جامعه - مستند مجلس هفتم ساخته مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جامعه - مستند مجلس هفتم ساخته مي‌شود
جامعه - مستند مجلس هفتم ساخته مي‌شود

اميرهادي انواري: سعيد ابوطالب، متولد سال ١٣٤٨، داراي مدرك كارشناسي شيمي از دانشگاه تهران و فارغ‌التحصيل رشته‌هاي فيلمسازي و كارگرداني از (باغ فردوس) «مركز اسلامي آموزش فيلمسازي حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي» است. او از سال١٣٧٤ همكاري همه‌جانبه خود را با سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران به عنوان تهيه‌كننده و كارگردان تلويزيوني آغاز كرد. ابوطالب كه در جريان سفر به عراق در زمان اشغال آن توسط نيروهاي ائتلاف مدتي در اسارت بود، پس از بازگشت از اسارت به عنوان نماينده بر صندلي مجلس هفتم تكيه زد. بسياري او را در كنار افروغ (در كميسيون فرهنگي) به عنوان اصولگراي مستقل مي‌شناسند كه انتقاد‌هاي تندي را نسبت به فعاليت دستگاه‌هاي اجرايي كرده است. او در انتخابات مجلس هشتم موفق نبود، اما از دي‌ماه سال گذشته شروع به ساخت مجموعه‌اي چهار قسمتي به سفارش پرس تي‌وي با عنوان «پارلمان ايراني» كرده است. اين مجموعه مستند به عملكرد مجلس هفتم مي‌پردازد. ابوطالب تنها نماينده مستند ساز است، گفت‌وگوي زير را بخوانيد.

از چه زماني تصميم گرفتيد مستند بسازيد، از وقتي كه در مجلس هشتم راي نياورديد؟
نه، ربطي به راي نياوردن ندارد. اين موضوع به قبل از راي‌گيري مربوط مي‌شود. من وقتي كه نماينده شدم (چهار سال قبل) با سازمان صدا و سيما حدود 10 قرارداد داشتم. همه را لغو كردم. تا خرداد سال 83 هيچ كار تلويزيوني انجام نمي‌دادم، تا اينكه همين اواخر شبكه پرس تي‌وي مي‌خواست يك برنامه در مورد پارلمان ايران با موضوع مردم‌سالاري ديني بسازد.
پس اين برنامه سفارشي است؟
بله، من مدتي به آنها مشاوره مي‌دادم، بعد از يك مدت معلوم شد كه كسي نمي‌تواند اين كار را بگيرد. حرف من اين بود كه مجلس يك ذاتي دارد كه شما بايد داخل مجلس باشي تا بفهمي چه خبري در داخل مجلس است. ضمن اينكه چنان‌كه در اين برنامه هم من گفت‌وگويي با آقاي باهنر دارم كه در آن بخش به ايشان مي‌گويم اعضايي كه امضاي استيضاح وزير بازرگاني را پس گرفتند، اسم آنها را بدهيد. چون من خودم هم يكي از امضاكنندگان بودم. ايشان گفت كه نمي‌شود. گفتم چطور كه وقتي نمايندگان امضا مي‌كنند نامشان منتشر مي‌شود، پس وقتي امضا پس گرفته مي‌شود هم بايد اسامي اعلام شود چون اين جزء حقوق عمومي است. شما نمي‌توانيد جلويش را بگيريد، چون اصلا به شما ارتباطي ندارد. چون مردم بايد بدانند وكلايشان چه كار مي‌كنند. چرا امضا كردند و چرا امضايشان را پس گرفتند. بنابراين من معتقدم كه اتفاقات داخل مجلس، همان‌طور كه قانون اساسي هم تاييد مي‌كند، حتي راديو مذاكرات مجلس را منتشر مي‌كند. بايد جريانات و اتفاقات مجلس براي مردم شفاف باشد كه مردم بدانند داخل مجلس چه مي‌گذرد.
بنابراين چون شما نمانده بوديد امتياز خاصي در تهيه اين برنامه داشتيد، فكر مي‌كنيد اگر شخص ديگري كه صرفا مستندساز بود و در كسوت نماينده قرار نداشت هم مي‌توانست اين كار را انجام دهد؟
ببينيد هر كسي مي‌تواند فيلم بسازد. آنجا هر روز پر از خبرنگار است. اتفاقا دوستان ديگر مثل آقاي كمال تبريزي يا اگر اشتباه نكنم آقاي مجيدي دارند فيلم‌هايي مي‌سازند. ضمن اينكه اصالتا ورود دوربين در قسمت تماشاچي‌هاي مجلس آزاد است.
