واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > آمریکا - سفیر اسبق ایران در بحرین معتقد است: این تحلیل که انتشار اسناد کار خود آمریکاییها است، ناشی از کلینگری و بیحوصلگی در تحلیل دقیق یک رویداد بزرگ است که برخی آن را شوک بزرگ در عالم دیپلماسی و برخی دیگر آن را به یازده سپتامبر دیپلماسی آمریکا تشبیه کرده اند. زهرا خدایی: انتشار اسناد ویکیلیکس را اگر به تعبیر برخی ناظران11 سپتامبر دیگری هم در نظر نگیریم، افشای اسناد وزارت خارجه آمریکا،به منزله آشکار شدن دیپلماسی پیدا و پنهان کشورها در عرصه نظام بینالملل بود.فارغ از همه تحلیلهای موجود در باب صحت و سقم این اسناد بخش وسیعی ازاین مدارک روابط کشورهای واقع درمنطقه استراتژیک خاورمیانه را زیر سوال برد وعلیرغم سکوت معنادار حاکم بر کشورها و عدم توجیه اظهارنظرهای مطرح شده، فضای بیاعتمادی را میان آنها به طورنامحسوسی پراکند. خبردر گفتگو با محمد فرازمند، سفیراسبق ایران در بحرین به ارزیابی افشای اطلاعات ویکیلیکس و چشمانداز برای کشورهای خاورمیانه پرداخته است. می توان به درستی اسناد افشا شده توسط ویکی لیکس ایمان داشت؟باید به این مسئله توجه کرد که بین واقعی بودن و درست بودن اطلاعاتی که در اسناد آمده تفاوت است.اگر منظور از این سوال اینست که همه اطلاعاتی که در اسناد ویکیلیکس منتشر شده درست و منطبق با واقعیت است،چنین چیزی صحت ندارد و تصور نمیکنم کسی مدعی باشد که هر آنچه که در اسناد آمده درست و منطبق بر واقعیت است. اما اگر منظور اینست که اسناد واقعی است یعنی آنچه که منتشر شده اسناد دستگاه دیپلماسی آمریکاست باید گفت که قرائن و شواهد نشان میدهد که این اسناد واقعأ متعلق به وزارت خارجه آمریکا و مکاتبات سفارتخانههای آمریکا با واشنگتن است. تاکنون طرف های ذیربط و مقامات سایر کشورها که نام آنها در این اسناد آمده واقعی بودن این اسناد را نه تنها تکذیب نکردند بلکه اظهاراتی داشتند که نشان میدهد تکذیب واقعی بودن اسناد کار بسیار سختی است. از جمله اظهارات هیلاری کلینتون که انتشار این اسناد را برای امنیت ملی آمریکا خطرناک دانسته است و حتی در اظهارنظری جالب مدعی شد که همتایان وی در کشورهای دیگر با وی تماس گرفته و اعلام کردند که نگران سخنان دیپلماتهای آمریکایی علیه سایرین نباشند چرا که آنها نیز سخنان مشابهای را علیه امریکایی ها داشته اند..این اظهارات نشاندهنده آنست که این اسناد واقعی است، پیگیرهای حقوقی آمریکا برای تعقیب مسئولان سایت ویکی لیکس نیز نشان دهنده واقعی بودن اسناد است. محدودیتهایی که برای شهروندان آمریکایی برای دسترسی به ویکی لیکس در جریان است، قرینه دیگری است که واقعی بودن اسناد را نشان میدهد. در مجموع میتوان گفت که اسناد مذکور واقعآ اسناد وزارت خارجه آمریکاست. آنچه در اختیار عموم قرار گرفته همه این اسناد است یا گزینشی درباره آنها صورت گرفته؟این اسناد بخشی گزینشی از مقطع خاصی از فعالیتهای دیپلماتیک آمریکاست که بنا به اراده و خواست و سیاست خاص گردانندگان ویکی لیکس بتدریج منعکس می شود. حتما نوع نگاه جولیان آسانج، ملاحظات و ارتباطات ناپیدای وی در انتخاب اسناد برای انتشار آنها موثر بوده است.به هر حال نمیتوان منکر ملاحظات سیاسی و چه بسا اقتصادی و امنیتی گردانندگان ویکی لیکس شد. افشای این اسناد چه تأثیری بر نظام جهانی و دیپلماسی کشورها خواهد گذاشت؟برخی از ناظران و تحلیلگران تأثیر این اسناد را کم دانسته و معتقدند که برخی اطلاعات منتشر شده از قبل هم قابل حدس بوده است.به نظر من این مسئله که اطلاعات این اسناد منطبق با شرایط و قرائن واقعی عرصه بین الملل است از اهمیت اسناد کم نمیکند و حتی بر اهمیت آن نیز میافزاید. اتفاقا همین انطباق اسناد با تحلیلهای شایع در جهان دیپلماسی نشاندهنده اینست که این اسناد واقعی است. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که در کشورهای غربی، محدوده زمانی خاصی را برای افشای اسناد طبقهبندی شده قائل میشوند. اگر این مسئله را به عنوان مولفهای مهم در نظر بگیریم آن وقت اهمیت افشای این اسناد را بهتر درک میکنیم.