر به كنترل اعصاب خود هستند.
افرادي كه به رنگ سبز علاقه نشان داده و گرايش بيشتري به آن دارند، داراي روحيه ي نرمش پذيري، خودمحوري، استقلال، تغيير ناپذيري، روحيه اصرار و سماجت ، اظهار وجود و عرض اندام، روحيه لجاجت بوده و از عزت نفس بالايي برخوردارند. كساني هستند كه مي توانند بعد از شكست ، خودشان را بار ديگر بازسازي كرده و تمايل به زندگي در اين افراد، از قوي ترين و محكم ترين اميال آنان است. افرادي بخشنده و در كمك به ديگران پيشقدم هستند .
اشخاصي كه رنگ زرد را مي پسندند، داراي شخصيت برون محوري ، آينده نگري ، توسعه طلبي، غيرمستقل عمل كردن، پرتوقع بودن، اهل تحقيق و پژوهش، و از خود انگيختگي ويژه اي برخوردارند. اين اشخاص از نظر روحي ، شرايطي دارند كه علاقه به تك بودن و برتري جويي دارند و نسبت به پيشرفت ديگران حس حسادت دارند. دوست دارند در اجتماعاتي شركت كنند كه مطلبي براي ارايه داشته باشند و در جمعي كه به آنها توجه زيادي نمي شود، حضور پيدا نمي كنند.
اما كساني كه به رنگ بنفش علاقه نشان مي دهند از نظر كارشناسان، داراي قدرت خيال پردازي بسيار بالايي هستند، هنر و زيبايي را دوست دارند، روحيه شاعرانه و رمانتيك در شخصيت آنان به چشم مي خورد و در كارها و افكارشان به ديگران اتكا مي كنند.
به اعتقاد روانشناسان امروزه از رنگها به عنوان ابزاري براي دستيابي به شخصيت دروني افراد استفاده مي شود كه محصول و نتيجه اين عمل ؛ مي تواند رسيدن به مسايلي از قبيل "برقراري هرچه بهتر ارتباط با افراد پيرامون محيط كار و زندگي" ؛ در نتيجه داشتن زندگي آرام و بدون دغدغه باشد.
دكتر " بهمن شيري " دكتراي روانشناسي در مورد چگونگي ارزيابي شخصيت دروني افراد با استفاده از ابزار رنگ گفت : نور انعكاس يافئه از رنگ هاي مختلف پس از ورود به چشم از طريق غده هاي "هيپوتالاموس " و " هيپوفيز" مستقيما بر مركز احساسات ما تاثير مي گذاردو در نتيجه باعث بروز احساسات در افراد مي شوند ، احساسات و عواطفي كه در برگيرنده حالات رواني از قبيل عصبانيت ، خشم ، خوشحالي ، آرامش و هيجان است.
به گفته وي بروز اين احساسات كه در نتيجه مستقيم و بي واسطه رنگ ها است به ما اين امكان را مي دهد كه با دسته بندي علايم و مشخصات و فاكتورهايي كه هر رنگ به لحاظ ارزش رواني و بار شخصيتي كه با خود به همراه دارد؛ آن فرد را در دستيابي به شخصيت نسبي خود آگاه كند.
"چرا كه شخصيتي كه از طريق تست روانشناسي رنگها در يك مقطع به دست مي آيد؛ هيچگاه ثابت وبدون تغيير نبوده و اين تغيير متاثر از دو عامل "تغييرات سني و تغييرات محيط پيراموني و زندگي" است ."
اين متخصص علم روانشناسي تاكيد كرد كه هيچگاه يك رنگ به تنهايي بيانگر شخصيت فرد نيست بلكه در انتخاب زوج ها يا گروههايي از رنگ است كه شخصيت افراد قابل شناسايي خواهد بود وروانپزشكان معمولا براي دستيابي به شخصيت دروني افراد از همين فاكتور انتخاب همزمان چند رنگ و تست شخصيت فرد با توجه به تاثيرگذاري رواني هر رنگ استفاده مي كند.
پ .گلزاده / گروه گزارش
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 625]