اما داخل صحن مجلس چطور، آنجا ورود افراد عادي و دوربين آزاد است.
در قسمت صحن هيچ‌كس نمي‌تواند بيايد. طبق آيين‌نامه داخل مجلس فقط نماينده‌ها مي‌توانند بيايند و افرادي از دولت كه توسط مجلس به مجلس دعوت شده‌اند. حتي صندلي‌هاي مجلس شماره دارد، يعني حتي هيچ‌كس جاي ديگري هم نمي‌تواند بنشيند. وزرا و اعضاي دولت هم كه به مجلس مي‌آيند حتي نمي‌توانند بين نمايندگان حركت كنند. اينها قوانين آيين‌نامه داخلي مجلس است.
از كي اين كار كليد خورد؟
فكر مي‌كنم دي‌ماه بود. من در واقع چون خودم براي فيلمبرداري مرخصي مي‌گرفتم، كمي سخت بود، چون به وظايف نمايندگي‌ام نمي‌رسيدم. چون از نظر زمان در محدوديت بودم مدت طولاني فيلمبرداري طول كشيد. حدود هزار دقيقه راش گرفته‌ام.
به هر حال در كار مستند هم يك سناريو وجود دارد، سناريوي اين كار چيست؟
اول اجازه بدهيد ديدگاه خودم را بگويم كه با توجه به آن، موضوع اين مستند هم مشخص شود. مجلس يك ذاتي دارد كه آن چيزي نيست كه شما از تلويزيون مي‌بينيد. دوربين‌هاي تلويزيون و حتي بلندگوهاي راديوي مجلس نمي‌توانند واقعيت را بگويند. براي آنكه شما بتوانيد ببينيد كه آيا نمايندگان نمايندگي مردم را مي‌كنند يا نمايندگي حزب و جريانشان را و... بايد داخل جريان‌هاي مجلس باشيد. مثلا يكي از موضوعات اين چهار قسمت بحث اقليت و اكثريت است. اين سوال را من از ده‌ها نماينده پرسيدم.
اين برنامه قرار است از سيماي داخلي پخش شود؟
نمي‌دانم. اين به سياست‌هاي سازمان برمي‌گردد، من اين برنامه را براي پرس تي‌وي ساخته‌ام.
يعني به زبان انگليسي ساخته شده؟
بله، با بعضي از نمايندگان كه به زبان انگليسي مسلط بودند، به انگليسي صحبت كردم و براي بقيه زيرنويس گذاشته خواهد شد. من نمي‌دانم كه بعدا شبكه‌هاي داخلي هم پخش مي‌كنند يا خير، اين به سياست‌هاي سازمان برمي‌گردد.
از بحث دور نشويم، در مورد سناريوي برنامه صحبت مي‌كرديد؟
من اين سوال را از خيلي از نماينده‌ها پرسيدم كه شما اقليت هستيد يا اكثريت. بسياري از نماينده‌ها يا مي‌گويند ما هيچ‌كدام نيستيم، يا اگر مي‌گويند اقليت هستيم يا اكثريت، من در تفاوت اين دو از آنها سوال مي‌كنم. اينكه اگر شما اكثريت هستيد در چه چيزي مشترك هستيد كه اكثريت محسوب مي‌شويد. چون شما مي‌دانيد كه ما نظام سياسي حزبي نداريم، فعاليت احزاب آزاد است اما نظام سياسي حزبي نيست. بنابراين احزاب در رفتار سياسي مردم موثر هستند، اما تعيين‌كننده نيستند. بنابراين همين افراد مستقلي كه داخل مجلس مي‌آيند، ممكن است در يك مجلس جزء اقليت باشند، در يك مجلس اكثريت باشند و...
در نهايت شما مي‌خواهيد از ساخت اين مجموعه مستند به چه چيزي برسيد؟
من مي‌خواهم كه واقعيت مجلس روشن شود. چون اين براي مخاطب اروپايي و آمريكايي پخش مي‌شود من دنبال اين بودم كه خودم كشف كنم كه مردم‌سالاري وجود دارد يا نه. من در حال اين كشف هستم. آنچه را كه كشف مي‌كنم هم مونتاژ مي‌كنم.
