واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: برنامه ريزى ؛كليد راهنماى كسب
حميده احمديان رادچه قدر با اين جمله كه مدتى است ورد زبان برخى شده موافقيد: «اينجا ايران است. در ايران برنامه ريزى معنى نمى دهد.» اگر اين حرف درست است پس چرا انسان هاى موفق با برنامه و نيز شركت هايى وجود دارند كه محصولاتشان را به كشورهايى با شديدترين قوانين كيفيتى و نيز به بزرگ ترين شركت هاى چندمليتى مى فروشند؟نمونه اين شركت ها، شركتى است كه يكى از قطعات اصلى خودرو را توليد مى كند. مدير كارخانه در هنگام استخدام نيروى كار، تمام وظايف آنها و انتظاراتش را موبه مو براى شان شرح مى دهد و در قرارداد استخدام ارائه تمام امكانات و تسهيلات ممكن نظير وسايل رفت و آمد... را قيد مى كند تا نيروهاى كارش از اين بابت هيچ نگرانى اى نداشته باشند.همه محصولات كارخانه درست در زمان وعده داده شده و دقيقاً مطابق سفارش به شركت سفارش دهنده تحويل داده مى شود. شركت هايى كه وارد معامله با اين شركت مى شوند مى دانند كه با آنها شوخى ندارد و بايد پولش را به موقع بدهند وگرنه در هيچ شرايطى سفارش ها را تحويل نمى دهد. اين شركت با برنامه، از ناحيه بى برنامگى شركت هاى ديگر متضرر مى شود. ولى ضررش را اين گونه جبران كرده كه محصولاتش را به يكى از بزرگ ترين شركت هاى توليد خودروى جهان صادر مى كند.اين نمونه و نمونه هاى ديگر نشان مى دهد كه برخلاف عقيده برخى ، اتفاقاً با برنامه ريزى صحيح است كه مى توان به نتايج عالى دست يافت.با اين وجود سينا اميرى كارشناس مديريت عقيده دارد كه اين فكر كه ايران كشور برنامه ريزى نيست در حال تبديل شدن به يك فرهنگ است.وى مى گويد:«وقتى از مديران برخى از شركت ها مى پرسيم كه چرا كارهايشان را به موقع انجام نمى دهند، مى گويند اينجا اروپا نيست، ايران است! همين شركت ها كار بقيه شركت ها را مختل مى كنند و وقتى يكى درست برنامه ريزى نمى كند، كل كارها عقب مى افتد. به عنوان مثال يك شركت بزرگ درست برنامه ريزى نمى كند و از برنامه عقب مى افتد. قطعه سازى كه با اين شركت كار مى كند خبردار مى شود كه كار او عقب افتاده و او هم خودش را سرگرم كارديگرى مى كند و يا ماشين آلاتى را كه از خارج سفارش داده در بندر مى خواباند. ناگهان شركت بزرگ كارش را شروع مى كند و بقيه شركت ها متوجه مى شوند كه كارشان را به موقع انجام نداده اند و آنها هم عقب افتاده اند. بنابراين براى اين كه عقب افتادگى شان را جبران كنند جلوى كار همديگر را مى گيرند.به خاطر همين است كه محصولى كه قرار بوده در زمان مقتضى توليد شود، توليدش حتى تا يك سال عقب مى افتد! در حالى كه برعكس يك شركت با برنامه بقيه شركت ها را وا مى دارد كه آنها هم سريع تر كار كنند و سفارششان را به موقع تحويل دهند.»البته شايد يكى از دلايلى كه برخى عقيده دارند در ايران برنامه ريزى جواب نمى دهد اين باشد كه خودشان شيوه برنامه ريزى را بلد نيستند. كسانى كه در پروژه عسلويه كار كرده اند از مرد ژاپنى ۷۰ ساله اى صحبت مى كنند كه براى اين كه بداند سيستم حمل و نقل منطقه چگونه كار مى كند و چه مدت طول مى كشد تا محموله ها جابه جا شوند يك هفته كنار دست كاميونداران مى نشست تا سرعت كاميون ها و زمان حمل محموله ها را پيدا كند و به اين ترتيب هنگامى كه پاى عقد قراردادى به ميان مى آمد مى دانست كه چه مدت را بايد به حساب زمان حمل و نقل كالا بگذارد!اما خيلى كم شركت هايى در كشور ما پيدا مى شوند كه چنين برنامه ريزى دقيق و ريزى را انجام دهند. همچنين عمل كردن مطابق برنامه عزمى جدى مى خواهد.چينى ها كه اينك به خيره كننده ترين كشور از نظر توسعه اقتصادى تبديل شده اند، به شدت نسبت به انجام به موقع برنامه ها حساس اند. تا جايى كه مدير يك شركت فرانسوى تعريف مى كند كه چينى ها از ما خواستند در يك پروژه قطارهاى سريع السير در اين كشور روزى چهار كيلومتر خط بكشيم. اما در هفته اول تنها دو كيلومتر پيشرفت كرديم. علت اين بود كه در مسير با موانع طبيعى زياد و نيز شهرك هاى مسكونى مواجه مى شديم. موضوع را با دولت چين در ميان گذاشتيم. آنها به سرعت نيرويى را مأمور كردند كه شهرك هاى مسير را خراب كنند و هر جا كه تپه اى وجود داشت و امكان كشيدن پل وجود نداشت آن را منفجر مى كردند. روند كار به حدى سريع شد كه روزى پنج كيلومتر خط مى كشيديم!