نگاهي به وضعيت عشاير استان گلستان

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار ايرنا، اين عشاير براي تردد مسير ييلاق و قشلاق خود از راههاي سخت و صعب العبوري گذر مي کنند، که ايراههاي شلمي،قازانقايه و خشتلي اصلي ترين راههاي عبور آنهاست. اهميت تردد عشاير هنگامي ملموس تر است که تعداد عشاير و دامهايشان در نظر گرفته شوند. بنابه آمار، عشايري که از شهرستانهاي بجنورد،شيروان، قوچان و اسفراين به مراتع گلستان کوچ مي کنند، در قالب 21 طايفه مستقل شامل دو هزار خانوار با جمعيتي معادل 11هزار نفر جاي مي گيرند. اين عشاير به همراه خود تعداد 3/1ميليون راس دام سبک و سنگين و نيز بارو بنه مورد نياز شان رامنتقل مي کنند. گذشت زمان و بروز برخي مسايل موجب شده تا در امر کوچ عشاير مشکلاتي رخ دهد که زير کشت بردن برخي مراتع و نيز جلو گيري از چراي دامها در مسير راه از جمله آنهاست. براساس گزارشات موجود ، در برخي از سالها درگيري هايي نيز بين عشاير کوچنده و روستائيان ساکن در مسير کوچ رخ داده است. گروه ديگر عشاير استان گلستان را ترکمنها تشکيل مي دهند که در امر کوچ با مشکل چنداني مواجه نيستند. اين گروه عشاير حدود 10 هزار نفر جمعيت داشته و 500 هزار راس دام دارند. قلمرو زيستي عشاير کوچنده گلستان حدود 350هزار هکتار از مراتع است که مدت 5 ماه از سال در مناطق قشلاقي استان به چراي دامهايشان مي پردازند. در مورد سابقه حضور عشاير کرد در اين منطقه روايات مختلفي وجود دارد اما براساس منابع مورد اعتماد ، اين اکراد از بقاياي ايل بزرگ زعفرانلو هستند که در زمان شاه عباس صفوي يعني سال 1000هجري قمري به مناطق شمال خراسان کوچانده شده اند. ارائه خدمات مختلف مورد نياز عشاير در سالهاي اخير يکي از دغدغه هاي مهم مسوولين امر در استانها ي گلستان و خراسان شمالي بوده است. ارائه خدماتي نظير تامين مايحتاج زندگي عشاير و نيز تامين علوفه دام آنها و همچنين رسيدگي به مشکلات اجتماعي و فرهنگي از جمله اين امور است. رضا عليپوري مدير امور عشايري گلستان خدمات ارائه شده به عشاير را در قالب دو طرح مي داند که شامل خدمات پشتيباني به کوچندگان و نيز طرح عمليات اجرايي اسکان است. او گفت: ارائه خدمات پشتيباني به کوچندگان به منظور بهبود سطح زندگي عشاير از طريق توسعه پروژه هاي زيربنايي و ايجاد امکانات بيشتر براي گروهي از عشاير که تمايل به ادامه زندگي به شيو کوچروي دارند،اجرا مي شود. عيلپوري ادامه داد: اعتبار مصوب پارسال براي ارائه خدمات پشتيباني 9638ميليون ريال بود که از اين ميزان 84درصد تخصيص يافت. وي خدماتي که در بخش پشتيباني عشاير انجام شده را، راه سازي عشايري، بهسازي و لوله کشي چشمه سارها و احداث آب انبار و آبرساني سيار ، تکميل و احداث بندهاي خاکي اعلام کرد. وي ادامه داد: هر ساله قبل از کوچ عشاير،به منظور تسهيل تردد وارائه خدمات رساني بهينه به آنان اقدامات چشمگيري در جهت راهگشايي و احداث راههاي عشايري و ساير ابنيه فني انجام مي گيرد. عليپوري گفت: مناطق استقرار عشاير از آب مناسب وکافي بي بهره است اما سعي شده است چشمه هاي موجودمورد بهسازي و لوله کشي قرار گيرد و