چه چيزي كشف كرديد؟
من كشف كردم همان‌طور كه رهبر انقلاب مي‌گويند ما در حال تجربه مردم‌سالاري ديني هستيم. اينكه داريم با آنچه در قانون اساسي تعريف مي‌شود، خيلي فاصله دارد. كاري كه نمايندگان مجلس مي‌كنند با شرح وظايفشان خيلي فاصله دارد. نسبت دولت و مجلس با آنچه در قانون اساسي تعريف مي‌شود، خيلي فاصله دارد. يعني من معتقدم كه رهبر انقلاب اين عبارت را دقيق به كار بردند كه ما در حال تجربه مردم‌سالاري ديني هستيم. يك نمونه‌اي را ارائه كرده‌ايم. اين با آن چيزي كه هدف ماست و قرار است انجام شود خيلي فاصله دارد. من وقتي كه خبرنگار بودم تصوري از نمايندگان مجلس، فراكسيون‌ها، دولت و ساير قوا داشتم اما وقتي كه وارد مجلس شدم و به عنوان نماينده با موضوع برخورد كردم، ديدم كه ماجرا چيز ديگري است. در يكي از قسمت‌هاي اين برنامه به نماينده‌اي پرداخته مي‌شود كه براي يك نامه امضا جمع مي‌كند. آن نامه در محكوميت سخنان آقاي خاتمي است. روز بعد يك نماينده ديگر در مجلس درخواست مي‌كند كه نماينده‌ها امضايشان را پس بگيرند. از اينجا مي‌توان نتيجه گرفت كه آيا اصالتا ما به سرمايه‌هاي اين كشور چقدر احترام مي‌گذاريم. اين نماينده‌اي كه براي محكوميت سخنان آقاي خاتمي امضا جمع‌آوري مي‌كند آيا خودش متن اين سخنان را خوانده يا نه!
شما صرفا به مجلس هفتم پرداخته‌ايد؟
نه، به مجالس ديگر هم مربوط مي‌شود؛ يعني اينكه خيلي از نمايندگان نمايندگان قديمي هستند.
ممانعتي از ورود شمابه اين كميسيون‌ها نشد؟
نه، چون من نماينده بودم مي‌توانستم وارد شوم.
به هر حال شما از مباحث مطرح شده در كميسيون امنيت ملي فيلمبرداري مي‌كرديد و قرار است كه پخش شود، اين مشكل ساز نبود؟
من براي ورودم اجازه مي‌گرفتم و زماني هم كه مي‌رفتم مباحثي كه مطرح مي‌شد طبقه‌بندي نداشتند. وقتي مباحث طبقه‌بندي ندارند قابل انتشار است.
در مورد استيضاح هم فيلمبرداري كرده‌ايد؟
بله، يكي از موارد هم استيضاح بود، من مي‌خواستم نشان بدهم يعني اينكه كشف كنم كه استيضاح چگونه شكل مي‌گيرد و چگونه به سرانجام مي‌رسد. اين واقعا كشف است. چون من خودم يكي از استيضاح‌كنندگان بودم. اين اصلا هم ربطي به فيلم ساختن من ندارد. چون من تقريبا در تمام استيضاح‌هاي اين دولت و دولت قبل امضا كرده‌ام. چون اعتقاد دارم كه استيضاح يعني توضيح خواستن و حق نماينده‌هاست. بنابراين شما امضا مي‌كنيد و مسوول بايد بيايد و پاسخگو باشد. هيچ باري هم يادم نمي‌آيد كه امضايم را پس گرفته باشم. من حتي از رئيس جمهور محترم هم سوال كردم ولي به عدد نرسيد. چون سوال و استيضاح جزء حقوق ملت است كه بدانند دستگاه‌هاي اجرايي چه كار مي‌كنند. به هر حال از زماني كه استيضاح در صحن قرائت مي‌شود تا لحظه‌اي كه از دستور خارج مي‌شود، همه را فيلم گرفته‌ام، حتي در ناهارخوري نماينده‌ها هم فيلم گرفته‌ام.