ممكن است از نظر ما چنين واكنش هاى سريعى عجيب و حتى گاهى ظالمانه به نظر برسد، ولى واقعيت اين است كه برنامه ريزى صحيح و عمل دقيق به برنامه يكى از بنيان هاى توسعه كشورى نظير چين است. البته تمام اين مثال ها مربوط به برنامه ريزى براى شركت هاى بزرگ بود. برنامه ريزى براى شركت هاى بزرگ سخت تر است و بررسى بيشترى مى طلبد. ضمن اين كه بوروكراسى و ضرورت سرمايه گذارى بيشتر برنامه ريزى را در شركت هاى بزرگ سخت تر مى كند.اما واقعيت اين است كه در كشور ما بسيارى از شركت ها و كسب و كارهاى كوچك نيز يا برنامه ريزى نمى كنند و يا به طور صحيح برنامه اى تدوين نمى كنند.> «كوچك زيباست» اما به شرط برنامه ريزىمدتى است كه دنيا به اين نتيجه رسيده شركت ها و كسب وكارهاى كوچك از نظر كارايى و اشتغالزايى بهتر از صنايع و شركت هاى بزرگند. اين شركت ها انعطاف پذيرترند و تخصيص مجدد منابع در آنها سريع تر و راحت تر انجام مى شود و نوآورى هاى بيشترى در آنها صورت مى گيرد. منتها در اين قبيل كسب و كارها هم تنها براساس شانس نمى توان موفق شد و موفقيت در كسب و كارهاى كوچك نيز برنامه ريزى مى خواهد. مطالعاتى كه در آمريكا انجام شده نشان مى دهد كه۵۰ درصد از اين كسب و كارها در همان ابتدا با شكست مواجه مى شوند و ۹۰ درصد آنها حداكثر پنج سال پس از تأسيس از بين مى روند. در ايران هم ما شاهد آنيم كه بسيارى از شركت ها به دليل در نظر نگرفتن قدرت رقبا و يا محاسبه ناصحيح ميزان پولى كه بايد به كار مى انداختند، ورشكست شده اند.حتى مغازه هايى را مى بينيم كه پى در پى تابلويشان تغيير مى كند. چرا كه كسى كه در آنها كسبى را به راه انداخته بدون برنامه كار كرده و نتوانسته به كارش ادامه دهد. وجود چنين مغازه هايى بيانگر نبود برنامه ريزى صحيح است. امروزه براى جلوگيرى از تبعات ورشكستگى و يا عدم موفقيت در كارها جدى گرفتن نوشتن طرح كسب و كار پيشنهاد مى شود. چرا كه كسى كه طرح كسب و كار مى نويسد، به طور جدى درباره كسب و كارش فكر مى كند. طرح كسب و كار جلوى اشتباهات را مى گيرد و امكان پيش بينى آينده را فراهم مى كند.سوده راد كارشناس ارشد كارآفرينى مى گويد: «هر كسب و كارى به طرح نياز دارد. كسى كه طرح كسب و كار مى نويسد، مى تواند بگويد كه با چه هدفى كسب و كارش را به راه انداخته و چگونه مى خواهد به هدفش تحقق بخشد. او مى تواند وضعيت حال را شرح دهد و نتايج را پيش بينى كند. مى داند كه به كجا مى رود و بايد چگونه فعاليت كند. وقتى كسى طرح كسب و كار داشته باشد، مى تواند ميزان سرمايه اى را كه لازم است به كار بيندازد، برآورد كند. از طرفى اگر فرد دنبال حامى مالى است، بايد اين حمايت كننده مالى و بويژه بانك ها را متقاعد كند كه مى توانند به او اعتماد كنند و پول و سرمايه در اختيارش قرار دهند. همين طور در طرح كسب و كار مشخص مى شود كه چه تعداد افراد و با چه مشخصات تحصيلى و شغلى بايد در اين كسب به كار گرفته شوند و دستمزد آنها چقدر خواهد بود. همچنين زمان شروع كسب و درجه موفقيت آن در آينده برآورد مى شود. يكى از نكات مهم ديگر در طرح كسب و كار برآورد ويژگى ها و توانايى هاى رقباست. همچنين محل كار و وسايل تبليغى و بيمه و... در طرح مكتوب كسب و كار لحاظ مى شود. طرح كسب و كار جلوى اشتباهات را مى گيرد و به فرد كمك مى كند تخمين بزند چقدر پول نياز دارد و بايد درباره چه مشتريانى تحقيق كند و چه كسانى مشترى او هستند.»> برنامه ريزى صبر و پشتكار مى خواهدشايد يكى از دلايلى كه برخى را از برنامه ريزى گريزان كرده، اين باشد كه آنها فكر مى كنند بايد سريع كارى را شروع كنند و به سرعت از آن نتيجه بگيرند. همچنين اين افراد صبر و تحمل و پشتكار ندارند. آنها حوصله ندارند كه درباره هدف شان از راه اندازى يك كسب فكر كنند يا به طور دقيق برآورد كنند كه در ابتدا و بعدها به چه ميزان سرمايه نياز خواهند داشت و در نتيجه ممكن است وقت و سرمايه شان را از دست بدهند. اين درحالى است كه جهان وارد عصرى شده كه با وجود فناورى هاى جديد حتى ديگر برنامه ريزى سنتى هم جوابگو نيست و مديران كسب و كارها براى جلوگيرى از غافلگيرى بايد با هوش و درايت بيشتر و با پيش بينى آينده برنامه ريزى كنند.در چنين عصرى اگر حوصله نوشتن طرح كسب و كار و يا صرف زمان طولانى براى برنامه ريزى نداريم، دست كم مى توانيم درباره كسب و كارمان تحقيق كنيم تا از بازنده شدن پيشگيرى كنيم!
يکشنبه 5 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 395]