يك عزل، يك نيابت

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نهضت مشروطه با صدور فرمان مشروطيت در مرداد ماه سال 1284 خورشيدي ، به سرانجام مطلوبي جهت پايان بخشيدن حكومت مطلقه و ايجاد قوه مقننه انجاميد، اما پس از مظفرالدين شاه قاجار، فرزندش محمدعلي شاه كه از همان ابتدا كينه مشروطه را به دل داشت و دوست مي داشت بساط ، دارالشورا را برچيند بر تخت سلطنت جلوس كرد. وي در اين راه از پشتيباني روسيه برخوردار بود و به همين دليل از همان ابتداي سلطنت به مخالفت خود با مشروطه را آشكار نمود و تلاشهاي زيادي را براي برانداختن رژيم مشروطه انجام داد تا حايي كه در يك همكاري آشكار، لياخوف روسي توسط فوج قزاق، مجلس را در روز روشن به توپ بست. از سوي ديگر محمدعلي شاه در باغ شاه مستقر شد و آزاديخواهان كه دستگير مي شدند به حضور شاه آورده شده و فرمان اعدام صادر و بلافاصله اجرا مي شد. اين اقدام در واقع كودتاي علني عليه نهضت مردمي مشروطه و برچيدن ثمره آن دارالشورا بود. پس از سركوب مجلس اول، بسياري از نمايندگان آزاديخواه، دستگير و عده اي تبعيد شدند، اما اين شرايط مدت مديدي به طول نيانجاميد، به گونه اي كه مردم ديگر نتوانستند اين دوران استبداد را برتابند. بدين دليل با مقاومت در برابر استبداد محمدعلي شاه و قيام هاي گوناگون توانستند بار ديگر حكومت استبدادي را سرنگون و حكومت مشروطه ملي را ايجاد كنند، پس از آن، آزاديخواهان توانستند با حركت به سمت تهران و فتح پايتخت رژيم استبدادي را سركوب و محمدعلي شاه را از سلطنت عزل كنند كه اين آغاز كه اين امر سبب تبعيد وي به روسيه گرديد. بعد از تبعيد محمدعلي شاه فرزند خردسالش احمد ميرزا وليعهد به سلطنت رسيد و با توجه به اينكه به سن قانوني نرسيده بود، عضد الملك را به نيابت سلطنت انتخاب كردند. عضد الملك رييس طايفه قاجار بود كه يكي از شخصيت هاي تقريبا خوشنام قاجار محسوب مي شد، او از سياست و اوضاع جهان بي اطلاع بود. وي در سن پنجاه سالگي عهده دار ايلخاني گري ايل قاجار گشت و مدتي هم عهده دار صندوق عدالت بود كه اين صندوق به دستور ناصرالدين شاه براي رسيدگي به شكايات مردم ايجاد شده بود. عضدالملك در جريان قضيه رژي و نهضت تنباكو واسطه بين دربار و روحانيون بود، وي در مدت پانزده ماهي كه بعد از خلع محمدعلي شاه نايب السلطنه شد از دخالت در امور سياسي و دولتي خودداري مي كرد. عضدالملك در رمضان سال 1328 قمري در سن نود سالگي درگذشت و بعد از او ناصرالملك نايب السلطنه شد، اما اين نيابت وي چندان به طول نينجاميد و سرانجام بر اثر كودتاي رضاخان اين سلسله هم منقرض شد. عكس ضميمه گزارش ، محمدعلي شاه و جمعي از رجال و درباريان هنگام استقرار در باغشاه را نشان مي دهد. افراد حاضر در عكس از راست به چپ عبارتند از: محمدولي آصف‌السلطنه، محمود علاالملك (ديبا)، مهدي‌قلي مجدالدوله، سيد علي موثق‌الدوله، احمد خان مشيرالسلطنه، شاهزاده مشدي (پسر كامران ميرزا)، حسين‌قلي ميرزا نصرت‌السلطنه (برادر محمدعلي شاه)، محمدعلي شاه قاجار، حسنعلي ميرزا، اعتضادالسلطنه (پسر محمدعلي شاه)، احمد ميرزا قاجار (وليعهد)، پالكونيك لياخوف، حسين پاشاخان، امير بهادر، محمدعلي خان علاالسلطنه، محمدعلي خان سردار افخم (آقا بالاخان سردار)، مصطفي حاجب‌الدوله دولو. ك/1 550/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 621]