شما به عنوان يك نماينده، مجلس را چطور ديديد، به عنوان كسي كه در يك مجلس نشسته‌ايد و ناظر بر كار مجلس هستيد، فكر مي‌كنيد شما در آن مجلس چه كاره بوده‌ايد، آيا توانستيد دموكراسي را رعايت كنيد؟
اگر بخواهم خيلي خلاصه توضيح بدهم و بگويم چه كشفي در اين چهار سال كرده‌ام، اين است كه ما در حال تجربه مردم‌سالاري ديني هستيم..
تجربه يعني اينكه به آن نرسيديم؟
بله، به آن نرسيديم و اين تجربه پر از فراز و فرود و پر از خطا و اشتباه است. اين تجربه بعد از چندصد سال نداشتن آزادي ايجاد شده است. به غير از مقطع كوتاهي در دوران مشروطه. حالا در يكي از قسمت‌هاي پارلمان ايراني به صورت خيلي خلاصه و مجمل به اين بحث هم پرداخته شده. بخش كوتاهي است كه آقاي حداد به قرائت تاريخ مي‌پردازد. در سالن مشروطه هم گرفته شده است، جايي كه مجلس قديم برگزار مي‌شود. ببينيد ما به جز آن يك دوره كوتاهي كه دوباره به استبداد ختم شد، ما سابقه پارلمانتاريسم نداريم. قبلش كه صدها سال است كه ما تجربه مردم‌سالاري نداريم. يكي از دلايلي كه ما پله پله با مردم‌سالاري مواجه مي‌شويم و شما مي‌بينيد مثل همين انتخابات اخير يا انتخابات قبلي، شما با جلوه‌هايي روبه‌رو مي‌شويد كه اصلا با مردم‌سالاري طبق قانوني اساسي همخواني ندارد.
از نماينده‌هاي مختلف هم شما فيلم گرفته‌ايد، مثلا از آقاي اعلمي؟
بله، من با آقاي اعلمي بيش از پنج بار مصاحبه دارم. با آقاي پيرموذن قبل از اينكه از كشور خارج شوند با ايشان مصاحبه گرفته. اوايل صبح بود، از او اجازه گرفتم كه با او گفت‌وگو كنم و او يك شرط گذاشت و آن اينكه نبايد هيچ جاي مصاحبه را سانسور كنيد. من هم قول دادم كه يا استفاده نمي‌كنم يا همه‌اش را استفاده مي‌كنم.
چهار قسمت چند دقيقه‌اي مي‌شود؟
تعهد ما به پرس تي‌وي چهار قسمت 25 دقيقه‌اي است.
حدس مي‌زنيد چه بازتابي داشته باشد؟
نمي‌دانم، من تمام تلاشم اين بوده كه اين مستند صادقانه و متعهدانه باشد. متعهد به خود مستند.
فكر مي‌كنيد پخش شود؟
اگر پرس نخواهد پخش نمي‌كند. به خودشان مربوط مي‌شود. ولي پيش از آنكه كليد بزنيم من با دوستي كه مسووليت داشت صحبت كردم و بعد از اينكه نيمي از كار گذشته بود، باز با او صحبت كردم و گفتم ببين اين كار اين‌طور در مي‌آيد. ممكن است در چارچوب توقعات شما نباشد. يعني من نماينده‌ها را از هم تفكيك نمي‌كنم. از دم با همه صحبت مي‌كنم و از آنها مي‌پرسم كه شما اقليت هستيد يا اكثريت.
فكر مي‌كنيد امكان سانسور شدن مستند شما وجود دارد؟
سانسور نمي‌كنند. بعيد مي‌دانم، نيازي به اين كار نيست. شبكه پرس را من قبلا ديده‌ام با تهيه‌كننده‌اش هم صحبت كرده‌ام و كارهايشان را مي‌شناسم. اين كار در چارچوب‌هاي پرس مي‌گنجد. من مطمئنم كه طرف خارجي‌ام كه اين را مي‌بيند حتما مطمئن مي‌شود كه ما دموكراسي داريم. وقتي در مجلس ما يك نماينده مي‌آيد نسبت به همه چيز نقد مي‌كند، بي‌محابا، شما وقتي اين نطق را مي‌خوانيد باورتان نمي‌شود كه نماينده جمهوري اسلامي اين نقد را كرده است.
