سلسه مباحث كلام اميرالمؤمنين علي (ع) / بخش نخستبررسي ديدگاه‌ اميرالمؤمنين(ع) درباره دنيا

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: سلسه مباحث كلام اميرالمؤمنين علي (ع) / بخش نخستبررسي ديدگاه‌ اميرالمؤمنين(ع) درباره دنيا
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: يكي از موضوعات مهم و محوري در نگرش مولاي موحدان به جهان هستي و حقايق‌ عالم، ديدگاه آن حضرت درباره دنيا است. كاري را كه مظاهر فريبنده و پر زرِق و برِق دنيا با عاشقان و مريدانش انجام مي‌دهد در همين عبارت كوتاه بيان شده است.
دنياي فريبنده، زيان زننده و گذرا!

اَلدُّنْيا تَغُرُّ و تَضُرُّ و تَمُرُّ

دنيا انسان را فريب مي‌دهد، زيان مي‌رساند و مي‌گذرد.

1. دنيا فريب مي‌دهد:

آرزوهاي دنيايي، خيال پردازي‌هاي دور و دراز براي رسيدن به شهوات، دستيابي به ثروت و مال و منال، دسترسي به قدرت و مناصب دنيوي، و همه اين‌ها براي خوشي و راحتي و لذت،... اينها همه انسان را فريب مي‌دهد. زيرا از دور، زيبا است و آرام بخش، ولي كساني كه به اندكي از آن مي‌رسند در مي‌يابند كه دچار خيال باطل و توهمات غلط شده بودند و آنچه را مي‌پنداشتند به دست نياورده‌اند!

آنچه را علي عليه‌السلام سرزنش مي‌كند، كاركردن «براي دنيا» است، اما كار و تلاش «در دنيا» ولي «براي آخرت» عين صواب و موجب ثواب است و جز آن، راهي براي تعالي و سعادت انسان وجود ندارد.

البته كساني كه مواهب طبيعي را در چارچوب انديشه تنگ و محصور «دنياطلبي» نمي‌بينند و آن را مقدمه‌اي براي حيات آخرت مي‌شناسند، هرگز دچار چنين فريب و نيرنگي نمي‌شوند. كساني دچار فريب دنيا مي‌شوند كه حقيقت و واقعيت اصلي دنيا را نشناخته‌اند و آنچه را «مقدمه» است، «نتيجه» مي‌پندارند و آنچه را «ظاهر» است، «باطن» تصور مي‌كنند! فريب دنيا سهم دنيادوستان و دنياطلبان است، نه كساني كه زندگي دنيوي را از ابتدا موقت و گذرا مي‌دانند و آن را صرفاً به عنوان فرصتي براي جلب رضاي الهي و رسيدن به كمال حقيقي شناخته اند. ولي چه بايد كرد كه همواره اكثريت مردمان، زندگي دنيوي را «همه چيز» پنداشته‌اند و بدست آوردن آن را وجهه همت خود قرار داده‌اند و بنابراين دچار فريب دنيا شده اند.

دنيا عرصه امتحان و آزمايش است. مرحله خودسازي و تلاش است، جاي سختي‌ها و دشواري‌ها است، نه هدف‌ نهايي زندگي و نه مرحله‌اي كه ثمره تلاش و كوشش آدمي را برآورده سازد و نه عرصه‌اي كه ظرفيت تامين همه خواست‌ها و آرزوها را داشته باشد! كساني كه محدوده حيات را به «دنيا» محدود ساختند و بردگي آن را پيشه خود نمودند جز فريب و نيرنگ سهمي دريافت نخواهند كرد. آري! «الدنيا تغرّ»

2. دنيا به انسان زيان و ضرر وارد مي‌كند:

انسان‌هايي كه در خسران و ضرر مي‌باشند، همين‌ها هستند كه نيرنگ دنيا، آنان را وادار به صرف‌ِ سرمايه هستي‌شان در راه بدست آوردن دنيا مي‌كند و از آخرت و آينده حتمي خويش غافل مي‌شوند. آنان همه توان و همّت و عمر خود را در راه «دنيا» مصرف‌ مي‌كنند، دنيايي كه «گذرا» است ولي آنان به غلط آن را نقطه پايان و هدف‌ اساسي تصور كردند!

3. و بالاخره اين دنيا پس از زيان زدن به انسان فريفته، مي‌گذرد:

حتي براي پاسخگويي و يا عذرخواهي از زيان ديدگان، توقفي كوتاه هم ندارد! كساني كه عمري را به جستجوي ظواهر فريبنده دنيا سپري كردند و عاقبت فريب خورده و حسرت زده در حالي كه سرمايه اصلي‌شان را از كف‌ داده اند، به عالَم آخرت منتقل شدند، آيا توانستند «دنيا» را براي جبران خسارت خودشان به محكمه‌اي بكشند؟! هرگز! زيرا دنيا پس از فريب و زيان، مي‌گذرد.

از ديدگاه امام علي عليه‌السلام در دنيا بايد كار و تلاش كرد، چاره‌اي جز اين نيست كه براي بدست آوردن سعادت ابدي، از همين سرمايه عمر و امكانات اين جهان بايد بهره بُرد، در اين عالم طبيعت بايد زندگي كرد و به آباداني آن هم بايد پرداخت، امّا نه «براي دنيا»، بلكه براي بدست آوردن كمال ابدي در حيات اخروي. آنچه دنياي هر كسي است، همان وابستگي‌ها و فريب ظواهر دنيا را خوردن است، نه صِرف‌ِ كار و تلاش و تحصيل و زندگي! سيره مولاي موحدان در زندگي خود، براي ما روشن مي‌كند كه «دنياي فريبنده و زيان زننده و گذرا» نه استفاده از نعمت‌هاي طبيعي است و نه كار و تلاش براي بهبود زندگي مردمان و نه مجاهدت براي تامين معاش، كه اينها همه اگر با روش و نيّت الهي باشد، عين آخرت طلبي است.

آنچه را امام علي عليه‌السلام سرزنش مي‌كند، كاركردن «براي دنيا» است، اما كار و تلاش «در دنيا» ولي «براي آخرت» عين صواب و موجب ثواب است، و جز آن، راهي براي تعالي و سعادت انسان وجود ندارد.

--------------------------------------------------------------------------------

منبع: كتاب چهل گام، علي ذوعلم.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 204]