در حال حاضر یکی از منابع بسیار غنی و با اعتبار عالم دیپلماسی اسنادی است که وزارت خارجه انگلیس بعد از 30 سال منتشر میکند. بعد از انتشار هر سری از اسناد، دید تحلیلگران و پژوهشگران عالم دیپلماسی به وقایع معاصر دقیقتر و واقعی تر و مستند تر میشود.در حال حاضر اسناد ویکیلیکس درباره وقایعی است که چند سال اخیر و حتی چند ماه اخیر رخ داده است. قطعا انتشار این اسناد به فهم دقیقتر رفتار سیاسی آمریکا و کشورهای دیگری که در این اسناد اطلاعاتی درباره آنها منتشر شده، کمک خواهد کرد. از سوی دیگر سخنانی که مقامات سیاسی کشورها علیه یکدیگر به دیپلماتهای آمریکایی گفته اند در رودررویی و ملاقاتهای آینده آنها تاثیر غیرقابل انکاری دارد. جنبه دیگری که قابل بررسی است بحث امنیت مراسلات دیپلماتیک و امنیت اطلاعات طبقه بندی شده است.تا حالا فرض بر این بوده است که کشورهایی مثل آمریکا از اسناد دیپلماسی خود به شکل مناسبی حفاظت میکنند، لذا مقامات کشورهای دیگر شاید به راحتی میتوانستند در ملاقاتهای خود با دیپلماتهای آمریکایی حرفهایی را رد و بدل کنند. اما با این اتفاق مشخص شد که آمریکاییها توان حافظت از اسناد طبقهبندی شده خود را ندارند و همین مسئله در میان سایر کشورها این تردید را ایجاد خواهد کرد که مذاکرات سیاسی تا چه حد میتواند مخفی بماند و این یعنی عدم اعتماد نسبت به امنیت اطلاعات سری .از آنجایی که بخش مهمی از عملکرد دستگاه دیپلماسی جهانی،مخفی و محرمانه است، انتشار اسناد ویکی لیکس، به شدت دیپلماسی پنهان و مخفی را تحت تأثیر قرار خواهد داد و حتما مقامات کشورهای دوست آمریکا این ملاحظه را در مذاکرات بعدی خود مدنظر قرار خواهند داد. آن بخش از افشاگری های ویکی لیکس درباره نگاه منفی اعراب نسبت به ایران بسیار مورد توجه رسانه ها قرار گرفت؟ آیا این افشاگری مایه شرمندگی اعراب نمی شود؟به اعتقاد من افشای این اسناد دو تأثیر دارد : اولین تأثیر در افکار عمومی جهان عرب است. افکار عمومی عربی و آنچه که به عنوان Arab Streets و یا شارع عربی معروف است با برخورد نظامی با ایران مخالف است .افکار عمومی جهان عرب این سوال بزرگ را از سران خود دارند که چرا قصد دارند جنگ دیگری در منطقه براه اندازند و چرا آنچه که در خفا به آمریکاییها گفتهاند با آنچه که علنا به مردم خود میگویند مغایرت دارد. دومین تأثیر در رابطه با ایران است. گرچه مقامات سیاسی ایران سعی کردند برای مصون نگه داشتن روابط خود با کشورهای عربی ،اهمیت و اعتبار این اسناد را کم نشان دهند اما وقتی که مقامات کشورهای عربی مشاهده میکنند که اظهارات منفی آنها درباره ایران لو رفته، در برخوردهای آتی خود با ایران و در رویارویی های چهره به چهره نسبت به اینگونه اظهارات باید شرمسار باشند و نتیجه خیلی ملموس اینست که دیگر نمیتوانند در ملاقاتهای خصوصی مدعی باشند که خواستار صدمه زدن به ایران نیستند و موضعی را اتخاذ کنند که کاملا متفاوت با مکنونات قلبی آنهاست. گفته میشود که برخی از کشورهای عربی اسناد مذکور را تکذیب کردهاند.نکته جالب توجه اینست که مقامات کشورهای عربی که براساس این اسناد اظهارات خصمانهای نسبت به ایران داشتهاند، در هیج جا تاکنون شنیده نشده که این اطلاعات و واقعی بودن اسناد را تکذیب کنند. در اظهارنظر دیگری که شاید بتوان گفت که نخستین اظهارنظر رسمی و آشکار از سوی یک مقام عربی است، ترکی الفیصل رییس سابق سازمان استخبارات عربستان و سفیر سابق عربستان در واشنگتن در اجلاس منامه اظهار داشت که آمریکاییها باید مراقبت بیشتری از امنیت اسناد خود داشته باشند چرا که انتشار این اسناد باعث به خطر افتادن طرفهای دیگر خواهد شد. نتیجه مستقیمی که میتوان از اظهارات ترکی الفیصل به دست آورد اینست که اطلاعات اسناد ویکیلیکس درباره اظهارات مقامات سعودی واقعی بوده و چنین اظهاراتی مورد تأیید عربستان است. حتی وزیر خارجه بحرین نیز که پادشاه کشورش در شمار مقاماتی بوده که خواستار ضربه به ایران شده اند در پاسخ به سوالی در این باره فقط گفت این مسئله (اسناد ویکی لیکس) به آمریکاییها مربوط است. مستند بودن اطلاعات ویکی لیکس و نگرانی نسبت به آنچه تاکنون منتشر نشده باعث گردیده که تکذیب این اطلاعات کار آسانی نباشد. تأثیرات این اتفاق در بلندمدت و کوتاه مدت در سطح بینالملل چه خواهد بود؟