خيلي از روزنامه‌ها نمي‌توانند اينها را چاپ كنند. نطق خود مرا روزنامه چاپ نكرد، در مورد نقد عملكرد هيات رئيسه مجلس و دولت. هيچ روزنامه‌اي كار نكرد. با بعضي از روزنامه‌هاي منتقد من مصاحبه‌هاي مفصل دارم. روزنامه اينها را چاپ نمي‌كنند.
خب مي‌ترسند!
بله، يعني نگرانند كه براي روزنامه مشكل پيش بيايد. من معتقدم كه ما دچار انسدادرسانه‌اي هستيم. كه اين هم محصول اين دولت است. اين هم حاصل تحليل اشتباه است. من فكر مي‌كنم در اين حوزه از قانون اساسي فاصله مي‌گيريم. قانون اساسي در حوزه دفاع از حقوق ملت و توده خوب صيانت شده است.
با چه امكاناتي اين كار را انجام داده‌ايد، دستيار داشتيد؟
هم تصوير‌بردار و هم صدا‌بردار داشتيم. دو تصوير‌بردار از بالا مي‌گرفتند. وقتي كه در صحن مصاحبه مي‌كردم از ميكروفون بي‌سيم استفاده مي‌كرديم. در اينجا دوربين بايد كوچك باشد، كه حواس نماينده‌ها پرت نشود. من حدود سه ماه از نماينده‌ها عكس مي‌گرفتم و بعد به خودشان مي‌دادم. بالاي هزار عكس از نماينده‌ها گرفتم. اين‌طور شد كه نماينده‌ها به من عادت كردند. يعني هم نماينده‌هاي موافق نگاه سياسي من و مخالف آن به من عادت كردند. اين هم فقط در مورد مجلس نبود. در هر مورد مستند‌سازي كسي كه قرار است مقابل دوربين شما قرار بگيرد بايد به شما عادت كند. اگر عادت نكند ديگر خودش نيست.
چه تفاوتي بين تصاوير دوربين‌هاي قسمت تماشاچي‌ها و دوربين داخل صحن وجود داشت؟
اول با يك دوربين خيلي كوچك به مدت حدود يك ماه از داخل صحن فيلم مي‌گرفتم و به دوستانم در سازمان نشان مي‌دادم. البته آنها ارزش استفاده نداشتند و فقط براي تست بودند. بعد با همين دوربين گرفتم، كاملا كيفيت آن استاندارد است.
هيچ‌كس اعتراضي به فيلمبرداري نكرد؟
تعدادي از نمايندگان كه بايد بگويم عضو فراكسيون اكثريت بودند، تقريبا از اينكه فيلمبرداري مي‌كردم مخالفت كردند. مثل اعضاي كميسيون فرهنگي. يكي، دوبار گرفتم اعتراض كردند كه همان جلسه به قهر كشيد، من همان روز رفتم به كميسيون امنيت ملي و از آنجا گرفتم. اين دو كميسيون از اين جهت جالب هستند كه در هر دو كميسيون هم اقليت ديني داريم، هم اقليت و هم اكثريت داريم، هم روحاني و هم خانم. از اين نظر اين دو كميسيون كميسيون‌هاي خوبي هستند و هر دو ارزش رسانه‌اي دارند. براي ما افراد داخل كميسيون‌ها موضوعيت داشتند. مشخصا عضو كميسيون فرهنگي آقاي افروغ و عضو كميسيون امنيت خانم اميرزاده، آقاي علي‌خان، آقاي سكاني‌نيا و آقاي بروجردي است.
قبلا هم مثل اينكه خانم منيژه حكمت فيلمي با موضوع مجلس ششم ساخته بودند، مستند شما چيزي شبيه به كار ايشان است؟
تا ‌آنجا كه من مي‌دانم در مجلس ششم هم اين كار شده است. اما آن كار كاملا جنسا با اين كار متفاوت بود، آن كار صرفا به تحصن مجلس ششم پرداخته بود. البته كار ايشان پخش نشد، من آن را نديدم. اما فيلم ايشان چون ايشان اجازه ورود به صحن را نداشتند فقط در لابي فيلم گرفته بودند. به همين خاطر اين كاملا با كار من فرق مي‌كند. من وقتي با يك نماينده حرف مي‌زنم چون خودم نماينده هستم، زبان او را مي‌فهمم. بنابراين سوال‌هاي من كاملا تخصصي است.
شنبه 11 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 287]