واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سواد رسانه ای و ضرورت آنسواد رسانه ای "اختصاص به یک قشر و طبقه ی خاص ندارد بلکه همه جانبه و فراگیر بوده و همه افراد جامعه را در تمامی سطوح و طبقه دربرمی گیرد ، كشورهایی همچون ژاپن و كانادا كه سردمداران سواد رسانه ای هستند ، موضوع سواد رسانه ای را جزء عناوین درسی مدارس خود قرار داده اند...
امروزه ما در دنیایی زندگی میکنیم که خواه ناخواه در شرایط اشباع رسانهای قرار دارد و اطلاعات و رسانه ها ، آن را از هر جهت احاطه کرده اند و از آنجایی که فضای پیرامون ما سرشار از اطلاعات و ارتباطات است موضوعی كه در این عصر بیش از همه دارای اهمیت می گردد ، نحوه استفاده ی از پیشرفت های وافری است که در جهات مختلف زندگی درباره ی تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات شاهد آن هستیم ، در واقع ما برای بقای در این عرصه ی پهناور نیازمند اطلاعاتی هستیم که به سهولت به بطن و متن آن پی ببریم ، اما یقینا چنین امری سهل نبوده و محتاج روش های خاصی (رمز گشایی) می باشد ، یکی از این روش ها که موثرترین آن ها نیز می باشد ، اصطلاح "سواد رسانه ای" است. در افکار عموم مردم ، اصطلاح سواد رسانه ای (Media Literacy) با رسانه های چاپی و نوشتاری عجین شده و به معنای توانایی خواندن است ، برخی این اصطلاح را به سواد بصری یا دیداری که مرتبط با رسانه هایی چون تلویزیون ، فیلم و سینما است نیز تعمیم می دهند ، از دیدگاه دانشمندان علوم ارتباطات ، درعصر نوین سواد رسانه ای به كلیه رسانه ها اختصاص داده می شود و از این منظر ما به عنوان مخاطب همواره خود را در معرض رسانه ها قرارداده و از مفاهیم پیام هایی كه از طریق رسانه ها با آن ها مواجه می شویم ، تفاسیری را ارائه می دهیم.در یک تعریف بسیار کلی سواد رسانهای (Media Literacy) یک نوع درک متکی بر مهارت است که براساس آن میتوان انواع رسانهها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و تمییز نمود البته باید توجه نمود که راه های کسب سواد رسانه ای عبارتند از : ادراک حسی، زیبایی شناسی و برداشت اخلاقی که كاملاً به هم پیوسته بوده و نیازمند افزایش همه جانبه ی سطح آگاهی می باشند."سواد رسانه ای "اختصاص به یک قشر و طبقه ی خاص ندارد بلکه همه جابنه و فراگیر بوده و همه افراد جامعه را در تمامی سطوح و طبقه دربرمی گیرد ، كشورهایی همچون ژاپن و كانادا كه سردمداران سواد رسانه ای هستند ، موضوع سواد رسانه ای را جزء عناوین درسی مدارس خود قرار داده اند ، در حالی كه در كشور ما حتی اکثر دانشجویان و بالاخص دانشجویان ارتباطات نیزبا این اصطلاح آشنایی ندارند و این در حالی است که با توجه به اهمیت روزافزون سواد رسانه ای در جامعه و روند رو به پیشرفت در این زمینه ، ضرورت آشنایی و استفاده ی از این اصطلاح (سواد رسانه ای) بیش از پیش گشته است.در كشور ما حتی اکثر دانشجویان و بالاخص دانشجویان ارتباطات نیزبا این اصطلاح آشنایی ندارند و این در حالی است که با توجه به اهمیت روزافزون سواد رسانه ای در جامعه و روند رو به پیشرفت در این زمینه ، ضرورت آشنایی و استفاده ی از این اصطلاح (سواد رسانه ای) بیش از پیش گشته است."