هنوز چند ابهام بزرگ در پرونده ویکیلیکس به چشم میخورد، اول اینکه انتشار این حجم از اسناد با چه هدفی صورت گرفته است؟ آیا آنچنان که رییس این سایت اعلام کرده صرفا به خاطر مسائل انسانی، حقوق بشری و انتشار آزاد اطلاعات اقدام به انتشار این اسناد کرده است؟ ابهام دوم نحوه دسترسی ویکیلیکس به این اسناد است. درست است که درعصر اطلاعات دیجیتالی بسر می بریم و آمریکاییها نیز به طریق دیجیتال اطلاعات و مراسلات خود را رد و بدل میکنند، ولی تصور اینکه ویکی لیکس با نفوذ در سیستم مجازی، توانسته باشند این حجم از اطلاعات را بدست آورده باشند، کمی دور از ذهن است. به خاطر همین ابهامات است که برخی از تحلیلگران بر این اعتقادند که انتشار این اسناد یک توطئه است و دست خود آمریکاییها را باید در پشت این انتشار اسناد دید. اما چنین اظهارنظرهایی ناشی از کلینگری و بیحوصلگی در تحلیل دقیق اتفاقی است که برخی آن را شوک بزرگ در عالم دیپلماسی و برخی دیگر آن را به یازده سپتامبر دیپلماسی آمریکا تشبیه کردند.کافی است که با حوصله به جزییات این اسناد توجه شود تا عدم قوت این تحلیل روشن شود. یعنی شما با این نظر که افشای اسناد کار خود آمریکابوده موافق نیستید؟بحث موافقیت و مخالفت نیست. من می گویم باید دقیق تر به موضوع نگاه کرد. کسانی که معتقدند این اسناد توسط خود آمریکاییها لو رفته به این نکته توجه ندارند که این اسناد صرفا علیه کشورهایی که در کفه دوستان آمریکا قرار ندارند، نیست و علیه طیف وسیعی از کشورهایی است که بسیاری از آنها مثل دولت انگلیس از دوستان نزدیک آمریکا هستند. بخشی از این اسناد درباره نحوه ارتباط دیپلماتهای آمریکایی با مقامات و دولتمردان انگلیسی است و افشای برخی از این اطلاعات باعث وارد شدن شوک به محافل سیاسی انگلیسی شده و دولت انگلیس را با مشکل روبرو کرده است. برخی از این اسناد راجع به نحوه ارتباط آمریکا با روسیه است. برخی دیگر راجع به مسائل داخلی پاکستان است،تعدادی از این اسناد مربوط به رابطه ایران با کشورهای عربی است،لذا این تحلیل که هدف این اسناد در واقع ضربه وارد کردن به کشورهایی است که با آمریکا رابطه ندارند از جمله ایران تحلیلی کلی است که با جزییات اسناد تطابق ندارد. برخی از تحلیلگران معتقدند که هدف از افشای اظهارات مقامات عربی علیه ایران اینست که آمریکاییها نشان بدهند که در نظریه خود مبنی بر برخورد با ایران تنها نیستند و کشورهای همسایه ایران از جمله کشورهای عربی از این رویکرد استقبال میکنند. اما باید توجه داشت که این اسناد بخش کوچکی از اسناد ویکی لیکس است. ضمن اینکه برای نشان دادن اینکه اعراب در ارتباط با ایران همسو با آمریکا هستند شاید چندان نیاز به سند نداشته باشیم و بسیاری از تحلیلگران میتوانستند قبل از انتشار این اسناد حدس بزنند که اعراب در رابطه با ایران طی سالهای اخیر دیدگاههایشان نسبت به آمریکایی ها نزدیکتر شده است. تحلیل شما از اقدامات طرفداران مالک ویکی لیکس چیست؟اقدامات طرفداران ویکی لیکس در چند روز گذشته پس از دستگیری آسانج در هک کردن چند سایت به شدت حفاظت شده از جمله سایت مستر کارت و ویزا کارت و سایت رسمی دولت سوئیس و سایت یکی از بانکهای سوئیسی که حساب آسانج را مسدود کرده نشان دهنده عمق فاجعه و تهدید دیجیتالی است که برخی از آن با عنوان آنارشیسم اینترنتی یاد کرده اند. اقدامات اخیر نظریه هک شدن سیستم اطلاعاتی دستگاه دیپلماسی آمریکا را در مقابل سایر احتمالات تقویت می کند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 262]