خبـرنـگـارى تخصص مـى خـواهـد

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: خبـرنـگـارى تخصص مـى خـواهـد
حميده امينى فردهم اكنون بسيارى از روزنامه هاى كشور از نبود خبرنگاران تخصصى رنج مى برند، اين كه يك خبرنگار در حوزه خبرى خود به عنوان يك كارشناس و متخصص مشغول به فعاليت باشد، در رسانه هاى ما كمتر به چشم مى خورد، البته اين مسئله علت هاى متعددى دارد و نمى توان همه تقصير را به گردن خبرنگاران حوزه هاى مختلف انداخت.دكتر محمودرضا مرتضوى در اين باره به دو ديدگاه حاكم بر روزنامه نگارى جهان اشاره مى كند و مى گويد: «در ديدگاه روزنامه نگارى آمريكايى تجربه بر تخصص به معناى تحصيلات آكادميك اولويت دارد، در اين نگرش قبل از آنكه خبرنگارى را استخدام كنند، از تجربه او جويا مى شوند، براى آنان، فقط تجربه ملاك است و تفاوت مدرك دكترى علوم ارتباطات با ليسانس اين رشته، در كنار تجربه معنا پيدا مى كند.»وى ادامه مى دهد: «در نقطه مقابل اين ديدگاه، روزنامه نگارى فرانسوى و انگليسى قرار دارد كه در آن اولويت با تحصيلات آكادميك و گذراندن دوره هاى آموزشى است.بنابراين در كشورهاى مختلف، ديدگاه هاى متفاوتى وجود دارد كه براساس آن اولويت هاى حرفه روزنامه نگارى و خبرنگارى مشخص مى شود، كشور ما نيز از اين قاعده مستثنى نيست و در روزنامه هاى مختلف، نگرش هاى متعددى وجود دارد، با اين وجود هنوز مطبوعات و رسانه هاى ما با كمبود خبرنگاران متخصص و كارشناس در حوزه خبرى مواجهند.»وى اضافه مى كند: «هم اكنون اين سؤال مطرح مى شود كه اگر در رسانه هاى كشور اعم از مكتوب و شفاهى اولويت با تحصيلات آكادميك و گذراندن دوره هاى آموزشى است، چرا هنوز برخى خبرنگاران، فارغ التحصيل رشته هايى غير از ارتباطات و روزنامه نگارى هستند و عده اى حتى نه در رشته هاى مرتبط كه در رشته هاى فنى مدرك گرفته اند و اگر هم اولويت با تجربه و تحصيلات غيرآكادميك است، چرا برخى خبرنگاران در حوزه كارى خود بى تجربه و متكى به اينترنت و تلكس هاى خبرى هستند.»كارشناسان و متخصصان علوم ارتباطات بر اين باورند كه خبرنگاران و روزنامه نگاران بايد به همه آنچه كه به حوزه فعاليتشان مربوط مى شود، اشراف داشته باشند و در حقيقت آخرين اخبار و اطلاعات از حوزه ديد آنان رصد شود، مايك ماتر كه روزنگار فعال و كاركشته آمريكايى و خبرنگار تحقيقى در دبليوتى كى آرتى وى در نور فولك ويرجينيا است در اين باره معتقد است: «هيچ كس با نشستن در اتاق خبر مطلب به دست نمى آورد. با همه كسانى كه مى توانند مفيد باشند، آشنا شويد، از مقامات رسمى تا منشى ها و كارت خود را به همه كسانى كه در حوزه كار خود با آنان ملاقات مى كنيد، بدهيد. فهرستى از منابع خود را آماده و با فراهم كردن «فهرست بازسنجى حوزه كار» تماس خود را با اين افراد حفظ كنيد. خبرنگار خوب در كنار پوشش بازيگران اصلى يك رويداد ويژه، به اين موضوع كه اعمال آنان چگونه برجامعه تأثير مى گذارند نيز توجه مى كند.»دكتر مرتضوى مى گويد: «در دايرة المعارف بريتانيكا و يا در مجامع علمى بين المللى، روزنامه نگار فردى است كه از طريق حرفه روزنامه نگارى و نويسندگى امرارمعاش مى كند و در حقيقت اين حرفه شغل اصلى اوست. در اين تعريف تأكيد بر تجربه است، نه تخصص، زيرا فردى مى تواند درآمد بالاترى كسب كند كه تجربه بيشترى داشته باشد.»