واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: بیشتر ترفندهای درباره الی ساده و طبیعی هستند؛ طوری که شاید حتی به چشم نیاید؛ مثلا ً در نیمه اول فیلم که همه چیز خوش و خرم است، دوربین روی سه پایه قرار دارد و ... از ثبات تا تزلزل درباره الی چندتا از سختترین و پر زحمتترین سکانسهای سینمای ایران را در خود جای داده است. سکانس غرق شدن الی، صحنه استفراغ سپیده در ماشین پاترول، نمای کتک کاری امیر و سپیده در میدوم شات، سکانس بادبادک بازی الی کنار ساحل و ... .فیلم در فضای بسته و با شخصیتهای متعدد پیش میرود و به تک تک شخصیتها فرصت داده شده تا با معرفی مناسبات و درگیریهایشان خود را به تماشاگر بشناسانند. این نوع فضاسازی و شخصیت پردازی قبلا ً در چهارشنبه سوری امتحان شده بود. تعلق خاطر فرهادی به کار با شخصیتهای متعدد در فضاهای بسته به ریشههای تئاتری او برمیگردد. البته دکوپاژ کاملا ً سینمایی و تنوع زوایای دوربین باعث شده که درباره الی سر و شکل تئاتری و ایستا پیدا نکند، ولی خود این موقعیت سازی که شخصیتها در یک لوکیشن ثابت حضور داشته باشند و کل درام روی روابط و کنشهای آنان بنا شده باشد، یک جور سبک و نگاه تئاتری است. * فرهادی در مقام کارگردان آن قدر منصف است که دقت دارد تمامی شخصیتها به یک اندازه سمپاتیک و مورد توجه باشند تا صحت قضاوت مخاطب خدشه دار نشود. آدمهای درباره الی را نگاه کنید. همه در فاصله ای یکسان نسبت به دوربین میایستند، به همه فرصت برابر برای جلب تأثر و محبت تماشاگر داده شده و هر کدام حداقل یک بار حرکات بامزه میکنند. دلیل رعایت این تساوی تعمدی این است که تماشاگر ناخودآگاه طرفدار یکی از شخصیتها نشود و این طرفداری بر قضاوتش از اعملا او و دیگران تأثیر نگذارد. * درباره الی وابستگی زیادی به لوکیشن و معماری فضا دارد. نوع معماری و دکور خلوت، فضای ویلا را به قدری خنثی و خالی میکند که تقربا ً به قابی در اطراف بازیگران تبدیل میشود و به تماشاگر اجازه میدهد که تمرکز و دقتش را برای تحلیل شخصیتها و تعقیب وقایع صرف کند. همین خنثی بودن و لختی فضا باعث شده که فضای لوکیشن، هم در نیمه اول فیلم (که حال و هوای شاد بر فیلم حاکم است) و هم در نیمه دوم (که مصیبت اتاق میافتد و فضا غمناک و کلافه است) قابلیت داشته باشد که بستر وقایع قرار بگیرد. دیده شدن دریا در بیشتر لحظههای فیلم از برتریهای لوکیشن انتخابی فرهادی است. فراموش نکنیم که دریا یکی از شخصیتهای اصلی و محوری فیلم است و این که علاوه بر صدای دریا تصورش نیز در پس زمینه دیده میشود بر حس متخاصم و تهدید کننده آن میافزاید که کاملا ً منطبق بر اهداف فیلم است. تمهیدات فرهادی به عنوان کارگردان نشان از پختگی و کار بلد بودن او دارد. بیشتر ترفندهای درباره الی ساده و طبیعی هستند؛ طوری که شاید حتی به چشم نیاید؛ مثلا ً در نیمه اول فیلم که همه چیز خوش و خرم است، دوربین روی سه پایه قرار دارد و ثبات و استحکام قاب بندی بر ثبات اوضاع دلالت دارد اما در نیمه دوم که همه چیز به هم میریزد، تصاویر با دوربین روی دست گرفته شده تا تزلزل و آشفتگی اوضاع به بیننده منتقل شود. میزانسن در عین سادگی و پرهیز از زرق و برق، پیچیده و دقیق است. برای تک تک صحنهها قبلا ً فکر شده و هیچ یک از وسایل صحنه به طور تصادفی انتخاب نشده اند. طیف رنگها و نوع نورپردازی درباره الی در نیمه دوم به سمت رنگهای سرد و تیره میرود تا حس مصیبت زدگی و آشفتگی، وجه غالب تصاویر شود. نماهای فیلم به صورت یکپارچه و بلند از زوایای گوناگون فیلمبرداری شده اند تا در مرحله تدوین بتوان از تمامی نماها استفاده کرد و جای کاتها را روی فیلم با دست باز انتخاب کرد. اگر نما به بخشهای کوچک تر تقسیم میشد، امکان استفاده از تمامی لحظههای فیلم از بین میرفت. * بازیگران درباره الی در بسیاری از صحنهها چند نفری در قاب تصویر حاضرند و هر بار که تصویر برش میخورد، بازی یکی از بازیگران توی نمای بعدی تداوم پیدا میکند. یعنی همیشه در جلوی قاب یا پس زمینه، حرکات بازیگری را میبینیم که بازی اش از نمای قبلی امتداد یافته و وارد این نما شده. اگر فیلم برداری تنها از یک زاویه انجام میشد، فیلم، یا قسمتی از بهترین بازیهایش را از دست میداد یا ساختاری بریده بریده پیدا میکرد. تنها سکانس پانتومیم است که شیوه تدوین (و احتمالا ً دکوپاژ اولیهاش) با بقیه صحنهها متفاوت است و به قاعده کلاسیک، از دو زاویه تماشاگر و بازیگر گرفته شده است. ساختمان هر سکانس از سوی کارگردان طوری طراحی شده که نماها از نمای بسته به تدریج به سمت نمای باز میروند. این فرمول برای ارائه کنترل شده اطلاعات به تماشاگر کاربرد دارد و باعث میشود هر چه فیلم پیش میرود، تماشاگر چیزهایی را ببیند که قبلا ً یا چیزهایی که دیده را در تناسب با محیط و اشیای اطرافش ببیند و بسنجد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 323]