هرساله نيز نگهداري آنها انجام مي پذيرد. مدير امور عشاير گلستان اقدامات انجام شده در جهت اسکان عشاير را نيز انجام مطالعات لازم , و نيز انتخاب نقطه اي بنام بهارميدان در نزديکي شهرستان مراوه تپه اعلام کرد. عليپوري گفت:در سال 88 براي عمليات زير سازي کانون توسعه بهار ميدان 1700ميليون ريال اعتبار مصوب شد که از اين مبلغ 600 ميليون ريال معادل 35درصد تخصيص يافته و در حال اجراست. با اين همه عشاير که معمولا از نقاط شهري دور بوده و از دسترسي به مراکز تجاري محروم هستند در تامين مايحتاج خود نيز مشکلاتي دارند. در اين راستا سازمان عشايري کشور اقدام به ايجاد اتحاديه تعاوني هاي عشايري نموده و از طريق آنها ، مايحتاج عشاير توزيع مي شود. توزيع کپسول گاز، نفت گاز،نفت سفيد،آب آشاميدني و شرب دام ونيز توزيع کالاهاي کالابرگي و توزيع آرد از طريق اين اتحاديه هاي انجام مي شود. تامين و توزيع علوفه دامي نيز از ديگر فعاليتهاي اين اتحاديه هاست . اين تعاوني ها علاوه بر تامين مايحتاج عشاير در امر خريد محصولات آنها نيز فعال هستند. برغم اقداماتي که براي رفاه عشاير انجام مي شود، هنوز برخي مشکلات آنها را آزار مي دهد که وقوع خشکسالي در برخي سالها، خرابي ايلراه‌ها، تصرف و تعرض راه‌هاي مسير کوچ، از بين رفتن مراتع ميانبند و تخريب چراگاههاي دام توسط روستاييان ، از مشکلات اصلي عشاير در مسير کوچ عنوان شده است. به عقيده عشاير ، ايلراه‌هاي عشايري هم مانند راههاي روستايي بايد شناسنامه‌دار شوند تا روستاييان ساکن در مسير کوچ ، راه‌هاي عشايري را به رسميت بشناسند. اين روزها عشاير کرد شمال خراسان در حال ترک مراتع قشلاقي استان گلستان هستند . به گفته آنان ، گسترش کشتزارها تا کنار جاده ها، عشاير را که معمولا در هنگام کوچ از کنار جاده‌ها تردد دارند، در وضعيت بغرنجي قرار مي دهد. وقوع برخي درگيري ها که در ساليان اخير گزارش مي شود، بيان گر اين موضوع است . کاهش عرض ايلراهها و نابساماني آنها موجب مي شود تا عشاير وسايل و اداوات خود را با تراکتور و کاميون حمل کنند که هزينه زيادي را بردوش آنها تحميل مي کند. براي رفع خرابي ايلراهها هر ساله ،سازمان عشايري کشور اعتباراتي را براي مرمت و تسطيح آنها اختصاص مي دهد. همچنين در جهت کاهش مشکلات کوچ عشاير اقداماتي از قبيل بکار بردن تدابير انتظامي و حفاظتي ،تهيه تقويم کوچ عشاير ،تعيين تکليف مراتع مسيرکوچ و باز پس گيري مراتع تصرف شده از سوي دستگاههاي ذيربط انجام شده تا اندکي از نگراني هاي عشاير کاسته شود. عشاير گلستان سالانه حدود8600تن گوشت،2250تن پشم، 8558تن شير،18تن مو و 165تن کشک توليد مي کنند. محدوده زماني حضور عشاير خراسان در گلستان، از اول آذرماه تا پايان اسفندماه هر سال است. مراتع استان گلستان سالانه 170 هزار تن علوفه توليد مي کنند. بنابه گفته مسوولان منابع طبيعي گلستان ،مساحت مراتع اين استان يک ميليون و 126 هزار هکتار است که از اين ميزان 174 هزار هکتار را مراتع خوب، 324 هزار هکتار را مراتع متوسط و حدود 600 هزار هکتار را مراتع فقير تشکيل مي دهد. /600/622/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 532]