ترخون; سبزى‌ همه ‌رژيم‌هاى‌غذايى‌

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: ترخون; سبزى‌ همه ‌رژيم‌هاى‌غذايى‌
ترخون،سبزى خوش‌طعمى كه خواص درمانى فراوانى دارد. زادگاه اصلى ترخون دشت‌هاى جنوبى روسيه و جلگه‌هاى مغولستان و سيبرى بوده است كه با حمله مغولا‌ن اين گياه همراه آنها به كشورهاى خاور نزديك و اروپا راه‌يافته است و نام ترخون را به خود گرفته است.ترخون گياه كوچكى است كه به ندرت ممكن است ارتفاع آن به شصت سانتى‌متر برسد. برگ‌هاى آن سرتيز و داراى بوى مطبوع تندى است.

گل‌هاى كوچك سفيدرنگى دارد كه تخم نمى‌دهد و براى كشت آن بايد نشاء آن را در بهار بكارند.امروزه در ايران تقريبا در همه شهرستان‌‌ها ترخون را مى‌كارند و آن را به عنوان سبزى خوردنى مصرف مى‌كنند. در خيار شور چند برگ ترخون را به عنوان گياه معطر مى‌گذارند تا طعم و عطر مطبوعى به آن بدهد.

كمى از تاريخ

ابن سينا و ابو زكرياى رازى دانشمند ايرانى قبل از اروپاييان به خواص درمانى ترخون پى بردند و در كتاب‌هاى طبى خود اين دو پزشك دانشمند مى‌نويسند كه ترخون نفخ را برطرف كرده و هواى آلوده از طاعون را ضدعفونى و پاك مى‌كند. ابن بيطار ترخون را سبزى سفره غذا مى‌داند و عقيده دارد چند برگ از ترخون اشتها را تحريك كرده و نفس را معطر و خوشبو مى‌سازد.ترخون در زمان جنگ‌هاى صليبى به اروپا وارد شد و در نقاط مختلف اروپا كشت آن معمول و رواج يافت و امروزه اين سبزى معطر را در غذا و دوا به كار مى‌برند.ترخون از زمانى كه در اروپا پيدا شد در طب و درمان امراض به كار رفت و در مصرف آن خواص اشتهاآور، هضم‌كننده، مدت ماهانه خانم‌ها و ترشح‌‌كننده بزاق دهان و همچنين داروى دردهاى دندان تشخيص دادند. در قرن نوزدهم دو پزشك معروف فرانسوى به نام شومل و كازن با مصرف دم كرده و اسانس ترخون بيمارى‌هايى را چون ضعف معده و سوءهضم معالجه مى‌كردند و از معالجه با اين گياه معطر نتايج موثرى مى‌گرفتند.

خواص درمانى ترخون مرهون روغن مايع اصلى آن است كه داراى بو و طعم تندى است و مزه آن نزديك به تربانتين مى‌باشد. روغن مايع اصلى ترخون داراى هفتاد درصد استراگول و بيست‌درصد (ترپن) مى‌باشد.اين روغن داراى خواص تقويت‌كننده، اشتهاآور، مقوى معده، ادرارآور، قاعده‌آور و كرم‌كش مى‌باشد.ترخون را به عنوان دمكرده به مقدار بيست و پنج تاسى‌گرم در يك ليتر آب دم كرده و سه يا چهار بار در روز و هر بار يك فنجان از آن را بعد از صرف غذا مصرف مى‌كنند.اسانس ترخون به مقدار سه تا پنج قطره در روى يك حبه قند نيز براى تقويت معده و دفع نفخ شكم مصرف مى‌شود. در اينجا بايد يادآورى كنيم ترخون مى‌تواند جانشين نمك شود و كسانى كه از مصرف نمك منع شده‌اند مثل بيماران قلبي، كسانى كه فشار خونشان بالا‌ رفته است يا اشخاص چاق كه مجبور به پيروى از رژيم غذايى بى‌نمك شده‌اند مى‌تواند به جاى نمك، ترخون در غذاى خود مصرف نمايند و علا‌وه بر اينكه غذاى خود را با نمك احساس كنند از طعم مطبوع و خواص شفابخش ترخون نيز استفاده نمايند.ترخون اين خاصيت را دارد كه مقوى دستگاه هاضمه است و همچنين نفخ و باد شكم را دفع مى‌كند.ترخون تب‌بر و همچنين قاعده‌آور است. در قديم به واسطه خواص درمانى‌اى كه داشته است بسيار معروف بوده و در فرانسه به نام گياه اژدها و يا شرپانتين معروف بوده است و از آن سالا‌د درست مى‌كرده‌اند و يا خام و با غذا مى‌خورده‌اند. ترخون را دم مى‌كردند و دمكرده آن را به عنوان مقوى معده مى‌خورده‌اند تا هضم غذا را آسان كند، گاز و نفخ شكم و روده‌ها را برطرف مى‌سازد و قاعدگى و عادت ماهانه خانم‌ها را مرتب مى‌سازد و دردهاى اعصاب و انواع رماتيسم را شفا مى‌بخشد.كسانى كه مى‌خواهند از ترخون به عنوان دمكرده استفاده نمايند بايد پنج گرم ترخون را تكه تكه كرده و در يك فنجان بريزند و روى آن آب جوش جارى كنند و 10 دقيقه بگذارند تا دم بكشد. بعد اين دمكرده را بعد از صرف غذا بنوشند. شليمر در كتاب خود مى‌نويسد: در ايران حاضر(صد سال پيش) ترخون را خام با غذا مى‌خوردند و يا آن را با غذا مى‌پزند و مصرف مى‌نمايند.ايرانيان ترخون را كرمكش مى‌دانند و به عنوان دواى ضد كرم دم كرده و اسانس آن را مصرف مى‌نمايند.
جمعه 10 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]