وى مى گويد:« به طور حتم فقط تلفيق تجربه و تخصص در كنار هم مى تواند به ارتقاى حرفه روزنامه نگارى كمك كند، زيرا در اين عرصه هم به خبرنگار متخصص و هم به خبرنگار باتجربه در حوزه هاى سياسى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى نيازمنديم. علاوه بر آن لازم است هر خبرنگارى در زيرمجموعه حوزه خود نيز متخصص باشد، براى مثال خبرنگار حوزه اجتماعى در بخش محيط زيست بايد به زير و بم حوزه خود اشراف پيدا كند يا روزنامه نگار ورزشى بايد درباره قوانين، رشته ها، سازمان هاى فعال ورزشى و آخرين رويدادها در حوزه ورزش اطلاعات كافى و لازم داشته و بر همه جزئيات مسلط باشد.» وى با اشاره به تعريف خبرنگار تخصصى مى افزايد: «خبرنگارى تخصصى وحوزه اى است كه به صورت روزانه فقط با يك يا چند موضوع اندك سر و كار داشته باشد و هر روز يا حتى هر ساعت براى پوشش حوزه تخصصى خود به منابع جديد و افراد مطلع رجوع كند.»وى با اشاره به ويژگى هاى خبرنگاران تخصصى در حوزه اى مشخص مى گويد: «خبرنگار حوزه اى اشراف زيادى به حوزه فعاليت خود دارد و به راحتى مى تواند حوزه خود را نقد و درباره آن يادداشت، مصاحبه وخبر تحليلى بنويسد.»* بانك اطلاعاتى حوزه در رسانه ها ايجاد شود«دبير بخش خبرى روزنامه ها و يا خبرگزارى ها بايد بتواند يك بانك اطلاعاتى جامع در حوزه هاى مختلف فراهم كند و به صورت بروشور، CD و دفترچه كامل در اختيار خبرنگاران تازه وارد قراردهد.»مرتضوى با اعلام اين مطلب و با انتقاد از ضعف عملكرد دبيران سرويس در اين باره مى گويد: «براى تربيت كادر حرفه اى و تخصصى در رسانه ها لازم است حوزه هاى خبرى قبل از ورود خبرنگار تعريف و درباره آن بروشور اطلاعاتى مناسبى مشتمل بر شماره تلفن ها، اسامى مسئولان و بخشهاى مختلف حوزه تهيه شود.» وى به نقش روابط عمومى رسانه ها در اين ميان اشاره مى كند و معتقد است: «يكى از وظايف روابط عمومى هاى رسانه ها، معرفى خبرنگاران به سازمان هاى مختلف است. زيرا اين رويه به تخصصى شدن حرفه روزنامه نگارى كمك قابل توجهى مى كند، هم اكنون در خارج از كشور بويژه در روزنامه هاى پرتيراژ آمريكا و فرانسه، ليست مطبوعاتى از همه حوزه ها و زير مجموعه آن ها فراهم است كه به محض ورود در اختيار كادر و رسانه قرار داده مى شود.»* حوزه كارى خبرنگاران نبايد جابه جا شود«جابه جايى حوزه هاى خبرى و كارى خبرنگاران آفت روزنامه نگارى تخصصى است.» يك استاد روزنامه نگار با اعلام اين مطلب درباره ضرورت تربيت نيروهاى متخصص رسانه اى در زمينه هاى مختلف مى گويد: «من از سال ها پيش بارها موضوع تربيت تخصصى خبرنگاران و روزنامه نگاران را مطرح كرده ام ولى اين امر در ايران تاكنون محقق نشده است. در حالى كه دير زمانى است در دانشگاه هاى روزنامه نگارى سراسر دنيا اجرا مى شود.» حسين قندى مى افزايد: «مديريت رسانه ها اجازه كار مداوم و تخصصى در يك حوزه خاص را به خبرنگاران نمى دهد و با جابه جايى تحميلى آنان در سرويس هاى مختلف موجب كند شدن روند شكل گيرى روزنامه نگارى تخصصى در كشور مى شوند.»البته به اعتقاد برخى كارشناسان تربيت خبرنگار تخصصى معايبى نيز دارد و آن تكرار حوزه و يكنواختى دوره اى كار است. چرا كه ممكن است در مدتى طولانى در يك حوزه خبرى اتفاق خاص و جالبى روى ندهد و بيشتر اخبار نيز تكرارى و كسل كننده باشد. با اين حال در بسيارى از كشورهاى پيشرفته در روزنامه نگارى آن ها، حتى خبرنگاران حوزه اى را به حوزه هاى مشخص تر و تخصصى تر تقسيم مى كنند.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]