واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: وقتي به ما مي گويند: الهي پير بشي نمي دانيم كه سالمندي و پير شدن آنچنان پديده اي شگفت آوري است كه اغلب نمي توانيم باور كنيم روزي به سراغ ما هم خواهد آمد. با اينكه بيشتر افراد 60 سالگي را سن آغاز سالمندي مي دانند اما سالمند براساس تعاريف كارشناسي به فرد بالاي 70 سال اطلاق مي شود بنابراين بيش از پنج ميليون سالمند در كشور زندگي مي كنند. اميد به زندگي در ايران در مردان به 68 سال و در زنان به 72 سال رسيده و افزايش اميد به زندگي و كاهش مرگ و مير باعث شده جمعيت ايران مانند ساير كشورها رو به پير شدن برود. بسياري از كشورهاي توسعه يافته با اجراي طرح هاي مرتبط با توانمندسازي سالمندان و تامين حقوق مكفي و حمايت هاي بهداشتي و رواني معضلات مربوط به پديده غيرقابل اجتناب سالخوردگي را تا حد زيادي كاهش داده اند و كارشناسان در اين كشورها سالخوردگي فعال يكي از عوامل مهم توسعه مي دانند. حمايت رواني از سالمندان و حفظ بهداشت روان آن ها از اهميت بالايي برخوردار است ، سالمندان علاوه بر اينكه نيازمند مراقبت هاي جسمي هستند به توجه رواني نيز نياز دارند چرا كه تنهايي و احساس بيهودگي بزرگترين عامل افسردگي و بي علاقگي سالمند به زندگي است. پشتش كمي خميده ولي خنده اش قطع نمي شود ، در پارك همراه ساير دوستانش پياده روي مي كند ، او را حاجي صداقت صدا مي زنند ، حاجي صداقت 73 ساله است ، 10 سال پيش همسر اولش فوت كرده و پنج سالي است تجديد فراش كرده است؟ همسر او بانويي 52 ساله است. حاجي صداقت مي گويد: وقتي به بچه هايم گفتم مي خواهم ازدواج كنم ، قيامتي در خانه ام برپا شد ، دخترهايم انگار روز مرگ مادرشان دوباره برايشان تكرار شد ، چنان گريه مي كردند كه دل خودم برايشان سوخت، پسرم از شدت ناراحتي سبيل هايش را مي جويد ، پس از چند روز داد و قال در مورد اين موضوع ، دخترهايم و عروسم قرار گذاشتند هر روز يكي به خانه ام بيايد و به وضع خانه رسيدگي كنند اما من حرف اصلي را زدم و به آنها گفتم نمي توانم تنها زندگي كنم و از در و ديوارهاي سرد و خالي خانه مي ترسم ، انگار مرگ پشت اين ديوارها برايم كمين كرده است. گفتند هر هفته به خانه يكي از آنها بروم تا تنها نباشم اما مي دانستم با اين كار احترام ها از بين مي رود بالاخره بعد از شش ماه كلنجار رفتن با يكديگر ، موافقتشان را جلب و دوباره ازدواج كردم . دوستان حاجي صداقت كه تقريبا هم سن و سالش هستند معتقدند او پس ازدواج مجدد روحيه اي تازه پيدا كرده و از حالت خمودگي بيرون آمده اما مشكلات جديدي هم پيدا كرده مثل مديريت روابط فرزندانش با همسر دومش. به گفته ابوالقاسم صميمي كارشناس جامعه شناسي ، بررسي ها نشان مي دهد، زندگي كردن در كنار همسر براي سلامت سالمندان مفيد است، آن دسته از مردان و زناني كه در سنين سالمندي همسر دارند و در كنار هم زندگي مي كنند، از نظر وضع سلامت در شرايط بهتري قرار دارند . صميمي افزود: پژوهشگران با بررسي فعاليت هاي بيش از 13 هزار زن و مرد بالاي 65 سال به اين نتيجه رسيدند، سالمنداني كه در كنار همسر خود زندگي مي كنند، اميد به زندگي بيشتري دارند و آزمايش هاي دوره اي نظير غربالگري سرطان روده بزرگ، اندازه گيري فشارخون، ميزان كلسترول و قند خون و... را به موقع انجام مي دهند اما بر عكس سالمندان مجرد، زياد به كنترل سلامت خود علاقه مند نيستند و علائم افسردگي در آنان بيشتر مشاهده مي شود. وي اضافه كرد: افراد تا زماني كه دوران پيري را در كنار همسر