واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: هرچند در كل سریال لحظههای خندهداری هم وجود دارد كه تلاش شده به كمك حضور بازیگرانی مثل بهنوش بختیاری، مهران غفوریان و... مجموعههای تلویزیونی مناسبتی بخش جداییناپذیر رسم هر ساله نوروز، در سیما است. چیزی كه زمزمه برنامهریزی برای ساخت آن از یك سال قبل شروع میشود و تقسیم كارها و انتخاب كارگردان صورت میگیرد. البته این برنامهریزی تنها در حد حرف و حدیث باقی میماند و اغلب تا دقایق آخر، گروه مشغول تصویربرداری و تدوین هستند. نتیجه همین میشود كه هركس در حد بضاعت خود از كارگردان و بازیگر، سر صحنه هر شیرین كاری كه از دستش بر میآید رو میكند تا سریال خندهدار شود و با این وصف دیگر تكلیف فیلمنامه، دیالوگها، شخصیتپردازی و دكوپاژ و... روشن است. فقط میماند بوم صدا كه باید مراقب باشند توی كادر نیاید! مجموعه نوروزی عید امسال به كارگردانی سعید آقاخانی یكی از چند مجموعه طنزی بود كه امسال از شبكه پنج سیما پخش شد. این سریال كه با حضور بازیگران طنزی مثل مهرداد غفوریان، مجید صالحی، بهنوش بختیاری و... ساخته شده بود، ماجراهای خانواده شلوغ و پرجمعیتی را به تصویر میكشید، ماجراهایی كه مضمون آن بسیار شبیه سریال قبلی آقاخانی و كارهای دیگر طنز از این دست بود. داستان عید امسال بیش از آنكه متكی بر فیلمنامهای از پیش نوشته، حساب شده و سنجیده باشد بیشتر بر پایه اتفاقات بداهه و ویژگیهای بازیگران آن شكل گرفته است. تعدد پرسوناژها همزمان حرف زدن آنها و تكرار دیالوگها و لحظاتی كه گاهی اصلا خندهدار هم نیستند، فضای شلوغی را ساخته كه اگر داستانك طنزی هم در كار هست در ازدحام حرفها و همهمه این همه كاراكتر گم میشود و تنها لحظاتی میماند كه متكی به كاراكتر بازیگران طنزی است كه پیش از این در مجموعههای دیگر طنز حضور داشته و چهرههای محبوبی برای مخاطبان هستند. هرچند این بازیگران هم به تبع فضای كار و حال و هوای سریال، همان مولفهها، تكیه كلامها و میمیكهای كارهای قبلی خود را تكرار میكنند. در نتیجه حضور این تعداد چهرههای آشنا كمك چندانی به سریال نمیكند و تنها هر كدام یادآور سریالهای پیشین خود هستند. طوری كه در نگاه اول سریال عید امسال انگار ادامه یا قسمتی از سریالهای طنز عید سالهای گذشته و با همان حال و هوا است. مثل روزگار خوش حبیب آقا كه تنها متكی بر كاراكتر محوری آن و در ادامه كارهای قبلی این بازیگر و دقیقاً با همان ویژگیها و فضا، ساخته شده بود. داستان عید امسال بیشتر از اینكه راوی فیلمنامهای تصویری با چاشنی لحظاتی از طنز باشد، تنها جروبحثهای افراد یك خانواده شلوغ در خانهای كوچك را به تصویر كشیده و تلاش شده با دم دستترین تمهیدات از این مناسبات لحظات طنز ساخته شود، كلكلكردنهای كاراكترها مناسبات خانوادگی خواهر و برادر، كنجكاویها و خواستگاری و ازدواج هم كه طبیعتا چاشنی فضاسازی داستان در این نوع سریالهاست. هرچند در كل سریال لحظههای خندهداری هم وجود دارد كه تلاش شده به كمك حضور بازیگرانی مثل بهنوش بختیاری، مهران غفوریان و... و با اتكا به ویژگیهای پرسوناژهای قبلی آنها در سریالهای مختلف ماجراهایی بر مبنای اصول طنز موقعیت و كلامی شكل بگیرد، اما این لحظات آن قدر كشدار تصویر شدهاند و آنقدر طولانی میشوند كه كاركرد خود را از دست میدهند مثل صحنه صحبت تلفنی مهران غفوریان، مجید صالحی و... به زبانهای مختلف. با وجود اینكه سعید آقاخانی، كارگردان این مجموعه در مدیوم تلویزیون پیش از این هم كار كرده و كارهای نسبتا موفقی داشته، اما عجله برای ساخته شدن