سواد رسانه ای" به عنوان یكی از مهم ترین پدیده های عصر اطلاعات و ارتباطات ، ظهورکرده که به مخاطب استعانت نماید تا سطح اطلاعات و آگاهی های خود را بالا برده و سعی كند از سر عادت و تنها به خاطر تفریح و تفنن از رسانه ها استفاده نكند بلكه با بینش و آگاهی و دانش لازم ، به تولید و تفسیر پیام ها پرداخته و مصرف کننده ی صرف نباشد ، در واقع ارتباط برای این است كه مشروعیت باید در خدمت مردم و جواب گوی نیازهای آن ها باشد ، این چیزی است كه باید در حركت به سوی ارتباط هر چه بهتر ، مبنا قرار داده شود ، برای اینکه ارتباطات به بهترین نحو به غایت رسد ، مستلزم انتقاد هر چه بیشتر مردم می باشیم و این مسئله محقق نمی گردد مگر با افزایش آگاهی و درک همه جانبه و واقعی از رویدادهای پیرامون ، در این راستا افراد به این مهم دست می یابند که چگونه و با توسل به چه روش هایی می توان به حقیقت واقعی دست یافت و از "فریب رسا نه ای" مصون ماند در واقع افراد با نیل و اشراف به مسئله"سواد رسانه ای"
به سه اصل حائز اهمیت دست می یابند که عبارتند از :1) ارتقای آگاهی نسبت به محتوای رسانهها2) آموزش مهارتهای مطالعه و نحوه ی نقد بهینه3) تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانههااین سه اصل از مهمترین ارکان مطالعات رسانه ای می باشند زیرا دست یافتن به هر یک از آن ها خود ، پس زمینه ی موارد دیگر می باشد البته باید توجه داشت که سطح سواد رسانه ای درجامعه ی کنونی ما بسیار پایین است ، زیرا ما در محیطی رسانه ای زندگی می كنیم و باید به اکثر اطلاعات عملكردی جامعه واقف بوده و دائماً تحقیق و بررسی نماییم تا به عقاید اشتباه در مورد جامعه و رسانه پی ببریم لیکن روند جامعه ی ما اینگونه نیست .بنابراین به جهت رفع این نقص باید پیوسته سطح آگاهی افراد جامعه را به طرق مختلف افزایش دهیم تا از پیام ها استنباط سطحی و واهی نداشته باشند و در واقع درک و دانش افراد به جهت تفسیر هر چه بهتر و علمی تر پیام ، حاصل آید زیرا به طور کلی پیام های رسانه ای قابل تحلیل ، تعبیر و تفسیر هستند ، باید در نظر داشت که افراد انتظارات خود را به رسانه منتقل میكنند و بر اساس همان انتظارات ، تصمیم می گیرند از كدام رسانه استفاده كنند، این امر نه تنها در خصوص زمان صرف شده بلكه در مورد انواع برنامههایی كه برای دیدن و شنیدن انتخاب میكنند ، سطح دقت ، توجه و قابلیت پذیرش محتوا ، مصداق دارد. در این راستا افراد به این مهم دست می یابند که چگونه و با توسل به چه روش هایی می توان به حقیقت واقعی دست یافت و از "فریب رسا نه ای" مصون ماند نتیجه :سواد رسانه ای بدان معنا نیست كه مخاطب الزاما یک کارشناس یا تئوریسین رسانه ای باشد ، بلكه سواد رسانه ای در راستای افزایش مهارت های افراد در مورد رسانه و پیام است ، در نتیجه اطلاعات را به راحتی در دسترس قرار نمی دهد ، بلکه خواننده را به تفكر در مورد موضوعی خاص وادار می نماید ، این روند از ذهن فرد تفکری ژرف اندیش و تحلیل گر می سازد که نه تنها سطحی نگر نبوده بلکه با نگاهی تیزبینانه و واکاونده به مسائل نگاه می کند. در واقع هدف سواد رسانه ای هوشیاری ،تیز بینی و متفکر سازی مخاطب می باشد و یكی از پیامدهای تحلیل و درک صحیح پیام های رسانه ای ، افزایش سطح آگاهی است که این موضوع خود منجر به ایجاد ارتباطات اجتماعی هرچه بهتر و مفیدتر با رسانه ها می گردد ، البته تعمیم و تحقق اهداف سواد رسانه ای در گرو داشتن نگاهی دقیق ، عمیق و تفكری منتقدانه در جهت انتخاب صحیح گزینه های رسانه ای خواهد بود .آزاده مرنیبخش ارتباطات تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 686]