و همدم خود سپري مي كنند مقاومت بيشتري در برابر مشكلات جسمي و روحي از خود نشان مي دهند اما با از دست دادن همراه خود وارد مسيري مي شوند كه در آن روز بهروز قدرت سازگاري و مقاومتشان كمتر مي شود. با اين حال مليحه ساجدي كارشناس روان شناسي معتقد است: موضوع پذيرش مرد يا زن ديگري به عنوان پدر و مادر همواره يكي از چالش هاي اصلي در ازدواج هاي دوم به شمار مي رود و جالب اينجاست كه اين موضوع سن و سال هم نمي شناسد. ساجدي افزود: در واقع اين تصور كه پذيرش ازدواج دوم مادر يا پدر و برقراري رابطه با عضو جديد خانواده فقط براي فرزنداني در سنين كودكي و نوجواني سخت و دشوار است، شايد چندان هم درست نباشد، زيرا تجربه نشان داده در ازدواج هاي سالمندي، موضوع پذيرش فرزندان به عنوان يك چالش مهم براي زوج سالمند مطرح است. اين مشاور خانواده معتقد است : هر چند در ازدواج هاي دوره سالمندي به خاطر اينكه فرزندان ازدواج كرده و زندگي مستقلي براي خود تشكيل داده اند و ديگر در كنار پدر يا مادر مسن خود زندگي نمي كنند شايد بحث پذيرش فرزندان چندان در زندگي مشترك زوج سالمند تاثيرگذار به نظر نرسد اما مساله اينجاست كه باز هم اگر همين موضوع ظرف مدت زمان منطقي خود كه چندان هم نبايد طولاني باشد، حل نشود شايد ادامه اين مسير مشترك را براي هر دو طرف با تلخ كامي همراه و حتي غيرممكن شود. در پياده روي با حاجي صداقت و دوستانش يادي هم از يك دوست مرحوم شد ، گفتند اسمش سيد مجتبي بوده ، وقتي 45 سال داشته همسرش را از دست داده و خودش را وقف بزرگ كردن بچه هايش كرده به عبارتي هم برايشان پدر بوده و هم مادر ، پسر و دخترش را به خانه بخت فرستاده و باز تنها شده است . حاج مير شفيع كه دوستي خانوادگي با سيد مجتبي داشته از تنهايي هاي اين پيرمرد 69 ساله برايم تعريف كرد، اينكه بعضي وقت ها چند روز غذاي مانده مي خورده و بچه هايش در تهران زندگي مي كردند و يك ماه در ميان به او سر مي زدند ، با اين همه وقتي سيد مجتبي از ازدواج مجدد صحبت كرده ، بچه هايش ظاهرا مخالفتي نكردند اما آنقدر روي خانم هايي كه براي ازدواج با پدرشان معرفي مي شدند عيب و ايراد گذاشتند كه بنده خدا بعد از دو سال گشتن دنبال همسر دلخواه بچه هايش! از ازدواج كردن پشيمان شد، سه چهار ماه بعد از آخرين خواستگاريش ، در خانه ، تنها و بي كس سكته كرد و بچه هايش هم دو روز بعد از مرگش متوجه اين موضوع شدند. ساجدي ، كارشناس روان شناسي مي گويد: واقعيت اين است كه جامعه ما به سمتي مي رود كه فرزندان فرصت كمي براي والدين خود دارند و نمي توانند براي سالمندان خانواده وقت كافي بگذارند بنابراين اگر سالمندان همدم و هم صحبتي داشته باشند زندگي را بهتر مي گذرانند و ديگر كمبود محبت و بي جواب ماندن نيازهاي عاطفي را تجربه نمي كنند . زيبا زن جواني است كه پدر همسرش دوباره ازدواج كرده است ، او اين ازدواج مجدد در سنين سالمندي را نوعي قدرنشناسي نسبت به همسر فوت شده و البته مايه آبرو ريزي براي فرزندان مي داند و مي گويد: وقتي پدر شوهرم گفت ازدواج كرد اين موضوع سوژه خنده محافل خانوادگي و همسايه ها شد و بعضي ها هم به طعنه و كنايه به من و جاري هايم مي گفتند : پسر كو ندارد نشان از پدر ابوالقاسم صميمي كارشناس جامعه شناسي تغيير ديدگاه جامعه نسبت به ازدواج سالمندان را ضروري دانست و از به طنز كشيدن ازدواج سالمندي در برخي مجموعه هاي تلويزيوني انتقاد كرد و گفت: متوليان امور فرهنگي بايد تلاش كنند تا فرهنگسازي لازم را در مورد نوع نيازهاي خاص اين دوران