این كار باعث شده فرصت چندانی برای دكوپاژ و كنترل كار نباشد. از طرفی میزانسن دادن مناسب به این تعداد بازیگر در چنین روندی طبیعتا كار مشكلی است و نتیجه این شده كه در اغلب میزانسنهای داخلی چندین نفر از بازیگران در نقش پدر، مادر، خواهر و... یك طرف قرار گرفته و یكی دو بازیگر با بهكارگیری هرچه در توان دارند در كار خلق لحظات طنزاند. دوربین لحظاتی اینها را نشان میدهد و بعد به آنها كات میكند، اما گروه اول در شكلگیری موقعیت طنز هیچ دخالتی ندارند و تنها بهعنوان ناظر و تماشاچی به اندك میمكها و دیالوگهای كوتاهی از سوی آنها بسنده شده است. البته بحث از دكوپاز و یا حتی فیلمنامه درباره اغلب سریالهای نوروزی، شاید كار بیهودهای است، چون این موارد بیش از آنكه به كارگردان و مهارت او در كارگردانی برگردد و یا اشكال فیلمنامه نویسی باشد به نظارت و برنامهریزی اولیه برای ساخت این سریالها بر میگردد. وقتی قرار است برنامهای از یك سال قبل ساخته شده و به مناسبت نوروز روی آنتن برود چرا باید اتمام ساخت آن به دقیقه نود رسیده و در ثانیههای آخر شبانه روز فیلمبرداری و با عجله بسته شده و شبیه فیلمهای عروسی یك شبه هم تدوین شود. صرفنظر از اینكه به برنامهریزی سیما و یا به عبارت درستتر عدمبرنامهریزی برای كنداكتور بر میگردد، جایگاه نظارت كیفی و انتظارات مخاطبان مشخص نیست. كارگردان این برنامهها هر چقدر هم كه حرفهای باشد طبعا در سطح انتظارات شبكه حركت میكند و وقتی كسی از او انتظار ساختن مجموعهای با ساختاری اصولی و برپایه قواعد درست برنامهسازی، ندارد؛ به دمدستیترین امكانات و تلاشها اكتفا میشود. از آن جایی كه بحث رقابت بین مجموعههای مختلف سیما در كارهای مناسبتی در چنین فضایی معنای چندانی ندارد، مخاطب باید با همین برنامهها بسازد و ذائقه خود را با همینها تطبیق دهد! دست آخر هم كه در گزارشی انتخابی از سطح شهر بالاخره چند نفری پیدا میشوند كه تماشاگر چند تا از این مجموعهها باشند و حرفهایشان تاییدی بر ادامه ساخته شدن این روند مطابق سلیقه تماشاگران شود. متأسفانه در سریالسازی و این روزها حتی در ساختن تله فیلمها در سیما هم برای مجوز دادن و انتخاب كارگردان تنها به نام او بسنده میشود و انتظار دیگری مبنی بر ساخت مجموعهای استاندارد برای سرگرم ساختن و پر شدن لحظات فراغت بینندگان در كار نیست. در بعضی سكانسهای عید امسال انگار بازیگران دور هم جمع شدهاند و بدون هیچ برنامهریزی و نظمی قرار است، موقعیتی را جلوی دوربین بازی كنند. تداخل دیالوگها، بداهه كار كردن، برداشتهای سریع و سردستی و عجله فراوان كه همه از جدی نگرفتن كار و صرفا تلاش برای رساندن بهموقع آن روی آنتن ناشی شده باعث میشود با كپی چندمی از لحظات سریالهای مختلف گذشته طرف باشیم و كلیت كار انسجام لازم را نداشته باشد. هرچند در سریال عید امسال از بازیگران خوبی استفاده شده كه اگر هر كدام در حد توان خود در فیلمنامهای اصولی به كار گرفته شوند، میتوانند لحظات طنزی به یاد ماندنی را بسازند، اما ساخت یك مجموعه تلویزیونی به تناسب ماهیت خود كه یك كار جمعی است نمیتواند صرفا با تكیه برچند عامل پیش برود و از لحظه انتخاب سوژه تا نوشته شدن طرح و فیلمنامه و بازنویسی و انتخاب عوامل و سپس اجرا و كارگردانی سر صحنه، همه و همه در شكلگیری درست و ساختار استاندارد و موفق یك مجموعه تلویزیونی مؤثرند. البته در كنار اینها نظارت كیفی برچگونگی ساخت یك سریال و ارتقای سلیقه مخاطب از این رهگذر هم نباید نادیده گرفته شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 976]