داشته باشند و رسانه نيز بايد با برنامه سازي هاي دقيق زمينه اين موضوع را فراهم كند كه هيچ فردي به دليل سن بالا تمايل به ازدواج خود را مخفي نكند و همه به اين باور برسند كه مساله ازدواج در سن سالمندي تنها ارضاي نياز جنسي نيست بلكه جنبه حمايت معنوي و عاطفي دارد. حق را به گزارشگر بدهيد كه پيدا كردن خانمي كه در سنين سالمندي ازدواج كرده باشد سخت است، اول فكر كردم گريزي بزنم به فيلم سينمايي خواستگاري با بازي مرحوم هادي اسلامي و ثريا قاسمي ، در اين فيلم تعصب فرزندان به ازدواج مجدد مادر سالمندشان به خوبي به نمايش درآمده ، اما فكر كردم بايد بيشتر جستجو كنم تا حدالامكان يك نفر را با چنين شرايطي پيدا كنم ، اين شد كه با خانم م ي آشنا شدم . اين بانوي 58 ساله 10 سال پيش با مردي كه آن موقع 65 ساله بود ازدواج كرد ، وي از ازدواج قبلي خود كه به جدايي ختم شد يك پسر دارد كه موقع ازدواج دومش چهار ساله بود . خانم ميم دليل ازدواج با مردي كه 17 سال از خودش بزرگتر بوده و سه فرزند هم داشته را فرار از پچ پچ هاي مردم عنوان كرد و گفت: زندگي يك زن مطلقه با يك بچه در منطقه اي كه همه همديگر را مي شناسند خيلي سخت است ، نمي خواستم بچه ام در منطقه اي دورافتاده بزرگ شود ، دلم مي خواست باسواد شود براي همين وقتي با پيشنهاد ازدواج همسر فعليم مواجه شدم و موقعيت ها را سنجيدم بله گفتم. وي افزود: همسرم سه فرزند از همسر اول خود دارد كه موقع ازدواج ما يكي از آنها هنوز ازدواج نكرده بود ، همسر اول شوهرم در يك تصادف از دنيا رفته بود و بچه هايش مخصوصا اين آخري مرا به عنوان كسي كه جايگاه مادرشان را اشغال كرده نگاه مي كردند ، هر چيز كه براي خانه مي خريديم مي گفتند مادرمان اين قدر زحمت كشيد مگر او جارو برقي داشت ، مگر او ماشين لباس شويي داشت و ... من سكوت كردم و دم نزدم چون به موقعيت خود و بچه ام فكر مي كردم ، دختر آخري شوهرم كه ازدواج كرد ، اين حرف و حديث ها هم كمتر شد و حالا ما يعني من ، شوهرم و پسرم خانواده خوشبختي هستيم . پسرم شاگرد اول مدرسه شان است و همسرم با اينكه مريض احوال است اما از اينكه ما دور و برش هستيم و تنها نيست خوشحال است . بچه هايش هم راضي هستند چون مي دانند پدرشان تنها نيست و كسي هست كه يك ليوان آب دستش بدهد. خانم ميم وقتي برايم از زندگيش تعريف مي كرد ناهار هم مي پخت ، آشكارا مي ديدم كه دستانش موقع ريز كردن پياز مي لرزد ، در عين حال مواظب بود ساعت از 11 نگذرد چون حاج آقا ساعت 11 بايد قرص قلبش را بخورد و من در نگاه نگران او كه داشت خودش هم به سالمندي نزديك مي شد اميد و عشق به زندگي را مي ديدم همان صدايي كه در خنده هاي حاجي صداقت شنيدم ، لبخند پر فروغ حاج آقاي خانم ميم وقتي قرص قلبش را از دست بانوي خانه اش گرفت و به او گفت : ته دست دردي نكره ( دست شما درد نكنه ) به من نشان داد كه همدلي و همقدمي حتي براي قلب هاي بيمار و گام هاي لرزان يك پيرمرد يا پيرزن مي تواند نيرو و اميدي براي ادامه زندگي بيافريند ، نشانم داد كه ازدواج در اين دوره زندگي يعني سالمندي به معناي محكوم شدن به سال ها زندگي در تنهايي نيست و به نظر نمي آيد اين نياز به انرژي دادن و انرژي گرفتن دو انسان از يكديگر ، اين حس زيباي عشق ، محدود به يك دوره خاص از زندگي افراد باشد. خنده هاي حاج صداقت ، نگاه پر اميد خانم ميم و لبخند حاج آقايش انگار به من مي گفت: ازدواج سالمندان، سر پيري معركه گيري نيستك/4 7340/599/608
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 548]